Eaa te Tuatau Ki Mua Taau ka Inangaro no Taau Tamariki?

TE AKAMANAKO ra ainei koe i taau tamariki e e tuanga ia ma te puapinga maata? (Salamo 127:3) Me kare te manako ra ainei koe i te akonoanga ia ratou e e apainga teiaa i te pae moni kare e akapapu anga i te manuia? I te mea e kare e apai mai i te moni paravete, ka pou te moni no te utuutuanga i te tamariki kia tae roa e ka rauka ia ratou te akono ia ratou uaorai. Mei te akonoanga i tetai apinga akatuangaia te umuumu ra i te parani anga meitaki, ka pera katoa e manuiaʼi i te akonoanga ei metua.

Ka inangaro te au metua manako meitaki i te oronga ki ta ratou tamariki tetai akamata anga meitaki i te ora anga. Noatu penei ka tupu te au apinga kino e te maromaroa i teianei ao, e maata te ka rauka i te au metua i te rave ei paruru i ta ratou uanga. E akamanako ana i te turanga o Werner e Eva, tei taikuia i te akamata anga o te atikara.a

Me Manako Tikai te Au Metua

Kua akakite mai a Werner i te mea e ka tuku ua atu i te au mea kia tupu ua, kua akaari tona nga metua i te inangaro ngakau tae no te au mea e tupu ra i te apii. “Kua ariki maata tikai au i te au manako tau ta raua i oronga mai kiaku, e kua manako au e te manako maira raua iaku e te turu ra iaku. Ei nga metua, kua tu ngaueue kore raua, inara kua kite au e e nga oa tikai raua noku.” I te riri anga a Eva i tana au apii kua maromaroa aia e kare i moe meitaki ana, kua akapou katoa tona nga metua, ko Fran­cisco e Inez, i te tuatau te tuatua anga kiaia e te tauturuanga iaia kia meitaki mai i te pae manako e kia tau i te pae vaerua.

Akapeea a Francisco raua ko Inez i te paruru anga i ta raua tamariki e te akateateamamao anga ia raua no te ora anga aronga mamaata? Ina, mei te taime te tamariki varevare ra ta raua tamariki, kua akao mai teia nga metua aroa ua ia raua i roto i ta raua au angaanga o te ra. I te mea e kare i oaoa ua ki to raua au oa mamaata, kua taki aere a Inez e Francisco i nga tamariki ki ta raua ngai ka aere. Ei au metua aroa ua, kua oronga katoa raua i te arataki anga tau no ta raua tamaiti e te tamaine. I na Inez: “Kua apii maua ia raua kia akono meitaki i te kainga, auraka e kaimoumou, e kia akono i to raua au kakau. E kua tauturu maua ia raua kia iki i tetai angaanga e kia akaaiteite i ta raua au apainga ki te au inangaro pae vaerua.”

Mei teaa ra te puapinga kia kite meitaki i ta korua tamariki e kia oronga i te arataki anga ei metua! E akara tatou e toru ngai penei ka rave korua i teia: (1) E tauturu i ta korua tamariki kia iki i tetai angaanga tau; (2) e akateateamamao ia ratou kia autu i te au manako taitaia i te apii e te ngai angaanga; (3) e akaari kia ratou e akapeea me akamerengo i to ratou au anoano pae vaerua.

Tauturu ia Ratou kia Iki i te Angaanga Tau

I te mea kare anake ta tetai tangata angaanga e pa atu i tona turanga pae moni ka maata katoa ra tona taime ka pou, te kapiti maira ki te akonoanga ei metua meitaki te akamanakoanga i te au inangaro e te au tu o tetai tamaiti. I te mea kare tetai tangata akava ngakau meitaki e inangaro kia akateiaa i tetai atu, ka tau te au metua kia akamanako pakari e akapeea ta raua tamariki me akateateamamaoia kia akono iaia uaorai e tetai ngutuare tangata. Ka anoanoia ainei taau tamaiti me kare tamaine kia apii i tetai angaanga e raukaʼi i te akono iaia uaorai? Ei nga metua akono tikai, e akanoo i te au tauta anga tamou ei tauturu i taau tamaiti kia akatupu i te au tu kia anoano i te angaanga pakari tikai, te puareinga ua i te apii, e kia meitaki ua ki tetai atu.

E akamanako ana ia Nicole. Kua karanga aia: “Kua tuku toku nga metua e kia angaanga au ma raua i roto i ta raua pitiniti tamaanga. Kua taiku mai raua e kia oronga atu au i tetai patene i tei rauka iaku ki te au tutaki anga no te ngutuare e kia akono i tei toe mai no taku uaorai akapou anga me kare akaputuputu anga. Kua oronga mai teia i te tu akamaata o te apainga tei riro mai ei mea puapinga i muri maira i te ora anga.”

Kare te Tuatua na te Atua, te Pipiria, i akataka mai ana e eaa te tu angaanga ta tetai tangata ka tau kia iki. Inara te oronga ra te reira i te arataki anga tau. Ei akatauanga, kua tuatua te apotetoro ko Paulo: “Ko te tangata kare e rave i te angaanga, auraka katoa aia e kaikai.” Te tataanga ki te au Kerititiano i Tesalonia, kua tuatua katoa aia: “Te akarongo nei oki matou e, e aerenga tika kore to tetai papaki o kotou na, kare e rave i te angaanga, e koka aere ua ra. Ko te aronga ra e pera ra, te akaue atu nei matou, e te ako atu nei i te ingoa o to tatou Atu o Iesu Mesia e, e rave marie ratou i ta ratou angaanga, ka kai ei i ta ratou uaorai kai.”​—2 Tesalonia 3:10-12.

Inara, ko te kimi anga i tetai angaanga e te kimi moni kare e ko teia ua te ora anga. I te openga, ko te aronga tei aruaru ua atu papu e ka merengo kore e penei ka kite mai e te “kai ra [ratou] i te matangi.” (Koheleta 1:14) I te mea e ka raurau atu i ta ratou tamariki kia aruaru i te kite anga e te puapinga, ka meitaki te au metua i te tauturu ia ratou kia kite i te tu pakari o te au tuatua akauru tu-Atua na te apotetoro ko Ioane: “Auraka e anoano i teianei ao, e te au mea ravarai o teianei ao. Ko te tangata i anoano i teianei ao ra, kare te anoano o te Metua i roto iaia ra. Ko te au mea ravarai oki o teianei ao, ko te anoano tika kore o te kopapa nei, e te anoano tika kore o te mata nei, e te akatietie o te ora anga nei, kare ïa i to ko mai i te Metua ra, no teianei ao anake ïa. Te ngaro ke nei teianei ao, ma ta to reira katoa e anoano nei: ko tei akono ra i to te Atua ra anoano, e tika ïa i te ora anga e tuatau ua atu.”​—1 Ioane 2:15-17.

Akapeea Koe me Akamerengo i to Ratou Au Anoano Manako Ngakau?

Ei au metua, kore i reira e aite mei tetai tei tereni i te aronga taemoemo? Kare aia e manako ua no runga i te akatupuanga i roto i te tangata taemoemo tana e akono ra te tu matutu kopapa kia oro viviki me kare kia rere mamao atu. Papu, ka tauta katoa aia i te tauturu ia ratou kia autu i etai au tu papu kore, te akamatutu anga i to ratou maroiroi manako ngakau. I toou turanga, akapeea koe me akamaroiroi, akamatutu, e te akakeu i taau tamariki?

E akamanako ana ia Rogério, e mapu e 13 ona mataiti. Te pae mai i te taitaia i roto roa tei tupu mai no te au taui anga o te kopapa, kua kite aia i te au manako taitaia no te taokotai anga kore o tona nga metua e te kore anga i manako ia mai. Eaa te ka rauka i te akonoia no te au mapu mei iaia rai? Noatu kare e rauka kia paruruia taau tamariki mei te au tu taitaia e te au akakeu anga kino, auraka e tuku i te au i taau tuanga ei metua. Ma te kore e paruru tikai, e ako i taau uanga ma te marama, e akamaara e e tuke tikai te tamaiti tataki tai. Na te akaarianga i te takinga meitaki e te aroa, e maata taau ka rave kia akariro i tetai mapu kia manako ngakau tinamou. Ka arai katoa teia iaia i te tupu anga kia kore e ngere i te tu papu tikai e te akangateitei iaia uaorai.

Noatu rai eaa te manuia o toou uaorai metua i te akamerengo anga i toou au anoano manako ngakau, e toru au apinga ka tauturu ia koe kia manuia ei metua tauturu tikai: (1) E kopae i te manako ua i toou uaorai au tu ngata e kua kopae koe i te au manamanata meangiti ua o taau tamariki; (2) e tauta i te akatupu i te komunikeiti anga reka e te tau i te au ra kia ratou; (3) e akamaata i te tu papu e akapeea me akatikatika i te au manamanata e te tuatua anga ki te au tangata.

Te akara anga ki muri no tona au mataiti ei mapu, kua tuatua a Birgit e: “Kua apii au kare e rauka ia koe te taui i tetai tangata kia riro mai i taau i manako ra. Kua akamarama mai toku mama kiaku me kua kite au i tetai apinga i roto i tetai kare au e reka ana, ko te ka rauka iaku kia rave koia kia kopae i te riro anga mai mei ia ratou rai. Kua tuatua katoa aia e te taime meitaki no te taui i toku au tu koia oki iaku e mapu ra.”

Inara, e maata atu ta taau tamariki e anoano ra i te angaanga e te tu tau i te manako ngakau. E ui kia koe uaorai, ‘Te manako ra ainei au i te akono ei metua ei apainga orongaia mai e te Atua ra?’ Me koia ia, ka inangaro koe i te akono i te au anoano pae vaerua o taau tamariki.

Au Mataara no te Akono i to Ratou Au Anoano Pae Vaerua

I tana Tuatua i te Maunga, kua tuatua a Iesu: “E ao to tei akaaka te ngakau: no ratou te basileia o te ao.” (Mataio 5:3) Eaa te o maira i roto i te akamerengoanga i te au anoano pae vaerua? Ka puapinga maata te tamariki me akanoo te au metua i te akaraanga meitaki i te akaarianga i te akarongo i roto i te Atua ko Iehova. Kua tata te apotetoro ko Paulo: “Kare ra e akarongo ra kare rava [te Atua] e mareka: ko te akamori i te Atua ra, kia akarongo aia e, e Atua e tikai, e koia tei tutaki mai i te aronga i kimi tikai iaia.” (Ebera 11:6) Inara, e raukaʼi te aiteanga tikai ki te akarongo, ka anoanoia te pure. (Roma 12:12) Me akakite koe i toou uaorai anoano i te pae vaerua, ka kimi koe i te arataki anga tu-Atua, mei te metua rai o te tamaiti tei riro mai ei Akava kiteaia o Iseraela ko Samasona. (Akava 13:8) Kare anake koe e pure ka akara katoa ra koe ki ta te Atua Tuatua akauruia, te Pipiria, no te tauturu.​—2 Timoteo 3:16, 17.b

Noatu ka o mai te angaanga pakari no te oronga anga i te arataki anga tau, turuanga manako ngakau, e te tauturu i te pae vaerua, ka riro te akono anga metua ei tutaki anga meitaki. Kua akakite tetai papa i Brazil e: “E ngata iaku i te akamanako e kare taku tamariki. E maata te meitaki ka rauka ia tatou i te oronga atu kia ratou.” I te akamaaraanga eaa ra i meitaki ei te tamariki, kua kapiti mai te mama: “E aaere kapipiti ua ana matou, kua tauta maua i te akariro i te au mea kia mataora e te rekareka. E, tei puapinga maata atu, e pure ua ana maua no te tamariki.”

Kua maara ia Priscilla te aroa e te tu akakoromaki tei akaariia e tona nga metua kiaia me tupu mai te manamanata. “E nga oa tika tikai raua noku e kua tauturu mai iaku i te au mea ravarai,” i nana ei. “Ei tamariki, kua manako tikai au e te akonoia ra au e ‘e tuanga ïa no ko ia Iehova.’” (Salamo 127:3) Mei tetai au metua e manganui, kore i reira e akanoo i tetai tuatau ki ta kotou tamariki e raukaʼi ia kotou te tatau kapipiti i te Pipiria e te au puka Kerititiano? Te akamanakoanga i te au papa anga Pipiria e te au kaveinga na tetai tu papu ka tauturu i taau tamariki kia papu tikai e kia rauka te manakonakoanga tika tikai no te tuatau ki mua.

Te Tuatau e Tinamou Tikai ei te Au Tamariki Katoatoa

Noatu e akara anga popoiri te tuatau ki mua no te au tamariki e manganui i teia tuatau, te akapapu maira te Tuatua na te Atua e kare e roa atu ana ka akariroia te enua ei kainga akatinamouia no te tangata ravarai. E tamanako ana i te taime i roto i ta te Atua ao ou taputouia kare te au metua e manamanata me te meitaki maira ta ratou tamariki! (2 Petero 3:13) E tauta i te akamanako i te tupuanga mekameka o teia totou: “Ei reira te luko e noo katoaʼi raua ko te punua mamoe; e te nemera e te punua puaka-nio, e kapiti katoa ïa ki te moe anga; e te punua puakatoro, e te liona ou, e te puakatoro angaiia ra, okotai rai kapiti anga mai; e na tetai tamaiti meangiti e arataki.” (Isaia 11:6) Noatu i teia tuatau, e tupu anga tutu ua to te tinamou pae vaerua tei akatakaia mai i teia au tuatua i roto i te aronga te tavini ra ia Iehova. I rotopu ia ratou, ka kitea e koe to te Atua akono anga aroa. Me te akaari ra koe i te aroa no te Atua, ka papu ia koe e te manako maira aia i toou manako ngakau ei metua e ka tauturu ia korua kia autu i te au taitaia e te au timata anga te ka aere mai. E apii i tana Tuatua e e tuku i toou manakonakoanga i roto i tona Patireia.

E tauturu i taau tamariki na runga i te mataara ki te ora mutu kore na te akanooanga i te akaraanga meitaki. Me te akono ra koe i te akapuanga i roto i te Atua ko Iehova, ka tere atu toou tuatau ki mua e to taau tamariki i tei tapapaia ra. Ka rauka ia koe te papu anga aiteite mei te tata taramo rai tei imene: “Kia mataora oki koe ia Iehova; e nana e oronga mai i ta to ngakau e anoano ra.”​—Salamo 37:4.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]