Te Kite Anga i te Muna no te Mareka Ua
I roto i tetai reta akamaroiroi anga ki te au Kerititiano i Philipi, kua tata te apotetoro ko Paulo e: “Kua kite au i te akakoromaki i te au mea ravarai i rokoia mai ei au nei; . . . i te au ngai katoa e te au mea katoa, kua piki ïa au i te merengo e te pongi, te taonga nui e te ngere.”—Philipi 4:11, 12.
Eaa ra te muna o to Paulo mareka ua anga? I te akamanako anga i te moni e tutaki ei i te kai no te oraanga kare e marikonga i te pae moni i to tatou tuatau nei, e mea puapinga tikai no te au Kerititiano mou kia kite e akapeea e mareka ua ai e e rauka ai ia ratou i te akara tamou ki runga i ta ratou angaanga ki te Atua.
I ROTO i tana reta i mua akenei, kua akataka mai a Paulo i tana angaanga puapinga o mua ana. Te karanga ra aia e: “E te manako ra tetai tangata e irinakianga tana i ta te kopapa nei, e maata atu rai taku: I peritomeia au i te po varu, e ngati Iseraela, i te kopu o Beniamina, e Ebera na te Ebera; i te akonoanga ture ra, e Pharisea ïa; I te akonoanga o te maroiroi ra, kua takinga-kino au i te ekalesia ra; i te tuatua-tika a te ture ra, kare aku e apa i te reira.” (Philipi 3:4-6) Kapiti atu, ei ngati Iuda maroiroi, te angaanga e te turu anga o Paulo ra na te au orometua maata i Ierusalema. Pouroa teia kua taputouia mai te mana taoonga e te ngateitei kiaia—i te pae poritiki, te akonoanga, e kare e ekokoanga kua tutakiia—i roto i te akatereanga ngati Iuda.—Angaanga 26:10, 12.
Inara, te riro mai anga a Paulo ei orometua Kerititiano maroiroi, e maata tikai te au mea i taui. No te tuatua meitaki, kua akaruke puareinga aia i tana angaanga puapinga e pouroa rai te apinga tei manakoia ana i mua ana e e mea puapinga maata. (Philipi 3:7, 8) E tenana akapeea ra aia i te akonoanga iaia uaorai? E moni ainei tetai te ka tutakiia kiaia ei orometua? Ka akapeea e akonoia ai tona uaorai au anoano?
Kua rave a Paulo i tana angaanga orometua kare e tutakiia ana. Kare e akateimaa ana i te aronga tana e tavini ra, kua piri atu aia kia Akuila raua ko Peresila i te maani i te are kakau iaia i Korinetia, e kua rave katoa aia i tetai atu au mea ei tauturu iaia uaorai. (Angaanga 18:1-3; 1 Tesalonia 2:9; 2 Tesalonia 3:8-10) Kua rave a Paulo e toru tere mitinari mamao, e kua aere katoa aia ki te au putuputuanga te anoano ra i tetai atoro anga. I te mea e te akapou ra aia i te taime ma te angaanga a te Atua, e meangiti ua tana au apinga materia. Tei matauia na te au taeake i tauturu mai i tei anoanoia e ia. Inara, i tetai au taime, no te kino tikai i te au turanga, kua mamae aia no te inangaro e te ngere anga. (2 Korinetia 11:27; Philipi 4:15-18) Noatu rai, kare a Paulo i koumuumu ana no runga i tona manamanata, e kare aia i morimori atu i ta tetai ke. Kua angaanga pakari aia ma te puareinga e te mataora ei puapingaanga no te au taeake Kerititiano. Ko te tika, ko Paulo tetai tei taiku mai i te au tuatua matau meitakiia a Iesu: “E mea meitaki i te oronga atu i te rave mai.” Mei teaa ra te akaraanga meitaki no tatou katoatoa!—Angaanga 20:33-35.
Te Aite Anga o te Mareka Ua
Ko tetai tumu maata te akatupu ra i to Paulo mataora e te merengo ua ko tona manako e te mareka ua. Inara, eaa ra te aite anga kia mareka ua? Kua akakite ngoie uaia e, ko te aiteanga kia mareka ua i te au apinga mama ua. No runga i teia, kua akakite a Paulo kia Timoteo, tona oa i roto i te angaanga orometua e: “Kareka te akono i te Atua e te mareka ua ra, ko te apinga maata ïa. Kare ua oki a tatou apinga i apai mai ki teianei ao; e kua kitea tikaia e kare takiri e apinga e tika kia apai katoa kia aere ke tatou nei. E teianei, e kai ta tatou, e te kakau, kia mareka tatou i te reira.”—1 Timoteo 6:6-8.
E akara ana e kua taokotai atu a Paulo i te mareka ua ki te akono i te Atua. Kua kite aia e te aere maira te mataora mou mei te akono i te Atua, koia oki, te tuku anga i ta tatou angaanga ki te Atua ko te ngai mua ia, e kare mei te au apinga materia ra me kare te apinganui ra. ‘E kai, e te kakau’ e ravenga uaia no te tauturu iaia kia aruaru ua atu i te akono i te Atua. No reira kia Paulo ra te muna no te mareka ua kia irinaki ki runga ia Iehova, noatu e eaa te au turanga.
E manganui te au tangata i teia tuatau te kite ra i te taitaia maata e te mataora kore no te mea kare ratou i kite i taua muna ra me kare kua kopae ratou i te reira. Kare i tatanu ana i te mareka ua, kua inangaro ua ratou i te tuku i to ratou irinaki anga ki roto i te moni e ta te moni ka rauka i te oko. Te maani ra te ngai akakitekite anga apinga e te akakitekite anga nuti i te au tangata kia manako e kare ratou e mataora tikai me kare e rauka ia ratou te au mea ou e te au apinga oko maata—e kia rauka viviki mai te reira. Ko tei tupu, e manganui tei topa ki roto i te ereere i te aruaru anga i te moni e te au apinga materia. Kare i kimi i te mataora e te mareka ua, kua “rokoia ïa [ratou] e te timataanga, e te ereere, e te anoano neneva e manganui, e kino ei ra, e maremo takiri atu ei te tangata ki roto i te pou e te mate.”—1 Timoteo 6:9, 10.
Kua Kite Ratou i te Muna
I teia tuatau, ka rauka tikai ainei kia rave i te akono i te Atua e te mareka ua e kia kite i te mataora e te merengoanga? Ae, koia ia. Ko te tika, e mirioni ua atu te au tangata i teia tuatau te rave ra i te reira. Kua kite ratou i te muna kia mataora i te au apinga materia tei rauka ia ratou. Ko te Au Kite o Iehova ratou, tei akatapu ia ratou uaorai ki te Atua, i te rave anga i tona anoano e te apii anga i te au tangata i te au ngai ravarai i tona akakoroanga.
E akamanako ana, ei akaraanga, i te aronga tei oronga kia tereniia e kia tonoia atu ei au mitinari ki te au enua matau koreia kia tutu aere i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua. (Mataio 24:14) Ma te putuputu, ko te au turanga oraanga i roto i te au enua tei tonoia atu ratou kare e tere meitaki ana i te pae materia tei matauia e ratou. Ei akaraanga, te taenga te au mitinari ki tetai enua Asia i te akamata anga i te 1947, te kite uaia ra te au tupu anga o te tamaki, e tokoiti ua te au kainga e mori uira tetai. I te au enua e manganui, kua kite te au mitinari i te rave taki tai anga i te pua anga i te kakau ki runga i te papa pua kakau me kare ki runga i te au toka i tetai kauvai kare ra i roto i te matini pua kakau uira. Inara kua aere mai ratou i te apii i te au tangata i te tuatua mou Pipiria, no reira kua akatanotano ratou ki te au turanga o te reira ngai e kua rave i te angaanga orometua.
Kua rave tetai papaki i te angaanga orometua tamou me kare kua neke atu ki te au ngai kare i itaeia ake e te tuatua meitaki. Kua tavini a Adulfo ei orometua tamou e tere atu i te 50 mataiti i te au tuanga keke o Meiko. Te karanga ra aia e: “Mei te apotetoro ko Paulo ra, kua kite maua ko taku vaine i te akatano ia maua uaorai ki te au turanga. Ei akaraanga, ko tetai o te au putuputuanga ta maua i atoro ana e mamao tikai mei tetai oire me kare i te makete. I te kaikai anga taki tai, kua mareka ua te au taeake i te kai e tai ua tortilla ma tetai manga inu e te miti e tetai kapu kaope. Ko te reira ua rai ta ratou ka kai—e toru tortilla i te ra okotai. No reira kua kite matou i te akono mei te au taeake rai. Kua rekareka au i te au kiteanga e manganui mei teia rai i te 54 mataiti i toku tavini tamou anga ia Iehova.”
Kua maara ia Florentino e akapeea aia e tona ngutuare i te akatano anga ki te au turanga ngata. Te maara anga i tona au tuatau akamata anga, te karanga ra aia e: “E tangata okooko puapinga maata toku metua tane. E manganui tona au potonga enua. Te maara ua nei rai iaku te ngai tutaki anga o te are toa o matou. Te vaira tetai kaparata mei te 20 initi i te atea e e 8 initi i te oonu, e e a o te reira au pia. Kua tuku matou i te au moni o te ra ra ki roto i reira. Te openga o te ra, e ki ua ana te reira i te au moni toka e te au moni pepa.
“E ma te viviki, kua kite matou i tetai manamanata i te pae moni e kua aere atu matou mei te maata ki te putaua. Kua ngaro pouroa ta matou apinga kare ra to matou are. I te pae mai i teia, kua u tetai o toku tuakana e kua riro ei ngoru. Kare oki e apinga mei to mua ana. No tetai tuatau kua rave au i te okooko anga i te au ua rakau e te kiko manu. Kua kokoti katoa au i te mamau, te au vine, e te alfalfa, e kua piri atu au ki roto i te tavai anga i te ngai tanutanu. Kua kapiki etai au tangata iaku e e tangata kite i te au angaanga. E akapumaana putuputu ana toku mama ia matou na te karanga anga e tei ia matou te tuatua mou, e e apinga puapinga i te pae vaerua kare ki te katoatoa. No reira kua kite katoa au i te maata e te meangiti me kare te kore anga. I teianei te tavini tamou nei au ia Iehova i etai 25 mataiti, te rauka nei iaku i te karanga e mei tera ra ki tera ra kua kite au i te akameitaki anga no te kite anga e kua iki au i te mataara no te oraanga meitaki roa atu—te tavini tamou anga ia Iehova.”
Te akakite tika maira te Pipiria kia tatou e “te ngaro ke nei oki te tu o teianei ao.” No teia tumu nei, kua raurau katoa mai te reira ia tatou e: “E [tau] te aronga i rekareka ra, mei te mea e kare i rekareka; e te aronga i oko ra, mei te mea e kare a ratou; E te aronga i rave i to teianei ao ra, mei te mea e kare i rave.”—1 Korinetia 7:29-31.
Ko teia i reira te taime kia akara vaitata ana i toou tu no te oraanga. Me e au turanga kotingaia toou, kia matakite e kia kore e riri ua, noatu e kua ki tikai i te riri e te vareae. I tetai tua, noatu e eaa taau au apinga, e mea pakari kia tuku ia ratou ki to ratou ngai tau i roto i te oraanga kia kore ratou e riro mai ei pu i runga ake ia koe. Mei ta te apotetoro ko Paulo i ako mai, e kia tau toou manakonako anga eiaa e irinaki, “i te apinga maata mou kore, ei te Atua ora ra, ko tei oronga ua mai i te au mea katoa nei ei rave anga na tatou.” Me ka rave koe i te reira, ka rauka katoa i reira ia koe i te karanga e kua kite koe i te muna o te mareka ua.—1 Timoteo 6:17-19.
[Tutu i te kapi 9]
Kua angaanga a Paulo ma tona uaorai nga rima kia kore e akateimaa i tetai papaki
[Au Tutu i te kapi 10]
E tauatini ua atu tei kite i te mataora i roto i tetai oraanga no te “akono i te Atua e te mareka ua”