A Iehova—E Atua te Apii Maira
“Ka ope takiri ratou i te apiiia e te Atua.”—IOANE 6:45.
1. Eaa ta Iesu e rave nei, i Kaperenauma?
KOI oti ua akera ia Iesu Karaiti i te rave te au temeio e i teianei kua kitea te apii ra i roto i tetai tunako i Kaperenauma, i vaitata i te Tai i Galilea. (Ioane 6:1-21, 59) E manganui tei akakite i te irinaki kore i tana tuatua anga: “I eke mai nei oki au mei te rangi mai.” Kua koumuumu ratou: “Kare ainei teia ko Iesu, te Tamaiti a Iosepha, ra, tei kite katoa oki tatou i tona metua tane, e te metua vaine ra? eaa akera aia i tuatua mai ei e, I eke mai nei au mei te rangi mai?” (Ioane 6:38, 42) I te akoanga ia ratou, kua na ko atura Iesu: “Kare te tangata e tae mai kiaku nei, mari ra kia akatae mai te Metua ko tei tono mai iaku nei iaia: e naku aia e akatu akaou kia tae ki te rā openga ra.”—Ioane 6:44.
2. Eaa te tumu anga no te irinakianga i ta Iesu ra taputou no te tuakaouanga?
2 Mei teaa ra tetai taputou umere—kia akatuakaouia i te ra openga ra, a te tutara anga te Patireia o te Atua! Ka rauka kia irinaki tatou i teia taputou no te mea te turuia ra te reira e te Metua, koia te Atua ko Iehova. (Iobu 14:13-15; Isaia 26:19) E tika rava, ko Iehova, tei apii maira e ka akatuia mai tei mate ra, koia “te puapii maata rava atu.” (Iobu 36:22, Today’s English Version) I te takianga i te manako ki te apiianga a te Metua ra, kua tuatua maira Iesu: “Kua tataia oki i roto i te au peroveta ra e, ‘Ka ope takiri ratou i te apiiia e te Atua.’”—Ioane 6:45.
3. Eaa te au uianga ta tatou ka uriuri manako?
3 E tika tikai, ka riro ei meitaki kia o atu ki roto i te aronga ta te peroveta ko Isaia i tata ra: “Te au tamariki katoa naau ra e apiiia e Iehova.” (Isaia 54:13) Ka riro ainei ko tatou? Koai ma tei aite ra ei tamariki nana e kua rauka ia ratou tana au apiianga? Eaa te au apiianga puapinga maata a Iehova te ka tau tatou kia kite e kia rave oki e rauka mai ei tana akameitakianga? Akapeea ta Iehova ra apii anga i te tuatau kua topa, e te apii ra ainei aia na te reira tu i teia tuatau nei? Ko teia te au uianga ta tatou te ka akamanako.
Metua, Puapii, Tane
4. Koai ma te aronga mua o ta Iehova au tamariki tei rauka ra ia ratou tana au apiianga?
4 Kua riro mua mai a Iehova ei Metua, e ei Puapii i tana anga mai anga i tana Tamaiti anau tai, koia a Iesu i mua ake i tona riro anga ei tangata. Kua tapaia aia ko “te Tuatua” no te mea koia te Vaa Tuatua Maata o Iehova. (Ioane 1:1, 14, NW; 3:16) Kua rave angaanga te Tuatua ra “i te pae [te Metua] ei pu rave angaanga,” e kua kite meitaki aia i te apiianga a tona Metua ra. (Maseli 8:22, 30, NW) Ko te tika, kua riro aia ei Rima Rave, na roto mai iaia ta te Metua ra anga mai anga i te au mea ke atu ravarai, kapiti katoa te “au tamariki [vaerua] a te Atua ra.” Mei teaa ra to ratou rekarekaanga tau i te apiiia e te Atua ra! (Iobu 1:6; 2:1; 38:7; Kolosa 1:15-17) I muri akera, kua angaia maira te tangata mua, ko Adamu. Koia katoa tetai e “tamaiti na te Atua,” e te akakite mai ra te Puka Tapu e kua apii atura Iehova iaia.—Luka 3:38; Genese 2:7, 16, 17.
5. Eaa te angaanga meitaki tei ngaro ra ia Adamu, inara koai ta Iehova i apii, e no teaa ra?
5 E mea mii ra, e ko Adamu, na tona akarongo kore akakoroia, kua ngaro iaia te tika kia tamou marie ei tamaiti na te Atua ra. No reira, kare katoa e rauka i tona au uanga kia karanga e e pirianga to ratou ei tamariki na te Atua na runga ua i te tumu anga no te anau mai anga. Inara, kua apii a Iehova i te au tangata apa ua ra tei akara atu kiaia no te aratakianga. Ko Noa tetai, ei akatauanga, “e tangata tuatua-tika” kua “aaere a Noa raua ko te Atua,” e no reira kua apii atura Iehova ia Noa. (Genese 6:9, Genese 6:13–7:5) No tona akarongo, kua akapapu a Aberahama iaia uaorai ei “oa no Iehova,” e no reira kua apii katoaia aia e Iehova.—Iakobo 2:23; Genese 12:1-4; 15:1-8; 22:1, 2.
6. Koai ta Iehova i manako ei “tamaiti” nana, e eaa tona tu ei puapii kia ratou ra?
6 I muri roa mai, i te tuatau ia Mose ra, kua papau a Iehova i tetai pirianga koreromotu ma te iti tangata o Iseraela ra. Ei tetai tupu anga, kua riro taua iti tangata ra ei iti tangata ikiia nona e kua manakoia ei “tamaiti” nana. Kua karanga te Atua: “E tamaiti naku Iseraela.” (Exodo 4:22, 23; 19:3-6; Deuteronomi 14:1, 2) I te akatumu anga ki runga i taua pirianga koreromotu ra, kua rauka i to Iseraela i te tuatua, mei tei tataia e te peroveta ko Isaia e: “Ko koe, e Iehova, ko to matou ïa Metua.” (Isaia 63:16) Kua akono rai a Iehova i tana apainga ei metua e kua apii aroa atura i tana au tamariki, ia Iseraela. (Salamo 71:17; Isaia 48:17, 18) Ko te tika, i to ratou riro anga kia tiratiratu kore, kua pati aroa ua ra aia kia ratou: “Ka oki mai, e te au tamariki akatitima e.”—Ieremia 3:14.
7. Eaa to Iseraela pirianga ma Iehova ra?
7 Ei tetai tupu anga no te pirianga koreromotu ma to Iseraela, kua riro katoa a Iehova ei Tane akatutuia na taua iti tangata ra, e kua riro mai ia ei vaine akatutuia nana. Kua tata te peroveta ko Isaia no taua vaine ra: “Ko Tei anga oki ia koe ra, ko to tane ïa; ko Iehova Sabaota tona ingoa.” (Isaia 54:5; Ieremia 31:32) Noatu rai e kua akatupu ngateitei a Iehova i tana tuanga ei Tane, kua riro ra te iti tangata o Iseraela ra ei tetai vaine tiratiratu kore ia. “Mei te vaine i akaruke pikikaa i tana tane,” ta Iehova i tuatua atu, “kua pera rai ta kotou pikikaa anga mai iaku nei, e te ngutuare o Iseraela e.” (Ieremia 3:20) Kua rave tamou marie a Iehova i te pati anga ki te au tamariki a tana vaine tiratiratu kore ra; kua rave ua atu aia ei “Puapii Mekameka” no ratou.—Isaia 30:20, NW; 2 Paraleipomeno 36:15.
8. Noatu rai e kua kopae keia e Iehova to Iseraela ei iti tangata, eaa tana vaine akatutuia te vaira iaia?
8 I to Iseraela kopae keanga e te ta anga i Tana Tamaiti, koia a Iesu Karaiti, kua kopae ke atura te Atua iaia i te openga. No reira kare taua iti tangata ngati Iuda ra i vai mai ei tetai vaine akatutuia nana ra, kare katoa oki aia i te Metua e te Puapii o tana au tamariki rave tarevake ra. (Mataio 23:37, 38) Inara, e vaine akaaite uaia to Iseraela ra, me kare e akatutu ua. Kua taiku te apotetoro ko Paulo ia Isaia 54:1, tei tuatua ra no tetai “tei pa” tei tuke ra e tei taka ke ra mei “te vaine ma tetai tane ra,” koia te iti tangata o Iseraela kopapa ra. Kua akakite maira a Paulo e ko te au Kerititiano akatainuia ra e au tamariki na “tei pa” ra, tana i tapa ra ko “Ierusalema i runga ra.” Ko teia vaine kare ra i te akatutu anga i to Iseraela ra no to te akaaerenga a te Atua i te rangi o te au mea ora vaerua ra ia.—Galatia 4:26, 27.
9. (a) Koai ma ta Iesu e taiku ra i tana tuatua anga e ‘ka ope takiri ratou i te apiiia e Iehova’? (e) Na runga i teea tumu anga e riro ei te au tangata ei tamariki vaerua na te Atua ra?
9 No reira, i roto i te tunako i Kaperenauma ra, i ta Iesu taiku anga i te totou a Isaia e: “Ka ope takiri ratou i te apiiia e te Atua,” te tuatua ra aia no te aronga te ka riro ei “tamariki” na “Ierusalema i runga ra,” koia ta te Atua akaaerenga mei te vaine rai i te rangi ra. Na te arikianga i te au apiianga a to te Atua ra komono mei te rangi maira, koia a Iesu Karaiti, ka rauka kia riro taua aronga ngati Iuda akarongorongo maira ei tamariki na te vaine pa a te Atua i te rangi i mua ana e ka riro ei “iti-tangata tapu” koia te “Iseraela [vaerua] o te Atua.” (1 Petero 2:9, 10; Galatia 6:16) I te akatakaanga i te turanga mekameka ta Iesu i akono kia rauka te riroanga ei au tamariki vaerua na te Atua, kua tata te apotetoro ko Ioane e: “I aere mai nei aia i ona tikai, kare ra tona iti-tangata tikai i āriki atu iaia. Te aronga katoa ra i āriki atu iaia, i o maira aia i te tika ia ratou kia riro ei tamariki na te Atua, koia te aronga akarongo i tona ingoa.”—Ioane 1:11, 12.
Au Apiianga Puapinga Maata a Iehova
10. I muri ua ake i te meameaau i Edene ra, eaa ta Iehova i apii no runga i te “uanga” ra, e koai tei riro mai e ko teia Uanga ia?
10 Te akakite maira a Iehova ki tana tamariki, i tana au akakoro anga mei tetai Metua aroa ra. No reira, i te akavare anga a tetai angera meameaau i nga tangata mua e rua kia akarongo kore, kua akakite viviki atura a Iehova i tana ka rave kia akatupu i tana akakoro anga kia akariro i te enua ei parataito. Kua karanga aia e ka tuku aia i te ke i rotopu i “taua ovi taito ra,” koia a Satani te Tiaporo, “e te vaine.” I reira kua akataka aia e ka akaparuparu te “uanga” o te vaine i te “mimiti” o Satani kia mate atu aia. (Genese 3:1-6, 15; Apokalupo 12:9; 20:9, 10) Mei ta tatou i kite ana, kua akatakaia mai te vaine—i muri akera ei te “Ierusalema i runga ra”—koia te akaaerenga i te au mea ora vaerua a te Atua i te rangi. Inara koai tona “uanga”? Ko te Tamaiti ia a te Atua, ko Iesu Karaiti, koia tei tonokia maira mei te rangi e koia te ka akapou atu ia Satani i te openga ra.—Galatia 4:4; Ebera 2:14; 1 Ioane 3:8.
11, 12. Akapeea ta Iehova ra akatotoa anga i tana apiianga puapinga maata no runga i te “uanga” ra?
11 Kua akatotoa atu a Iehova i teia apiianga puapinga maata no runga i te “uanga” i tana taputou anga kia Aberahama: “E akamaata rava au i toou uanga, mei te etu o te rangi ra . . . E ka meitaki te pa enua katoa o te ao nei i toou ra uanga.” (Genese 22:17, 18) Kua taangaanga a Iehova i te apotetoro ko Paulo kia akataka e ko Iesu Karaiti te Uanga taputouia o Aberahama inara ka riro katoa mai etai atura ei tuanga no te “uanga.” “E no te Mesia oki kotou ra,” ta Paulo i tata, “e uanga ïa kotou no Aberahama, e e tangata kainga ïa i tei tuatuaia maira.”—Galatia 3:16, 29.
12 Kua akakite katoa maira a Iehova e ka aere mai a Karaiti, koia te Uanga ra, mei te papaanga ariki o Iuda e koia “ta te pa enua e akarongo.” (Genese 49:10) Kua taputou a Iehova, no runga i te Ariki ko Davida no te kopu o Iuda ra: “Ka akamou au i tona ra uanga e tuatau ua atu; e tona terono, mei te au rā o te au rangi ra ïa. Ka vai rai tona uanga e tuatau ua atu, e tona terono mei te rā ïa ki mua iaku ra.” (Salamo 89:3, 4, 29, 36) I te akakite anga a te angera ko Gaberiela i te anau anga o Iesu, kua akataka mai aia e ko taua tamaiti ra ko te Tutara akataoongaia e te Atua, koia te Uanga o Davida. “Ka maata aia, e ka tuatuaia i te Tamaiti na Tei Teitei,” ta Gaberiela i tuatua, “e na te Atu ra, na te Atua e oronga mai i te terono o tona metua o Davida nona . . . kare rava ïa e kore tona basileia.”—Luka 1:32, 33; Isaia 9:5, 6; Daniela 7:13, 14.
13. E raukaʼi ta Iehova akameitakianga, akapeea te akono tau na tatou i tana apiianga?
13 E raukaʼi ta Iehova akameitakianga, ka tau tatou kia kite e kia rave kia tau ki teia apiianga puapinga maata no te patireia o te Atua ra. Ka tau tatou kia irinaki e i aere mai a Iesu no te rangi maira, e koia te Ariki ta te Atua ra i akataoonga—koia te Uanga ariki te ka akaaere i te akaou anga ia Parataito ki runga i te enua—e nana e akatuakaou mai i tei mate ra. (Luka 23:42, 43; Ioane 18:33-37) I Kaperenauma i ta Iesu tuatua anga no te akatuakaouanga i tei mate ra, e mea tau kia kite to te ngati Iuda e te tuatua ra aia i te tuatua mou. No teaa ra, e tokoiti ua nga epetoma i mua akera, penei i reira tikai i Kaperenauma, kua akatuakaouia e ia te tamaine 12 mataiti a te opita akaaere o te tunako ra! (Luka 8:49-56) E mea tika oki e tumu katoa to tatou kia irinaki e kia rave kia rotai ma ta Iehova ra apiianga akauru manakonako anga no runga i tona Patireia!
14, 15. (a) Akapeea te puapinga maata kia Iesu o to Iehova ra Patireia? (e) Eaa ta tatou ka anoano kia marama e kia rauka te akataka no runga i te Patireia o Iehova?
14 Kua tuku a Iesu i tona oraanga i te enua nei i te apiianga i te Patireia o Iehova ra. Kua akariro aia i te reira ei te tumu maata o tana angaanga orometua, e kua apii katoa aia i tana au pipi kia pure no te reira. (Mataio 6:9, 10; Luka 4:43) Ko te au ngati Iuda kopapa ra tei papa kia riro ei “tamariki no te basileia,” inara no te ngere i te akarongo, kare i rauka i te maata anga i o ratou taua turanga ra. (Mataio 8:12; 21:43) Kua akakite mai a Iesu e e “anana iti” ua te ka rauka ia ratou te riroanga ei “tamariki no te basileia.” Ka riro taua “tamariki” ra ei “aronga tuanga [ratou] e te Mesia” i tona Patireia i te rangi.—Luka 12:32; Mataio 13:38; Roma 8:14-17; Iakobo 2:5.
15 Eaa te manganui o te aronga tuanga no te patireia te ka rave atu a Karaiti ki te rangi kia tutara ma ia katoa i runga ake i te enua nei? Kia tau ki ta te Puka Tapu, e 144,000 ua. (Ioane 14:2, 3; 2 Timoteo 2:12; Apokalupo 5:10; 14:1-3; 20:4) Inara kua karanga a Iesu e “au mamoe ke atu” tana, te ka riro ei au tangata i te enua nei no raro ake i taua tutara anga Patireia ra. Ka rekareka teia aronga i te ora anga kopapa meitaki e te au e tuatau ua atu ki runga i te enua parataito. (Ioane 10:16; Salamo 37:29; Apokalupo 21:3, 4) Ka anoanoia tatou kia marama e kia kite i te akataka i te apiianga a Iehova ra no te Patireia.
16. Eaa te apiianga puapinga maata a Iehova te tau ra tatou kia apii e kia rave?
16 Kua akataka katoa maira te apotetoro ko Paulo i tetai atu apiianga puapinga maata na Iehova. Kua na ko maira aia: “Kua apiiia kotou uaorai e te Atua i te aroa ia kotou uaorai.” (1 Tesalonia 4:9) Ei akamareka ia Iehova, ka tau tatou kia akaari i taua aroa ra. “Ko te Atua oki te aroa,” ta te Puka Tapu i tuatua, e ka tau tatou kia aru i tana akatauanga no te akaarianga i te aroa. (1 Ioane 4:8; Ephesia 5:1, 2) E mea mii, ko te maata anga o te au tangata kare takiri i kite i te aroa i to ratou au taeake tangata nei mei ta te Atua e apii maira ia tatou kia rave. Akapeea tatou nei? Kua akono ainei tatou i teia apiianga na Iehova?
17. Ko toai tu manako ta tatou ka tau kia aru?
17 E mea puapinga maata kia ariki tatou i te au apiianga katoatoa na Iehova. Kia aite to tatou tu manako mei to te tata taramo o te Puka Tapu tei tata ra: “E akakite mai koe kiaku i to au arataa, e Iehova; e apii mai koe iaku i to au aerenga. E arataki koe iaku i te tuatua-mou naau ra, e apii mai oki iaku.” “E apii mai koe iaku i taau ra au akonoanga. E akakite mai koe kiaku i te akono meitaki e te karape . . . E apii mai koe iaku i taau ra au tuatua-tau.” (Salamo 25:4, 5; 119:12, 66, 108) Me te aite ra toou au manako mei to te tata taramo ra, ka rauka kia riro ko koe tetai i roto i te urupu maata te apiiia ra e Iehova.
Urupu Maata o te Aronga Apiiia Ra
18. Eaa ta te peroveta ko Isaia i totou e ka tupu i to tatou tuatau nei?
18 Kua totou mai te peroveta ko Isaia i te apinga ka tupu i to tatou tuatau nei: “E riro kia tae ki te au rā openga ra, e akatinamouiaʼi te maunga ra o te are o Iehova ki runga i te take o te au maunga ra . . . E manganui te tangata e aere ma te tuatua e, Aere mai, ka aere tatou ki runga i te maunga o Iehova, ki te are o te Atua o Iakoba; e nana e apii mai ia tatou i tona au aerenga.” (Isaia 2:2, 3; Mika 4:2) Koai ma teia aronga te apiiia nei e Iehova?
19. Koai ma i teia tuatau te kapitiia ra ki roto i te aronga apiiia e Iehova?
19 Te kapiti katoa ra ratou i etai i te pae atu i te aronga te ka tutara ma Karaiti katoa ki te rangi. Mei tei akakiteia mai i mua akera, kua karanga a Iesu e e “au mamoe ke atu” tana—te au tangata i te enua nei no raro ake i te Patireia—kapiti atu ki te “anana iti” o te aronga tuanga no te Patireia. (Ioane 10:16; Luka 12:32) Ko te “urupu maata” te ka ora atu i “te mate maata,” no te pupu mamoe ke atu ra, e ka rekareka ratou i tetai turanga marekaia ki mua ia Iehova no te tumu anga to ratou akarongo i te toto akamaringiia o Iesu ra. (Apokalupo 7:9, 14) Noatu rai e kare te au mamoe ke atu i kapiti tikaia mai ki roto i te au “tamariki” tei tuatuaia ia Isaia 54:13 ra, te akameitakiia ra ratou ma te apiianga na Iehova. No reira, te tika ra ta ratou tuatua anga i te Atua ei “Metua” no te mea ka riro rai aia, i te turanga, ei Papa Kereni no ratou na roto i te “Metua no te tuatau mutu kore,” koia Iesu Karaiti.—Mataio 6:9; Isaia 9:5.
Akapeea ta Iehova Apii Mai
20. Na roto i teea mataara ta Iehova ra apiianga?
20 Te apii maira Iehova na roto i te au tu e manganui. Ei akatauanga, te rave ra aia i te reira na tana au angaanga i anga maira, te akakite ra e te vaira aia e tona pakari maata. (Iobu 12:7-9; Salamo 19:1, 2; Roma 1:20) Kapiti katoa oki, te apii mai ra aia na te komunikeiti anga tika mai, mei tana i rave i te apiianga ia Iesu i mua ake i tona riro anga ei tangata. Mei te reira katoa, i nga atianga e toru tei tataia ra, kua tuatua tika mai aia mei te rangi ki te au tangata i te enua nei.—Mataio 3:17; 17:5; Ioane 12:28.
21. Ko teea te angera ta Iehova ra i taangaanga maata ei komono iaia, inara akapeea tatou i kite ei e i taangaanga katoaia etai atura?
21 Kua taangaanga katoa a Iehova i te au angera ei komono i te apii anga, kapiti katoa tana Tama anau mua, koia “te Tuatua.” (Ioane 1:1-3, NW) Noatu rai e ka rauka ua ia Iehova i te tuatua tika atu ki tana tamaiti tangata apa kore ua ra, koia a Adamu, i te kainga i Edene ra, penei kua taangaanga aia ia Iesu i mua ake i tona riro anga ei tangata kia tuatua Nana. (Genese 2:16, 17) Penei ko teia “te Angela a te Atua, i na mua i te nuku o Iseraela ra” e ko ta Iehova i akaue atura: “E akarongo i tona reo.” (Exodo 14:19; 23:20, 21) Kare e ekoko anga e ko Iesu i mua ake i te riro anga ei tangata koia katoa te “rangatira o te nuku a Iehova ra” te mama atura kia Iosua i te akamaroiroi atu iaia. (Iosua 5:14, 15) Kua taangaanga katoa a Iehova i etai atu angera ei rave i tana au apiianga, mei tana i taangaanga ra ei apai atu i tana Ture kia Mose ra.—Exodo 20:1; Galatia 3:19; Ebera 2:2, 3.
22. (a) Koai ma i runga i te enua nei ta Iehova ra i taangaanga ei apii? (e) Eaa te apinga maata ta Iehova e apii nei i te au tangata i teia tuatau nei?
22 Kapiti katoa oki, te taangaanga ra a Iehova i te au tangata komono ei apii. Kua akaueia te au metua i Iseraela kia apii i ta ratou tamariki; te au peroveta, te kau taunga, te au akaaere, e te ngati Levi kua apii i te Ture a Iehova ra ki te iti tangata. (Deuteronomi 11:18-21; 1 Samuela 12:20-25; 2 Paraleipomeno 17:7-9) Ko Iesu to te Atua ra Vaa Tuatua maata i te enua nei. (Ebera 1:1, 2) E putuputu a Iesu i te tuatua anga e ko tana i apii ko tana ia i kite mei te Metua maira, no reira ko te tika, ko te aronga akarongorongo atu iaia, te apiiia ra e Iehova. (Ioane 7:16; 8:28; 12:49; 14:9, 10) Kua akono a Iehova kia tataia tana au tuatuaanga, e i to tatou tuatau nei te apii ra aia i te au tangata na te maata anga o teia au Tuatua Tapu akauruia.—Roma 15:4; 2 Timoteo 3:16.
23. Eaa te au uianga te ka uriuri manakoia i te atikara te aru mai nei?
23 Te noo nei tatou i te au tuatau puapinga maata, i te mea te taputou maira te au Tuatua Tapu e ‘kia tae ki te au rā openga ra [koia ta tatou e noo nei] e manganui te au tangata te ka apiiia i to Iehova ra au aerenga.’ (Isaia 2:2, 3) Akapeea te oronga mai anga i teia apiianga? Eaa ta tatou ka tau kia rave kia puapingaiaʼi, e pera katoa kia rave ei i te porokarama apiianga meitaki a Iehova te raveia nei i teianei? Ka uriuri manako tatou i taua au uianga ra i te atikara te aru mai nei.
Akapeea Koe me Pau?
◻ Akapeea a Iehova i riro ei ei Metua, ei Puapii, e ei Tane?
◻ Eaa ta Iehova apii anga no runga i te “uanga”?
◻ Eaa te apiianga puapinga maata na te Atua te tau ra ratou kia akono?
◻ Akapeea ta Iehova ra apii anga?
[Tutu i te kapi 10]
Kua oronga mai te akatuakaouanga i te tamaine a Iairo i te tumu anga no te irinakianga i ta Iesu taputou no te tuakaouanga