E Aaere Ua Ma te Atua Ra
“E aaere ma te vaerua e kare roa koe e rave i te anoano o te kopapa.”—GALATIA 5:16, NW.
1. (a) I roto i teea au tu e eaa te roa to Enoka ra aaereanga ma te Atua ra? (e) Eaa te roa to Noa aaere anga ma te Atua, e eaa te au apainga teiaa tana i rave?
TE AKAKITE maira te Pipiria kia tatou “e kua aaere oki a Enoka raua ko te Atua.” Noatu rai te tuatua anga aviri e te tu akono tau kore i te Atua ra o te au tangata takapini iaia, kua tamou marie aia i te aerenga ma te Atua tae roa ki te openga o tona oraanga i te 365 mataiti ra. (Genese 5:23, 24; Iuda 14, 15) Pera katoa oki “kua aaere a Noa raua ko te Atua.” Kua rave aia i te reira iaia e akono ra i tona ngutuare tangata, iaia e akakoromaki ra i tetai ao i raro ake i te mana au angera meameaau ra e to ratou au uanga ta ua, e iaia e akono ra i te au tu ravarai tei piri atura ki te patuanga i tetai araka maatamaata tei maata atura i tetai ua atu pai teretere aere i te moana o taua tuatau taito ra. Kua aaere ua aia ma te Atua ra i muri ake i te Tiruvi, tae roa ki te nana akaou anga te mimiti o te akameameaau ia Iehova i Babela ra. E tika, kua aaere ua a Noa ma te Atua ra tae roa mai ki tona matenga i te 950 mataiti.—Genese 6:9; 9:29.
2. Eaa te aite anga no te ‘aaereanga ma te Atua ra’?
2 I te tuatuaanga e i “aaere” eia nga tangata akarongo ma te Atua ra, te taiku ra te Pipiria i tetai tuatua akatutu anga i tetai tu aiteite. Tera te aite anga e kua akono a Enoka raua ko Noa ia raua uaorai na roto i te tu tei akakite maira i te akarongo maroiroi i te Atua ra. Kua rave raua i ta Iehova i akaue kia raua e kua akatikatika i to raua oraanga kia rotai ma ta raua i kite nona ra mei tana au akonoanga ma te au tangata ra. (Akaaite ia 2 Paraleipomeno 7:17.) Kare anake e kua akakite ua raua i te manako akatika anga ma ta te Atua i tuatua e i rave oki mari ra kua akono raua i te au mea ravarai tana i umuumu maira—kare i etai ua mari ra i te katoatoa ki te tu tei rauka ra ia raua ei nga tangata apa ua. No reira ei akatauanga, kua rave a Noa kia tau tikai ki ta te Atua i akaue mai iaia ra. (Genese 6:22) Kare a Noa i oro na mua i te au arataki anga tei orongaia ra kiaia, e kare katoa oki aia i tavarevare manako kore ua ki muri. Ei tetai tei rekareka ra i te piri vaitata anga ma Iehova, ma te manako ngakau tu rangatira kia pure ki te Atua e te akaperepereanga i te arataki anga tu-Atua, kua aaere aia raua ko te Atua. Te rave ra ainei koe i te reira?
Tetai Aerenga Tamou Marie i te Oraanga
3. Eaa te puapinga maata no te aronga katoatoa tei akatapuia e tei papetitoia oki ei au tavini no te Atua?
3 E akapumaana ngakau tikai kia akara i te akamata anga te au tangata i te aaere ma te Atua ra. Ia ratou e rave ra i te au takainga papu kia rotai ma to Iehova ra anoano, te oronga maira ratou i te akakite anga akarongo, me kare e akarongo kare e rauka i tetai kia akamareka i te Atua ra. (Ebera 11:6) Mei teaa ra to tatou rekareka e i te au mataiti tataki tai e tere atu i te 320,000 te avereti o te aronga tei akatapu ia ratou uaorai kia Iehova e kua oronga oki ia ratou uaorai no te papetito anga i te vai, no nga mataiti e rima kua topa! Inara e mea puapinga maata katoa no ratou e no tatou katoa oki kia aaere ua ma te Atua ra.—Mataio 24:13; Apokalupo 2:10.
4. Noatu rai i akaari ratou i tetai akarongo, eaa ra i kore ei te maata anga o to Iseraela tei akaruke ra i Aiphiti i tomo ki te Enua Taputouia ra?
4 I to Mose tuatau ra, na te akarongo o tetai ngutuare tangata Iseraela ra i raukaʼi kia akono i te oroa Pasa i Aiphiti ra e kia pipi i te toto ki runga i nga kopa ngutupa e te uri i rungao i to ratou au are ra. (Exodo 12:1-28) Inara, kua ngaueue te akarongo o te aronga e manganui i to ratou kite anga i te vaeau o Pharao i te vaitata anga mai ki muri ia ratou i te Tai Muramura ra. (Exodo 14:9-12) Te akakite maira Salamo 106:12 e i to ratou aerenga meitaki na roto i te ngai o te tai kua maro ra e te kite anga i te akapouanga a taua vai tae ririnui ra i te vaeau o Aiphiti, no reira ‘kua akarongo akaou ratou i ta Iehova tuatua.’ Inara, e tuatau poto ua i muri akera i roto i te metepara, kua akamata to Iseraela i te akaapa no te vai inu, te kai, e te arataki anga. Te ripoti tau kore a te 10 o te 12 aronga tutaka ra tei oki mai no te Enua Taputouia ra tei tamataku ra ia ratou. I raro ake i taua au turanga ra, mei ta Salamo 106:24 i tuatua, “kare akera i akarongo i [ta te Atua] tuatua.” Kua inangaro ratou kia oki akaou ki Aiphiti. (Numero 14:1-4) Ko to ratou akarongo tei ora akaou maira no to ratou kite anga anake i etai akakiteanga mana tu-Atua ra. Kare ratou i tamou marie i te aerenga ma te Atua ra. Ei tetai tupu anga, kare taua aronga Iseraela ra i tomo atu ki te Enua Taputouia ra.—Salamo 95:10, 11.
5. Eaa ra te piri anga o 2 Korinetia 13:5 e Maseli 3:5, 6 ki te aaereanga ma te Atua ra?
5 Te akamaroiroi maira te Pipiria ia tatou: “E kimi matatio ia kotou uaorai i to kotou akarongo; e akara matariki ia kotou uaorai.” (2 Korinetia 13:5) Te aite anga o “te akarongo” e akonoanga i te katoa anga o te au irinaki anga Kerititiano. E puapinga maata to teia me kia autu tatou i te aaereanga ma te Atua i te au ra katoatoa o to tatou oraanga. Kia aaere ma te Atua, ka tika tatou kia akono i te tu akarongo, no te irinakianga tika ia Iehova. (Maseli 3:5, 6) E manganui te au ereere e te au vaarua topa anga te ka rauka kia ereere i te aronga te ka kore e rave i te reira. Eaa ra etai o te reira?
E Kopae i te Ereere o te Irinaki Anga ia Koe Uaorai
6. Eaa ta te au Kerititiano ravarai i kite no te poneia e te akaturi, e eaa to ratou manako ngakau no teia nga ara?
6 Te aronga ravarai tei apii ra i te Pipiria, kua akatapu i tona oraanga kia Iehova, e kua papetitoia oki te kite ra e te akaapa ra te Tuatua a te Atua i te poneia e te akaturi. (1 Tesalonia 4:1-3; Ebera 13:4) Te akatika ra ratou e tika teia. Te manako ra ratou kia akono kia rotai ma te reira. Inara, te vai tamouia ra te ainga tau kore ei tetai o ta Satani au ereere maata te tupu anga. No teaa ra?
7. I te O i Moabi ra, i akapeea te au tangata Iseraela i o atu ei ki te tu akono ta ratou i kite e tarevake ra?
7 Ei akamata anga, penei ko te aronga tei o atura ki roto i taua tu akono tau kore ra kare i parani kia rave i te reira. Penei ko te tika katoa te reira no to Iseraela i te O i Moabi ra. Ki te au tangata Iseraela tei maromaroa ra i te oraanga i roto i te metepara ra, ko te au vaine Moabi e to Midiana tei akavare ra ia ratou penei i te akamata anga kua akaraanga oaoa e te tu meitaki mai oki. Inara eaa tei tupu i te ariki anga to Iseraela ra i te au pati anga kia piri atu ma te au tangata tei tavini ra ia Baala e kare ia Iehova, te au tangata tei akatika ra i ta ratou au tamaine (noatu no te au pamiri rongonui) kia piri atu no te ainga ma te au tane kare ra ratou i akaipoipoia? I te akamata anga te au tane no te puakapa o Iseraela ra i te manako anga i taua pirianga ra ei mea anoanoia, kua akavareia ratou kia rave i te au mea ta ratou i kite ra e tarevake, e kua tutaki ratou i te reira ma to ratou au oraanga ra.—Numero 22:1; 25:1-15; 31:16; Apokalupo 2:14.
8. I to tatou tuatau nei, penei eaa te ka taki atu i tetai Kerititiano ki roto i te ainga tau kore?
8 Penei eaa te ka akariro i tetai tangata kia topa ki roto i tetai ereere mei te reira te tu i to tatou tuatau nei? Noatu rai e te kite ra aia i te kino o te ainga tau kore, me ka kore katoa aia e ariki i te kino no te irinaki anga iaia uaorai, penei ka tuku aia iaia uaorai kia o atu ki roto i tetai turanga e riro te akavare anga kia rave tarevake kia maata atu i tana i manako ra.—Maseli 7:6-9, 21, 22; 14:16.
9. Eaa te au akamatakiteanga Tuatua Tapu te ka paruru ia tatou i te akono tau kore ra?
9 I te reo tikatika ua te akamatakite maira te Tuatua a te Atua ia tatou auraka kia akavareia ki roto i te manakoanga e e maroiroi tatou kare te kapitianga kikino e taviivii mai ia tatou. Te kapiti katoa ra te reira i te akarakara porokarama tivi te akaari maira i te au ora anga o te au tangata rave tau kore e te akaraanga makatini te ka akakeu i te au inangaro tau kore. (1 Korinetia 10:11, 12; 15:33) Noatu ra ko te kapiti anga ma te au taeake akarongo i raro ake i te au turanga tarevake ka rauka kia taki atu ki te au manamanata kino. E ririnui te inangaro anga i rotopu i te au tane e te au vaine ra. Ma te manako anga aroa no reira te akaaerenga a Iehova i akamatakite mai ei i te taka keanga ko korua anake e kare i kitea mai i te ngai tangata ra ma tetai tane ke me kare vaine kare ra i akaipoipoia kia tatou me kare oki i te mema ngutuare tangata no tatou. Kia aaere uaʼi ma te Atua ra, ka tau tatou kia kopae ke i te ereere no te irinaki anga ia tatou uaorai e kia akono i te ako anga akamatakite tana e oronga maira kia tatou.—Salamo 85:8.
Auraka e Tuku na te Mataku i te Tangata e Akatere ia Koe
10. Akapeea “te mataku i te tangata” i te akanoo anga i tetai ereere ra?
10 Te akatakaia maira tetai atu tu kino ia Maseli 29:25, te na ko ra: “E rokoia e te ii tei mataku i te tangata ra.” E putuputu ta te tangata arumaki manu ra ereere te kapiti i tetai ere te ka rauka kia kukumi kia ketaketa takapini i te kaki me kare e taura te ka tapeka i nga vaevae o tetai manu. (Iobu 18:8-11) Ka rauka i te mataku anga i te tangata kia akakore i te kite o tetai kia tuatua ua e kia akono iaia uaorai na roto i tetai tu te ka akamareka i te Atua ra. E mea matauia te inangaro kia akamareka ia etai ke ra, e ko te manako kore ketaketa i te manako anga o etai ke ra kare ia i te tu Kerititiano. Inara te umuumuia ra te tu tau. Me no te manako anga i te au mea penei ka tupu ki etai tangata ke ra te ka akariro i tetai peretana kia rave i ta te Atua kare ra e akatika me kare kia kore e rave i ta te Tuatua a te Atua e akaue maira, kua ereereia te reira tangata.
11. (a) Eaa te paruru i te akatikaanga kia akatereia tetai e te mataku i te tangata nei? (e) Akapeea ta Iehova tauturu anga i tona au tavini tei rave ngata ra ma te mataku i te tangata?
11 Te vaira te paruru anga i taua ereere ra, kare i te tu natura o tetai ra, mari ra i te “irinaki ia Iehova.” (Maseli 29:25e) Ma te irinaki i te Atua, noatu ko tetai peretana e tu akama ra tona ka rauka kia akakite e mataku kore e te ngaueue kore aia. Me te koropiniia ra tatou e te au taomi anga no teianei akatereanga o te au mea o Satani, ka tau kia paruru tatou i te mataku ereereanga i te tangata nei. Noatu ra e akakiteanga meitaki to te peroveta ko Elia i te tavini anga mataku kore, i ta Iezebela akakoko anga kia tamate iaia ra, kua oro mataku atura aia. (1 Ariki 19:2-18) I raro ake i te taomi anga, kua uuna mataku ua a Petero i tona kiteanga ia Iesu Karaiti, e i etai mataiti i muri akera kua tuku aia na te mataku e akariro kia akono iaia uaorai i te tu tau kore i te akarongo. (Mareko 14:66-71; Galatia 2:11, 12) Inara, kua ariki a Elia raua ko Petero i te tauturu pae vaerua e, ma te irinaki anga ia Iehova, kua tavini tau ua i te Atua ra.
12. Eaa te au akatauanga i teia tuatau te akakite maira i akapeea te tauturu anga i te aronga takitai kia kopae i te tukuanga i te mataku kia akariro kia kore ratou e akamareka i te Atua ra?
12 E manganui te au tavini o Iehova i to tatou tuatau nei kua kite oki e akapeea ka re ei ki runga i te mataku ereereanga. Kua akakite tetai Kite mapu i Guyana e: “I te apii e ketaketa te maroanga kia arai i te taomi anga a te au oa apii.” Inara kua tuatua katoa aia: “E pera katoa toku akarongo ia Iehova.” I te aviri anga tona puapii iaia ki mua i te pupu katoatoa no tona akarongo, kua pure muteki ua aia kia Iehova. I muri akera kua oronga atu aia i tetai akakite anga tau ki te puapii ra. I tetai aere anga ki tona oire kainga i Benin, kua manako tetai tangata ou te apii ra i ta Iehova au umuumu anga kia akaatea ke atu i tetai itoro ta tona metua i maani nana. Kua kite taua tangata ou ra e e ora kore ua taua tiki ra, e kare aia i mataku i te reira, inara kua matakite katoa aia e penei ka kimi te aronga riri o taua oire ra kia tamate iaia. Kua pure aia kia Iehova, e i te po kua rave atu aia i taua itoro ra ki roto i tetai vao rakau e kua takoreia atu ki reira. (Akaaite ia Au Akava 6:27-31.) I te akamata anga tetai vaine i te tavini ia Iehova i te Dominican Republic, kua akaue tana tane kia iki aia i rotopu iaia e Iehova. Kua akakoko atu taua tangata ra iaia ma te kopae anga. Ka akariro ainei te mataku kia akaruke i tona akarongo? Kua pau aia: “Me te o maira te raveanga tau kore, ka akama au, kare ra au e akama no te tavinianga i te Atua ko Iehova!” Kua aaere ua atu aia ma te Atua, e i muri akera kua kapiti atu tana tane kiaia i te raveanga i to Iehova ra anoano. Ma te irinaki anga takiri i to tatou Metua i te rangi ra, ka rauka katoa ia tatou kia kopae i te tukuanga i te mataku i te tangata kia akariro ia tatou kia kore e rave i ta tatou i kite te ka akamareka ia Iehova.
E Kopae Ke i te Akameangitianga i te Ako Anga
13. No teea ereere te akamatakiteia maira tatou ia 1 Timoteo 6:9 ra?
13 Noatu ra e ko etai au ereere taangaangaia e te aronga arumaki manu kua akapapaia ei opu i etai ua atu manu te ka aere atu na tetai ngai ra, ko etai atu ereere ka akavare i te au manu na te maunu pikikaa. Ki te au tangata e manganui, te aiteite ra te apinganui ki te reira. (Mataio 13:22) Ia 1 Timoteo 6:8, 9, te akamaroiroi maira te Pipiria ia tatou kia mareka i te kai e te kakau. I reira kua akamatakite mai te reira: “Te aronga e māro e kia maata te apinga, e rokoia ïa e te timataanga, e te ereere, e te anoano neneva e manganui, e kino ei ra, e maremo takiri atu ei te tangata ki roto i te pou e te mate.”
14. (a) Penei eaa te ka arai i tetai tangata kia kore e tuku ki roto i tona ngakau i te akoanga kia mareka ua i te kai e te kakau? (e) Akapeea ta tetai akataka anga tarevake i te au apinga i te akariro anga i tetai kia akameangiti mai i tei tataia ia Timoteo 6:9? (ng) Na teaa “te anoano tika kore o te mata nei” i akariro ei ia etai kia matapo i te ereere te tapapa maira ia ratou?
14 Noatu ra teianei akamatakiteanga, e manganui te ereereia ra no to ratou kore e akono i te akoanga kia ratou uaorai. No teaa ra? No te tu parau ainei i opara ia ratou kia rave ua i te akonoanga i te tu oraanga te anoano ra kia tere atu i te ‘kai e te kakau’ ta te Pipiria e raurau maira ia tatou kia mareka? Penei paa te akameangiti maira ratou i te akamatakiteanga a te Pipiria no ta ratou akataka anga i te au apinganui na te au tu apinga maata o te au tangata ra? Te akanoo ua maira te Pipiria i te anoano kia apingaia ei tuke anga ma te mareka anga i te kai e te kakau ra. (Akaaite ia Ebera 13:5.) Te riro ra ainei “te anoano tika kore o te mata nei”—te anoano kia rauka ia ratou te au apinga ta ratou i akara atu, noatu me ka akakore i te au raveanga i te pae vaerua—ka akariro ia ratou kia opara ke atu i te au mea no te akamori mou ki roto i te ngai tuanga rua? (1 Ioane 2:15-17; Hagai 1:2-8) Mei teaa ra te maata atu te mataora te aronga tuku tikai ki to ratou ngakau i te akoanga a te Pipiria e te aaere anga ma te Atua ra na te akariroanga i te tavini ia Iehova ei te tumu maata i to ratou au oraanga!
Akonoanga Autu ma te Au Apiapi o te Oraanga
15. Eaa te au turanga te kitea ra e ka akatupu i te tu apiapi ki te au tangata o Iehova e manganui, e eaa te ereere ka tika tatou kia matakite me tei raro ake tatou i taua taomianga ra?
15 E mea maata atu oki i to te tauta anga kia apingaia ko te manako apiapi kia rauka te au mea umuumuia no te oraanga. E manganui te au tavini o Iehova te noo ra ma te au apinga meangiti ua. Te angaanga pakari ra ratou no te au ora e manganui kia rauka te au kakau anoano tumuia, tetai ngai no te ngutuare tangata kia moe i te po, e te kai no te ra takitai. Ko etai te tauta ra ma te au manamanata no te maki me kare no to ratou uaorai ruaineanga me kare no te au mema ngutuare. Mei teaa ra te ngoie ua kia tuku i te au manako pae vaerua kia pokia e taua au turanga ra i to ratou oraanga!—Mataio 13:22.
16. Akapeea ta Iehova tauturu ia tatou kia akono i te au taomianga o te oraanga ra?
16 E mea aroa ra, te akakite maira Iehova kia tatou i te matara anga te ka tupu mai i raro ake i te Patireia o te Mesia. (Salamo 72:1-4, 16; Isaia 25:7, 8) Te tauturu katoa ra aia ia tatou kia akono i te au taomianga o te oraanga i teianei na te orongaanga mai i te ako kia tatou e akapeea te akatikatika anga i te au apinga mua i te oraanga. (Mataio 4:4; 6:25-34) Na te au tataanga i akapeea tana tauturu anga i tona au tavini i te au tuatau i topa, te akapapu maira Iehova kia tatou nei. (Ieremia 37:21; Iakobo 5:11) Te akamaroiroi maira aia ia tatou ma te kite e, noatu eaa tetai ua atu tu teiaa te ka tupu mai kia tatou, ka vai ua rai tona aroa no tona au tavini tiratiratu. (Roma 8:35-39) Ki te aronga tei tuku ra i to ratou irinaki anga kia Iehova, kua tuatua aia: “Kare rava au e akaruke atu ia koe, kare oki au e taka ke ia koe, kare, kare rava atu.”—Ebera 13:5.
17. E oronga mai i etai akatauanga i akapeea etai aronga tataki tai te kiteanga i etai tu teiaa i raukaʼi kia aaere ua ma te Atua ra.
17 I te akamaroiroi anga na teianei kite, kua aaere ua te au Kerititiano mou ma te Atua ra kare e aere ke ki te au aerenga o teianei ao. Ko tetai apiianga matauia i teianei ao i roto i te aronga putaua i te au enua e manganui koia oki ko te rave ke atuanga i ta tetai e maata atura tana kia raukaʼi ia koe te angai i to ngutuare tangata kare ia i te keiaanga. Inara ko te aronga te aere ra na te akarongo te kopae ke ra i taua manako ra. Te manako maata ra ratou i to te Atua mareka anga i runga ake i etai au mea katoa ra e te akara atura kiaia kia tutaki i to ratou tu akono tiratiratu. (Maseli 30:8, 9; 1 Korinetia 10:13; Ebera 13:18) Kua kite tetai vaine takaua i Initia e ko te puareinga anga kia rave angaanga ma te rave anga tau oki kua tauturu iaia kia puapinga. Kare e kia reka kore ua i tona turanga ora anga, kua kite aia e, me ka tuku aia i to te Atua ra Patireia e te tuatua tika nona na mua i tona oraanga, ka akameitaki mai a Iehova i tana tauta anga kia rauka te au mea umuumuia nona uaorai e tana tamaiti katoa oki. (Mataio 6:33, 34) E manganui te au tauatini takapini i te enua nei te akakite ra i te reira, noatu rai te au tu teiaa te tupu maira kia ratou, ko Iehova to ratou akapuanga e te punanga ketaketa. (Salamo 91:2) Ko te tika ainei te reira noou?
18. Eaa te taviri ki te kopae anga i te au ereere no to Satani ao nei?
18 Noatu eaa te roa e noo ei tatou i roto i teianei akatereanga o te au mea nei, ka vairai te au ereere kia kopaeia. (1 Ioane 5:19) Te akataka maira te Pipiria i teia au mea e te akaari maira kia tatou e akapeea kia kopae ke atu ia ratou. Ko te aronga te inangaro tika ra ia Iehova e e mataku tau ra kia kore e akamareka kore iaia ka autu i te akono atu i taua au ereere ra. Me ka “aaere ua [ratou] ma te vaerua,” kare ratou e tuku ua ki te au aerenga o teianei ao. (Galatia 5:16-25) Ki mua i te aronga katoatoa te patu tika ra i to ratou oraanga takapini i te pirianga ma Iehova, te vaira te manakonako anga meitaki no te aaereanga ma te Atua ra, e te rekarekaanga i te pirianga vaitata ma ia katoa ra e tuatau ua atu.—Salamo 25:14.
Eaa Taau Pau Anga?
◻ Akapeea e raukaʼi kia riro te irinaki anga ia koe uaorai ei tetai ereere?
◻ Eaa te ka rauka kia paruru ia tatou kia kore e riro na te mataku i te tangata ra e akatere?
◻ Penei eaa te ka akariro ia tatou kia kore e akono i te ako anga no runga i te kino no te aruaruanga i te au apinganui?
◻ Eaa te ka rauka kia tauturu ia tatou kia kopae ke i te riroanga kia ereereia e te au apiapi anga no te oraanga?
[Tutu i te kapi 16, 17]
E manganui tei aaere ua ma te Atua ra na roto i te ora anga katoa