Tetai Manakonako Anga Papu no Tei Mate Ra
KUA tata tetai vaine e 25 ona mataiti: “I te 1981 kua mate toku metua vaine angai no te maki cancer. Kua riro tona matenga ei mea teiaa tikai ki runga iaku e toku tungane angai. E 17 au, e ko toku tungane e 11. Kua maata toku maromaroa iaia. I te mea e kua apiiia ana au e tei te rangi aia, no reira, kua anoano au kia tamate iaku uaorai kia tae atu kiaia ra. Koia tikai toku oa meitaki rava.”
E akara anga tau kore tikai e kua mana te mate i te apai ke atu i tetai taau i akaperepere ra. E me tupu anake te reira, ko te manako anga e kare rava e rauka akaou kia tuatua atu, kia katakata kapiti, me kare kia mou i taau i akaperepere ra ka riro ia ei mea ngata roa i te akakoromaki. Kare te mamae e takore uaia na te tuatua anga mai e kua aere taau i akaperepere ra ki te rangi.
Inara, te mou maira te Pipira i tetai manakonako anga tuke roa. Mei ta tatou i kite i mua ake nei, te akakite maira te au Tuatua Tapu e ka rauka kia taokotai akaouia atu ma ta tatou i akaperepere ra tei mate atu i te tuatau e vaitata maira ki mua, kare ki tetai rangi kitea koreia mari ra ki konei tikai ki runga i te enua i raro ake i te au tu au, e te tuatua tika. E, a te reira tuatau ka rauka i te au tangata te manakonako no te rekarekaanga i te ora apa kore ua, e kare rava ratou e mate akaou. ‘Inara e akara anga manako ua te reira!’ penei ko ta tetai papaki ia ka tuatua.
Na teaa e akariro kia irinaki koe e e manakonako anga papu tikai teia? E raukai kia irinakiia tetai taputou, ka tau rai koe kia akapapu e ko tei taputou maira e anoano tikai tona kia rave e ka rauka katoa oki iaia i te akatupu i te reira. Koai, i reira, te taputou maira e ka ora akaou mai tei mate ra?
I te tuatau tupu anga rau o te 31 T.N., kua taputou mataku kore maira Iesu Karaiti: “Mei te Metua oki e akaora, e e akatu mai i tei mate ra ki runga: e akaora katoa oki te Tamaiti i tana e anoano ra. Auraka e poitirere ua i te reira: te vaitata mai nei oki te ora, e akarongo ei te aronga katoa i roto i te rua i tona [to Iesu] reo, E kua aere mai ki vao.” (Ioane 5:21, 28, 29) Ae, kua taputou mai a Iesu Karaiti e e au mirioni ua atu tei mate i teianei ka ora akaou mai ki runga i te enua nei e ka rauka ia ratou te manakonako anga kia noo ki reira e tuatau ua atu i raro ake i te au tu au, e te parataito oki. (Luka 23:43; Ioane 3:16; 17:3; akaaite ia Salamo 37:29 e Mataio 5:5.) I te mea e na Iesu i tuatua mai i taua taputou ra, e mea tau kia irinakiia e te anoano ra aia kia akatupu i te reira. Inara ka rauka ainei iaia i te rave i te reira?
I raro ake i te rua mataiti i muri mai i tana tuatuaanga i taua taputou ra, kua akakite mai a Iesu na roto i tetai tu mana tikai e te anoano ra aia e ka rauka katoa oki iaia te rave i te akatuakaou anga.
“E Lazaro, ka Aere Mai ki Vao!”
Ko tetai akara anga pumaana tikai te reira. Kua maki kino rava a Lazaro. Kua tuku atu tona nga tuaine, ko Maria raua ko Mareta, i te tuatua kia Iesu, koia tei tetai tua i te Kauvai i Ioridana ra: “E te Atu, i na, te tangata akaperepere naau ra, kua mate i te maki.” (Ioane 11:3) Kua kite raua e e aroa to Iesu ia Lazaro. Kare ainei a Iesu e anoano i te kite i tona oa maki ra? E mea tuke ra, kare i aere vave atu ki Betania, kua noo a Iesu i te ngai tei reira aia no etai atu ra e rua.—Ioane 11:5, 6.
Kua mate a Lazaro i muri mai i te tonokia anga te karere no tona maki anga. Kua kite a Iesu i to Lazaro mate anga, e kua papa aia i te rave i tetai apinga no te reira. I te tuatau i tae atu ei a Iesu ki Betania, kua mate tona oa akaperepere ra e a ra. (Ioane 11:17, 39) Ka rauka ainei ia Iesu i te akaoki mai kia ora akaou tetai tei mate mei te reira te roa?
I te akarongoanga e te aere maira a Iesu, ko Mareta, e vaine rave angaanga, kua oro atura i te aravei iaia. (Akaaite ia Luka 10:38-42.) I te akatukiia anga e tona tu mii ra, kua akapapu atura Iesu kiaia: “Ka tu akaou mai ïa to tungane.” I tona akakite anga i tona akarongo no tetai tuakaou anga a te tuatau ki mua ra, kua akataka meitaki atura Iesu kiaia: “Ko au te tuakaouanga, e te ora; ko te akarongo mai iaku ra, mate ua atu rai, ka ora ra ïa.”—Ioane 11:20-25.
I te taeanga ki te tanumanga, kua akaue atura Iesu kia uri keia atu te toka e momaniia ra te ngutupa. I reira, i muri ake i tana pureanga ma te reo maata, kua akaue atura aia: “E Lazaro, ka aere mai ki vao!”—Ioane 11:38-43.
Kua akara matariki atura te katoatoa i te tanumanga. I reira, mei roto mai i te poiri, kua aere maira tetai tutu ki vao. Kua takaiia ona vaevae e nga rima, e kua vaiia oki te mata i te kakau. “Ka tatara, e tuku atu iaia kia aere ana,” i akaue atu ei a Iesu. Kua topa mai te openga o te au takai tataraia ra ki runga i te enua. Ae, ko Lazaro ia, ko te tangata tei mate ra e a ra!—Ioane 11:44.
Kua Tupu Tikai Ainei te Reira?
Ko te tata anga no te akatuanga o Lazaro te akakiteia maira i te Evangeria a Ioane ei tuatua enua tika tikai. E taka meitaki roa te au tumu i tataia ra no te reira kia riro ei mea akatutu ua. Ko te ekoko anga i te tika tikai o te reira e ekoko anga ia i te au temeio katoatoa o te Pipira ra, kapiti katoa oki te tuakaou anga o Iesu Karaiti uaorai. E ko te akakore i te tuakaou anga o Iesu ra e akakore katoa ia i te katoa anga o te akarongo Kerititiano ra.—1 Korinetia 15:13-15.
No reira, me te ariki ra koe e te vaira te Atua, ka tau e kare oou manamanata no te irinakianga i te tuakaou anga. Ei akatutu anga: Ka rauka i tetai tangata i te tepe vitio i tana koreromotu openga e te papaanga ei tatau anga i muri mai i tona matenga, e i muri mai i tona mate anga, ka kite e ka akarongorongo tona au kopu tangata e tona au oa iaia, i tana akataka anga e akapeea te akono anga i tana au apinga e te kainga oki. I te anere mataiti i topa, kare i manakoia ana te reira tu apinga. E ki tetai papaki tangata te noo nei i teianei i etai tuanga mamao o te ao nei, ko te kite no te rekotianga vitio e tere roa atu i te kite manako anga e kia riro e mei te mea rai e temeio ia. Me ka rauka i te au tangata nei i te taangaanga i te au kaveinga taineti tei akanooia maira e Tei Anga maira ei akatupu i taua akara anga kiteia e te akarongorongoia ra, kare ainei e tau e ka rauka i Tei Anga maira kia rave e tere roa atu i te reira? Kare ainei i reira i te mea tau, e ka rauka i Tei anga ra i te oraanga i te anga akaou mai i te reira?
Kua akono te temeio o to Lazaro akaora akaou angaia ra ei akatupu kia maata te akarongo ia Iesu e te tuakaou anga. (Ioane 11:41, 42; 12:9-11, 17-19) Na tetai tu pumaana, te akakite katoa maira te reira i te rekareka anga e te anoano o Iehova e tana Tamaiti kia rave i te tuakaou anga ra.
‘Ka Tangi Rai te Atua’
Ta Iesu i rave i te matenga o Lazaro te akakite maira i tetai tuanga aroa o te Tamaiti a te Atua ra. Ko tona au manako ngakau oonu i teia atianga te akakite meitaki maira i tona anoano maata kia akatuakaou i tei mate ra. Ka tatau tatou: “E tae aturā Maria ki taua ngai tei reirā Iesu ra, kite atura iaia, piko iora ki raro i tona pae vaevae, na ko atura, E te Atu, naringa koe i ko nei kare e mate toku tungane. E kite akerā Iesu iaia i te aue anga, e te ngati Iuda i aere katoa maira i te aue anga, ngunguru iora aia i roto iaia, e taitaia atura. E kua na ko atura, Teiea aia te vaio angaia e kotou? Kua na ko maira ratou, E te Atu ka aere mai ka akara. Aue iorā Iesu. Kua tuatua iora te ngati Iuda, Ka akara na i tona akaperepere iaia!”—Ioane 11:32-36.
Kua akakiteia mai to Iesu aroa manako ngakau i ko nei na nga tuatua anga e toru ra: “ngunguru iora,” “taitaia atura,” e “aue iorā.” Ko te reo tuatua mua i te rekotianga i teia akara anga aroa kua akakite mai e kua akakeu oonuia a Iesu e te matenga o tona oa akaperepere ko Lazaro e i te akara anga i te tuaine o Lazaro i te aueanga kua ki maringiringi Tona nga mata i te roi mata.a
Ko tei maata rava ra e kua akaoki ke mai ana a Iesu i etai ke e rua kia ora i mua akera. E kua manako tikai aia kia rave mei te reira rai kia Lazaro. (Ioane 11:11, 23, 25) Inara, kua “aue iorā” aia. E no reira, ko te akaora akaouanga i te au tangata, kare ia i te angaanga ua na Iesu. Ko tona au manako ngakau oonu e te aroa tei akakiteia ra i teia atianga te akakite meitaki maira i tona anoano maroiroi kia tatara atu i te au tu kino o te mate ra.
Kua akaata mai to Iesu au manako ngakau aroa i te akatuakaouanga ia Lazaro ra i tona anoano maroiroi kia tatara atu i te au tu kino o te mate ra
I te mea e ko Iesu ‘te tutu tikai no to te Atua ko Iehova ra tu tikai,’ ka tau rai tatou kia tapapa atu auraka kia meangiti mai to tatou Metua i te rangi ra. (Ebera 1:3) No to Iehova uaorai anoano kia rave i te akatuakaou anga, kua tuatua te tangata tiratiratu ko Iobu: “Kia mate te tangata nei, ka ora akaou ainei aia? . . . Naau e kapiki mai, e naku e io atu kia koe: e tangi rai koe ki te angaanga a to rima ra.” (Iobu 14:14, 15) I ko nei ko te reo tuatua mua tei uriia ra “e tangi rai koe” te akataka maira i to te Atua ra inangaro tikai e te anoano oki. (Genese 31:30; Salamo 84:2) Te taka meitaki ra e te tapapa matariki maira Iehova i te tuakaou anga.
Ka rauka ainei ia tatou kia irinaki tikai i te taputou no te tuakaou anga? Ae, kare e ekoko anga e te anoano ra a Iehova raua ko tana Tamaiti kia rave i te reira e ka rauka katoa oki ia raua i te akatupu i te reira. Eaa te aite anga o teia noou? Tei ia koe te manakonako anga no te taokotai akaou anga atu ma te aronga akaperepereia ki ko nei tikai ki runga i te enua nei inara i raro ake i te au tu tuke roa!
Kua taputou maira te Atua ko Iehova, nana ra i akamata mai i te au tangata ki roto i tetai kainga manea, kia akaoki mai i te Parataito ki runga i teia enua nei i raro ake i te tutara anga a Tona Patireia i te rangi i roto i nga rima o Iesu Karaiti tei akakakaia ra i teianei. (Genese 2:7-9; Mataio 6:10; Luka 23:42, 43) I roto i taua Parataito akaouia ra, ka rauka i te ngutuare tangata te manakonako kia rekareka i te oraanga kare e openga, e tu rangatira i te au tu maki katoatoa e te maki mate oki. (Apokalupo 21:1-4; akaaite ia Iobu 33:25; Isaia 35:5-7.) Ka kore katoa oki te au makitakita katoatoa, te riri i te au enua tangata ke, te ta ua o te au tangata ke ke, e te taomianga i te pae o te puapinga ra. Ka akatuakaouia mai e te Atua ko Iehova tei mate ra na roto ia Iesu Karaiti ki roto i taua enua tamaia ra.
Na te tuakaou anga, tei akatumuia ki runga i te atinga oko o Iesu Karaiti, e apai mai i te rekareka ki to te pa enua ravarai
Ko te manakonako anga te reira i teianei o te vaine Kerititiano tei taikuia ra i te akamataanga o teia tuanga nei. I etai au mataiti e manganui i muri mai i te mate anga o tona metua vaine, kua tauturuia aia e te Au Kite o Iehova kia rave i te apii matariki i te Pipira. Te maaraara ra aia e: “I muri ake i toku kiteanga i te manakonako anga no te tuakaou anga, kua aue au. E meitaki tikai te kite anga e ka kite akaou au i toku metua vaine.”
Me te anoano katoa ra toou ngakau kia kite akaou i tetai tei akaperepereia ra, ka rekareka te Au Kite o Iehova i te tauturu ia koe kia kite e akapeea e raukai ia koe i te akariro i teia ei manakonako anga papu tikai noou uaorai. Eaa i kore ei e aravei atu ia ratou i tetai Are Uipaanga Patireia te vaitata maira kia koe, me kare e tata atu ki te ngai vaitata mai tei papaia i te kapi 32.
a Ko te tuatua Ereni tei uriia ra ei “ngunguru iora” no tetai verepa mai e (em·bri·maʹo·mai) te akataka mai e kua ki i te mamae, me kare kua oonu roa, te akakeu angaia. Kua akakite maira tetai tangata apiiia i te Pipira e: “I ko nei ko tona aite anga anake e kua mouia a Iesu e taua manako ngakau oonu ra e kua taviri uaia maira tetai ngunguru anga mei Tona ngakau mai.” Ko te tuatua tei uriia ra ei “taitaia” no tetai tuatua Ereni mai e (ta·rasʹso) te akataka maira ia i te pekapeka. Kia tau ki ta tetai tangata tata tikitinari, ko tona aite anga “kia akatupu i te oripu ua ki roto i tetai, . . . kia akatupu i te mamae maata me kare mii.” Ko te tuatua e “aue iorā” no tetai verepa Ereni maira e (da·kryʹo) tona aite anga “kia akataʼe i te roimata, kia aue muteki ua.”