E te Au Mapu, e Iki i te Tavini ia Iehova

“E akataka ana kotou i teianei rā i ta kotou e akamori.”​—IOSUA 24:15.

1, 2. Eaa te au tu papetitoanga tarevake e raveia ana i roto ia Kerititome?

“E AKARUKE i te [tamariki] kia riro mai ei Kerititiano me pakari ake ratou i te kite ia Karaiti.” Na tetai tangata ko Tertullian te ingoa, i tata i taua au tuatua vaitata atu ki te openga o te rua anere mataiti T.N. Te patoi ra aia i te papetitoanga i te pepe varevare, e ravenga te akatumuia maira i roto i te Akonoanga Kerititiano apoteiti i tona tuatau. I te patoianga ia Tertullian e te Pipiria, kua maro a Augustine te Metua o te Ekaretia e, te tama ra te papetitoanga i te toutou o te ara mua e ko te au pepe varevare tei mate kare i papetitoia kua akaapaia ratou. Na teia irinaki anga e turuturu ana i te ravenga kia papetito vivikiia te au pepe.

² E maata te au akonoanga a Kerititome te papetito nei rai i te au pepe anau ouia. Pera katoa, i roto i te tuatua enua, e raveia ana te papetitoanga i te “au tangata peikani” tei autuia e te au tutara e te au arataki akonoanga i karangaia ana e e au pa enua Kerititiano ratou. Inara kare te papetitoanga i te pepe varevare e te au papetitoanga maro uaia o te au tangata mamaata, i akatumuia i roto i te Pipiria.

Kare i te Akatapuanga Oronga ua ia i Teia Tuatau

3, 4. Eaa te ka tauturu i te tamariki a nga metua akatapuia kia rave i te akatapuanga oronga ua?

³ Te akaari maira te Pipiria e te manako maira te Atua i te au tamariki ou ei mea tapu noatu e e okotai ua o ratou metua e Kerititiano akarongo mou. (1 Korinetia 7:14) Kua riro ainei taua au tamariki ra ei au tavini akatapuia no Iehova? Kare. Inara, ka rauka i te au tamariki tei utuutuia e nga metua tei akatapuia kia Iehova i te tereni kia arataki atu i taua au tamariki ra kia iki i te akatapu ia ratou uaorai kia Iehova. Kua tata te ariki pakari ko Solomona: “E tāpu meitaki, e taku tamaiti, i te akaue a to metua tane, e auraka e akaruke i te ture a to metua vaine. . . . Kia aere koe ra, na taua mea ra koe e arataki; kia moe koe ra, nana koe e tiaki; e kia ara koe ra, nana e tuatua mai kia koe. E lamepa oki te akauenga, e turama oki te ture; e te ako i te apii anga, ko te ara ora ia.”​—Maseli 6:20-23.

⁴ Ka riro te aratakianga a nga metua Kerititiano ei paruru i te au mapu, me inangaro ratou i te aru i te reira. Kua akakite katoa a Solomona e: “E tamaiti kite ra, e rekarekaanga ïa na te metua tane: kareka te tamaiti neneva ra, e aueanga ïa na tona metua vaine.” “E akarongo mai, e taku tamaiti, kia pakari koe, e e arataki i to ngakau na te arataa.” (Maseli 10:1; 23:19) Ae, kia puapingaia mei te terenianga a nga metua, e kotou e te au mapu e, e ariki puareinga ua i te akakite, te ako, e te apii. Kare kotou i anauia ma te pakari, inara ka rauka ia koe te “pakari” e te aru ua anga i “te ara ora.”

Eaa te Pakari ma te Ako?

5. Eaa te akoanga ta Paulo i oronga ki te tamariki e te au metua tane?

⁵ Kua tata te apotetoro ko Paulo: “E te au tamariki ra, e akarongo atu i to kotou au metua i tei tau i te Atu ra; e tuatua-tika oki te reira. ‘E akangateitei i to metua tane e to metua vaine;’ ko te akauenga muatangana ïa i paʼuia i te meitaki i akakiteia mai; ‘Kia meitaki koe, e kia akaroaia toou puke rā i te enua nei.’ Ko kotou oki te aronga metua, auraka e akariri atu i ta kotou au tamariki ra: e apii ra ia ratou kia pakari ma te ako a te Atu ra.”​—Ephesia 6:1-4.

6, 7. Eaa te o maira i te utuutu anga i te tamariki na roto i te “pakari ma te ako” a Iehova, e eaa ka kore ei e manakoia e te akakeu tau kore ra te au metua i ta ratou tamariki?

⁶ Te maro tau kore ra ainei nga metua Kerititiano i ta ratou tamariki me utuutu ratou ia ratou i te ‘apii kia pakari ma te ako a te Atu ra’? Kare. Koai te ka akaapa atu i nga metua no te apiianga i ta ratou tamariki ta ratou e manako ra e e mea tika e te tau meitaki? Kare te aronga irinaki e kare e Atua i akaapaia no te apii i ta ratou tamariki e kare e Atua. Tei te au tangata Katorika Roma te apainga i te tereni i ta ratou tamariki i roto i te akonoanga Katorika, e kare oki ratou i akaapaia ana no te rave anga i te reira. Mei te reira katoa, auraka te Au Kite o Iehova e akaapaia no te akatereanga i te au manako o ta ratou tamariki, me tereni ratou ia ratou kia ariki i to Iehova manako no runga i te tumuanga o te au tuatua mou e te au kaveinga tau.

⁷ Kia tau ki te Theological Dictionary of the New Testament, te tuatua tei uriia i roto i te reo Ereni mua te “pakari ma te ako” i roto ia Ephesia 6:4 te taiku ra i te ravenga te “kimi ra i te akatano i te manako, ei akatika i te tarevake, kia rauka i te akameitaki i te manako pae vaerua.” Akapeea me patoi tetai mapu i te terenianga a te metua no te taomianga a te au oa, te anoanoia ra kia aru i te katoatoa? Koai te tuku ra i te taomianga kino​—ko te nga metua ainei me ko te au oa o taua mapu ra? Me te taomi ra te au oa i te mapu kia kai i te apinga akakona, te inu maata i te kava, me kare te rave ra i te pirianga tau kore, ko te nga metua ainei te ka akaapaia no te tauta anga i te akatikatika i te manako o ta raua tamaiti, e te tauturu anga iaia kia kite i te openga o taua akaaere anga tumatetenga ra?

8. Eaa te o maira ki to Timoteo irinaki anga?

⁸ Kua tata te apotetoro ko Paulo ki te mapu ko Timoteo e: “Kia mou marie ra koe i taau i apii ra, i tei tukuia atu ia koe ra, kua kite oki koe i toou kite i kite ei koe ra; E mei to tamariki anga mairai toou kite i te tuatua tapu i tataia ra, ko te tuatua ïa i pakari ei koe e tae ua atu ki te ora i te akarongo i te Mesia ra ia Iesu.” (2 Timoteo 3:14, 15) Mei to Timoteo tamariki anga mai, na tona metua vaine e tona mama ruau i akatumu meitaki i tona akarongo ki roto i te Atua no runga i te kite i te au Tuatua Tapu. (Angaanga 16:1; 2 Timoteo 1:5) I muri mai, te riro anga mai raua ei nga Kerititiano, kare raua i maro ana ia Timoteo kia irinaki, mari ra kua irinaki a Timoteo na roto i ta raua manakoanga tau tei akatumuia ki runga i te kite Tuatua Tapu.

Te Pati Maira a Iehova kia Iki Koe

9. (a) Akapeea a Iehova i te akangateitei anga i tona au tangata, e eaa ra te tumu? (e) Akapeea te Tamaiti anau tai a te Atua i te taangaanga anga i tona anoano rangatira?

⁹ Ka rauka ua ia Iehova i te maani i tona au tangata ei au ropoti, kia porokaramuia kia rave i tona anoano e kare i ta ratou uaorai ikianga. Inara, kua akangateitei aia ia ratou ma te anoano rangatira. Te anoano ra to tatou Atua i te au tangata puareinga ua. Te rekareka ra aia i te kite anga i tona au tangata, te ruaine e te mapu, i te tavini aroa anga iaia. Ko te akaraanga meitaki roa atu no te kauraroanga aroa ki te anoano o te Atua ko tana Tamaiti anau tai, ta Iehova i tuatua e: “Taku Tamaiti akaperepere teia, kua mareka rava au iaia.” (Mataio 3:17) Kua tuatua teia Tamaiti anau tai ki tona Metua e: “E mea tau naku te rave i toou anoano, e taku Atua; te vai nei oki taau ture tei roto i toku nei ngakau.”​—Salamo 40:8; Ebera 10:9, 10.

10. Eaa te tumu no te tavini anga tau ia Iehova?

¹⁰ Te inangaro nei a Iehova i te aronga te tavini ra iaia i raro ake i te aratakianga a tana Tamaiti kia akaari i taua kauraroanga puareinga ki Tona anoano. Na roto i te totou, kua imene te tata taramo: “E puareinga roa to toou ra au tangata, i te rā o toou ra mana, ma te kakā tapu ra; toou ra uanga, mei te au ïa o te kopu o te popongi.” (Salamo 110:3) Te angaanga ra to Iehova akaaerenga katoa, te nga tuanga o te rangi e te enua, ki runga i te tumu anga no te kauraroanga aroa ki to te Atua anoano.

11. Eaa te ikianga tei tukuia ki mua i te au mapu tei utuutuia e nga metua akatapuia?

¹¹ No reira e te au mapu kia marama kotou e kare to kotou nga metua e te aronga pakari i roto i te putuputuanga e maro atu ana ia kotou kia papetitoia. Te anoano kia tavini ia Iehova na kotou uaorai. Kua akakite a Iosua ki te au Iseraela e: “E akamori oki [ia Iehova] ma te pikikaa kore, e ma te tuatua-mou . . . e akataka ana kotou i teianei rā i ta kotou e akamori.” (Iosua 24:14-22) Mei te reira rai, kia tau kia koe uaorai e iki i te akatapu ia koe kia Iehova e kia oronga i toou oraanga i te rave i tona anoano.

Ariki Anga i Taau Apainga

12. (a) I te tereni anga te au metua i ta ratou tamariki, eaa te mea kare e rauka ia ratou i te rave? (e) Aea te au mapu e apai ei i te apainga ki mua i te aroaro o Iehova no ta ratou ikianga?

¹² Ka tae mai te tuatau e kore ei kotou e te au mapu e paruruia e te tu akarongo mou o to kotou au metua. (1 Korinetia 7:14) Kua tata te pipi ko Iakobo: “Ko te tangata i kite i te rave i te mea meitaki, e kare i rave, kua riro ïa ei ara nana.” (Iakobo 4:17) Kare te au metua e tavini i te Atua no ta ratou tamariki e kare katoa te tamariki e tavini i te Atua no to ratou au metua. (Ezekiela 18:20) Kua apiiia ainei koe ia Iehova e tana au akakoroanga? Kua pakari meitaki ainei koe i te marama i taau i apii, e te akamata i te akono i tetai pirianga kiaia? Kare ainei e tau i reira i te manako e te manako maira te Atua e ka rauka ia koe i te iki i te tavini iaia?

13. Eaa te au uianga ta te au mapu kare i papetitoia ake ka ui kia ratou uaorai?

¹³ E mapu ainei koe kare i papetitoia ake tei utuutuia e nga metua te akamori ra i te Atua, te aere ra ki te au uipaanga Kerititiano e pera katoa te tutu aere ra i te tuatua meitaki o te Patireia? Me koia ia, e ui tika kia koe uaorai: ‘Eaa au i rave ei i teia? Te aere ra ainei au ki te au uipaanga e te piri ra ki roto i te angaanga tutu anga, no te mea te maro maira toku nga metua kia rave au i te reira, me no te mea te inangaro ra au i te akamareka ia Iehova?’ Kua akataka ainei koe kia koe uaorai “i to te Atua ra anoano, tei meitaki, e te tau, e te apa kore oki”?​—Roma 12:2.

Eaa ka Taroaroa ai i Toou Papetitoanga?

14. Eaa te au akaraanga Pipiria te akaari maira e auraka e taroaroa i te papetitoanga?

¹⁴ “Eaa au nei e kore ei e bapetizoia?” Koi kite ua akenei te tangata Etiopia tei ui i taua uianga kia Philipa tutu evangeria e ko Iesu te Mesia. Inara kua rava to te Etiopia kite no te au Tuatua Tapu i te marama anga e kare aia e taroaroa i te akakite pu ua anga e ka tavini aia ia Iehova ei tuanga no te putuputuanga Kerititiano, e e rekareka maata tei rauka mai iaia. (Angaanga 8:26-39) Mei te reira katoa, kua akamaoraoraia te ngakau o tetai vaine ko Ludia te ingoa, “kia akono aia i te tuatua i tuatuaia e Paulo,” ma te viviki kua “bapetizoia” aia, e tona kopu tangata katoa. (Angaanga 16:14, 15) Pera katoa, kua akarongo te tangata tiaki i te are tapekaanga i Philipi kia Paulo raua ko Sila, ia raua e ‘tuatua maira kiaia i te tuatua a Iehova,’ e “bapetizoia iora aia e tona katoa ra i reira.” (Angaanga 16:25-34) No reira, me e kite toou ia Iehova e tona au akakoroanga, kua tae toou ngakau i te rave i tona anoano, e e turanga meitaki toou i roto i te putuputuanga e te aere putuputu ra koe ki te au uipaanga e te tutu aere ra i te tuatua meitaki o te Patireia, eaa koe ka taroaroa ai i toou papetitoanga?​—Mataio 28:19, 20.

15, 16. (a) Eaa tetai tumu tarevake te tapupu ra i etai au mapu kia papetitoia? (e) Akapeea te akatapuanga e te papetitoanga i riro ei ei paruruanga i te au mapu?

¹⁵ Penei te emiemi ra koe i te rave i teia takainga puapinga maata no te mea te mataku ra koe e ka akaapaia mai koe no te piri anga atu ki roto i te tu tarevake? Me ko te reira, e akamanako ana i teia: Ka patoi ainei koe i te tiki atu i tetai raitini akaoro no te mea te mataku ra koe e ka u koe a tetai ra? Kare roa! Auraka rai koe e emiemi kia papetitoia me kua papa koe. E tika, ka akakeu pakariia koe kia maroiroi i te patoi atu i te ravenga kino me kua akatapu koe i toou oraanga kia Iehova e kua ariki i te rave i tona anoano. (Philipi 4:13) E te au mapu e, auraka kotou e manako e te tukutuku anga i te papetitoanga, te kopae ra kotou i teia apainga. Me taeria e kotou te mataiti no te apai i te apainga, e pau anga ta kotou kia Iehova no to kotou tu me kua papetitoia kotou me kare ra.​—Roma 14:11, 12.

¹⁶ E manganui te Au Kite takapini i teianei ao tei manako i ta ratou ikianga kia papetitoia i to ratou ou anga ei tauturu maata ia ratou. Ei akaraanga e akamanako ana i te Kite e 23 ona mataiti i te Opunga o Europa. Kua maara iaia e te papetito angaia aia e 13 ona mataiti kua akakeuia aia kia matakite kia kore e autuia e “te anoano o to mea ou anga ra.” (2 Timoteo 2:22) Mei tona ou anga ra, kua rave aia i tetai ikianga kia riro mai ei orometua tamou. I teia ra, te tavini mataora nei aia i te opati manga o te Au Kite o Iehova. E au akameitakianga maata te tapapa maira i te au mapu ravarai tei iki i te tavini ia Iehova, e koe atu.

17. Na roto i teea au tu te anoanoia ra kia kite i ‘to Iehova ra anoano’?

¹⁷ Te akatapuanga e te papetitoanga ko te akamata anga ia i tetai oraanga, ia tatou e akamanako ra i to Iehova anoano i roto i ta tatou au angaanga katoatoa. Te akatupuanga i ta tatou akatapuanga te kapiti maira i te ‘taporoporo marie anga i te tuatau.’ Akapeea tatou i te rave anga i te reira? Na te rave anga i te tuatau ta tatou i akapou ana i roto i te au mea puapinga kore i mua ana, e te oronga anga i te reira ki te apii pakari i te Pipiria, te aere putuputu anga ki te uipaanga, e te piri katoa anga ki roto i te tutu anga i te “evangelia o te basileia.” (Ephesia 5:15, 16; Mataio 24:14) To tatou akatapuanga kia Iehova e te anoano kia rave i tona anoano ka riro ei puapinga no te au tu ravarai i roto i to tatou oraanga, kapiti mai te tu e akangaroi ra tatou, ta tatou kaikai anga e te au peu no te inu anga, e ta tatou akatangi anga imene e akarongo ra. Eaa ka kore ei e iki i te tu akangaroi anga taau ka rekareka e tuatau ua atu? E manganui te Au Kite mapu mataora e tauatini ua atu ka rauka i te akakite atu kia koe e e manganui te au mataara puapinga no te tamataora anga na te noo anga i roto i te au kotinga o ‘to Iehova ra anoano.’​—Ephesia 5:17-19.

“Ka Aere Katoa Tatou”

18. Eaa te uianga ta te au mapu ka ui kia ratou uaorai?

¹⁸ Mei te mataiti 1513 M.T.N. ki te Penetekote 33 T.N., e au tangata akaaereia to Iehova i runga i te enua tana i iki kia akamori iaia e kia riro mai ei au kite nona. (Isaia 43:12) Kua anauia te au mapu Iseraela ki roto i taua iti tangata ra. Mei te Penetekote mai, e “iti tangata” ou to Iehova i runga i te enua, e Iseraela vaerua, ‘ko tetai papaki tangata no tona ingoa.’ (1 Petero 2:9, 10; Angaanga 15:14; Galatia 6:16) Kua akakite te apotetoro ko Paulo e kua tama a Karaiti i tetai “tangata tikai nona uaorai, e te maroiroi i te au angaanga memeitaki ra.” (Tito 2:14) Tei ia kotou e te au mapu te tika anga kia akara e ka kitea taua au tangata ra kiea. Koai oki “te enua tuatua-tika, i tei tāpu i te tuatua mou ra,” te akono rotai anga i te au kaveinga Pipiria, te rave anga i te angaanga ei Au Kite akarongo mou no Iehova, e te tutu aere anga i tona Patireia ko te manakonako anake uaia no te tangata ravarai? (Isaia 26:2-4) Akara ana i te au ekaretia o Kerititome e tetai au akonoanga, e e akaaite atu i to ratou tu ki ta te Pipiria e umuumu maira no te au tavini mou o te Atua.

19. Eaa tei papu i te au tangata e mirioni ua atu i te ao katoa nei?

¹⁹ E mirioni ua atu au tangata takapini i te ao katoa, kapiti mai te au mapu e manganui, kua papu e ko te toenga o te Au Kite o Iehova akatapuia ko taua “enua tuatua-tika.” Ki teia au Iseraela pae vaerua te karanga ra ratou e: “Ka aere katoa tatou: kite akenei oki matou e tei ia kotou te Atua.” (Zekaria 8:23) Te manakonako e te pure nei matou e kia iki kotou e te au mapu kia o atu kotou ki roto i te au tangata o te Atua te ka “rave i te ora”​—ko te ora mutu kore i roto i te ao ou o Iehova.​—Deuteronomi 30:15-20; 2 Petero 3:11-13.

Na te Akamanako Akaou Anga

• Eaa te piri maira ki te pakari ma te ako?

• Eaa te tu tavinianga ta Iehova e ariki ra?

• Eaa te ikianga tei tukuia ki mua i te au mapu ravarai tei utuutuia e nga metua akatapuia?

• Eaa koe ka taroaroa ai te papetito?

[Au Tutu i te kapi 26]

Koai taau ka akarongo?

[Tutu i te kapi 28]

Akapeea te akatapuanga e te papetitoanga i riro ei ei paruru ia koe?

[Tutu i te kapi 29]

Eaa koe i kore ei i papetitoia?