RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI Punanga Tiaki
Punanga Tiaki
RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI
Reo Rarotonga
  • PIPIRIA
  • AU PUKA
  • AU UIPAANGA
  • w04 5/1 kapi 18-22
  • E Akapumaana i Tetai e Tetai

Kare e vitio.

Akakoromaki mai kare te vitio e angaanga.

  • E Akapumaana i Tetai e Tetai
  • Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2004
  • Tumu Tuatua
  • Tetai Atu Manako
  • “Tei Akapumaana Mai”
  • No Teaa a Paulo i Anoano ei i te “Akapumaana”
  • Akapeea e Riro Mai e ei “Akapumaana”
  • Akapeea te Putuputuanga i te Tauturu Anga
  • Iehova​—Te Tumu Maata Tikai o te Maroiroi
  • E Tauturu i Etai Atu Kia Tau te Aerenga ia Iehova
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2000
  • Te Putuputuanga Kerititiano—E Tumu no te Tauturu Akamaroiroianga
    Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1999
  • Te Akamaroiroi ra Iehova i tei Paruparu
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2000
  • Te Umuumu ra te au Kerititiano Tetai i Tetai
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2002
Tetai Atu
Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2004
w04 5/1 kapi 18-22

E Akapumaana i Tetai e Tetai

“Ko ratou tei akapumaana mai iaku nei.”​—KOLOSA 4:11.

1, 2. Noatu te au kino, eaa ra te au oa o Paulo i atoro ei iaia i roto i te are auri?

E KINO tikai me riro mai ei oa no tetai tangata te mamae ra i roto i te are auri​—noatu e kua tapeka tau koreia toou oa. Penei ka manako tarotokakaia mai koe e te au opita o te are auri, i te akarakara anga i taau angaanga katoa i te akapapu anga e kare koe e rave ana i te kino. No reira, te anoanoia ra te mataku kore kia tuatua putuputu atu ki toou oa e te atoro anga iaia i roto i te are auri.

2 Inara, ko teia tikai ta tetai au oa o te apotetoro ko Paulo i rave ana i etai 1,900 mataiti i topa. Kare ratou i taroaroa ana i te atoro atu ia Paulo i tona ngai tapeka anga e te oronga atu i te matuapuru e anoanoia ra e ia e te akamaroiroi anga e te akapumaana atu anga iaia i te pae vaerua. Koai ma teia au oa tiratiratu? E eaa ta tatou ka kite mei to ratou mataku kore, te tu tiratiratu, e te pirianga oa?​—Maseli 17:17.

“Tei Akapumaana Mai”

3, 4. (a) Koai ma to Paulo au oa tokorima ra, e kua riro mai ratou ei aa kiaia? (e) Eaa te “akapumaana”?

3 Ka oki ana tatou mei te mataiti 60 T.N. Tei roto te apotetoro ko Paulo i te are auri i Roma no te tapepe pikikaa o te taoriorianga. (Angaanga 24:5; 25:11, 12) Kua akataka mai a Paulo ei taiku anga ra e e tokorima Kerititiano tei turu iaia: Ko Tukiko, tona uaorai tangata karere no roto mai i te tapere o Asia e “e taeake tavini oki i te Atu”; ko Onesimo, e “taeake akaperepere e te tuatua-mou” no Kolosa mai; ko Arisetareko, e tangata Makedonia no Tesalonia mai e i tetai tuatau kua “tapeka katoaia” raua ko Paulo; ko Mareko, te katini no te oa mitinari o Paulo ko Banaba e te tangata tata o te Evangeria te akakite ra i tona ingoa; e Iuseto, ko tetai o te au oa angaanga o te apotetoro no “te basileia o te Atua ra.” Kua karanga a Paulo no te tokorima ra e: “Ko ratou tei akapumaana mai iaku nei.”​—Kolosa 4:7-11.

4 Kua rave a Paulo i tetai akakiteanga pakari no runga i te tauturu ta tona au oa tiratiratu i oronga kiaia. Kua taangaanga aia i te tuatua Ereni (pa·re·go·riʹa) tei uriia e “akapumaana,” tei roto i te Pipiria ka kitea anake uaia i roto i teia irava nei. E tukeke te au aite anga o teia tuatua e kua taangaanga tikai ia i roto i te au tataanga i te pae vairakau.a Ka rauka te reira i te uriia e e ‘akamaru, akamama, matuapuru, me kare e meitaki.’ Te anoano ra a Paulo i taua tu no te akapumaana anga, e na taua au tangata tokorima ra i oronga mai i te reira.

No Teaa a Paulo i Anoano ei i te “Akapumaana”

5. Noatu e e apotetoro aia, eaa ta Paulo e anoano ra, e eaa ta tatou katoatoa e anoano ra mei tetai taime ki tetai taime?

5 Penei ka poitirere etai i te manako e te anoano ra a Paulo, e apotetoro ra, i te akapumaana anga. Inara, te inangaro ra aia. E tika, e akarongo maroiroi to Paulo, e kua ora mai aia i te takinga kino maata i te pae kopapa, “e rai oki te pāpā angaia,” “e manganui oki te mate,” e tetai ua atu au mamae. (2 Korinetia 11:23-27) Noatu rai, e tangata ua aia, e te anoano ra te au tangata katoatoa i tetai taime kia orongaia mai te matuapuru e kia akamatutuia mai to ratou akarongo ma te tauturu a tetai ke. E tika mou katoa teia kia Iesu. I tona po openga, kua mama mai tetai angera kiaia i Getesemane e “kua akamaroiroi maira iaia.”​—Luka 22:43.

6, 7. (a) I Roma, koai tei akamaroiroi kore ia Paulo, e koai ra tei akamaroiroi iaia? (e) Eaa te au tu angaanga ta te au taeake Kerititiano o Paulo i oronga atu kiaia i Roma, i te akapapu anga te reira e ei “akapumaana” anga?

6 Kua anoano katoa a Paulo i te akapumaana anga. Te tae mai anga aia ei mouauri ki Roma, kare aia i turou pumaanaia mai e te tangata o tona uaorai iti tangata. Kare teia au ngati Iuda, te katoa anga, i akarongo mai ana ki te karere o te Patireia. I muri ake i te atoro anga te aronga nunui ia Paulo i tona ngai tapekaanga, kua akakite mai te papaanga i roto ia Angaanga e: “Kua akarongo maira tetai pae i taua au tuatua i karangaia ra, e kare tetai pae i akarongo. E kare i tau ta ratou io tuatua, aere atura ratou.” (Angaanga 28:17, 24, 25) Mei teaa i te tamamaeia anga a Paulo no te ngere anga ia ratou i te ariki i to Iehova aroa takinga meitaki! Kua kiteaia mai tona au manako pakari no runga i teia tumu i roto i te reta tana i tata ana i nga mea mataiti i mua atu ki te putuputuanga i Roma: “E e aue maata toku, e te mamae tukutuku kore i roto i toku ngakau. E tika oki iaku kia taumaaia au i te Mesia ra, i taku au taeake [te ngati Iuda] i te akonoanga i te kopapa nei.” (Roma 9:2, 3) Noatu rai, i roto ia Roma kua kitea mai e ia te au oa mou, e te tiratiratu e kua akamaru to ratou mataku kore e te aroa i tona ngakau. E au taeake tikai ratou nona i te pae vaerua.

7 Akapeea taua au taeake tokorima ra i riro mai ei ei akapumaana anga? Kare ratou i akatika ana i to Paulo tapeka anga are auri i te akariro kia kopae keia mai ratou mei iaia. Kareka ra, kua oronga puareinga ua ratou e ma te aroa i ta ratou uaorai au angaanga no Paulo, i te rave anga i te au angaanga kare i rauka ana iaia i te rave nana uaorai no tona tapekaia anga. Ei akaraanga, kua angaanga ratou ei aronga karere e te oronga anga i ta Paulo au reta e te au ikuikuanga tuatua ki te au putuputuanga ke; kua apai mai ratou i te au ripoti akamaroiroi anga kia Paulo no runga i te oraanga o te au taeake i Roma e no tetai atu au ngai ke. Penei kua rauka mai ia ratou te au apinga i anoanoia, mei te au kakau no te tuatau paroro, te au puka, e te au apinga tata. (Ephesia 6:21, 22; 2 Timoteo 4:11-13) Kua akapumaana e kua akamaroiroi taua au angaanga tauturu katoatoa i te apotetoro mouauri e rauka ai iaia, i reira, kia “akapumaana” i tetai ke, kapiti mai anga i te au putuputuanga ravarai.​—Roma 1:11, 12.

Akapeea e Riro Mai e ei “Akapumaana”

8. Eaa te apii anga ka kite tatou mei to Paulo akakite akaaka anga i tona anoano no te “akapumaana” anga?

8 Eaa ta tatou ka kite mei teia papaanga o Paulo e tona au oa angaanga tokorima ra? Ka akara tikai tatou i tetai apiianga: Ka umuumuia te mataku kore e te akaatinga-uaorai kia aere mai i te tauturu i tetai i roto i to ratou tu kino. Pera katoa, ka umuumuia te tu akaaka kia akakite e penei te anoano ra tatou i te tauturu i roto i te au tuatau tumatetenga o tatou uaorai. Kare anake e kua akatika a Paulo e te anoano ra aia i te tauturu mari ra kua ariki takinga meitaki aia i taua tauturu e kua akameitaki atu i taua aronga ra tei oronga mai i te reira. Kare aia i manako ana e te ariki anga i te tauturu mei tetai ke kua riro ia ei akairo no te tu paruparu me kore no tetai taakaaka anga i tona tuanga, e kare katoa rai tatou. Kia karanga tatou e kare tatou e anoano ana i te akapumaana te akatika ra e e au tangata ririnui roa atu tatou. Kia maara ra e, te akaari maira to Iesu akaraanga e te anoano katoa ra rai tetai tangata tiama i te kapiki atu i te tauturu.​—Ebera 5:7.

9, 10. Eaa te tupu anga meitaki me akakite tetai tangata e te anoano ra aia i te tauturu, e eaa te akakeu anga ka tukuia ki runga i tetai i roto i te ngutuare e i roto i te putuputuanga?

9 Ka rauka te au tupu anga meitaki me akatika te aronga i roto i te au turanga arataki anga e e au kotinga anga to ratou e te irinaki ra ratou ki runga i te turu anga a tetai ke. (Iakobo 3:2) Te akamaroiroi maira taua au akakiteanga i te tatua i rotopu i te aronga mana taoonga e te aronga kauraro atu ki taua mana taoonga, i te akamaata anga i te komunikeiti maana e te rangatira. Te tu akaaka o te aronga te ariki puareinga ra i te tauturu te oronga maira i tetai apiianga tau no tetai ke i roto i tetai turanga mei te reira rai. Te akaari maira te reira e ko te aronga te rave ra i te arataki anga e tangata ua e te rauka ra i te araveiia atu.​—Koheleta 7:20.

10 Ei akaraanga, penei ka ngoie ua i te tamariki i te ariki i te tauturu a to ratou nga metua i te akonoanga i te au manamanata e te au timataanga me kite ratou e kua aro katoa atu rai to ratou nga metua i te au akaaoanga mei te reira rai i to ratou tamarikianga. (Kolosa 3:21) Ka rauka i reira te aereanga o te komunikeitianga kia akatueraia mai i rotopu i te metua e te tamariki. Ka rauka te au pau anga Tuatua Tapu i te oronga meitaki maataia e kia ariki viviki maataia. (Ephesia 6:4) Mei te reira katoa, te papa meitaki ua ra te au mema o te putuputuanga kia rauka mai te tauturu mei te aronga pakari me kite ratou e te akono katoa ra taua aronga pakari ra i te au manamanata, te au mataku, e te au mea marama koreia. (Roma 12:3; 1 Petero 5:3) Ka aru akaou mai te komunikeiti meitaki, ka orongaia te ako anga Tuatua Tapu, e ka tupu mai te akapumaana anga o te akarongo. Kia maara ra, te anoano ra to tatou au taeake e te au tuaine i te akapumaana i teianei e maata atu i to mua ana.​—2 Timoteo 3:1.

11. No teaa ra te manganui i teia tuatau i anoano ei i te “akapumaana”?

11 Noatu teiea te ngai e noo ra tatou, koai tatou, me kore eia o tatou mataiti, pouroa tatou ka aro atu i tetai taime i te au taitaia i roto i te oraanga. Ko te tuanga teia no teia ao i teia tuatau. (Apokalupo 12:12) Te timata ra taua au turanga taitaia i te pae kopapa e te pae manako i te tu o to tatou akarongo. Penei ka tupu mai te au turanga taitaia i te angaanga, i te apii, i roto tikai i te ngutuare, me kore i roto i te putuputuanga. Penei no te maki kino me kore no tetai tumatetenga i topa akenei i tupu mai ei te tumu. Me oronga takinga meitaki mai tetai tokorua akaipoipo, tetai tangata pakari, me kore tetai oa i te au tuatua akamaroiroianga e te au manako e te au angaanga tauturu anga​—ae, mei teaa ra te akamaru anga o te reira! Eaa oki, mei te vairakau rai i runga i tetai tuanga o te pakiri makimaki ra! No reira, me kite koe i tetai o toou au taeake i roto i taua turanga, kia riro mai ei akapumaana anga nona. Me te akateimaa tikai ra tetai manamanata ia koe, e pati atu i te aronga tau i te pae vaerua no te tauturu.​—Iakobo 5:14, 15.

Akapeea te Putuputuanga i te Tauturu Anga

12. Eaa ta te aronga taki tai i roto i te putuputuanga ka rave kia akamaroiroi atu i tona au taeake?

12 Pouroa i roto i te putuputuanga, kapiti mai te au mapu, ka rauka i te rave i tetai apinga kia akamaroiroi i tetai ke. Ko tetai tumu, toou aere putuputu mai anga ki te au uipaanga e i roto i te angaanga koro e maata atu te raveia ra kia akamatutu i te akarongo o tetai ke. (Ebera 10:24, 25) No toou tu ngaueue kore i roto i te angaanga tapu e akapapu anga ia i toou tiratiratu kia Iehova e te akaari ra e te vai ara ua ra koe i te pae vaerua noatu te au tu ngata taau e akakoromaki ra. (Ephesia 6:18) Ka rauka taua tu ngaueue kore ei tupu anga akamaroiroi anga ki runga i tetai ke.​—Iakobo 2:18.

13. Eaa ra etai i paruparu ei, e eaa te ka raveia i te tauturu atu ia ratou?

13 I tetai au taime, te au taomianga o te oraanga me kore tetai ua atu au tu ngata ka akatupu mai i etai kia akamarie mai me kore kia akaparuparu mai i roto i te angaanga koro. (Mareko 4:18, 19) Penei kare tatou i kite ana i te aronga paruparu i te au uipaanga putuputuanga. Inara, penei te vai ra rai to ratou aroa no te Atua i roto i to ratou ngakau. Eaa te ka raveia kia akamaroiroi i to ratou akarongo? Ka rauka i te aronga pakari i te oronga aroa atu i te tauturu na te atoro anga ia ratou. (Angaanga 20:35) Penei ka patiia atu tetai au mema o te putuputuanga kia tauturu katoa. Penei ka riro mai taua au atoro anga aroa ko te vairakau te anoanoia ra, mei te reira rai, kia akaora mai i te aronga tei apikepike i roto i te akarongo.

14, 15. Eaa te ako anga ta Paulo i oronga no te akamaroiroi anga i tetai ke? E oronga mai i tetai akaraanga no tetai putuputuanga tei akono i tana ako anga.

14 Te akamaroiroi maira te Pipiria ia tatou kia “akapumaana atu i te ngakau taitaia, e tauturu atu i tei apikepike.” (1 Tesalonia 5:14) Penei ake te kite ra te aronga “ngakau taitaia” e te iti maira to ratou mataku kore e kare e rauka ia ratou i te autu i te au arai anga ta ratou e aro atura ma te kore tetai rima tauturu. Ka rauka ainei ia koe i te oronga atu i taua rima tauturu ra? Te tuatua e “tauturu atu i tei apikepike” kua uriia “kia tamou marie” me kare “kia mou piri i” tei apikepike ra. Te akaperepere ra a Iehova e te aroa katoatoa ra i tana au mamoe. Kare aia i manako ana ia ratou ei mea puapinga kore, e kare aia e inangaro kia aere ke atu tetai. Ka rauka ainei ia koe i te tauturu i te putuputuanga “kia tamou marie” i tei apikepike i te pae vaerua kia maroiroi mai ratou?​—Ebera 2:1.

15 Kua atoro atu tetai tangata pakari i tetai nga tokorua akaipoipo tei paruparu e ono mataiti. Kua tata te tangata pakari e: “Te manako takinga meitaki e te aroa ta te putuputuanga katoa i akaari kia raua e tupu anga maata tikai te reira i te akakeu anga ia raua kia oki akaou mai ki roto i te anana.” Akapeea te tuaine tei paruparu ana i te manako anga no runga i te au atoro anga a te au mema o te putuputuanga? Te karanga ra aia i teianei e: “Ko tei tauturu mai ia maua kia maroiroi akaou koia oki kare te au taeake tei atoro mai ia maua e te au tuaine tei aru mai ia ratou i akaari mai ana i te tu akava anga me kore i te kino kia maua. Mari ra, kua marama ua ratou e kua oronga mai i te akamaroiroianga Tuatua Tapu.”

16. Koai tei papa ua i te tauturu i te aronga te anoano ra i te akapumaana?

16 Ae, te rekareka ra tetai Kerititiano ngakau tae te riro mai anga ei akapumaana anga ki tetai ke. E te taui anga te au turanga i roto i to tatou oraanga, penei ko tatou uaorai te ka riro mai i te ariki atu i te au angaanga akapumaana anga a to tatou au taeake. Inara, ma te tu tika, penei i roto i te tuatau e anoanoia ra, kare e rauka mai te tauturu a te tangata. Noatu rai, okotai ua Tumu no te maroiroi te vai ua ra, e tei inangaro ua maira i te tauturu​—ko te Atua ra ko Iehova.​—Salamo 27:10.

Iehova​—Te Tumu Maata Tikai o te Maroiroi

17, 18. Na roto i teea tu i akamaroiroi ei a Iehova i tana Tamaiti, ia Iesu Karaiti?

17 Koi patitiia ai ki runga i te rakau, kua kapiki maata atura a Iesu e: “E taku Metua, te tuku atu nei au i toku vaerua ki to rima na.” (Luka 23:46) E kua mate atura aia. I nga mea ora i mua ake, kua opuia aia e kua akaruke tona au oa piri vaitata iaia e kua oro ke atu ma te mataku. (Mataio 26:56) Kua akarukenaia a Iesu koia anake ra e okotai ua Tumu no te maroiroi​—tona Metua i te rangi ra. Noatu rai, kare tona irinaki i roto ia Iehova i puapinga kore ua. To Iesu tu tiratiratu ki tona Metua ra kua tutakiia mai ma to Iehova uaorai turu tiratiratu anga iaia.​—Salamo 18:25; Ebera 7:26.

18 I roto i ta Iesu angaanga orometua i runga i te enua nei, kua oronga atu a Iehova ki tana Tamaiti i tana e anoano ra kia tamou i te tiratiratu e tae ua atu ki tona akaaea anga openga. Ei akatauanga, i muri ua ake te papetito angaia a Iesu, i te akairo anga i te akamata anga o tana angaanga orometua, kua rongo atura aia i te reo o tona Metua i te akakite mai anga i te mareka e te akapapuanga o Tona aroa nona ra. I to Iesu anoano anga i te turu anga, kua oronga mai a Iehova i te au angera kia akamaroiroi iaia. Te aro atu anga a Iesu i tana timata anga maata roa atu i te openga o tona oraanga i te enua nei, kua rongo aroa mai a Iehova i tana au pure e te au pati anga. Papu tikai e e akapumaana anga katoatoa teia kia Iesu.​—Mareko 1:11, 13; Luka 22:43.

19, 20. Akapeea e papu ei ia tatou e ka akamaroiroi mai a Iehova ia tatou i te tuatau e anoanoia ra e tatou?

19 Te inangaro ra a Iehova kia riro mai ko to tatou Tumu maata no te maroiroi katoa. (2 Paraleipomeno 16:9) Ka riro mai te Tumu tikai o te maroiroi katoatoa e te mana ririnui ei akapumaana anga kia tatou i to tatou tuatau e anoanoia ra. (Isaia 40:26) Te tamaki, te onge, te maki, te mate, me kore to tatou uaorai au tu apa penei te tuku ra ia tatou ki raro ake i te taomi anga maata. Me te akara anga oripu ua ra te au timataanga o te oraanga ei “enemi ririnui,” ka riro a Iehova ko to tatou maroiroi e to tatou mana. (Salamo 18:17; Exodo 15:2) E tauturu anga ririnui tana no tatou​—tona vaerua tapu. Na roto i tona vaerua, ka rauka ia Iehova i te oronga mai ki “tei paruparu” ra kia rauka iaia ‘e rere ki runga i te peau mei to te au aeto ra.’​—Isaia 40:29, 31.

20 To te Atua ra vaerua e mana ririnui roa atu i roto i te ao e pini ua ake. Kua akakite mai a Paulo e: “E tika iaku te au mea ravarai nei i te Mesia, ko tei akamaroiroi mai iaku nei.” Ae, ka rauka i to tatou Metua aroa i te rangi i te akaki ia tatou ma te “mana maata meitaki” e rauka ai ia tatou i te akakoromaki i te au manamanata mamae katoatoa e akariro ei aia i te “au mea ravarai ei mea ou” i roto i tana Parataito taputouia maira te vaitata mai nei.​—Philipi 4:13; 2 Korinetia 4:7; Apokalupo 21:4, 5.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

a Te akakite ra ta Vine’s Complete Expository Dictionary of Old and New Testament Words, na W. E. Vine, e: “E tu verepa no te tuatua [pa·re·go·riʹa] te akataka maira i te au vairakau te akamaru ra i te mamae.”

Maara Ainei ia Koe?

• Akapeea te au taeake i Roma i riro ei ei “akapumaana” anga kia Paulo?

• Na roto i teea au tu i riro ei tatou ei “akapumaana” anga i roto i te putuputuanga?

• Akapeea a Iehova i riro ei e ko to tatou Tumu maata tikai no te maroiroi?

[Tutu i te kapi 18]

Kua riro mai te au taeake ei “akapumaana” anga kia Paulo na te oronga anga kiaia ta ratou turu anga tiratiratu, te akamaroiroianga, e te au angaanga a ratou uaorai

[Tutu i te kapi 21]

Na te aronga pakari e rave i te arataki anga i te akapumaana anga i te anana

    Au Puka Reo Rarotonga (1983-2025)
    Akaruke
    Aere ki Roto
    • Reo Rarotonga
    • Akaari ki Etai Ke
    • Taau e Inangaro
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ture no te Taangaanga Anga i te Web Site
    • Ture Akamanaia
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Aere ki Roto
    Akaari ki Etai Ke