Ka Aru Ainei Koe i to te Atua Aroa?

“Ei aru kotou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra.”​—EPHESIA 5:1.

1. Eaa i tau ei tatou katoatoa kia akamanako maata me te aru ra tatou ia etai ke atu?

NO TE meitaki e no te kino, te aru nei ra te maata anga o te au tangata i etai ke ra. Te aronga te piri atura tatou, e te aronga ta tatou e aru ra, ka riro ei akatuke anga ia tatou no tetai tuanga. Kua akamatakite mai tei tata akauruia ra ia Maseli 13:20 e: “Ko tei kapiti katoa i tona aerenga ki to te aronga pakari ra, ka pakari katoa ïa: ko tei kapiti ra ki te aronga neneva ra, e mate ïa.” E tumu meitaki, i reira, kua karanga te Tuatua a te Atua: “Auraka e aru atu i te tuatua kino, i te tuatua meitaki ra. Ko tei rave i te meitaki ra, no te Atua aia.”​—3 Ioane 11.

2. Koai ta tatou ka tika kia aru, e na teea au mataara?

² Te vaira te au akaraanga meitaki rava o te au tangata e te au vaine i te Puka Tapu ta tatou ka tau kia aru. (1 Korinetia 4:16; 11:1; Philipi 3:17) Inara, ko tei meitaki rava na tatou kia aru ko te Atua ia. Ia Ephesia 4:31–​5:2, i muri ake i te akakite mai anga i te au tu e te au ravenga te ka tau tatou kia kopae ke atu, kua raurau maira te apotetoro ko Paulo ia tatou kia “ngakau maru aroa ua ra, ma te akakore oki i te ara tetai e tetai.” Na teia i taki atu ki te akamaroiroi anga tau tikai: “E teianei ei aru kotou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra; Ei aerenga aroa to kotou.”

3, 4. Eaa ta te Atua ra akataka anga i oronga mai nona uaorai, e eaa tatou i tau ei kia oronga i te akamanako anga i tona tu tika ei Atua?

³ Eaa to te Atua au mataara e tona au tu te tau nei tatou kia aru? E manganui te au tuanga o tona tu ei peretana e tana au angaanga, mei ta tatou e kite nei i tana akataka anga iaia uaorai kia Mose e: “Ko Iehova, e Atua takinga-meitaki, e te aroa ua, e te [kare e riri vave, NW], e te meitaki maata, e te tuatua-mou, E te vaoo marie i te aroa e tausani ua atu, e te akakore i te tuatua-tika kore, e te ara, e te kino; e kare e tuatua ki te tangata kino e, e tangata kino kore, i te tutaki anga i te ara a te aronga metua ki runga i te tamariki, e ki runga katoa i te tamariki a te au tamariki ra.”​—Exodo 34:6, 7.

⁴ I te mea ko Iehova e “inangaro aia i te tuatua-tika e te tuatua-tau,” e meitaki no tatou kia kite papu e kia aru i teia tuanga o tona tu ei peretana. (Salamo 33:5; 37:28) Koia Tei Anga maira, e pera katoa oki te Akava teitei e te Tuku Ture, e no reira ka akakite aia i te tuatua tau ki te katoatoa. (Isaia 33:22) Te akataka meitakiia maira teia i tana umuumu anga i te tika e te akono anga kia raveia te reira i rotopu i tona au tangata ia Iseraela ra e i muri akera ki roto i te putuputuanga Kerititiano.

Rave Anga i te Tuatua Tau na te Atua

5, 6. Akapeea te akakite anga mai i te tika o ta te Atua ra akonoanga i to Iseraela ra?

⁵ I te ikianga ia Iseraela ei iti tangata nona, kua karanga atu te Atua me ‘ka akarongo tikai ratou i tona reo, e ka akono i tana koreromotu.’ Kua akaputu katoa atu ratou ki raro i te Maunga i Sinai ra, kua na ko maira ratou: “Te au tuatua ravarai ta Iehova i tuatua, ka rave ïa matou.” (Exodo 19:3-8) E apainga teiaa tikai ta ratou! Na roto atu i te au angera, kua oronga te Atua i etai 600 ture ki to Iseraela, kua tau ra na ratou, ei au tangata akatapuia kiaia, ei apainga tamouia. Akapeea me kare tetai e akono? Kua akataka maira tetai tangata kite i te Ture a te Atua e: “E tuatua tinamou tikai tei tuatuaia mai e te au angela ra, e i tutaki naia te au ara e te akono kore katoa i te tutaki tika ra.”​—Ebera 2:2.

⁶ Ae, ko te tangata Iseraela kare e akarongo ra ka aro atu ia “i te tutaki tika ra,” kare i te tika tau kore ra a te tangata, mari ra i te tika no ko mai i Tei Anga maira ia tatou. Na te Atua i akanoo mai i te au utunga tuke tuke no te aatianga ture. Ko te utunga kino roa ko te ‘tipu keia’ ia, me kare te tamate anga. Ko te reira no te aati anga kino i te ture, mei te akamori itoro rai, te akaturi, te moe i tetai kopu tangata tei piri roa mai kiaia, te piri atu ki te manu no te ainga, te totoma, te tuku atinga i te tamaiti, te ta ua, e te akono tau kore i te toto. (Levitiku 17:14; 18:6-17, 21-29) Pera katoa oki, tetai ua atu Iseraela tei rave akakoro, ma te kore e tataraara i tana aati anga i tetai ture na te Atua ra ka “tipu keia” aia. (Numero 4:15, 18; 15:30, 31) Me ka raveia te reira tutaki anga tika no ko mai i te Atua, penei ka tupu katoa te mamae anga ki te au uanga o tei rave ra i te tarevake.

7. Eaa etai tupu anga no te tutaki anga i te tika i rotopu i te au tangata o te Atua i taito ra?

⁷ Te akaketaketa maira te reira au tutaki anga i te kino maata o te aatianga i te ture na te Atua ra. Ei akatauanga, me e tamaiti tetai tei riro ei kona kava e ei kaituauau, ka apaiia mai aia ki mua i te au akava pakari ra. Me ka kitea e ratou e i rave akakoro aia i te tarevake, e kare i tataraara, ka piri atu tona nga metua i te tutaki anga i tei tika ra. (Deuteronomi 21:18-21) Ko tatou ko te au metua ka akamanako ra e, kare te reira i te mea ngoie kia rave. Inara kua kite te Atua e i anoanoia te reira kia kore te kino e totoa i rotopu i te aronga akamori mou ra. (Ezekiela 33:17-19) Kua akanooia teia e Tei karangaia ra e: “Ko tei tau katoa tona au aerenga; e Atua tuatua-mou, e te kino kore ra, e tuatua-tika tana, e te tiratiratu.”​—Deuteronomi 32:4.

8. Akapeea te akairo mai anga i te tika o ta te Atua akonoanga i te putuputuanga Kerititiano ra?

⁸ I muri ake i etai anere mataiti kua kopae ke atura te Atua i te iti tangata o Iseraela e kua iki i te putuputuanga Kerititiano. Inara kare a Iehova i taui. Kua rave tamou rai aia i te tika e kua tau kia akatakaia e “e ai kakai.” (Ebera 12:29; Luka 18:7, 8) E no reira kua rave ua atu aia i tetai akanoo anga ei akauru i te mataku atua ki roto i te putuputuanga katoatoa na te akaateaanga i te aronga rave i te tarevake ra. Ko te au Kerititiano akatapuia tei riro ra ei aronga rave i te tarevake ma te kore e tataraara ka akaateaia ki vao.

9. Eaa te akaateaanga ki vao i te putuputuanga, e eaa ta te reira ka akatupu?

⁹ Eaa te o atura ki te akaateaanga? Ka kite tatou i tetai apiianga meitaki tikai i te tu akono anga i tetai manamanata tei tupu i te anere mataiti mua ra. Kua rave tetai Kerititiano i te akaturi ma te vaine a tona metua tane i Korinetia ra e kare aia i tataraara, e no reira kua akaue atura Paulo kia akaateaia aia mei taua putuputuanga ra. Kua raveia te reira ei paruru i te tu ma o te au tangata o te Atua ra, no te mea “e opue te putunga katoa i te akaopue mea ngiti ra.” Na te akaateaanga iaia e paruru i te kino kia kore e akangateitei kore i te Atua ra e Tona au tangata oki. Na te ako ketaketa i te akaatea anga ki vao penei ka akapoitirere iaia kia rako mai tona manako e kia akatupu ki roto iaia e te putuputuanga i te mataku tei tau i te Atua ra.​—1 Korinetia 5:1-13; akaaiteia atu kia Deuteronomi 17:2, 12, 13.

10. Eaa ta te au tavini o te Atua ka rave me ka akaateaia tetai ki vao i te putuputuanga?

¹⁰ Ko te akauenga a te Atua e, me ka akaateaia tetai no te rave i te kino, “auraka [te Kerititiano] e kapiti atu [kiaia] . . . , auraka katoa e kai atu i te manga i reira.”a Ka tipu keia i reira tona piri anga taeake mai, e te akaoaoaanga kiaia, ma te aronga tiratiratu te akangateitei ra e te anoano ra i te aerenga tau ki ta te Atua ture. Penei ko tetai papaki o ratou e kopu tangata kare ra no te ngutuare tangata tikai, kare i te tuanga no te ngutuare okotai. Penei ka riro ei mea ngata no te kopu tangata kia akono i teia akauenga na te Atua, mei te tu ngata rai i nga metua Epera i raro ake i te Ture a Mose ra kia piri atu ki te akautungaanga i te tamaiti tei rave i te kino ra. Inara te taka meitaki ra ta te Atua akauenga; no reira ka papu ia tatou e e mea tika te akaatea anga.​—1 Korinetia 5:1, 6-8, 11; Tito 3:10, 11; 2 Ioane 9-11; akara i Te Punanga Tiaki Anga (Peritane) o Tepetema 15, 1981, nga kapi 26-31; Aperira 15, 1988, nga kapi 28-31.

11. Akapeea e kiteaʼi etai tuanga o to te Atua tu i te pae o te akaateaanga i tetai ki vao i te putuputuanga?

¹¹ Inara kia maara e, kare ko te tika anake to te Atua ra; e “aroa maata [tona] e te akakore i te tuatua-tika kore, e te ara.” (Numero 14:18) Te akataka meitaki maira tana Tuatua e ka rauka i te tangata tei akaateaia ra ki vao i te tataraara, ma te kimianga i te akakore anga ara a te Atua ra. Ka akapeea i reira? Ka uipaa kapiti atu nga akaaere kite ma ia katoa ra kia akapapu na roto i te pure e te matakite me te oronga maira aia i te tu tau tikai no te tataraara no tana rave anga tarevake i taki atura ki tona akaatea angaia ki vao. (Akaaiteia atu kia Angaanga 26:20.) Me e tika, kua akaoki akaouia mai aia ki roto i te putuputuanga, mei ta 2 Korinetia 2:6-11 i akakite maira tei tupu ki te tangata i Korinetia ra. Inara, ko tetai papaki o te aronga tei akaateaia ra kua taka ke atu mei te putuputuanga a te Atua no te au mataiti e manganui, e no reira ka rauka ainei kia raveia tetai apinga ei tauturu ia ratou kia kite i te mataara no te oki mai ki roto?

Kia Tau Ua te Tika ma te Aroa

12, 13. Eaa i tau ei to tatou aruanga i te Atua ra kia tere atu i te akaarianga anake i tona tu tika katoa?

¹² Okotai ua tuanga o to te Atua ra au tu tei uriuriia i mua akenei, o tei taikuia mai ia Exodo 34:6, 7. Inara, te akakite maira te reira nga irava, e tere atu i te tika anake ua o te Atua ra, e ko te aronga te anoano ra kia aru iaia kare e tau e kia manako i te akonoanga i te tika anake. Me te maani ra koe i tetai tutu no te iero tei patuia e Solomona ra, ka apii ua ainei koe i te poupou okotai ua o te reira ra? (1 Ariki 7:15-22) Kare, no te mea kare te reira e oronga mai i te tutu tau no te tu e te akakoroanga no te iero ra. Mei te reira katoa, me ka inangaro tatou kia aru i te Atua, ka tau tatou kia aru katoa i etai atu mataara nona e tona au tu oki, te “takinga-meitaki, e te aroa ua, e te [kare e riri vave, NW], e te meitaki maata, e te tuatua-mou, E te vaoo marie i te aroa e tausani ua atu, e te akakore i te tuatua-tika kore.”

¹³ Ko te aroa ua e te akakore anga ara e tu tumu anga tikai no te Atua, mei ta tatou i kite i tana i akono ra i to Iseraela. Kare te Atua o te tika ra i akakore ua i te tutaki no te rave putuputu i te kino, inara kua akakite aia kia rava te aroa ua e te akakore anga ara. “Kua akakite aia i tona au aerenga kia Mose; tana au angaanga ki te tamariki a Iseraela. E aroa e te takinga-meitaki to Iehova; kare e riri vave, te maata ra te aroa. Kare aia e tamou i te akamura mai: kare oki e vaoo māro i tona riri e tuatau ua atu.” (Salamo 103:7-9; 106:43-46) Na te akara anga ki tana au ravenga i te au anere mataiti i topa, na te reira e akapapu mai i te tika o taua au tuatua ra.​—Salamo 86:15; 145:8, 9; Mika 7:18, 19.

14. I akapeea ta Iesu akaari mai anga e i aru ana aia i to te Atua ra tu aroa ua?

¹⁴ I te mea ko Iesu Mesia “te akaata mai anga i to [te Atua ra] kaka e te tutu tikai nona uaorai,” ka tau tatou kia manakonako atu iaia kia akakite mai i te aroa e te inangaro kia akakore i te ara mei tana rai. (Ebera 1:3, NW) Kua pera aia, mei tei akaariia maira e tana angaanga i rave no etai ke ra. (Mataio 20:30-34) Kua akaketaketa katoa maira aia i te aroa ua na tana au tuatua mei ta tatou ka tatau ia Luka pene 15 ra. Na nga akatutu anga e toru i reira ra e akapapu mai e i aru a Iesu ia Iehova, e e apiianga meitaki ia no tatou katoa.

Te Manako Maata no Tei Ngaro Ra

15, 16. Na teaa i akakeu ia Iesu kia oronga mai i te nga akatutu anga ia Luka 15 ra?

¹⁵ Te akakite maira te reira nga akatutu anga i to te Atua ra manako aroa i te aronga rave ara, ma te penianga mai i te tutu tau no tatou kia aru. E akamanako ana i te akanooanga i taua nga akatutu anga ra: “Kua uipa katoa maira [kia Iesu] te au telona, e te aronga rave ara, e akarongo iaia. Kua koumuumu iora te au Pharisea, e te au tata tuatua, na ko akera, Te kite mei teianei tangata i te aronga rave ara, e te kaikai katoa ra ma ratou.”​—Luka 15:1, 2.

¹⁶ Pouroa te aronga i kapitiia atu i te reira e au ngati Iuda anake ua. Kua akaparau te au Pharisea e te au tata tuatua ia ratou uaorai no te mea e akara anga akono to ratou i te Ture a Mose, e tu tuatua tika i te pae o te ture. Inara, kare te Atua i akatika i te reira tu tuatua tika na ratou uaorai i tuatua. (Luka 16:15) I te akara anga, te au terona i taikuia maira e ngati Iuda katoa rai tei koi tero no Roma. No te mea e manganui tei pati kia tere atu te moni tau mei te aronga ngati Iuda mai ra, e pupu reka koreia te aronga koi tero ra. (Luka 19:2, 8) Kua akatakaia atu ratou ma te “aronga ara ra,” tei o katoa atura te aronga akaturi, e pera katoa te au vaine akaturi. (Luka 5:27-32; Mataio 21:32) Inara kua ui atura Iesu ki taua aronga arataki akonoanga atua te akaapa ra:

17. Eaa ta Iesu akatutu anga mua ia Luka 15 ra?

¹⁷ “Koai ïa tangata i o kotou nei, okotai anere ana mamoe, kia ngaro ra tetai, kare ainei aia e vaio i te iva ngauru ma iva i te medebara ra, e aere, ka kimi ei i tei ngaro ra, e kia kitea atu? E kitea atura e ia, tuku iora ki runga i tona pakuivi ma te rekareka. E tae maira aia ki te ngutuare, kua akaputuputu maira aia i te au tangata nona, e te aronga tangata tupu ra, kua na ko atura kia ratou, E rekareka katoa tatou; kua kitea oki iaku taku mamoe i ngaro ra. E akakite atu oki au kia kotou, E rekareka maata to runga i te rangi i te tangata ara okotai kia tataraara, i te aronga tuatua-tika, e kia iva ua atu te ngauru anga ma iva, te kore e tau ia ratou te tataraara.” Kua kite te aronga arataki akonoanga atua ra i taua akatutu anga ra, no te mea e akara anga matauia te mamoe e te au tiaki mamoe katoa oki. No tona manako taitaia, kua akaruke maira taua tiaki mamoe ra i te 99 mamoe kia kaikai i tetai ngai kaikai anga matauia ra iaia i aere atu ei e kimi i tetai tei ngaro ra. Kua kimi tamou aia kia kitea ravaia, kua apai aroa ua maira aia i taua mamoe mataku ra kia tae roa mai ki te anana ra.​—Luka 15:4-7.

18. Mei tei akakite ketaketaia maira i te rua o ta Iesu akatutu anga ia Luka 15 ra, na teaa i akatupu i te rekarekaanga?

¹⁸ Kua tuatua katoa maira Iesu i tetai atu akatutu anga: “Koai oki ïa vaine, okotai ngauru ana diderama, kia ngaro ra tetai, kare ïa e tutungi i te lamepa, ka purumu ei i te are, ka kimi marie ei, e kia kitea atu e ia? E kitea atura e ia, kua akaputuputu maira aia i te au taunga nona e te au vaine rikiriki tupu ra, ka na ko atu ei, E rekareka katoa tatou; kua kitea oki iaku te diderama i ngaro iaku ra. E karanga atu au kia kotou, Mei te reira katoa te tu o to te au angela a te Atua ra rekareka, kia tataraara te tangata rave ara okotai ra.” (Luka 15:8-10) Ko te titerama e tutaki no te rave angaanga a tetai no te vaitata i te okotai ra. Penei ko tana moni ta te vaine ra e apinga akamaneaia nona, me kare penei e tuanga no tetai apinga auro. I te ngaro anga te reira, kua kimi pakari aia kia kitea taua moni ra, e kua rekareka ratou katoa ko tona au oa vaine ra. Eaa ta teia akakite maira kia tatou no runga i te Atua ra.

Rekarekaanga i te Rangi​—No Teaa?

19, 20. Noai tikai nga akatutu anga mua e rua ia Luka 15 ra, e eaa te tumu maata ta raua i akakite maira?

¹⁹ Ko teia nga akatutu anga e rua e pau anga i te akaapa anga ia Iesu ra, i etai nga marama i mua akera kua akataka aia iaia uaorai e ko “te tiaki mamoe meitaki” te ka oronga i tona uaorai meta no tana au mamoe. (Ioane 10:11-15) Inara, kare te tumu maata o nga akatutu anga ra e no Iesu tikai. Ko te au apiianga tei anoanoia ra no te au tata tuatua e te au Pharisea kia kite no runga i to te Atua ra tu akono e tana au ravenga. E no reira, kua karanga a Iesu e e rekareka maata to te rangi no tetai tangata rave ara kia tataraara aia. Kua tuatua te reira aronga no te akonoanga atua e te tavini ra ratou ia Iehova, tera ra kare ratou i aru iaia. Ko ta Iesu au ravenga aroa, i tetai tua, te akatutu ra i te anoano o tona Metua.​—Luka 18:10-14; Ioane 8:28, 29; 12:47-50; 14:7-11.

²⁰ Me e tumu anga te okotai no roto mai i te anere no te rekareka anga, e maata atu i reira te okotai no roto mai i te tai ngauru. Noatu rai i teia tuatau nei, ka kite ra tatou i te rekarekaanga o te manako ngakau o te vaine no te kitea anga te moni! I konei katoa oki, te akakite maira taua apiianga ra i to te rangi, e ka rekareka ma Iehova katoa “te au angela a te Atua” ra “kia tataraara te tangata rave ara okotai ra.” Ka tamanako ana i te tuatua, kia “tataraara.” Ko teia nga akatutu anga no te aronga ara tei tataraara tikai. E ka kite rai koe e kua akaketaketa mai nga mea tokorua ra i tei tau no te rekareka no to ratou tataraara anga.

21. Eaa te apiianga te ka tau tatou kia kite mei ta Iesu nga akatutu anga i roto ia Luka 15 ra?

²¹ Ko taua aronga arataki akonoanga atua tei tarevake ra to ratou manako e te meitaki ra ratou no te akara ua anga e te akono ra i te Ture kare i kite i to te Atua ra tu “takinga-meitaki, e te aroa ua, . . . e te akakore i te tuatua-tika kore, e te ara, e te kino.” (Exodo 34:6, 7) Naringa ratou i aru ana i teia tuanga o ta te Atua ra au ravenga e tona tu akono tikai, kua ariki ratou i reira i to Iesu ra aroa ua i te aronga rave ara katoa tei tataraara ra. Akapeea ra tatou nei? Te tuku ra ainei tatou i taua apiianga ra ki roto i to tatou ngakau ma te akonoanga i te reira? E akamanako ana i te toru o ta Iesu ra akatutu anga.

Te Angaanga a te Tataraara e te Aroa Ua

22. E akakite poto mai, eaa te toru o ta Iesu akatutu anga i oronga maira ia Luka 15?

²² E putuputu teia i te tapaia e ko te akatutu anga i te tamaiti kaimoumou apinga ra. Inara, na te tatauanga i te reira ka kite koe eaa tetai papaki i manako ei i te reira e ko te parapore no te aroa o te metua ra. Te akakite maira te reira i te tamaroa teina o tetai ngutuare tangata, tei rauka ra iaia tona tuanga mei tona metua mai. (Akaaiteia atu kia Deuteronomi 21:17.) Kua aere atu teia tamaiti ki tetai enua mamao, i reira kua kaimoumou aia i tana apinga ravarai i te oraanga tau kore e te akaturi, e kua rave i te angaanga angai puaka e tae roa kia kaki aia i te kai a te puaka ra. I te openga kua rauka maira tona manako tika e kua iki aia kia oki ki te kainga, kia riro aia ei rave angaanga na tona metua mei te tavini ou ra nona. I tona vaitata anga ki te kainga, kua akono tona metua i te turou anga papu mai iaia, e kua akapapa i te kaikai anga. Kua riri akera tona tuakana, ko tei noo tamou ra i te kainga ma te rave anga angaanga, no te akaari anga i te aroa ki tona teina. Inara kua tuatua atu te metua e e mea tau no ratou kia rekareka no te mea ko tana tamaiti i mate ana e kua ora mai nei.​—Luka 15:11-32.

23. Eaa ta tatou ka tau kia kite mei te akatutu anga no te tamaiti kaimoumou apinga ra?

²³ Penei kua manako tetai papaki o te aronga tata tuatua e te au Pharisea e te akaaiteia atura ratou ki te tamaiti mua ra, i te tuke anga ma te aronga rave ara tei aite ra ki tona teina. Inara, i kite mou ainei ratou i te aiteanga tikai o te akatutu anga ra, e te kite nei ainei tatou? Te akakite atea maira ia i te tu meitaki roa o to tatou Metua aroa i te rangi ra, tona rekareka anga i te akakore i te ara na runga i te tumuanga o te tataraara mei tona ngakau mai, tei rave i te ara ra e te ariu ke mai anga. E mea tau no tei akarongorongo atura kia rekareka i te oko mai anga i te aronga rave ara tei tataraara. Ko tera to te Atua ra manako no te reira au tu e ko tana ia ka rave, e ko te aronga e aru iaia ka rave akapera katoa oki.​—Isaia 1:16, 17; 55:6, 7.

24, 25. Ko teea au ravenga a te Atua ka tau tatou kia kimi i te aru atu?

²⁴ Te taka meitaki ra, e te akairo ra te tika i to te Atua au aerenga katoatoa, e no reira ko te aronga e anoano kia aru ia Iehova ka manako maata ratou i te tika e ka aruaru ua atu i te reira. Inara, kare to tatou Atua e akakeuia e te tika kitea koreia me kare te tika ketaketa roa. E meitaki tona aroa ua e te inangaro. Te akaari maira aia i teia na tona rekareka i te akakore i te ara tei akatumuia ki runga i te tataraara tika tikai. Kua tau i reira, ta Paulo kapiti anga i to tatou akakoreanga i te ara ma to tatou aruanga i te Atua ra: “[E] akakore oki i te ara tetai e tetai, mei ta te Atua i akakore mai i ta kotou i te Mesia ra. E teianei ei aru kotou i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra; Ei aerenga aroa to kotou.”​—Ephesia 4:32–​5:2.

²⁵ Kua roa te au Kerititiano mou i te tauta anga kia aru i to Iehova tu tika e pera katoa tona aroa ua e te rekareka i te akakore anga ara. Te maata atu to tatou kite iaia, ko te ngoie atu i reira no tatou kia aru iaia i teia au tu nei. Inara, akapeea tatou me akono i teia ki tetai tangata tei ako pakariia ra ma te tika no tona aruaru anga i tetai aerenga no te rave ara? E akara tatou.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Eaa Taau i Kite?

◻ Akapeea te akakite anga i to te Atua tu tika i te putuputuanga o Iseraela ra e i roto katoa oki i te putuputuanga Kerititiano?

◻ Eaa i tau ei tatou kia aru i to te Atua ra tu aroa ua, e kapiti katoa oki tona tu tika?

◻ Na teaa i akakeu kia tuatuaia mai nga akatutu anga e toru ia Luka pene 15 ra, e eaa nga apiianga ta ratou ka tau kia apii mai ia tatou nei?

[Tutu i te kapi 16, 17]

Te mataataa o er-Raha i mua mai ia Maunga Sinai (i te pae kaui i muri ra)

[Akameitakianga]

Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 15]

Garo Nalbandian

[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 18]

Garo Nalbandian