RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI Punanga Tiaki
Punanga Tiaki
RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI
Reo Rarotonga
  • PIPIRIA
  • AU PUKA
  • AU UIPAANGA
  • w94 1/15 kapi 5-7
  • Kare e Roa—E Ao ma te Kore e Tamaki!

Kare e vitio.

Akakoromaki mai kare te vitio e angaanga.

  • Kare e Roa—E Ao ma te Kore e Tamaki!
  • Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1994
  • Tumu Tuatua
  • Tetai Atu Manako
  • Akamaataanga i te Au i Roto i te Manako
  • Akapeea te Atua te Apaianga Mai i te Au
  • Akaateaanga i te Au Manamanata Akonoanga
  • Te Au Tikai—Noea Mai Tona Tumu?
    Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1997
  • E Kimi i te Au Tikai e Aruaru Atu i te Reira!
    Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1997
  • Akakore Anga i te Tamaki
    Te Punanga Tiaki Akakiteanga i te Patireia o Iehova—2004
  • E Tuku “Na te Au o te Atua” e Paruru i to Kotou Ngakau
    Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1991
Tetai Atu
Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1994
w94 1/15 kapi 5-7

Kare e Roa​—E Ao ma te Kore e Tamaki!

IA TITEMA 24, 1914, kua aaere tetai vaeau Peritane mapu ko Jim Prince tona ingoa ki tetai ngai i rotopu i nga tua patoi no te tuatua ki tetai vaeau Tiamani. “E Takona au. E Takona Engarani koe. Eaa taua ka tamaki ei?” i ui ei te Tiamani. I te au mataiti i muri mai, kua aaki a Prince e: “Kare rai au i kite ake i te pauanga ki te reira uianga.”

No tetai epetoma tuke ua ake rai i te 1914, kua kairo oaoa ua te au vaeau Peritane e te au vaeau Tiamani, kua kanga tue poro, e pera katoa te oronga i te au apinga aroa Keritimeti. E koreromotu anga opita kore ra te reira. Kare te au tianara i inangaro i to ratou pupu vaeau kia kite e kare te “enemi” i te tuputupua kino tei akatutuia e te au akakite anga tamaki. I muri mai kua maara i te vaeau Peritane ko Albert Moren e: “Naringa te mutu anga tamaki i aere ua atu no tetai epetoma akaou, kua ngata tikai i reira i te akamata akaou i te tamaki.”

Te akakite ra te reira mutu anga tamaki viviki e e manganui te au vaeau tereniia tei anoano tikai i te au kare i te tamaki. Te maata anga o te au vaeau tei kite ra i te au kino o te tamaki ka akatika ratou ki te materi Paniora: “E tuku iaia kia aere ki te tamaki koai oki tei kite ra e eaa oki kare i te tamaki.” Kare e ekoko anga, na tetai tare anga i te ao katoa tei raveia i te au tangata nei e akaari mai e te inangaro ra te maata anga o te manganui i te au kare i te tamaki. Inara akapeea teia anoano no te au i teianei ao e pini ua ake i te tauiangaia ei ao tamaki kore?

I mua ake ka akakoreiaʼi te tamaki, e tau te au tu kia taui. Te akakite ra te papaanga tuatua a te Akaaerenga UN no te Apiipii, Taineti, e te Peu e: “Mei te mea e te akamata ra te au tamaki i roto i te au manako o te au tangata, tei roto i reira i te au manako o te au tangata te tau ra te paruru anga au kia patuia.” Inara ko te ngai tangata i teia tuatau, te ngai te tupu maata ra te tu irinaki kore e te makitakita, te kino ua atura ia, kare e ponuiaau maira.

Noatu rai, kua taputou te Atua uaorai e a tetai ra ka tataia te au ki rungao i te au manako o te au tangata tu tika ra. Na roto i tana peroveta ko Isaia, kua karanga aia e: “Nana [na te Atua] e akava i rotopu i te au etene, e e akataka i te tuatua i rotopu i te tangata katoa e manganui; e tupaki oki ratou i ta ratou au koke ei auri arote, e ta ratou au korare ra, ei tipi tope ïa: kare tetai enua e tamaki mai ki tetai enua i te koke, kare oki ratou e apii akaou i te tamaki.”​—Isaia 2:4.

Akamaataanga i te Au i Roto i te Manako

Ka tupu ainei tetai taui anga umere o te manako mei teia? Ka apii ainei te au tangata no te akono i te au kare i te akakaka i te tamaki? Ka tamanako ana i te akaraanga o Wolfgang Kusserow. I te 1942 kua tipuia e te au Nati te katu o teia Tiamani e 20 mataiti no te mea ‘kare aia e apii i te tamaki.’ Eaa ra aia i iki ei no te mate? I roto i tetai akakiteanga tataia, kua taiku aia i te au kaveinga Tuatua Tapu mei te, “E aroa atu koe i toou tangata tupu mei te aroa ia koe uaorai” e te, “Ko tei rave i te koke ra, ka mate ïa i te koke.” (Mataio 22:39; 26:52) I reira kua ui tika atu aia e: “Kua tata ainei to tatou Anga i teia au mea ravarai ki raro na te au tumu rakau?”

Tei papaia i roto i te Puka Tapu, te akakeu ra te Tuatua na te Atua i te “ririnui” e na te reira i akakeu i teia Kite mapu o Iehova kia aruaru i te au, noatu eaa te ka tupu. (Ebera 4:12; 1 Petero 3:11) Inara kare ko Wolfgang Kusserow anake ua tei aruaru ra i te au. I roto i te puka The Nazi Persecution of the Churches 1933-45, kua taiku a J. S. Conway i te au akapapaanga Nati tikai te akakiteanga ma te tika e ei pupu kua patoi te Au Kite o Iehova i te aere ki te tamaki. Mei ta Conway e tuatua ra, tera te aiteanga ko teia tu mataku kore te taina ra ratou i to ratou uaorai pepa mateanga.

Te tamou ra te Au Kite o Iehova i te aruaru i te au, noatu eaa to ratou tu kara tangata me kore pa enua. No teaa ra? No te mea kua apii ratou mei te Puka Tapu e kia tupaki te au tavini mou o te Atua i ta ratou au koke ei au auri arote. Ko Alejandro, e tangata Atenetina mapu tei aere atu ki Israela i te 1987, ka akatika aia uaorai ki teia tika.

No te toru mataiti kua noo a Alejandro ki roto i tetai ngai pamaanga iaia e apii ra i tetai apii teitei e te angaanga ra i roto i te au otera e te au are kaikaianga tukeke. I te reira tuatau, kua akamata aia i te tatau i te Puka Tapu e te kimi ra no tetai akakoroanga i te oraanga. Tei maata rava atu, kua anoano aia i te kite i tetai ao te ngai e raukaʼi i te au tangata i te rekareka i te tu au e te tika. Ko Alejandro​—e Iuda​—kua angaanga aia i te pae i te au Iuda e te au Arapia inara kare i inangaro atu i tetai tua ki rungao i tetai.

I te 1990 ko tetai oa te apii ra i te Puka Tapu ki te Au Kite o Iehova kua pati mai aia ia Alejandro ki tetai akaputuputuanga okotai ra i Haifa. Ma te umere i te kite e e 600 au Iuda e te au Arapia te kairo mataora ua ra i te akaputuputuanga, kua manako uaorai aia e, ‘Ko teia te arataa tika no te au tangata kia noo.’ I roto i te ono marama, kua riro mai aia uaorai ei Kite e i teianei te akono ra i te maata anga o tona taime te tutu aereanga i te tuatua a te Puka Tapu no runga i te au.

Akapeea te Atua te Apaianga Mai i te Au

Ma te akatukiia ra teia au akaraanga, e au mea matauia ratou i te ao o teia tuatau. Noatu e te tuatua ua ra teia akatereanga no runga i te au, te tamauu ra te reira i te au ua o te tamaki. Ka inangaro ainei koe i te noo ki runga i tetai mataara te ngai e akapou ra te au tangata mei te 7 ki te 16 patene o ta ratou moni ki runga i te au pupui e te paruru anga are? Mei tera te tu ra, ko teia ta te au pa enua i rave ana na roto i te au akapouanga apinga vaeau i te au mataiti i ou ake nei. Kare i te mea poitirere, e te akaari maira ta Isaia totou e kare rava te tangata katoa nei e tupaki i te au koke ei au auri arote na te ‘akataka roa te Atua i te tuatua i rotopu i te tangata katoa e manganui.’ Akapeea aia i te rave anga i te reira?

Te ravenga tumu tikai no te akataka i te tuatua koia oki na roto i te Patireia o te Atua ko Iehova. Kua akakite te peroveta a Daniela e ‘e ka akatupu te Atua no te rangi i tetai basileia, te ka kore rava e akakoreia.’ Kua tuatua aia i teia Patireia, i nana ei e, ka “akapueurikiriki e e akapou i taua au basileia [au kavamani o te ao] katoa ra, e ka vai rai te reira e tuatau ua atu.” (Daniela 2:44) Te akaari maira teia au tuatua e ka akatumu tamou to te Atua Patireia i tana akatereanga ki rungao i te enua katoa. Na te akakoreanga i te au araianga pa enua, ka akaope te Patireia i teia au tu akaenemi anga. Pera katoa, i te mea e ka riro mai tona au tangata ei ‘au tangata apiiia e Iehova, ei au nuingangare to ratou ra.’ (Isaia 54:13) No reira a Iesu i akakite ei kia tatou kia pure ki te Atua: “Kia tae toou basileia”!​—Mataio 6:10.

Akaateaanga i te Au Manamanata Akonoanga

Ka akaatea katoa te Atua i te au manamanata akonoanga kia tupu te au. Na te akonoanga i akatupu i te tamaki anga vaeau roa rava atu i roto i te tuatua enua​—te au Crusade, me kore te “Au Tamaki Tapu,” tei akamataia e Pope Urban II i te 1095 T.N.a I to tatou anere mataiti nei kua rongonui te au orometua akonoanga i te akakeuanga i te turu anga matauia no te au tamaki, pera katoa te mea noa takiri ua nei ra.

Te tuatuanga no runga i te tuanga a te au akonoanga Kerititiano meangiti ua i te tuatau o te Tamaki I o Teianei Ao, kua tata te tata tuatua enua ko Paul Johnson e: “Kare i rauka i te au orometua akonoanga, e i te tuanga maata ra kare i anoano, i te tuku i te akarongo Kerititiano ki mua ake i te raveanga enua. Kua rave te maata anga i te kaveinga ngoie ua e kua akaaiteite i te akonoanga Kerititiano ki te turuturuanga enua. Kua raurauia te au vaeau Kerititiano i te au pupu katoatoa kia tamate i tetai e tetai na roto i te ingoa o to ratou Akaora.”

E maata ta te akonoanga i rave no te akamaata atu i te tamaki i te mea e ka akono i te au. Ko te tika, te akatutu ra te Puka Tapu i te akonoanga pikikaa ei “vaine akaturi” tei aere ra ki rotopu i te au arataki o teianei ao. (Apokalupo 17:1, 2) Te akakite ra te Atua e te apa tikai ra aia i te akamaringianga i te toto o te aronga katoatoa tei taiaia i te enua nei. (Apokalupo 18:24) No reira, te Atua ko Iehova ka akakore atu ei i teia manamanata e au ei te katoatoa.​—Apokalupo 18:4, 5, 8.

Noatu e ka ngaro ke atu teia au ravenga vee ra koia oki te au poritiki e te akonoanga pikikaa, kare rava te au e tinamou me kare tei akatupu maata rava atu i te tamaki e akaateaia​—koia te Tiaporo ko Satani. Ko te angaanga openga ia ta to te Atua Patireia ka rave i roto i tana porokarama no te apai mai i te au katoa tikai ki te enua nei. Te akataka maira te puka Puka Tapu o Apokalupo no Satani e ka ‘opuia’ e ka ‘tapekaia’ e ka ‘uriia ki raro i te vaarua takere kore’ i reira ‘kia kore aia e pikikaa akaou i te pa enua.’ I reira a muri akera ka takore takiriia aia.​—Apokalupo 20:2, 3, 10.

Te taputou a te Puka Tapu no te openga o te tamaki, kare ia i te moemoea ua nei. Kua akatumu takereia ta te Atua ko Iehova akanoonooanga no te au. Kua akatumuia tona Patireia i te au rangi ra e te papa ra no te rave maata atu i te akapapu i te au i te ao katoa. I teia taime ra, e mirioni ua atu Au Kite o Iehova, te turu ra i teia kavamani i te rangi, tei apii ra no te noo ma te au.

Te taka meitaki ra i reira, e e au tumu tau ta tatou no te irinaki e kare te au tamaki i te mea tei kare e rauka i te kopaeia. Tei meitaki atu rai, ka rauka ia tatou i te akara ki mua ki te ra te vaitata maira i to Iehova akamutu anga i te tamaki e tuatau ua atu. (Salamo 46:9) Ka akapapu aia e kare e roa atu ana ka vai tetai ao ma te kore e tamaki.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

a I etai au taime kua riro mai te au arataki akonoanga uaorai ei au tumutoa. I te Tamaki a Hastings (1066), kua akatika te epitekopo Katorika ko Odo i tona tomoanga maroiroi na te tairiirianga i tetai rakau tamaki i te mea e e koke. Kua tuatua aia e me kare te toto e akamaringiia, ka rauka tetai tangata o te Atua i te tamate atu ma te tika ra. E rima anere mataiti i muri mai, kua arataki a Katinara Ximenes uaorai i tetai tomoanga Paniora i Aperika Apatonga.

[Tutu i te kapi 7]

Ka rauka ia koe i te noo ki roto i tetai ao ou ma te kore e tamaki

    Au Puka Reo Rarotonga (1983-2025)
    Akaruke
    Aere ki Roto
    • Reo Rarotonga
    • Akaari ki Etai Ke
    • Taau e Inangaro
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ture no te Taangaanga Anga i te Web Site
    • Ture Akamanaia
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Aere ki Roto
    Akaari ki Etai Ke