Maata Atu te Rapurapuanga No to Tatou Tu Matakite
“E tenana, kia vai matakite ua atu, no te mea kare kotou i kite e eaa te ra e tae mai ei to kotou Atu.”—MATAIO 24:42, NW.
1, 2. Eaa te akaari maira e te noo nei tatou i te openga o teia akatereanga o te au mea nei?
“I RUNGA rava atu i te au apinga pouroa, kua tauiia te rua ngauru anere mataiti e te tamakianga,” i karanga ai te tangata tata ko Bill Emmott. I te akatika anga e kua kite ana te au tuatau pouroa o te tuatua enua o te tangata nei i te kino o te au tamakianga e te ta ua, kua kapiti mai aia e: “Kare te rua ngauru anere mataiti i tuke i roto i te tu, i tuke ra i roto i te atea pakari o te kino. Ko te anere mataiti mua ia tei akaari mai i tetai tamakianga tei takako tika tikai i te ao nei . . . E, mei te mea atura e te akaketaketa maira i te reira tumu, kua akaari mai te reira kare e tai ua o taua tu tamakianga ra, e rua ra.”
2 Te au tamakianga tei o mai ‘tetai enua i te patoi i tetai enua e tetai patireia i tetai patireia’ kua totouia mai e Iesu Karaiti. Inara, ko tetai tuanga okotai ua ratou o ‘te akairo o to Iesu taenga mai e te openga o te akatereanga o te au mea nei.’ I roto i teia totouanga maata nei, kua taiku katoa a Iesu i te rava kore o te kai, te maki mate, e te au ngaruerue enua. (Mataio 24:3, 7, 8, NW; Luka 21:6, 7, 10, 11) Na roto i te au mataara e manganui, kua maata roa atu te atea e te pakari o taua au kino ra. Kua maata takiri te kino o te tangata, mei tei kiteia i roto i tona tu ki te Atua e te tangata. Te kiteaia nei te ngere o te akono tau e te maata o te kino e te ta ua. Kua riro te tangata ei anoano i te moni kare ra i anoano i te Atua, pou ua te taime ki te au mea e navenave ei. Te akapapu pouroa mai nei teia e te noo nei tatou i roto i te “au tuatau kinokino.”—2 Timoteo 3:1-5, NW.
3. Akapeea ta te “akairo o teianei tuatau” akakeu anga ia tatou?
3 Eaa ra toou manako i teia tu e maata ua atura te kino i roto i te au angaanga a te tangata nei? Te manako kore ua ra te manganui, e te ngakau tangi kore, i te au mea taitaia e tupu nei i teia tuatau. Kare te au tangata taoonga e te kite i kite i te aiteanga o “te akairo o teianei tuatau”; e kare katoa te au arataki akonoanga e oronga ana i te aratakianga tau no teia tu. (Mataio 16:1-3) Inara kua ako a Iesu i tana au pipi e: “Kia vai matakite ua atu, no te mea kare kotou i kite e eaa te ra e tae mai ei to kotou Atu.” (Mataio 24:42, NW) I konei te akamaroiroi maira a Iesu ia tatou kare e kia matakite poto ua mari ra “kia vai matakite ua atu.” Kia vai matakite ua atu, ka anoanoia tatou kia vai ara ua e te maroiroi. E maata atu te ka umuumuia i to te ariki ua e te noo nei tatou i roto i te au tuatau openga, e maata atu i to te kite e e ngata te au tuatau. Kia rauka ia tatou te irinakianga tinamou e “kua vaitata ra te openga o te au mea ravarai nei.” (1 Petero 4:7) I reira anake rai e rauka ai to tatou tu matakite i te ariki i te manako rapurapu. No reira, ko te uianga ta tatou ka akamanako koia oki: ‘Eaa te ka tauturu ia tatou i te akaketaketa i to tatou irinakianga e te vaitata mai nei te openga?’
4, 5. (a) Eaa te ka akamatutu i to tatou irinakianga e te vaitata roa mai nei te openga o teia akatereanga kino, e no teaa ra? (e) Eaa tetai tu aiteite i rotopu i to Noa tuatau e te taenga mai o te Tamaiti a te tangata nei?
4 Akamanako ana i te au tu e vai ra i te tuatau i mua ua ake i tetai tupuanga takake i roto i te tuatua enua o te tangata nei—te Tiruvi maata i to Noa tuatau. Kua kino roa te tangata e ko Iehova kua “ongoongo rava akera tona ngakau.” Kua tuatua akera aia: “E akapou au i te tangata i angaia e au i runga i te enua nei.” (Genese 6:6, 7) E ko tana rai te reira i rave. I te akaari anga i tetai akaaiteiteanga i rotopu i te reira taime e teia, kua tuatua a Iesu: “E mei te au ra o Noa ra, koia rai te parutia o te Tamaiti a te tangata ra.”—Mataio 24:37, NW.
5 E mea tau kia tamanako atu e te manako ngakau maira a Iehova no runga i te ao o teia tuatau mei tana rai i manako ngakau no runga i te ao i mua ake i te Vaipuke. I te mea e kua apai mai aia i te openga ki te ao akono kore i te Atua i te tuatau ia Noa, ka takore tika rai aia i te ao kino o teia tuatau nei. Na te marama anga taka ua i te au tu aiteite i rotopu i taua taime ra e to tatou tuatau e akamatutu i to tatou irinakianga e te vaitata roa mai nei te openga o teia tuatau. Eaa, i reira, te au tu aiteite? Te vaira e rima. Te mea mua koia oki kua akakite papuia mai te akamatakiteanga no te akapouanga e aere mai nei.
Akamatakiteia no tei “Kare Rai i Kitea Maira”
6. Eaa ta Iehova i iki i te rave i to Noa tuatau?
6 I te tuatau ia Noa, kua akakite a Iehova: ‘Kare rava toku vaerua e tauta uaorai ki te tangata nei, e kopapa oki aia. E teianei, ko tona au rā e toe nei, okotai ïa anere, e rua ngauru te mataiti.’ (Genese 6:3) Ko te tukuanga o teia ture tu-Atua i te 2490 M.T.N. kua riro ei akairo i te akamataanga o te openga no taua ao akono kore i te Atua. E akamanako ua ana e eaa te aiteanga o te reira no te aronga e noo ra i taua taime ra! E 120 ua mataiti toe ka apai mai a Iehova i “te vai diluvi ki runga i te enua nei, kia mate takiri roa te au mea ora e uti i te aʼo i raro ake i te rangi nei.”—Genese 6:17.
7. (a) Eaa ta Noa i rave no runga i te akamatakiteanga o te Vaipuke? (e) Akapeea tatou me ariu atu ki te au akamatakiteanga no runga i te openga o teia akatereanga nei?
7 I te au raungauru mataiti i mua ake i rauka mai ei ia Noa te akamatakiteanga no te tumatetenga ka tae mai, e kua taangaanga aia i te taime ma te pakari i te akateateamamao anga kia ora. ‘Ka akakiteia mai ei i te au mea kare rai i kitea maira,’ i karanga ai te apotetoro ko Paulo, ko “[Noa] e rokoia iora e te mataku, i tarai ei i te pai, kia ora tona ngutuare.” (Ebera 11:7) Akapeea tatou? Mei te 90 mataiti tei topa i te akamata mai anga te au ra openga o teia akatereanga o te au mea nei i te 1914. Papu tikai e tei roto tatou i “te tuatau openga ra.” (Daniela 12:4) Akapeea tatou me ariu atu i te au akamatakiteanga tei orongaia mai kia tatou? “Ko tei akono ra i to te Atua ra anoano, e tika ïa i te ora anga e tuatau ua atu,” i akakite ei te Pipiria. (1 Ioane 2:17) No reira ko teia te taime i te rave i to Iehova anoano ma te maata o te manako rapurapu.
8, 9. Eaa te akamatakiteanga tei oakeia mai i teia au tuatau, e te akapeea nei teia i te akakite angaia?
8 I teia au tuatau nei, kua kite te aronga apiipii inangaro tikai i te Pipiria mei te au Tuatua Tapu akauruia e ko teia akatereanga kua papu no te akapouanga. Te irinaki ra ainei tatou i teia? Akara ana eaa ta Iesu Karaiti i akakite taka ua mai: “I reira e tupu ei te tumatetenga maata tei kare i tupu ana mei te akamataanga o teianei ao e tae ua mai ki teianei, kare, e kare rava e tupu akaou.” (Mataio 24:21, NW) Kua tuatua katoa a Iesu e ka aere mai aia ei Akava akamanaia no te Atua e ka akatakake i te tangata mei te tiaki mamoe e akatakake ra i te mamoe mei te puakanio. Te aronga kare i tau “ko te ka aere ke ïa i te mate mutu kore, kareka te aronga tuatua-tika ra, ei te ora mutu kore ïa.”—Mataio 25:31-33, 46.
9 Kua tuku a Iehova i teia au akamatakiteanga nei ki mua i tona iti tangata na roto i te au akamaaraanga tau tei na roto mai i te kai vaerua tei orongaia mai e “te tavini akono meitaki e te pakari.” (Mataio 24:45-47, NW) Maata atu ra, ko to te pa enua katoa, te au kopu, te au reo, e te au iti tangata kua kapikiia kia “mataku i te Atua, e akakakā iaia; kua tae oki ki te ora akautunga anga nana.” (Apokalupo 14:6, 7) Ko tetai tuanga puapinga o te karere Patireia e tutu aereia ra e te Au Kite o Iehova ki te enua katoa nei e akamatakite anga ia e kare e roa atu ana ka takore te Patireia o te Atua i ta te tangata nei akatereanga. (Daniela 2:44) Auraka teia akamatakiteanga kia manakoia e mei tetai mea puapinga kore ua. Ko te Atua Mana Katoatoa e akatupu ua ana rai aia i tana tuatua. (Isaia 55:10, 11) Kua pera aia i to Noa tuatau, e ka pera katoa aia i to tatou nei tuatau.—2 Petero 3:3-7.
Peu Viivii o te Ainga Kua Totoa Takiri
10. Eaa te ka tau kia tuatuaia no runga i te peu ainga viivii i to Noa tuatau?
10 To tatou tuatau te aiteite nei ki to Noa tuatau na roto i tetai atu tu. Kua akaue a Iehova i te tangata e te vaine mua kia “akaki i te enua” ki to raua uaorai tu, na te taangaanga anga i to raua mana no te ainga tu ngateitei tei orongaia mai e te Atua i roto ra i te akanooanga o te turanga akaipoipo. (Genese 1:28) I to Noa tuatau, kua taviivii te au angera akarongo kore i te tamariki a te tangata nei ki te peu ainga tau kore. Kua eke mai ratou ki te enua nei, e au kopapa akatutu tangata, e kua piri atura ki te au vaine purotu, e anau akera i te tamariki apa tangata, apa temoni—ko te Nepirimi. (Genese 6:2, 4) Kua akaaiteia te ara a teia au angera kaki nui ki te au tu viivii tau kore o Sodoma e Gomora. (Iuda 6, 7) I te openga iora, kua akatotoa ateaia te ainga tau kore i taua au tuatau ra.
11. Eaa te turanga o te tu akono tau te akariro nei i to tatou tuatau kia aite ki te au tuatau ia Noa?
11 Peea no runga i te turanga o te tu akono tau i teia tuatau? I teia au tuatau openga nei, ko te au oraanga o te manganui tei runga ua i te ainga. Te akamarama takarere ua maira a Paulo i taua aronga ra “i te mamao ke anga i te au tu manako tika”; e manganui tei oronga ia ratou uaorai ki “te peu kanga kia rave i te au tu viivii ravarai ma te noinoi.” (Ephesia 4:19, NW) Te au tu ainga viivii, te ainga i mua ake ka akaipoipo ei, te ainga akakino i te tamariki, e te totoma ei mea matauia. Ko tetai papaki kua oti ke ana “te rauka anga te tutaki i roto ia ratou ” na roto i te au tu maki piri o te ainga, te takatakake anga o te oraanga ngutuare tangata, e etai atu au manamanata ke o te tangata.—Roma 1:26, 27.
12. No teaa tatou ka akatupu ei i te rikarika no te mea kino?
12 I to Noa tuatau, kua tuku mai a Iehova i te Tiruvi maata e kua apai maira i te openga ki taua ao ra tei rave neneva ua i te pirianga ainga. Auraka roa tatou kia akangaropoina i te tika e ko teia au tuatau nei e tika rava e mei te tuatau rai ia Noa. Ko te “tumatetenga maata” e aere mai nei ka tama te reira i te enua nei i te ‘kanga , te akaturi, te akavaine, e te aronga sodoma.’ (Mataio 24:21, NW; 1 Korinetia 6:9, 10; Apokalupo 21:8) E mea rapurapu tikai i reira no tatou kia akatupu i te rikarika no te mea kino e te akaatea takiri mai mei te au turanga te ka arataki atu ki te tu akono tau kore!—Salamo 97:10; 1 Korinetia 6:18.
Te Enua Kua ‘Ki i te Takinga-Kino’
13. I te tuatau ia Noa, no teaa te enua i ‘ki ei i te takinga-kino’?
13 I te tou anga atu ki tetai ake tu o to Noa tuatau, kua akakite te Pipiria e: “Kua kino roa ra te enua i mua i te aroaro o te Atua; e kua ki te enua i te takinga-kino.” (Genese 6:11) Kare te takinga kino i te mea ou. Kua ta a Kaina te tamaiti a Adamu i tona teina tuatua tika. (Genese 4:8) I te akaata anga i te tu takinga kino o tona tuatau, kua atu a Lameka i tetai pee i te pupu vaa anga e i akapeea aia i te ta anga i tetai tamaiti ou ua, i te pikikaa anga e ei paruru anga iaia uaorai. (Genese 4:23, 24) Ko te mea ou i to Noa tuatau koia oki ko te pakari maata o te tu takinga kino. I te tamariki angera akarongo kore a te Atua i akaipoipo aere ei i te au vaine i runga nei i te enua e kua anau mai i te uanga—te Aronga Toa Uritumu—kua maata roa atu te takinga kino ki tetai turanga kare i kiteaia ana i mua ana. Ko teia au tuputupua takinga kino ko “te Aronga Turaki”—“e aronga turaki i tetai kia inga ki raro.” (Genese 6:4, tata i raro ake, NW) Tei tupu, ko te enua ‘kua ki oki i te takinga-kino.’ (Genese 6:13) E akamanako ua ana i te au manamanata ta Noa i aro atu i te akono anga i tona ngutuare tangata i roto i taua turanga ra! Inara, kua akapapu a Noa e e ‘tangata tuatua-tika i mua i te aroaro o Iehova i taua uki ra.’—Genese 7:1.
14. I akapeea ake te ao o teia tuatau nei i ‘ki ei i te takinga-kino’?
14 I vai ua ana rai te takinga kino i rotopu i te tangata i te au tuatau i aereia mai ana. Inara mei tei tika i te tuatau ia Noa, kua kite katoa ana to tatou tuatau i te reira na roto i te tupuanga maata kare i kitea ana i mua ana. Te rongo putuputu nei tatou no runga i te takinga kino i roto i te ngutuare, e te au angaanga tamataku, te au umuumuanga i te takore takiri i te tangata, te au taanga maata a te aronga puipui ma te kore tikai e akakeuanga tau. Kapiti katoatoa atu ki teia ko te akamaringianga toto ta te au tamakianga i akatupu. Kua ki akaou ia te enua nei i te takinga kino. No teaa ra? Eaa tei tauturu i te totoaanga o teia? Te akaari maira te pauanga i tetai tu aiteite akaou atu ki to Noa tuatau.
15. (a) Eaa tei tauturu i te totoaanga o te takinga kino i teia au tuatau openga? (e) Eaa ta tatou ka irinaki atu e ka tupu i te openga?
15 I te akanoo angaia to te Atua Patireia Mesia i te rangi i te 1914, kua rave te Ariki akateronoia, ko Iesu Karaiti, i tetai angaanga tuatua enua puapinga. Kua uriia mai a Satani te Tiaporo e tana au temoni mei te rangi ki runga nei i te enua. (Apokalupo 12:9-12) I mua ake i te Vaipuke, e mea iki rai na te au angera akarongo kore kia akaruke i to ratou ngai i te rangi; kareka ra, i teia tuatau, e mea tuaruia mai ratou ki vao. Tetai katoa, kua ngere ratou i te tikaanga kia akatutu kopapa tangata i te enua nei kia rekareka ai i te au mea navenave tau kore o te kopapa. No reira no te nooanga ngata, te riri, e te mataku i te akavaanga e vaitata maira, kua akanauru ratou i reira i te tangata e te au akaaerenga kia rave i te au angaanga kikino e te takinga kino tei maata rava atu i to Noa tuatau. Kua tangaro takiri a Iehova i te ao i mua atu i te Vaipuke i muri ake i te akaki angaia te reira e te au angera akarongo kore e ta ratou au tamariki ki te kino. Auraka e vavare no runga i te reira, ka pera katoa rai aia i to tatou nei tuatau! (Salamo 37:10) Inara, ko te aronga e noo matakite nei i teia tuatau kua kite e te vaitata roa maira to ratou ora.
Tutu Aereia te Karere
16, 17. Eaa te a o te tu aiteite i rotopu i te au tuatau o Noa e to tatou tuatau?
16 Te a o te tu aiteite i rotopu i teia tuatau nei e te tuatau i mua atu i te Vaipuke te kiteaia ra ia na roto i te angaanga tei akaueia a Noa kia rave. Kua tarai a Noa i tetai araka maatamaata. E “tangata tutu aere” katoa aia. (2 Petero 2:5, NW) Eaa te karere tana i tutu aere? Kua kapiti tika mai ta Noa tutuanga i te kapikianga no te tataraaraanga e tetai akamatakiteanga no te akapouanga te ka tae mai. Kua akakite a Iesu e ko te tangata i to Noa tuatau “kare rava i akarongo e tae ua maira te vaipuke e pou rava akera ratou katoa i te pakokoia, mei koia katoa te taenga mai o te Tamaiti a te tangata.”—Mataio 24:38, 39, NW.
17 Mei tei reira katoa rai, i te Au Kite o Iehova e akatupu maroiroi ra i ta ratou angaanga i te tutu aere, te akakiteia ra rai te karere o te Patireia o te Atua i te ao katoa. Vaitata rai e i te au tuanga ravarai o teia ao, ka rongo te tangata e ka tatau i te karere i roto i to ratou uaorai reo. Ko te makatini Punanga Tiaki, akakiteanga i te Patireia o Iehova, kua tere atu i te 25,000,000 e tua aereia nei e kua tere atu i te 140 reo i neneiia. E tika rava, ko te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua te tutu aereia nei “ki te au enua tei tangataia ei kite ki te au pa enua ravarai.” Me tau ana te otianga o tera angaanga ki to te Atua marekaanga, papu e ko te openga iora i reira.—Mataio 24:14, NW.
18. Mei teaa te tu o te manganui ki ta tatou angaanga tutu aere me akaaiteia atu ki te tu o te maataanga o te au tangata i to Noa tuatau?
18 Me akamanako ua no runga i te ngere i te pae vaerua e i te pae akono tau i te au tuatau i mua atu i te Vaipuke, kare i te ngata i te akamanako e eaa ra te ngutuare tangata o Noa i riro ei ei kataanga na te au tangata tupu irinaki kore e i riro ei ei tumuanga no te akakino e te aviri. Kua tae mai ra te openga. Mei te reira katoa rai, “e aronga taitoito i te akono anga i ta ratou uaorai anoano” kua maata takiri te au tuatau openga. “E tae maira te rā o te Atu mei te keia i te po ra,” i akakite ei te Pipiria. (2 Petero 3:3, 4, 10) Ka tae tika mai ia i te tuatau i akonoia. Kare te reira e tavarevare. (Habakuka 2:3) E pakari ia to tatou kia vai matakite ua atu!
E Tokoiti Ua Tei Ora
19, 20. Eaa te tu aiteite ta tatou ka kite i rotopu i te Vaipuke e te akapouanga o teia akatereanga o te au mea nei?
19 Ko te tu aiteite i rotopu i to Noa tuatau e to tatou tuatau kare e taopenga ki te tu kino o te tangata e to ratou akapouanga. I te mea e e aronga tetai tei ora mai mei te Vaipuke, no reira e aronga katoa rai tetai ka ora mai i te openga o teia akatereanga o te au mea nei. Te aronga tei ora mai i te Vaipuke e aronga akaaka tei kore i noo mei te au tangata katoa ra. Kua akarongo ratou i te akamatakiteanga mei ko i te Atua e kua akatakake mai mei te ao kino o tera tuatau. “Karekā Noa, i kite aroaia mai aia e Iehova ra,” i akakite ei te Pipiria. “E tangata tuatua-tika a Noa, e te apa kore i tona uki; e kua aaere a Noa raua ko te Atua.” (Genese 6:8, 9) Mei roto atu i te tangata katoatoa, okotai rai ngutuare tangata, “i oraʼi e tokotai puke tangata i te vai, koia oki nga tangata toko varu ra.” (1 Petero 3:20) E kia ratou kua oronga te Atua ko Iehova i tetai akauenga i te na ko anga e: “Kia anau, e kia maata kotou, e akaki i te enua nei.”—Genese 9:1.
20 Kua akapapu mai ta te Atua Tuatua kia tatou e “e aronga maata rava” te ka “aere mai mei roto i te mate maata.” (Apokalupo 7:9, 14) Eia te katoatoa i roto i te aronga maata rava? Kua karanga a Iesu uaorai e: “Te kokota ua nei te ngutupa, e te piri oki o te ara, e tae atu ei ki te ora, e tokoia ua ake tei kite atu i te reira.” (Mataio 7:13, 14) Me akaaiteia atu ki te pirioni anga e noo ra i te enua i teianei, e iti ua rai te aronga ka ora mai mei te mate maata e tu mai nei. Inara penei ka rauka tetai tikaanga no ratou mei tei orongaia ki te aronga tei ora mai i te Vaipuke. Penei no tetai tuatau ua ka rauka i te aronga ka ora atu kia anau i te tamariki ei tuanga no te taiate tangata ou i te enua nei.—Isaia 65:23.
“Kia Vai Matakite Ua Atu”
21, 22. (a) Akapeea teia akamanakoanga i te tataanga o te Vaipuke i te akapuapinga anga ia koe? (e) Eaa te irava mataiti no te 2004, e no teaa tatou ka akarongo ei i te apiianga ta te reira e oronga maira?
21 Noatu e e mamao te akaraanga o te Vaipuke mei to tatou nei tuatau, te oronga taka ua maira te reira i tetai akamatakiteanga te kare e rauka kia kopaeia. (Roma 15:4) Te au tu aiteite i rotopu i to Noa tuatau e to tatou e tau kia akamaata atu i to tatou kite no runga i te puapinga o te au mea e tupu nei e te akamatakite ia tatou i to Iesu taeanga mai mei te keia te tu i te akavaanga i te aronga kino.
22 Teia tuatau nei, te akatere nei a Iesu i tetai angaanga patuanga umere roa i te pae vaerua. No te paruruanga e te ora atu anga o te aronga akamori tika, te vai nei tetai parataito mei te araka te tu i te pae vaerua. (2 Korinetia 12:3, 4) E akaoraia atu ei na roto i te mate maata, kia noo tamou ua rai tatou ki roto i taua parataito. Takapini i te ngai o te parataito i te pae vaerua ko to Satani ao, kua papa ua i te akapou i tetai ua atu tei varevareamoe i te pae vaerua. E mea puapinga rava no tatou “kia vai matakite ua atu” e kia vai teateamamao ua no to Iehova ra.—Mataio 24:42, 44, NW.
Maara Ainei ia Koe?
• Eaa te akoanga ta Iesu i oronga no tona taenga mai?
• I akaaite a Iesu i tona taenga mai ki teaa?
• Na teea au tu to tatou tuatau i aiteite ei ki te tuatau ia Noa?
• Akapeea te manakonako anga no runga i te au tu aiteite i rotopu i to Noa tuatau e to tatou tuatau i te akakeu anga i to tatou manako rapurapu?
[Tataanga i te kapi 18]
Te irava mataiti no te 2004 koia oki: “Kia vai matakite ua atu . . . Kia vai teateamamao ua kotou ia kotou uaorai.”—Mataio 24:42, 44, NW.
[Tutu i te kapi 15]
Kua akarongo a Noa i te akamatakiteanga tu-Atua. Te akarongo ra rai tatou mei te reira?
[Au Tutu i te kapi 16, 17]
“E mei te au ra o Noa ra, koia rai te parutia o te Tamaiti a te tangata ra”