Te Potera Maata e Tana Angaanga

“E riro aia ei āriki no te meitaki, . . . e te manea oki kia rave i te au angaanga memeitaki katoa ra.”​—2 TIMOTEO 2:21.

1, 2. (a) Eaa ra i riro ei ta te Atua ra anga maianga i te tangata e te vaine ei tetai angaanga meitaki? (e) No teea akakoroanga i anga mai ei te Potera Maata ra ia Adamu raua ko Eva?

KO Iehova te Potera Maata. Ko tetai tuanga meitaki o tana au mea i anga mai ko to tatou metua mua ko Adamu. Te akakite maira te Pipiria kia tatou: “E kua anga iora te Atua ra ko Iehova i te tangata i te one-pueu o te enua nei, kua akapuangi iora aia i te aʼo ora ki roto i tona putaiu; riro akera te tangata ei tangata ora,” koia oki, ei tetai mea ora uti i te ao ra. (Genese 2:7) E apa kore ua taua tangata mua i angaia ra, kua angaia i te tu tikai o te Atua ra, ei akapapu anga i Tona pakari tu-Atua e te aroa no te tuatua tika mou e te tuatua tau oki.

² Na te raveanga i te ivi kaokao o Adamu, kua anga katoa mai te Atua i tetai tauturu tau no te tangata​—koia te vaine. Kua tere atu to Eva tu ma e te ou e te manea i to te vaine manea katoa o teianei tuatau. (Genese 2:21-23) Pera katoa oki, kua orongaia ki nga tangata tokorua ra nga kopapa e nga manako akapapa apa koreia no te raveanga i ta raua angaanga akatakaia kia akariro i te enua nei ei parataito. Kua oronga katoaia te mana kia raua kia rave i ta te Atua ra akauenga tei tuatuaia ra ia Genese 1:28: “Kia anau korua, e kia maata roa, e e akaki i te enua nei, e e akavi; e kia mana korua ki rungao i te au ika o te tai, e ki rungao i te au manu o te reva, e ki rungao i te au mea ora katoa e totoro aere ua ki rungao i te enua nei.” I te openga ra, kia riro teianei kainga i te enua katoa nei kia nooia e te au tangata rekareka e au pirioni ua atu, tei tapeka kapitiia ki roto i te tu aroa “ko taua tatua apa kore ua ra ïa.”​—Kolosa 3:14.

3. I akapeea to tatou nga metua mua ra i riro ei ei nga ariki no te kino, e ma teea tupu anga oki?

³ E mea mii ra, kua iki akakoro to tatou nga metua mua ra kia meameaau i te mana o Tei Anga Ngateitei maira ia raua, koia te Potera Maata ra. Kia riro to raua aerenga mei tei akatakaia maira ia Isaia 29:15, 16: “E ae oki to ratou to tei kimi i te mea oonu e uuna i ta ratou ravenga ia Iehova, tei te poiri ta ratou angaanga, e ko te akapera e, Naai tatou e akara mai? koia te kite mai ia tatou? . . . E akaariteia ainei te potera ki te karaea? e tuatua ainei oki te angaanga ki te taunga, Kare aia i anga iaku? e tuatua ainei tei angaia ki tei anga iaia, Kare ona e kite?” Kua apai mai ta raua tarevake i te tumatetenga​—koia te akautunga i te mate mutu kore. Pera katoa oki, te au tangata ravarai tei tupu maira ia raua kua akatuangaia i te ara e te mate. (Roma 5:12, 18) Kua riro te manea o ta te Potera Maata i anga maira kia akairo oonuia.

4. No teea akakoroanga meitaki te ka tau tatou kia rave?

⁴ Inara, noatu ra i roto i to tatou tu apa ua nei, ka rauka ia tatou te au anaunga ara o Adamu kia akapaapaa ia Iehova i te au tuatua ia Salamo 139:14 ra: “Ka akameitaki au ia koe, e mea mataku e te taka ke oki toku anga angaia: e mea vavaria taau au angaanga, kua kite pu tikai oki toku vaerua.” Inara, e mea mii, e kua akakino roaia te angaanga mua a te Potera Maata ra!

Kua Akatotoa Atu te Potera i Tana Angaanga

5. Akapeea te akono anga tau i te karape o te Potera Maata ra?

⁵ E mea mataora ra, ko te tu karape o Tei Anga maira ei Potera ko tei akonoia kia tere roa atu i te maanianga i tana anga mua anga i te tangata ra. Te akakite maira te apotetoro ko Paulo kia tatou: “Aua na ra, e tera ra tangata, koai koe e māro atu ki te Atua? E karanga atu aina te mea angaia ra ki tei anga mai iaia ra e, Eaa koe i peraʼi i te anga iaku nei? Kare aina e tau i te potera kia anga i tetai āriki no te mea meitaki, e tetai no te mea kino, i te putunga karakaraea okotai nei?”​—Roma 9:20, 21.

6, 7. (a) Akapeea ta te aronga e manganui iki anga i teianei tuatau kia akapapaia no te kino? (e) Akapeea te akapapa angaia te aronga tuatua tika no tetai angaanga meitaki?

⁶ Ae, ko tetai papaki o te angaanga a te Potera Maata ra ka maaniia no te mea meitaki, e ko etai no te mea kino. Ko te aronga te iki ra kia aere kapiti ma teianei ao i tona topa anga kia oonu atu ki roto i te vari tau kore o teianei ao kua maaniia na roto i tetai tu te ka akairo ia ratou no te akapou anga. Me aere mai te Ariki kaka, ko Iesu Karaiti, no te akavaanga, ka kapitiia taua au ariki no te mea kino i te au tangata marokiakia mei te puaka nio rai, tei tuatuaia ra ia Mataio 25:46, “te ka aere ke ïa i te mate mutu kore.” Mari ra ko te “aronga tuatua-tika,” ko ratou tei aite ra ki te mamoe kua maaniia “no te mea meitaki,” ka akatuangaia “ei te ora mutu kore ïa.”

⁷ Ma te akaaka ua ko teianei aronga tuatua tika ka kauraro i te maani angaia i te tu-Atua. Kua tomo atu ratou ki roto i ta te Atua ra aerenga no te oraanga. Kua ariki ratou i te akoanga te kiteia ra ia 1 Timoteo 6:17-19: “Eiaa oki e irinaki i te apinga maata mou kore, ei te Atua ora ra, ko tei oronga ua mai i te au mea katoa nei ei rave anga na tatou.” Kua akono ratou ia ratou uaorai “kia takinga-meitaki ratou, e kia apingaia ra i te angaanga meitaki ra, kia maata atu ïa ia ratou kia oronga aere, kia tau i te uipa; I te akaputu marie anga i te meitaki tumu no ratou uaorai a muri atu, kia rave ratou i te ora mutu kore.” Kua maaniia ratou na te tuatua mou tu-Atua e kua akono i te akarongo ngaueue kore i ta Iehova apinga oronga na roto ia Iesu Karaiti, tei “oronga iaia uaorai ei oko i te tangata katoa” kia raukai te akaora i te katoatoa tei ngaro ke ra na te ara a Adamu. (1 Timoteo 2:6) Mei teaa ra i reira, te marekaanga tau no tatou kia kauraro ki ta Paulo apii anga kia “akatangata ou [tatou], ko tei akaouia i te kite mei te tu katoa o Tei Anga iaia ra”!​—Kolosa 3:10.

Mei Teaa te Tu Ariki ka Riro Mai Koe?

8. (a) Na teaa e akataka i te tu ariki te ka riro mai tetai tangata ra? (e) Eaa nga tumu e rua te akapapa ra i te maani anga o tetai?

⁸ Na teaa e akataka i te tu ariki te ka riro mai tetai tangata ra? Na tona tu manako e te tu akono oki. Ko teianei te ka akanooia na mua ana te au anoano e te au manako anga o te ngakau. Kua tuatua te ariki pakari ko Solomona e: “Te kimi ra te ngakau tangata i tona aerenga: na Iehova ra e akakite i tona takainga.” (Maseli 16:9) Te rua, te akanooia ra ratou na te au apinga ta ratou e akarongo e te akara ra, te au pirianga oa e te au tupu anga. Mei teaa ra te puapinga, i reira, kia akarongo tatou i te akoanga: “Ko tei kapiti katoa i tona aerenga ki to te aronga pakari ra, ka pakari katoa ïa: ko tei kapiti ra ki te aronga neneva ra, e mate ïa.” (Maseli 13:20) Mei ta 2 Petero 1:16 e akamatakite maira ia tatou, ka tika tatou kia kopae ke i te aruanga i “te tuatua taeke ua,” me kare kia tau ki te urianga Roman Catholic a Knox, “au tua e manakoanga tangata ua.” Ka kapiti te reira i te au apiianga e manganui a te au apoteiti o Kerititome e ta ratou au oroa oki.

9. Akapeea tatou me akono akaperepere ki te akapapa angaia e te Potera Maata ra?

⁹ Kia tau ki ta tatou rave anga, i reira, ka rauka i te Atua te akapapa ia tatou. Na te tu akaaka ki mua ia Iehova, ka rauka ia tatou kia pure akaou i ta Davida i pure ra: “E unuunumou mai koe iaku, e te Atua, kia kite oki koe i toku ngakau; e timata mai iaku, e kia kite koe i toku manako: E akara mai i te aerenga kino e vai nei i roto iaku nei, e e arataki koe iaku i te arataa e tika i te vai marie anga te meitaki ra.” (Salamo 139:23, 24) Te akono ra a Iehova kia tutu aereia te tuatua no te Patireia. Kua akarongo atu to tatou au ngakau ki te tuatua meitaki e ki etai atu au arataki anga nana ma te ariki anga. Na roto i tana akaaerenga te oronga maira aia kia tatou i te au angaanga tuke tuke te piri atura ki te tutuanga i te tuatua meitaki; kia mou tatou i te reira katoa e kia akaperepere atu oki ia ratou.​—Philipi 1:9-11.

10. Akapeea te rave anga tau na tatou ia tatou uaorai i te aru anga i te au porokaramu i te pae vaerua ra?

¹⁰ E mea puapinga maata ia kia akamanako tamou marie tatou i te Tuatua a te Atua, ma te aruanga i te porokaramu tatauanga Pipiria i te au ra tataki tai e te akariroanga i te au Tuatua Tapu e te tavini ia Iehova ei tetai tumu anga no te uriuri anga manako i to tatou ngutuare tangata e i roto oki i to tatou au oa. Te porokaramu akamori anga popongi tei akonoia ra i te kaingakai na te pamiri Betela takitai e te pupu mitinari o te Au Kite o Iehova te kapiti ra, i tetai epetoma mai, i tetai tatauanga poto i te Pipiria me kare i te Yearbook o taua mataiti ra. Ka rauka ainei i toou pamiri te rave i tetai akanoonoo anga aiteite? Te au puapinga katoa oki te rauka ra ia tatou katoatoa, na roto i to tatou taokotai anga i te putuputuanga Kerititiano, i ta tatou au uipaanga kapiti, e maata oki na to tatou raveanga i te apii Punanga Tiaki i te au epetoma katoa!

Maaniia kia Akakoromaki i te Au Timataanga

11, 12. (a) Akapeea tatou me akono i ta Iakobo akoanga no runga i te au timataanga i to tatou oraanga i te au ra takitai? (e) Akapeea te akamaroiroi anga ia tatou kia vai tiratiratu ki tei tupu ra kia Iobu?

¹¹ I to tatou oraanga i te au ra tataki tai, te tuku ra te Atua i etai turanga kia tu mai, ko etai penei ka kiteia e tatou e ngata. Akapeea te manako anga tau na tatou no te reira? Mei ta Iakobo 4:8 e ako maira, auraka e tuku ia tatou uaorai kia riri, mari ra e akavaitata atu tatou ki te Atua, ma te irinakianga kiaia ma to tatou ngakau katoa, kia irinaki oki e me ‘akavaitata atu tatou kiaia, ka akavaitata katoa mai aia kia tatou.’ E tika ra, ka tau tatou kia akakoromaki i te au tu ngata e te au timataanga, inara te akatikaia ra te reira ei tauturuanga i to tatou maanianga, ma te tupu anga mataora anga. Te akapapu maira Iakobo 1:2, 3 kia tatou: “E aku au taeake ra, kia rokoia kotou e te au timataanga e manganui te tu ra, ka tuatua e, e mea rekareka anake ïa; Kua kite oki kotou e, na taua timata anga i to kotou akarongo ra e akatupu i te akakoromaki.”

¹² Kua tuatua katoa a Iakobo: “Eiaa rava e tangata pikikaaia e karanga e, kua pikikaaia au e te Atua: kare rava te Atua e vavare i te kino, kare rava oki aia e pikikaa i te tangata: Kia akatatipakeia tetai, e kia riro ua atu i te kino, kua pikikaaia te reira tangata i tona uaorai anoano tika kore.” (Iakobo 1:13, 14) Penei e manganui to tatou au timataanga e e tuke tuke oki, inara mei te tu ia Iobu ra, te rave katoa ratou i tetai tuanga i to tatou maani angaia. Mei teaa ra te akapapu meitaki anga ta te au Tuatua Tapu e oronga maira kia tatou ia Iakobo 5:11: “I na oki, te karanga nei tatou e, kua meitaki te aronga i tamou maire i te akakoromaki. Kua kite kotou i te akakoromaki o Iobu ra, e kua kite oki kotou i ta te Atu i rave i te openga ra; e kua ki te Atu i te aroa e te takinga-meitaki maata.” Mei te au ariki i roto i nga rima o te Potera Maata ra, kia tamou marie tatou i te tiratiratu i te au tuatau ravarai, ma te irinaki anga mei to Iobu rai e te tupu anga oki!​—Iobu 2:3, 9, 10; 27:5; 31:1-6; 42:12-15.

Akapapaanga i ta Tatou Au Tamariki

13, 14. (a) Ko teea te tuatau tau no te au metua kia akamata i te akapapa i ta ratou tamariki, e eaa te manako anga no te akatupu anga ra? (e) Eaa te au tupu anga mataora te ka rauka ia koe kia taiku mai?

¹³ Ka rauka i te au metua kia o atu i te akapapaanga i ta ratou tamariki, mei te tamariki varevare anga mairai, e mei teaa ra te meitaki te riro anga ta tatou tamariki mapu ei aronga tiratiratu! (2 Timoteo 3:14, 15) Ko te tika teia noatu me te maata roa ra te au timataanga. I etai mataiti kua topa, i te tuatau te maata ra te takinga kino i tetai enua i Aperika, na tetai pamiri tiratiratu ra i akono i te neneianga muna i Te Punanga Tiaki i roto i tetai are kapakapa i te tuanga ki muri o taua potonga enua ra. I tetai ra te aere maira te au vaeau i te arataa, te kimi ra i te au tangata ou i tera are ki tera are kia tauruia ki roto i te nuku vaeau. Te vaira te taime no nga tamaroa ou e rua i taua pamiri ra kia pipini, inara na te kimi anga a te au vaeau ra e mea papu e ka kitea te matini nenei ra. Penei ka taki atu teia ki te tamamae anga me kare te tamateanga i te pamiri katoatoa ra. Eaa te ka rauka kia raveia? Kua tuatua maata maira nga tamaroa e rua ra, ma te taiku anga mataku kore ia Ioane 15:13: “Kia oronga te tangata i tona uaorai ora no tona au taunga, kare rava e tangata aroa maata atu i te reira.” Kua manako tamou raua kia noo marie ki roto i te pia maata ra. Ka kitea raua e te au vaeau ra e kare e ekoko anga ka tamamae kinoia raua me kare ka tamateia me ka kore e akatika kia tauruia raua. Inara i reira kare ratou e kimi mamao atu. Kare te matini nenei e etai atu au mema o te pamiri ra e akakinoia. Inara, kua tupu tetai tupuanga umere. Kua tapae ke atu te au vaeau ra i teianei are okotai, kua aere atu ki etai ke ra! Kua ora aua ariki tangata tei maania ra no tetai angaanga meitaki, ma te matini nenei ra, kia rave ua atu i te neneianga i te kai vaerua i te tuatau tau ra. Ko tetai o aua tamaroa e rua ra e tona tuaine te tavini nei i teianei i te Betela; te taangaanga ua ra aia i taua matini nenei kua takere ra.

¹⁴ Ka rauka te apii i te aronga ou ra e akapeea me pure, e ka pau to tatou Atua i ta ratou au pure. Kua rokoia tetai tupuanga meitaki no teia i te tuatau o te taanga maata i Rwanda ra. I te akapapa angaia tetai tamaine e ono mataiti e tona nga metua na te aronga meameaau ra no te tamate anga na te aruru anga, kua pure taua tamaine ra ma te reo maata e te taka meitaki e kia akaoraia ratou no te tavini anga kia maata atu kia Iehova. Kua akakeuia taua aronga akapapa ra i te ta anga kia vaio ora ua ia ratou, i te na koanga, “Kare e rauka ia matou kia tamate ia kotou no teianei tamaine meangiti nei.”​—1 Petero 3:12.

15. Eaa te au mana taviivii ta Paulo i akamatakite maira?

¹⁵ Kare te maata anga o ta tatou au tamariki ou e o atu ana ki te akakoromaki anga i te au turanga tei ngata roa mei tei akatakaia i runga akenei, inara e manganui te au timataanga te rokoia ra kia ratou i te apii e i roto oki o te au taiate viivii i teia tuatau: te tuatua kino, e te tau kore, te tamataora taeke, e te taomi anga a te au oa o to ratou mataiti kia rave i te au ravenga tarevake ra te kino roa atura i te au ngai e manganui. E putuputu, te apotetoro ko Paulo i te akamatakite i teianei au mana kikino.​—1 Korinetia 5:6; 15:33, 34; Ephesia 5:3-7.

16. Akapeea e riro ei tetai ei ariki no te angaanga meitaki?

¹⁶ I muri ake i te taikuanga i te au ariki no te are “no te meitaki oki tetai papaki, e no te kino tetai,” kua tuatua a Paulo: “E teianei, kia tamā marie te tangata iaia uaorai i teianei au tuatua, e riro aia ei āriki no te meitaki, e akatapuia ïa, i te tau oki i to te Atu ra anoano, e te manea oki kia rave i te au angaanga memeitaki katoa ra.” No reira e akamaroiroi tatou i ta tatou aronga mapu kia matakite i to ratou pirianga oa. Kia “rere ke [ratou] i te au anoano o te mea ou anga ra: e aruaru ra i te tuatua-tika, te akarongo, te aroa, te au, ko [ratou] e te aronga katoa e akamori i te Atu ma te ngakau mā ra.” (2 Timoteo 2:20-22) Ko tetai porokaramu na te pamiri no te ‘akapumaana tetai ki tetai’ ka riro ei mea meitaki roa i te akonoanga i ta tatou aronga mapu. (1 Tesalonia 5:11; Maseli 22:6) Ka riro te tatauanga e te apiianga Pipiria, te taangaangaanga i te au puka Taiate, ei tauturu meitaki i te tupu anga i te pae vaerua.

Akapapaanga no Tetai e no te Katoatoa

17. Akapeea ta te ako akapapaanga ia tatou, e eaa te tupu anga rekareka?

¹⁷ Kia raukai te akapapa ia tatou, te oronga maira Iehova i te akoanga mei tana Tuatua mai e na roto i tana akaaerenga. Auraka e arai atu i taua akoanga tau i te Atua ra! E akarongo pakari atu i te reira, e tuku na te reira e akapapa ia koe no te angaanga meitaki na Iehova. Te apii maira Maseli 3:11, 12: “Auraka koe e akavaavaa, e taku tamaiti, i te ako a Iehova, auraka oki e noongata i tana pāpā anga mai; mei te metua i te tamaiti, tana i akaperepere ra.” Pera katoa oki te orongaia maira te akoanga ia Ebera 12:6-11: “Ko ta te Atu e Akaperepere ra, ko tana ïa e ako mai . . . Kare rava oki e ako e riro ei mea rekareka i reira ra, e mea aue ra: kareka i muri ake, ko te meitaki ra ïa, koia rai te tuatua-tika te tupu i taua ako ra, i te aronga i akamātauia i te reira.” Ko te aerenga tau no taua ako anga ra ka tika ia ei te Tuatua akauruia a te Atua ra.​—2 Timoteo 3:16, 17.

18. No te tataraara anga, eaa ta tatou ka kite mei ia Luka pene 15 maira?

¹⁸ E aroa ra a Iehova. (Exodo 34:6) I te ngai akaariia te tataraara no te ngakau mai noatu rai no te ara kino roa, te oronga ra aia i te akakoreanga ara. Noatu ko ‘te aronga kaimoumou apinga’ o teianei tuatau ka rauka kia akapapaia ei au ariki no te angaanga meitaki. (Luka 15:22-24, 32) Penei kare ta tatou au ara i aite te kino ki ta te tamaiti kaimoumou apinga ra. Inara ka taki atu ta tatou akarongo anga taakaaka ki te akoanga Tuatua Tapu ra ki to tatou akapapa angaia kia riro ei au ariki no te angaanga meitaki ra.

19. Akapeea tatou e rave tamou marie ei kia tavini ei au ariki meitaki i roto i nga rima o Iehova ra?

¹⁹ I to tatou kite anga mua i te tuatua mou kua akaari tatou i te mareka anga kia tuku na Iehova e akapapa ia tatou. Kua akaruke tatou i te au aerenga o teianei ao, e kua kakau i te akatangata ou ra, e kua riro mai ei au Kerititiano akatapuia e kua papetitoia. Kua akarongo tatou i te akoanga ia Ephesia 4:20-24, ‘i te kopaeanga i ta tatou tuatua i muatangana ra, i te tangata taito, ma te anoano pikikaa ra, e kua kakau i te akatangata ou ra tei angaia kia tau i te Atua ra, i te tuatua-tika e te tapu mou.’ Kia akono tamou marie tatou uaorai i te tu ngavarivari i roto i nga rima o Iehova, koia te Potera Maata, ma te tavini tavaitai anga ei au ariki no tana angaanga meitaki ra!

E Akara Akaou Anga

◻ Eaa te akakoro anga a te Potera Maata ra i to tatou enua nei?

◻ Akapeea koe me akapapaia no tetai angaanga meitaki?

◻ Na roto i teea tu te akapapa anga i ta tatou au tamariki?

◻ Eaa te manako tau no tatou no te ako anga?

[Tutu i te kapi 10]

Ka akapapaia ainei koe no tetai angaanga meitaki me kare ka kopae keia?

[Tutu i te kapi 12]

Ka rauka te aronga ou kia akapapaia mei te tamariki varevare anga mairai