Pene 18
Ka Anoanoia Tatou Kia Akono i te Atua i te Kainga
1. (a) I muri ake i te kiteanga i te au turanga a Iehova no te akaipoipoanga, eaa te au taui anga a te aronga e manganui i rave ana? (e) Inara eaa atu te kapitiia maira ki te oraanga ngutuare tangata?
I ROTO i te au tuatua mou akapumaana ta tatou i apii ana i ta tatou apii Puka Tapu i mua akenei koia oki ko te akaipoipoanga e te oraanga ngutuare tangata. Kua kite tatou e ko Iehova Tei akamata i te akaipoipoanga e kua kitea katoa i roto i te Puka Tapu e nana i oronga mai i te aratakianga meitaki roa no te au ngutuare. Na te reira aratakianga, e manganui te aronga kua akaruke i te oraanga akaturi e kua retita tika i to ratou akaipoipoanga. Inara e maata atu tei anoanoia ra no te ngutuare tangata Kerititiano i te reira. Te o katoa maira to tatou tu manako no runga i te tamou anga i te piri taokotai anga o te akaipoipoanga, te akatupuanga i ta tatou apainga i te ngutuare, e akapeea ta tatou akono i te au mema ke ke o te ngutuare.—Ephe. 5:33–6:4.
2. (a) Te akono ra ainei te katoatoa i te ngutuare i ta ratou i kite no te Puka Tapu mai? (e) Akapeea ta Iesu e ta Paulo akaketaketa anga i te puapinga maata o te rave akapera?
2 E au mirioni ua atu te aronga te kite ra e eaa ta te Puka Tapu tuatua no runga i teia au tumu. Inara me aravei i te pekapeka i roto i to ratou uaorai ngutuare, kare ratou e akono i te reira. Peea tatou uaorai? E mea papu kare tetai o tatou e anoano kia aite atu ki te aronga tei akaapaia ra e Iesu no tei akakoreia e ratou te akauenga a te Atua, te ikuiku maira i te tamariki kia akangateitei atu i to ratou nga metua, na te manakoanga e kua rava ua te akono akameamea ua i te akonoanga Atua. (Mata. 15:4-9) Kare tatou e anoano kia riro ei aronga e tutu akono i te Atua to ratou kareka ra, kare e rave i te reira “i to ratou uaorai ngutuare.” Mari ra, ka tau tatou kia anoano i te akakite i te akono mou i te Atua, no te mea “ko te apinga maata ïa.”—1 Timo. 5:4; 6:6; 2 Timo. 3:5.
Eaa te Roa e Vai ei te Akaipoipoanga?
3. (a) Eaa te tupu ra ki te au akaipoipoanga e manganui, inara eaa ta tatou ka tauta i te rave? (e) E rave i to Puka Tapu ei pau i te au uianga tei akapapaia i runga akenei no runga i te tu tamou o te akaipoipoanga.
3 Te papu ra e te tupu nei kia maata, te tu paruparu roa o te au tapeka anga akaipoipoanga. Ko etai au tokorua tei noo kapiti ana no te 20, 30 me kare 40 mataiti te manako nei i teianei i te akamata akaou i te “oraanga ou” ma tetai ke atu. Pera katoa oki, kare i te mea matau koreia kia akarongoia e kua tatara etai nga tokorua ou i muri ua ake i nga marama tokoiti ua te akaipoipoanga. Noatu rai e eaa ta etai aronga ke atu e rave ra, ei aronga akamori ia Iehova ka tau tatou kia anoano i te akamareka i te Atua. Eaa ta tana Tuatua i tuatua no runga i teia?
Me akaipoipoia tetai tane e tetai vaine, eaa te roa e tau ia raua kia manako no te noo kapiti anga? (Roma 7:2, 3; Mareko 10:6-9)
Eaa ua te tumu no te kopae tei mana ki mua i te Atua ra? (Mata. 19:3-9; 5:31, 32)
Akapeea to Iehova ra manako ketaketa no runga i te au kopae kare ra i akatikaia e tana Tuatua? (Malaki 2:13-16)
Te akakite maira ainei te Puka Tapu i te tatara anga ei ravenga no te akakore i te au pekapeka? (1 Kori. 7:10-13)
4. Noatu rai te tupu anga o teia tuatau nei, eaa ra i vai tamou ei etai au akaipoipoanga?
4 Eaa ra i vai tamou ei etai au akaipoipoanga, e ko etai—noatu i rotopu i te aronga e manako ra e e Kerititiano ratou—te matara ke ra? Na te tatarianga kia pakari mai nga tokorua e putuputu te riro ei meitaki. Te kiteaanga tetai tokorua tei taokotai mai te au manako e ka rauka katoa i tetai kia uriuri atea i te manako no te au tumu e mea puapinga katoa ia. Inara ko te mea maata rava te puapinga no tetai ei tangata te rave ra i te akono tika tikai i te Atua. Me e tangata aroa mou tikai ia Iehova e te papu ra e e tika Tona au mataara, ei reira e raukaʼi te tumuanga tau no te akonoanga i te au manamanata te ka tupu mai. (Sa. 119:97, 104; Maseli 22:19) Kare te akaipoipoanga o te reira tu tangata e akaparuia e te tu manako e, me kare e manuia, ka rauka ua iaia i te tatara me kare te kopae. Kare aia e mou i te au tarevake o tona tokorua ei kotoeanga no te akakoreanga i tana uaorai apainga. Mari ra, ka akono aia i te aravei atu i te au manamanata no te oraanga e ka kimi i te au ravenga e puapingaiaʼi.
5. (a) Akapeea te kapiti anga i te tiratiratu kia Iehova? (e) Noatu me e rokoia e te takinga kino pakari, eaa te au puapinga te ka rauka mai mei te mouanga ngaueue kore ki ta Iehova ra au turanga?
5 Te kite ra oki tatou e te maro ra te Tiaporo e me tupu te tamamaeanga kia tatou ka akaruke tatou i ta Iehova au mataara e ka manako e e meitaki atu te tuku i te tika no te meitaki e te kino no tatou uaorai. Inara kare te aronga tiratiratu kia Iehova e manako mei te reira te tu. (Iobu 2:4, 5; Maseli 27:11) Kare te maataanga o te Au Kite o Iehova, tei tupu kia ratou te takinokino anga mei te au tokorua akarongo kore, i akakore i ta ratou tia no te akaipoipoanga. (Mata. 5:37) Ko tetai papaki, i muri ake i etai mataiti, kua rekareka i te mea kua piri atu to ratou tokorua i te tavinianga ia Iehova. (1 Kori. 7:16; 1 Pe. 3:1, 2) Ko tetai papaki, kare ra to ratou tokorua i akaari mai i te akairo no te taui anga me kare kua akarukeia e to ratou tokorua no tei mou meitaki i to ratou akarongo—kua kite katoa teia aronga e kua akameitaki ravaia ratou na te mouanga ki ta Iehova au turanga. Na teea mataara? Na te au mea i tupu kia ratou i apii ia ratou kia piri vaitata atu kia Iehova. Kua kite ratou i te akaata mai i te au tu akono i te Atua ra noatu i raro i te takinokino anga. E aronga ratou tei oronga mai to ratou oraanga i te akapapu anga i te mana o te akono i te Atua ra.—Sa. 55:22; Iakobo 1:2-4; 2 Pe. 1:5, 6.
Te Rave ra Tetai i Tana Tuanga
6. E raukaʼi te akaipoipoanga manuia, eaa te akapapa anga tau kia akangateiteiia?
6 Tera ra, e tere atu i te nooanga kapiti te anoanoia ra kia manuia tikai te akaipoipoanga. Ko tetai tumuanga tei anoanoia ko te akangateitei anga a te au mema tatakitai o te ngutuare i te akapapaanga a Iehova no te taoonga upokoanga. Te tauturu ra teia i te tu meitaki e te manako ngakau tinamou i te ngutuare.—1 Kori. 11:3; Tito 2:4, 5; Maseli 1:8, 9; 31:10, 28.
7. Akapeea te akono anga tau i te taoonga upokoanga i roto i te ngutuare?
7 Akapeea ra te akono anga i te reira taoonga upokoanga? Na roto i te tu te ka akaata mai i te au tu o Iesu Karaiti ra. E ketaketa a Iesu i te mouanga i ta Iehova ra au mataara; te inangaro ra aia i te tuatua tika, e te rikarika ra i te kino. (Ebera 1:8, 9) Te aroa oonu katoa ra aia i tana putuputuanga, te oronga atura i te arataki anga tau e te akono ra i te reira. Kare aia i te parau e te manako kore, mari ra, “e maru aia, e te ngakau akaaka tona ra,” e ko te aronga te ka aere mai ki raro ake i tona upokoanga ‘ka rauka ia ratou te akaangaroianga i to ratou meta.’ (Mata. 11:28, 29, NW; Ephe. 5:25-33) Me akono te tane koia te metua tane i tona ngutuare na te reira tu, te taka marama ra e te kauraro ra aia uaorai ia Karaiti, nana ra i akanoo mai i te akaraanga apa kore ua no te akono i te Atua. Ka tau katoa oki te au metua vaine Kerititiano, kia akaata mai i te reira au tu rai i te akonoanga i ta raua tamariki.
8. (a) I etai ngutuare, eaa ra i akara angaʼi e kare te au ravenga Kerititiano e akatupu ana i te au mea anoanoia ra? (e) Eaa ta tatou ka tau kia rave me aravei tatou i te reira tu?
8 Inara, no te au tu tangata tau kore ua i te ara, ka tupu mai rai te au manamanata. Penei kua tupu oonu ke ana te tuanga no te riri i te arataki anga ki roto i etai ke i mua ake i akamataʼi tetai no te ngutuare i te akono i te au kaveinga no te Puka Tapu. Penei kare e puapinga e kitea ana no te au patianga takinga meitaki e te tu akono aroa. Kua kite oki tatou e te karanga ra te Puka Tapu kia kopae ke i “te rotoriri, e te makitakita, e te taumāro ra, e te tuatua akakino.” (Ephe. 4:31) Inara me kare tetai papaki tangata i kite i tetai atu tu, eaa te mea tau kia raveia i reira? Eaa ta Iesu i rave i te o anga ki raro i te taomianga kino ra? Kare aia i aru i te aronga tei akakoko ra e tei akakino ra. Mari ra, kua tuku ra iaia uaorai ki tona Metua, ma te irinakianga kiaia. (1 Pe. 2:22, 23) Pera katoa oki, me tupu mai etai au tu pekapeka ki roto i te ngutuare, ka oronga tatou i te akapapuanga i te akono i te Atua ra me ka anga atu tatou kia Iehova, ma te pureanga no tana tauturu, eiaa te akonoanga i te au mataara a teianei ao.—Maseli 3:5-7.
9. Eiaa te kimianga tarevake, eaa te au ravenga tei kiteaia e te au tane Kerititiano e manganui no te rave?
9 Kare te au taui anga e viviki i te tupu mai, mari ra te ako a te Puka Tapu e meitaki tikai tana ka rave. E manganui te au tane tei akaapa akariri ana no runga i te au tarevake o ta ratou vaine kua kitea e ratou e i akamata te meitaki mai i to ratou uaorai manako ariki papu anga i te au akonoanga a Karaiti ki tana putuputuanga. Kare te aronga o te reira putuputuanga i te au tangata apa kore ua. Inara te aroa ra a Iesu i te putuputuanga, e kua akanoo i te akatauanga no te reira, e kua oronga katoa i tona oraanga no te reira, e kua akono e na te au Tuatua Tapu e tauturu i te reira kia meitaki mai e kia riro te katoa ei akamarekaanga iaia. (Ephe. 5:25-27; 1 Pe. 2:21) E manganui te au tane Kerititiano tei akamaroiroiia e tana akatauanga kia akono i te akanooanga i te akaraanga meitaki e kia oronga i ta ratou tauturu tatakitai kia tupu te meitaki. Na te reira au ravenga i akatupu kia meitaki atu te tupuanga i ta te kimianga akariri i te tarevake me kare te akakoreanga i te tuatua.
10. (a) Na teea au mataara ta te tane koia te metua—noatu rai me te karanga ra e Kerititiano aia—akariroanga kia ngata te oraanga no etai ke i roto i tona ngutuare? (e) Eaa te ka tau kia raveia ei akameitaki mai i teia tu?
10 Tera ra, penei ko te tane koia te metua nona te au tarevake tei akatupu ana i te au manamanata i te ngutuare. Peea me kare aia e manako ana i te manako ngakau umuumuia no tona ngutuare penei kare e rave ana i te arataki anga na te akapapaanga no te uriuri anga Puka Tapu e etai atu au angaanga a tona ngutuare? Kua tupu te meitaki ki etai ngutuare i muri ake i te au uriuri anga papu i te reira manamanata, e te rave anga ma te akangateitei. (Maseli 15:22; 16:23; 31:26) Inara, noatu me kare te au tupu anga e ko te katoa o tei manakonakoia, ka rauka ia ratou tatakitai te oronga i te tauturu puapinga kia akameitaki mai i te reva o te ngutuare na te tatanuanga ratou tatakitai i te au ua o te vaerua e te akaarianga i te manako aroa e te akamanako anga no etai atu au mema o te ngutuare. Kare na te tiakianga e na tetai ke atu e rave i tetai apinga e raukaʼi te tupuanga kia meitaki mai, mari ra na te raveanga i ta tatou uaorai tuanga kia oti meitaki, na te reira te akaarianga e te rave ra tatou uaorai i te akono i te Atua i te ngutuare.—Kolosa 3:18-20, 23, 24.
No ea Mai te au Pauanga
11, 12. (a) Eaa ta Iehova au akapapaanga ei tauturu ia tatou i te au manamanata o te oraanga o te ngutuare tangata? (e) E puapinga meitakiiaʼi, eaa te akakiteia maira na tatou kia rave?
11 E manganui te tumu te ariu atura te au tangata no te ako i te au ravenga no to ratou ngutuare tangata. Inara te kite ra tatou e tei roto i te Tuatua a te Atua te apii meitaki rava, e te akameitaki ra tatou e na roto i tana akaaerenga akara mataia te tauturu maira aia ia tatou i te rave i te reira. Te puapinga papuia ra ainei koe mei te reira tauturu?—Sa. 119:129, 130; Mika 4:2.
12 Kapiti atu ki te aereanga ki te uipaanga o te putuputuanga, te akataka ra ainei koe i te au tuatau putuputu no te apii Puka Tapu na toou ngutuare? Te au ngutuare tangata te rave putuputu ra i te reira i te au epetoma tatakitai kua riro kia taokotaiia i roto i ta ratou akamori anga. Kua puapingaia to ratou oraanga ngutuare tangata ia ratou e uriuri ra i te piri anga o te Tuatua a te Atua ki to ratou uaorai au tu.—Akaaiteia atu kia Deuteronomi 11:18-21.
13. (a) Me e au uianga ta tatou no runga i etai tumu tikai no te akaipoipoanga me kare no te ngutuare, iea e kite putuputuiaʼi te tauturu e anoanoia ra? (e) Eaa te ka tau kia akaataia mai i roto i te au tuku anga tika ta tatou ka rave?
13 Penei e au uianga etai no runga i etai tumu tikai no te akaipoipoanga me kare te ngutuare tangata te piri maira kia koe. Ei akaraanga, ka akapeea te akatereanga kia kore e anau tamariki? E mea tika ainei te ravenga kia kore e nui no te au Kerititiano? Ka akatikaia ainei te titiri pepe me i te akara anga penei ka anauia mai te pepe ma te kopapa kino? E au kotinga ainei etai no runga i te tu no te piri anga no te ainga te tau ra no rotopu i te tane e te vaine? Me e mea ngiti ua te manako o tetai mapu ou i te au apinga i te pae vaerua, eaa te maata o te piri anga ki te akamori anga a te ngutuare te ka tau kia umuumuia aia kia rave? Kare e ekoko anga e e manako toou no runga i teia au mea tatakitai. Inara ka rauka ainei ia koe i te pau na runga i te kaveinga no te Puka Tapu? Kua uriuriia ana teia au uianga tatakitai i roto i Te Punanga Tiaki Anga. E apii i te akono i te au papaanga tumu tuatua, te vai maira no te kimi i te reira au tumu. Me kare e au puka takere te taikuia maira i te au papaanga tumu tuatua, e akara i te ngai vairanga puka i te Are Uipaanga Patireia. Auraka ra e manako e e Ae e te Kare no te au uianga ravarai. I etai taime ka tau naau e tuku te tika—ko koe anake ua me kare ei nga tokorua akaipoipoia ra. Inara e apii i te tuku tika te ka akaata i toou aroa no Iehova e no te au mema katoa o toou ngutuare. E tuku i te au tika te ka oronga mai i te akapapuanga i toou anoano tikai i te akamarekaanga i te Atua. Me ka rave akapera koe, ka kiteaia e te Atua e e etai ke tei matau meitaki ra ia koe e te rave papu ra koe i te akono i te Atua ra kare i te ngai tangata anake ua mari ra i toou uaorai ngutuare.—Ephe. 5:10; Roma 14:19.
Uriuri Akaou Anga
● Akapeea te tiratiratu kia Iehova i piri atu ei ki te tu tiratiratu ki te tia no te akaipoipoanga o tetai?
● Me tei raro ake i te taomianga mei te manamanata o te ngutuare tangata, eaa te ka tauturu ia tatou kia rave i te mea akamareka i te Atua ra?
● Noatu rai me ka apa ua tetai o te ngutuare, eaa te ka tau kia rave tatou ei akameitaki mai i te reira tu?