RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI Punanga Tiaki
Punanga Tiaki
RUNANGA PUKA I RUNGA I TE INITANETI
Reo Rarotonga
  • PIPIRIA
  • AU PUKA
  • AU UIPAANGA
  • w97 5/1 kapi 8-9
  • Akatakaanga i te Tu Karere Tika

Kare e vitio.

Akakoromaki mai kare te vitio e angaanga.

  • Akatakaanga i te Tu Karere Tika
  • Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1997
  • Tumu Tuatua
  • Tetai Atu Manako
  • Akakite Atea ra Iehova i te Au Peroveta Pikikaa
  • Au Tuatua Umere no Babulonia e Ierusalema
  • Kua Akatupu te Atua i te Au Tuatua a Tona Au Karere
  • Ta te Karere ra Tuatua Meitaki no Ziona!
  • E Ao to te Au Karere o te Au Tu Atua
    Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1997
  • Akaruke to te Atua Iti Tangata ia Babulonia
    Taku Puka Tua Pipiria
Te Punanga Tiaki—Akakiteanga i te Patireia o Iehova—1997
w97 5/1 kapi 8-9

Akatakaanga i te Tu Karere Tika

“Ko . . . tei akatinamou i te tuatua a tona tavini, e kua akatupu oki i te ako a tana ra au karere.”​—ISAIA 44:25, 26.

1. Akapeea ta Iehova akataka anga i te au karere tika, e akapeea tana akakite atea anga i tei pikikaa ra?

KO TE Atua ko Iehova Tei Akataka Mekameka maira i tona au karere mou ra. Te akataka maira aia ia ratou na te akatupuanga i tana au tuatua i oronga maira na roto ia ratou. Ko Iehova katoa oki Tei Akakite Atea Maata i te au karere pikikaa ra. Akapeea ra tana akakite atea anga ia ratou? Ka akapuapinga kore aia i ta ratou au akairo e te au totou oki. Na teia mataara ka akaari aia e na ratou uaorai i akataoonga ia ratou ei aronga totou, no roto tika mai ia ratou ta ratou au tuatua manakoanga pikikaa​—ae, ta ratou manakoanga neneva, a te kopapa ra!

2. Eaa te maro anga tei tupu i rotopu i te au karere i te tuatau o Iseraela ra?

2 Kua karanga a Isaia raua ko Ezekiela e ko nga karere raua na te Atua ko Iehova ra. I pera ainei raua? E akara tatou kia kite. Kua totou a Isaia mei Ierusalema maira i vaitata i te 778 M.T.N. tae roa mai ki muri ake i te 732 M.T.N. Kua akatuikaaia a Ezekiela ki Babulonia i te 617 M.T.N. Kua totou atura aia ki te au taeake ngati Iuda i reira ra. Kua akakite mataku kore ua nga peroveta ra e ka akapouia a Ierusalema. Kua tuatua etai atu peroveta ra e kare te Atua e akatika kia tupu te reira. Koai tei riro ei nga karere tu tika ra?

Akakite Atea ra Iehova i te Au Peroveta Pikikaa

3, 4. (a) Eaa nga tuatua patoitoi anga e rua tei orongaia ki to Iseraela i Babulonia ra, e i akapeea ta Iehova ra akakite atea anga i tetai karere pikikaa ra? (e) Eaa ta Iehova i tuatua te ka tupu ki te au peroveta pikikaa?

3 Ia Ezekiela, i Babulonia ra, kua orongaia tetai orama kiaia no te au mea te tupu ra i te iero i Ierusalema ra. I te ngai tomo anga ki te pae itinga e 25 au tangata. I roto ia ratou ra e rua no te ui ariki, ko Iaazania raua ko Pelatia. Akapeea to Iehova ra manako anga no raua? Te pau maira Ezekiela 11:2, 3: “E te tamaiti a te tangata na, ko te au tangata teia i kimi i te kino ra, e ko tei ako i teianei oire i te tuatua kino: Ko tei karanga e, Kare i vaitata; tatou e patu i te are.” Teianei au karere no tei manako uaia te tuatua ra, ‘Kare e kino e tupu kia Ierusalema. Eaa oki, kare e roa atu ka patu tatou kia maata te au are ki roto iaia!’ No reira kua tuatua te Atua kia Ezekiela kia totou patoi atu i teia au peroveta pikikaa ra. I te irava 13 o te Ezek pene 11, te akakite maira Ezekiela kia tatou eaa tei tupu ki tetai o ratou ra: “E kia totou iora au ra, mate iorā Pelatia te tamaiti a Benaia.” Penei kua tupu teia no te mea ko Pelatia tei teitei e tei mana maata o te ui ariki e koia tei akamori maata i te itoro ra. Na tona mate viviki anga i akapapu mai e ko tetai peroveta pikikaa aia ra!

4 Kare ta Iehova ra tamate anga ia Pelatia i akamutu i etai atu au peroveta pikikaa ra i te pikikaaanga i te ingoa o Iehova ra. Kua rave ua atu teia aronga pikikaa i ta ratou rave anga totouanga te au apinga patoi i to te Atua ra anoano. No reira kua tuatua te Atua ko Iehova kia Ezekiela: “E ae oki te au peroveta neneva, i te aru i to ratou uaorai vaerua, e kore ua a ratou mea i kitea!” Mei ia Pelatia, “kua kore” atu ratou no te patoianga na te akaraanga no Ierusalema “i te au orama au nona, e kare rava e au.”​—Ezekiela 13:3, 15, 16.

5, 6. Noatu rai te au karere pikikaa katoatoa ra, i akapeea to Isaia akatika angaia ei tetai peroveta mou?

5 E ko Isaia ra, pouroa tana au tuatua tu-Atua no Ierusalema ra kua tupu ia. I te tuatau akau o te 607 M.T.N., kua akapouia e to Babulonia te oire e kua raveia atu tetai toenga o te ngati Iuda ra ki Babulonia ei au tuikaa. (2 Paraleipomeno 36:15-21; Ezekiela 22:28; Daniela 9:2) Kua tapu ainei teianei au tumatetenga i te au peroveta pikikaa ra kia kore e tuatua maata atu i te au tangata o te Atua ra ma te au tuatua neneva ua ra? Kare, kua rave ua atu taua au karere pikikaa ra i te reira!

6 Mei te mea rai e kare te reira i rava, kua akaaroia katoa atu to Iseraela ki te aronga peu purepure akateitei, te tauraatua, e te akara etu. Inara, kua akapapuia e Iehova teia au karere pikikaa katoatoa ei au neneva pekapekaia, te rave akaanga ke ra i te au apinga. I muri akera kua akaari aia e ko Ezekiela tana karere mou, mei ia Isaia katoa ra. Kua akatupu a Iehova i te au tuatua ravarai tana i tuatua na roto ia raua ra, mei tana i taputou ra: “Ko tei akapekapeka i te au akairo a te aronga pikikaa ra, e kua akairo i te aronga tauraatua ei neneva; ko tei akaoki i te aronga pakari ki muri, e kua akairo i to ratou kite ei neneva; ko tei akatinamou i te tuatua a tona tavini, e kua akatupu oki i te ako a tana ra au karere.”​—Isaia 44:25, 26.

Au Tuatua Umere no Babulonia e Ierusalema

7, 8. Eaa ta Isaia tuatua akauruia no Babulonia ra, e eaa te aite anga o tana au tuatua?

7 Ko te akataneaia a Iuda e Ierusalema katoa, kia kore e au tangata e noo ki reira, no te 70 mataiti. Inara, kua akakite a Iehova na roto ia Isaia raua ko Ezekiela e ka patu akaouia taua oire ra e ka noo akaouia te enua i te tuatau tikai tana i totou maira! Ko tetai totou anga umere tikai teia. No teaa ra? No te mea kua matauia a Babulonia no te kore e tuku kia matara tona aronga tuikaaia ra. (Isaia 14:4, 15-17) No reira koai tikai te ka tika kia tatara i teia aronga tuikaaia? Naai e raukaʼi kia autu ki runga ia Babulonia mana ra, ma tona au paruru mamaata e te akatereanga tiaki i te kauvai ra? Ka rauka ia Iehova Mana Katoatoa ra! E kua tuatua oki aia e ka rave aia i te reira: “Ko . . . tei karanga atu ki te moana [koia oki, te vai paruru o te oire], kia marō koe, naku e tamarō i toou au vai: Ko tei tuatua ia Kuro ra, koia taku tiaki; nana ia e akatupu i toku anoano katoa: i te na ko anga atu ia Ierusalema, ka patuia koe na; e i te nao ra, E akamouia taau ra pange.”​—Isaia 44:25, 27, 28.

8 E tamanako ana i te reira! Te Kauvai o Eupharati, ko tetai paruru arai tikai i te au tangata, kua aite kia Iehova mei tetai topata vai ki runga i tetai apinga vera muramura ra. Puu, ka kore te paruru arai ra! Ka inga a Babulonia. Noatu rai e vaitata i te 150 mataiti i mua ake i te anau anga mai a Kuro o Peresia ra, kua akono a Iehova kia totou a Isaia i te riro anga a Babulonia i teia ariki e te mataraanga te au tuikaa ngati Iuda ra na tana akaueanga kia oki ratou e patu akaou ia Ierusalema e tona iero ra.

9. Koai ta Iehova ra i tapa ei rima rave nona no te akautunga ia Babulonia?

9 Ka kitea e tatou teia totou ia Isaia 45:1-3: “Te na ko nei a Iehova ki tei akatainuia e ia ra, kia Kuro, tei tāpuia e au i tona rima katau ra; kia eke te pa enua iaku ki mua i tona aroaro, . . . kia kiritiia te au pa eeu rua ki mua iaia, e kare oki te au pa e topiriia: Ko au te na mua ia koe i te aere, e naku e akamarena ua i te au ngai pukupuku ra: e akangaangaa rava au i te au pa veo ra; e te au auri tamou pa ra, naku ia e tipupu atu. E oronga atu au ia koe i te au apinga no te poiri, e te au apinga i uuna ravaia ki raro i te ngai ngarongaro ra; kia kite oki koe e, ko au ko Iehova; ko te Atua no Iseraela, tei tapa i toou ingoa.”

10. Na roto i teea tu to Kuro “akatainuia,” e akapeea ta Iehova tuatua anga kiaia e tere atu i te anere mataiti i mua ake i tona anau mai anga?

10 E akamanako ana e te tuatua ra a Iehova kia Kuro mei te mea rai e te ora ra aia. Te rotai ra ma ta Paulo tuatua anga e ko Iehova “tei karanga i te au mea kare ra, mei te mea e, te vai nei.” (Roma 4:17) Pera katoa, te akataka ra te Atua ia Kuro ei “tei akatainuia e ia ra.” Eaa ra aia i rave ei i te reira? Noatu rai, e kare te taunga maata a Iehova ra i riringi inu akatainuanga ki runga i te upoko o Kuro ra. E tika, inara ko teia e akatainuanga totou anga ia. Te akakite maira te reira i tetai tauru anga ki roto i tetai opati taka ke ra. No reira kua rauka i te Atua i te tuatua no taua akataoonga anga ia Kuro na mua ei tetai akatainuanga ra.​—Akaaite ia 1 Ariki 19:15-17; 2 Ariki 8:13.

Kua Akatupu te Atua i te Au Tuatua a Tona Au Karere

11. Eaa ra te aronga noo i Babulonia ra i manako ei te tinamou ra ratou?

11 I te tuatau i aere atu ei a Kuro kia tamaki i to Babulonia ra, kua manako te au tangata o reira e te meitaki ua ra ratou e te tinamou oki. Kua koropiniia oki to ratou oire e tetai va oonu e te atea ei paruru anga, ta te Kauvai o Eupharati i akatupu ra. I te ngai i tae ei te kauvai na roto i te oire, e paruru i nga pae itinga o te kauvai katoa ra. Ei akataka ke i te reira mei te oire ra, kua patuia e Nebukanesa tana i karanga ra ko “tetai paruru maata, tei aite ra ki te maunga te ka kore e rauka kia nekeia . . . Kua akatuia tona upoko mei te maunga rai te teitei.”a E au pa to te reira paruru ma te au ngutupa veo mamaata. E tomo atu ei i reira, ka kake atu te tangata mei te pae o te kauvai ra. No reira rai te aronga tuikaaia i Babulonia ra i kore ei e manakonako e ka akamataraia mei reira!

12, 13. I akapeea ta Iehova au tuatua na roto i tana karere ia Isaia i riro ei kia tika i to Babulonia ra inga anga kia Kuro?

12 Inara kare ko taua aronga tuikaa ngati Iuda e akarongo ra to ratou ia Iehova! E manakonako anga kaka to ratou. Na roto i tana nga peroveta, kua taputou a Iehova kia tatara mai ia ratou ra. I akapeea ta te Atua ra akatupuanga i tana taputou ra? Kua ikuiku a Kuro i tona nuku vaeau kia akatapae ke i te Kauvai Eupharati i tetai ngai e manganui te au maire i te pae tokerau i Babulonia ra. No reira, kua riro te paruru anga maata i te oire ra ei tetai ngai maro ua te kauvai. I te po tupu anga te tumatetenga ra, kua akaruke manako kore uaia e te aronga ori aere ua i Babulonia ra te au pa eeu rua ra kare i topiriia i te pae aere o te kauvai Eupharati ra. Kare a Iehova i vavai tikai i te au ngutupa veo ra kia pueurikiriki; kare katoa aia i tipupu i te au auri tamou pa ra tei topiri ra ia ratou, inara na tana akapapaanga umere kia vai tuera ua ratou e kare i tamouia te aiteite atura te tupu anga. Kua puapinga kore ua te au paruru o Babulonia. Kare te au nuku o Kuro i kake atu na runga kia tomo atu ki roto ra. Kua aere atura Iehova na mua ia Kuro, ma te akamarena ua “i te au ngai pukupuku ra,” ae, kua atea ke te au arairai katoa. Kua akapapuia e ko Isaia te karere mou a te Atua ra.

13 I te riro takiri anga ia Kuro te akatere anga i te oire ra, kua topa atu te au apinga pouroa ki roto i tona nga rima, kapiti katoa te au apinga uunaia i te ngai poiri ra, i te ngai ngarongaro ra. Eaa ra te Atua ko Iehova i rave ei i teianei na Kuro? Kia kite ei aia e ko Iehova, ‘tei tapa ra iaia i tona ingoa,’ koia te Atua no te totou mou e te Atu Ngateitei oki o te ao katoa e pini ua ake. Ka kite aia e na te Atua i akanoonoo iaia kia mana ei tatara mai i Tona au tangata, ia Iseraela ra.

14, 15. Akapeea tatou i kite ei e i kaiou a Kuro kia Iehova no tona autu anga ki rungao ia Babulonia?

14 E akarongo atu i ta Iehova au tuatua kia Kuro ra: “No toku tavini, no Iakoba, e no Iseraela taku i iki ra, i tapaia koe e au i toou ingoa: kua paapaa rai au i to ingoa, kore ua rai koe i kite iaku nei. Ko au ko Iehova, e kare atu; kare atu Atua mari ra ko au: naku koe i tatua, kore ua rai koe i kite iaku nei; kia kite ratou mei te itinga o te rā ra, e mei te opunga mai o te rā, e kare atu, ko au anake ra; ko Iehova au, e kare atu; naku te mārama i rave, e naku i akatupu i te poiri: naku i akamoe i te au [koia oki, no tona au tangata tuikaaia ra], e naku katoa te kino i anga [no Babulonia]: naku, na Iehova, i rave i taua au mea katoa nei.”​—Isaia 45:4-7.

15 Kua kaiou a Kuro i tona autu anga ia Babulonia kia Iehova, no te mea Nana i akamaroiroi atu iaia kia rave i Tona anoano ki runga i taua oire rave kino ra e kia tatara mai i Tona au tangata tuikaaia ra. I te raveanga i teia, kua kapiki te Atua i tona au rangi ra kia tuku io i te au mana tuatua tika ra me kare te au nuku ra. Kua kapiki aia ki tona enua kia akatuera e kia akatupu mai i te au tupu anga tuatua tika e te ora no tona au tangata tuikaaia ra. E kua akarongo mai tona au rangi e te enua akatutuia ra i teianei akauenga. (Isaia 45:8) E tere atu i te anere mataiti i muri ake i tona matenga, kua akakiteia maira Isaia ei karere mou na Iehova!

Ta te Karere ra Tuatua Meitaki no Ziona!

16. Eaa te tuatua meitaki tei rauka kia akakiteia i roto i te oire taneaia o Ierusalema ra i te topa anga to Babulonia i te ngere anga?

16 Inara e maata atu te vai maira. Kua akakite maira Isaia 52:7 i te tuatua meitaki no Ierusalema: “Te manea o te vaevae o te karere ki runga i te maunga, o tei apai mai i te tuatua meitaki ra, o tei tutu aere i te au ra; o tei apai mai i te tuatua meitaki ra, o tei tutu aere i te ora ra; o tei tuatua mai kia Ziona, Tei to Atua ra te au!” E tamanako ana i te rekareka kia akara atu i tetai karere te aere maira ki Ierusalema mei te au maunga maira! E tuatua tikai tana. Eaa ra te reira? E tuatua rekareka ia no Ziona. E tuatua no te au, ae, e tuatua no to te Atua ra mareka anga. Ka patu akaouia a Ierusalema e tona iero katoa oki! E kua akakite autu katoa maira te karere ma te mataora: “Tei to Atua ra te au!”

17, 18. I akapeea te tupu anga ki to Iehova uaorai ingoa i te ruti anga a Babulonia ia Kuro ra?

17 I to Iehova ra akatika anga kia takoreia e to Babulonia tona terono akatutuia ra tei noo te au ariki o to Davida kopu ki rungao, penei kua akara anga e kua kore Aia i te Ariki. Kua riro mei te mea rai e ko Marduk, atua maata o Babulonia ra te ariki. Inara, i te akakore angaia a Babulonia e te Atua o Ziona ra, kua akakite aia i tona Ngateitei i te ao katoa e pini ua ake​—e ko ia te Ariki maata rava. E ei akaketaketa i teianei tika, ka patu akaouia Ierusalema, koia “te oire ia o te Ariki maata,” ma tona iero katoa oki. (Mataio 5:35) E ko te karere nana ra i apai mai taua tuatua meitaki ra, noatu rai te pueu ra tona nga vaevae, te repo ra, e te paruparu oki, i nga mata o te aronga inangaro ia Ziona e tona Atua, te akara anga, e manea tikai!

18 I roto i tetai tu totou anga, ko te aite anga o to Babulonia ra topa anga e kua akanoo akaouia to te Atua ra patireia e ko tei apai maira i te tuatua meitaki ko tei akakite aia i te reira tika anga. Pera katoa, ko teianei tuatua meitaki i taito ra, tei totouia mai na roto ia Isaia, kua akatutu mai i tetai karere no te tuatua meitaki​—mekameka atu no tona au tuatua teitei atu e tona tumu tuatua Patireia, ma te au apinga umere no te au tangata akarongo katoatoa.

19. Eaa te tuatua no te enua o Iseraela ta Iehova ra i oronga na roto ia Ezekiela?

19 Ko Ezekiela katoa tetai tei orongaia atura te au totou kaka no te akaora anga. Kua totou aia: “Te na ko maira te Atu ra ko Iehova, . . . ka akanoo au ia kotou ki roto i te au oire, e ka patuia te au ngai pou. E ka tuatua ratou e, ko taua enua nei tei vai tanea ua ra, kua riro ïa mei te kainga ra mei ia Edene.”​—Ezekiela 36:33, 35.

20. Eaa te akamaroiroi anga mataora ta Isaia i oronga totou atu ki to Ierusalema ra?

20 I te tuikaa anga i Babulonia, kua aue te au tangata o te Atua no Ziona. (Salamo 137:1) I teianei, kua rekareka ratou. Kua akamaroiroi maira Isaia: “Kia purore ua atu te rekareka; kia maeva katoatoa, e te au ngai pou i Ierusalema: kua akapumaana oki a Iehova i tona iti-tangata; kua akaora aia ia Ierusalema. Kua kuku a Iehova i tona rima tapu ki mua i te mata o te pa enua katoa ra: e ka kite te au openga katoa o te enua ra i te ora a to tatou Atua.”​—Isaia 52:9, 10.

21. Akapeea te tupu anga te au tuatua ia Isaia 52:9, 10 ra i muri ake i te ruti anga a Babulonia ra?

21 Ae, e tumu maata to te au tangata ikiia o Iehova ra no te rekareka anga. I teianei ka noo akaou ratou i taua au ngai tei taneaia ra, e ka akariro ia ratou kia aite ki te kainga i Edene ra. Kua “kuku a Iehova i tona rima tapu” no ratou. Mei te mea rai, kua takai ake aia i te rima o tona kakau ki runga, kia rave i te raveanga akaou ia ratou ki to ratou enua kainga akaperepere. Kare teia i tetai tupu anga rikiriki, ngata kia kiteaia i te tuatua enua ra. Kare, kua kite te au tangata katoatoa tei ora ra i reira i te ‘akakuku anga to te Atua rima’ i te akamaroiroi anga i roto i te au ravenga a te tangata kia akatupu i te ora meitaki no tetai iti tangata ra. Kua orongaia kia ratou te akapapu anga ekoko koreia e ko Isaia raua ko Ezekiela nga karere mou a Iehova ra. Kare e rauka kia ekoko tetai tangata e ko te Atua o Ziona anake te Atua ora e te mou i te enua katoa ra. Ia Isaia 35:2, ka tatau tatou: “E kite te reira i te kakā o Iehova, te manea o to tatou Atua.” Ko te aronga tei ariki i teia akapapu anga i to Iehova ra Atua anga kua ariu atu ki te akamorianga iaia.

22. (a) Eaa ta tatou ka rauka kia akameitaki i teia tuatau? (e) Eaa ra tatou ka tau tikai kia akameitaki e te akakite atea ra a Iehova i te au karere pikikaa?

22 Mei teaa ra te tau no tatou kia akameitaki e kua akataka mai a Iehova i tana au karere mou ra! Koia tikai “tei akatinamou i te tuatua a tona tavini, e kua akatupu oki i te ako a tana ra au karere.” (Isaia 44:26) Te au totou akaora anga tana i oronga kia Isaia raua ko Ezekiela te akameitaki ra i tona aroa maata, te takinga meitaki, e te aroa ua i tona au tavini. E tika tikai, te tau ra ta tatou akapaapaa katoa kia Iehova no teia! E ka tau oki tatou i teia tuatau kia akameitaki taka ke e kua akakite atea mai aia i te au karere pikikaa. Ko teia no te mea e manganui to ratou ra i teianei i te ao nei. Te akamanako kore ra ta ratou au tuatua akameamea maata ua i ta Iehova au akakoro anga tei akakiteia maira. Na te atikara te aru mai nei e tauturu ia tatou kia akataka i taua au karere pikikaa ra.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

a The Monuments and the Old Testament, na Ira Maurice Price, 1925.

Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?

◻ Akapeea ta Iehova ra akataka anga i tona au karere mou ra?

◻ Na roto ia Isaia, koai ta Iehova i tapa ei rima rave nona no te tamakianga ia Babulonia?

◻ I akapeea te tupu anga ta Isaia ra au totou akatakaanga i te ruti anga o Babulonia?

◻ Eaa te tupu anga meitaki no te ingoa o Iehova i te ruti anga a Babulonia ra?

[Tutu i te kapi 9]

Kua akara anga rauka kore kia tomo atu ki roto ia Babulonia ki te au pa enua o to Ezekiela tuatau ra

    Au Puka Reo Rarotonga (1983-2025)
    Akaruke
    Aere ki Roto
    • Reo Rarotonga
    • Akaari ki Etai Ke
    • Taau e Inangaro
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ture no te Taangaanga Anga i te Web Site
    • Ture Akamanaia
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Aere ki Roto
    Akaari ki Etai Ke