“Kia Apiiia Kotou e Au”

“Ka rave mai i taku amo ki rungao ia kotou, e kia apiiia kotou e au; te maru nei au, e ngakau akaaka toku, e rauka oki ia kotou te akaangaroianga i to kotou vaerua.”​—MATAIO 11:29.

1. Eaa ra te apiianga mei ia Iesu maira i riro ei ei mareka anga e ei puapinga anga?

KUA manako tamou marie a Iesu Karaiti, kua apii, e kua akono tau oki. E poto ua tona tuatau i runga i te enua nei, inara kua rekareka aia i te angaanga puapinga e te merengoanga, e kua mataora ua aia. Kua akaputu aia i te au pipi e kua apii ia ratou e akapeea te akamori i te Atua, te aroa i te au tangata, e te upokotu oki i te ao nei. (Ioane 16:33) Kua akaki aia i to ratou ngakau ma te manakonako anga e “kua akakite pu mai i te ora mutu kore i te evangelia nei.” (2 Timoteo 1:10) Me ko koe tetai i roto i tana au pipi, eaa i toou manako te aiteanga e kia riro ei pipi? Na te akamanakoanga i ta Iesu i tuatua no te au pipi ra, ka rauka ia tatou te apii e akapeea te akapuapinga anga i to tatou au oraanga. Te kapiti ra te reira i te arikianga i tona tu manako e te akonoanga i etai au kaveinga tumuanga.​—Mataio 10:​24, 25; Luka 14:​26, 27; Ioane 8:​31, 32; 13:35; 15:8.

2, 3. (a) Eaa te pipi na Iesu ra? (e) Eaa ra i puapingai kia ui kia tatou uaorai, ‘Kua riro au ei pipi naai?’

² I roto i te au Tuatua Tapu Ereni Kerititiano ra, te tuatua tei uriia e “pipi” te aiteanga ko tetai te taki atura i tona manako ki tetai apinga, me kare ko tetai te apii ra. Tetai tuatua te piri atura tei roto i ta tatou tumu irava, ia Mataio 11:29: “Ka rave mai i taku amo ki runga ia kotou, e kia apiiia kotou e au; te maru nei au, e ngakau akaaka toku, e rauka oki ia kotou te akaangaroianga i to kotou vaerua.” Ae, te pipi ko tetai te apii ra. Te mea matauia i te au Evangeria ra ko te tuatua “pipi” te taiku ra i te aronga aru piri vaitata ia Iesu, tei aaere ra ma ia katoa i tana tutu anga e kua apiiia atura ratou e ia. Penei ko tetai papaki tangata kua ariki ua i te au apiianga a Iesu, ma te raveanga muna i te reira. (Luka 6:17; Ioane 19:38) Kua taiku katoa oki nga tangata tata Evangeria ra i “te au pipi a Ioane [Papetito] e ta te au Pharisea.” (Mareko 2:18) I te mea kua akamatakite a Iesu i tana au pipi kia “kite . . . te tuatua ra a te au Pharisea,” ka rauka ia tatou kia ui ia tatou uaorai, ‘Kua riro au ei pipi naai?’​—Mataio 16:12.

³ Me e au pipi tatou na Iesu, me kua apiiia mai tatou e ia ra, i reira ka tau etai ke kia manako ngakau akaangaroiia i te pae vaerua i te pae mai ia tatou. Ka tau ratou kia kite e kua riro mai tatou kia maru mai e te ngakau akaaka. Me e au apainga manitia ta tatou i ta tatou angaanga, e au metua, me kare te rave ra i te au angaanga tiaki anga i roto i te putuputuanga Kerititiano, te manako ngakau ra ainei te aronga ta tatou e utuutu ra e te akono ra tatou ia ratou mei ta Iesu i akono ra i te aronga tana i utuutu ra?

Akapeea ta Iesu Akono Anga i te Au Tangata

4, 5. (a) Eaa ra i kore ei e ngata kia kite i akapeea ta Iesu ra akono i te au tangata e au manamanata ra to ratou? (e) Eaa te tupu anga ta Iesu i kite i te kaingakai i te ngutuare o tetai Pharisea ra?

⁴ Ka tau tatou kia kite i akapeea ta Iesu akono anga i te au tangata, e maata oki i te aronga e au manamanata kino to ratou. Kare e tau kia ngata te apii anga i te reira; e manganui te au ripoti i roto i te Pipiria no ta Iesu akono anga i etai ke ra, tetai papaki o ratou kua taitaiaia. E akara katoa tatou i te tu o ta te au arataki akonoanga, e maata atu oki ta te au Pharisea, akono anga i te au tangata ma te au manamanata aiteite ra. Ka riro te tuke anga ei maramaanga.

⁵ I te mataiti 31 T.N., ia Iesu i tetai tere tutu aereanga i Galilea, “kua tuatua maira tetai o te au Pharisea ra [kia Iesu], e kai aia i te kai ki ona.” Kare a Iesu i ekoko i te arikianga i taua patianga ra. “Aere atura aia ki roto i te are o taua Pharisea ra, noo ua atura i te kaingakai ra. E i na, tetai vaine ara i taua oire ra, kite akera e, te kaikai rā Iesu i te are o taua Pharisea ra, kua taoi maira i tetai pia alabata manongi ra; Tu ua iora i muri mai i tona po vaevae, ma te aue, e mauu akera tona poo vaevae i te roi-mata, e orei iora i tona rauru, ongiongi akera, e akatainu iora i tona vaevae ki te manongi.”​—Luka 7:​36-38.

6. Penei eaa te “vaine ara ra” i aere atu ei ki te ngutuare o te Pharisea ra?

⁶ Ka rauka ainei ia koe te tamanako i te reira? Kua karanga tetai angaanga akakitekite anga: “Te vaine (irava 37) kua rave i te au peu tei akatikaia te au tangata ngere ra kia aere atu ki taua kaikaianga ra kia rauka etai au toetoenga kai.” Penei te akataka maira te reira e akapeea tetai tangata i te tomo ua atu kare i patiia mai. Penei i reira etai ke tei manakonako ra kia koikoi te toenga i te openga o taua kaikai anga ra. Inara, kua tuke ua ake te tu akono o teia vaine. Kare aia i akara atu mei te pae mai, i te tatarianga kia oti te kaikai anga. E akaraanga mareka kore tona, i te mea kua matauia “e vaine ara,” no reira kua tuatua a Iesu e kua kite aia “i tana nei ara maata.”​—Luka 7:47.

7, 8. (a) Penei akapeea tatou me akono atu i raro ake i taua au turanga mei tei ripotiia mai ia Luka 7:​36-38? (e) I akapeea ta Simona akono anga atu?

⁷ E tamanako ia koe uaorai i te oraanga i tera tuatau e i roto i to Iesu ra turanga. E akapeea taau tu akono anga? Ka manako ngakau reka kore ainei koe i te akavaitata atu anga teia vaine kia koe? Akapeea te akatupu anga a taua turanga ra kia koe? (Luka 7:45) Ka riro ainei koe kia mataku?

⁸ Me ko koe tetai i roto i taua aronga manuiri ra ka aite atu ainei toou manakoanga i tetai tuanga mei to Simona te Pharisea ra? “Kite akera te Pharisea i tuatua [kia Iesu] i taua mea ra, kua na ko akera i roto iaia uaorai, Naringa teianei tangata e peroveta, e kite ïa iaia i teianei vaine e rave mai iaia nei, e tona tu: e rave ara oki aia.” (Luka 7:39) Ei tuke anga, ko Iesu e tangata aroa oonu. Kua kite aia i te tu o taua vaine ra e e manako mamae kino tona. Kare i akakiteia mai kia tatou i akapeea aia i topai ki roto i te ora anga ara. Me e vaine akaturi tikai aia, te au tangata i taua oire ra, e au ngati Iuda akatapuia, i te akara anga kare i tauturu atu iaia.

9. Akapeea a Iesu i te akono anga atu, e penei eaa te tupu anga?

⁹ Inara kua anoano a Iesu kia tauturu atu iaia. Kua tuatua atu aia kiaia: “Kua akakoreia taau ara.” I reira kua tuatua katoa aia: “Kua ora koe i toou akarongo: kia ora koe i te aerenga.” (Luka 7:​48-50) I konei kua akaoti te tataanga. Penei ka akaapa tetai e kare i maata ta Iesu i rave nona. Ko te tika, kua tono atura Iesu iaia kia aere ma tana akameitakianga. Te manako ra ainei koe e penei kua oki akaou aia ki tona tu mii o te oraanga? Noatu rai e kare e rauka ia tatou kia tuatua papu, e akamanako i ta Luka i tuatua i muri akera. Kua akakite aia e kua aere atura Iesu “na roto i te au oire, e te au vila katoa, i te tutu aere anga i te tuatua meitaki i te basileia o te Atua.” Kua ripoti katoa a Luka e “e puke vaine” kua aere atu ma Iesu e tana au pipi, “ko tei matuapuru mai ïa iaia [mei ta te au vaine] apinga.” Kare e rauka kia akakoreia e ko teia vaine tataraara e te ariki anga oki tei roto ia ratou i teianei, i te raveanga i te tu oraanga tau i te Atua ra ma te akava ngakau ma, te tu akakoro anga akaouia, e te inangaro oonu atu no te Atua ra.​—Luka 8:​1-3.

Tukeanga i Rotopu ia Iesu e te Au Pharisea

10. Eaa ra i puapingai kia akamanako i te tataanga no Iesu e te vaine ra i te ngutuare o Simona ra?

¹⁰ Eaa ta tatou ka kite mei teia tataanga meitaki? Te tauri nei i to tatou au manako, kare ainei? Ka tamanako ana ia koe uaorai i roto i te are o Simona. Akapeea toou manako ngakau? Ka akono atu ainei koe mei ia Iesu ra, me kare ka manga manako ngakau ainei koe mei te Pharisea akamanuiri maira iaia? Ko Iesu te Tamaiti a te Atua, no reira kare tatou e manako ngakau e te akono tau mei tana i rave ra. I tetai pae, penei kare tatou e inangaro kia manako ia tatou uaorai kia aite atu kia Simona, te Pharisea ra. E tokoiti ua ake te ka akaparau i te akaparau anga kia aiteite atu ki te Pharisea rai.

11. Eaa tatou ka kore ei e anoano kia akono kapitiia atu ma te au Pharisea ra?

¹¹ Mei te apiianga i te akakite anga a te Pipiria e to teianei ao, ka rauka ia tatou kia taopenga e kua manako akateitei te au Pharisea ia ratou uaorai ei au tiaki no te meitaki o te au tangata e te meitaki o te pa enua. Kare ratou i merengo e kua marama e kua ngoie ua te kitea te Ture a te Atua. I te au ngai te akara anga taka kore ra te Ture kia ratou, ka kimi ratou kia tauru atu i etai apinga ei mono ma te au akakiteanga kia akakore atu i tetai ua atu apinga anoanoia no te akava ngakau. Te tauta ra teianei aronga arataki akonoanga kia oronga mai i tetai apinga ei akatere i te tu akono i te au maroanga katoatoa, noatu i te au mea rikiriki ua.a

12. Eaa te manako o te au Pharisea ra no ratou uaorai?

¹² Te akamarama maira te tata tuatua enua ngati Iuda o te anere mataiti mua ra ko Josephus kua papu e kua akamanako te au Pharisea ia ratou uaorai e kua takinga meitaki, e maru, e tuatua tau, e tika katoa oki no ta ratou angaanga. Kare e ekoko anga, kua piri vaitata tetai papaki o ratou ki te reira. Penei ka tomo mai a Nikodemo ki to manako. (Ioane 3:1, 2; 7:​50, 51) I muri iora, kua takave atu tetai papaki o ratou i te aerenga Kerititiano. (Angaanga 15:5) Kua tata te apotetoro Kerititiano ko Paulo no tetai au ngati Iuda, mei te au Pharisea ra: “E maroiroi to ratou i ta te Atua, kare ra i te maroiroi kite.” (Roma 10:2) Inara, te akakite maira te au Evangeria ia ratou mei ta te au tangata noa ra i kite atu ia ratou​—e ngakau parau, e nengonengo, e tuatua tika uaorai, e kimi apa, e akava, e te taakaaka mai i te turanga o etai ke.

Ta Iesu Manako Anga

13. Eaa ta Iesu i tuatua no te au Pharisea ra?

¹³ Kua akaapa atura Iesu i te au tata tuatua e te au Pharisea ei au pikikaa. “Te ri nei oki ratou i te apainga teiaa, e te maranga kore, e te tuku nei ki runga i to tetai ke ua; kare ra tetai rima o ratou e akatukia atu i taua apainga ra.” Ae, e teiaa taua apainga ra, e ko te amo tei tukunaia ra ki rungao i te au tangata e kino ia. Kua karanga katoa a Iesu i te au tata tuatua e te au Pharisea ra e “au neneva.” E akakoko anga tikai te neneva i roto i te ngai pupu tangata. Kua tapa katoa a Iesu i te au tata tuatua e te au Pharisea e “au arataki matapo” e kua tuatua ko ratou “te akaruke nei i te au mea mamaata o te ture, te tuatua-tau, te aroa, e te akarongo.” Koai te ka anoano ia Iesu kia manako atu iaia mei te Pharisea ra te tu?​—Mataio 23:​1-4, 16, 17, 23.

14, 15. (a) Eaa te akakiteia maira i ta Iesu au akonoanga ia Mataio Levi no te au turanga o te au Pharisea ra? (e) Eaa te au apiianga puapinga ta tatou ka kite mei teianei tataanga?

¹⁴ E vaitata tetai ua atu tangata tatau i te au tataanga Evangeria ra ka kite i te tu akaapa ua o te maata anga o te au Pharisea ra. I muri ake i ta Iesu ra pati anga ia Mataio Levi, e tangata koi tero, kia riro mai ei pipi, kua akapapa a Levi i tetai kaingakai maata nana ra. Te tuatua ra te tataanga: “Kareka te au tata tuatua e te au Pharisea, koumuumu iora, tuatua atura ki tana au pipi ra, Eaa kotou i kai katoaʼi, e i inu ei oki, e te au telona ma te aronga ara ra? Kua tuatua mairā Iesu kia ratou: . . . Kare au i aere mai e tiki i te aronga tuatua-tika, i te aronga ara ra, kia tataraara.”​—Luka 5:​27-32.

¹⁵ Kua ariki katoa a Levi uaorai i tetai atu apinga ta Iesu i tuatua i taua atianga ra: “E teianei, ka aere, ka apii i te ariteanga i te manga tuatua ra e, ‘Ko te aroa taku i anoano, auraka te atinga.’” (Mataio 9:13) Noatu ra e kua karanga te au Pharisea te irinaki ra ratou i te au tataanga a te au peroveta Epera ra, kare ratou i takave i teianei tuatua mei ia Hosea 6:6 maira. Me apa oki ratou, ka akapapu ratou e ko te reira tei te pae no te akarongo i te ikuikuanga. Ka tau tatou tataki tai kia ui kia tatou uaorai, ‘Te matauia ra ainei au e ko tetai te akono ra i etai au ture, mei te au mea te akaata ra i toku manako uaorai me kare te au aravei anga matauia ki tetai tumu? Me kare te manako maira ainei etai ke iaku ei tangata aroa maata katoa na mua e te meitaki oki?’

16. Eaa ta te Pharisea akonoanga, e akapeea tatou i te kopae anga kia kore e riro mei ia ratou rai?

¹⁶ Kimi apa, kimi apa, kimi apa. Ko te ravenga te reira a te au Pharisea. Kua kimi te au Pharisea i te au tarevake ravarai​—me e tika tikai me kare e manako ua. Kua akariro ratou i te au tangata kia paruru ia ratou e kua akamaaraara atu ia ratou i to ratou au topa anga. Kua ngakau parau te au Pharisea no ta ratou oronga i te ngauru o te ngangaere rikiriki roa, mei te minete, te aneto, e te kumino. Kua akakite ratou i to ratou akonoanga na to ratou kakau e kua tauta i te arataki i te iti tangata ra. E mea tika ra, me kia rotai ta tatou au angaanga ma ta Iesu akatauanga, ka tika tatou kia kopae ke i te tu akaraanga tamou no te akamaataanga i te au tarevake o etai ke ra.

Akapeea a Iesu i te Akonoanga i te Au Manamanata?

17-19. (a) E akataka mai i akapeea ta Iesu akonoanga i tetai turanga te ka rauka kia akatupu i te au tu kino roa. (e) Na teaa i akariro i taua turanga ra e kia taitaia e te mareka kore? (nga) Me i reira koe i te akavaitata atu anga taua vaine ra kia Iesu, akapeea taau akono anga?

¹⁷ Ta Iesu ravenga no te akonoanga i te au manamanata e tuke mamao roa atu mei ta te au Pharisea ra. E akamanako i akapeea ta Iesu ra akono anga i tetai turanga te ka rauka ra kia riro ei tu kino roa. Te o atura tetai vaine e 12 mataiti i te mate ua anga i te atekeria. Ka rauka ia koe te tatau i te tataanga i roto ia Luka 8:​42-48.

¹⁸ I ta Mareko ra tataanga te tuatua ra e ko taua vaine ra te aere maira ma “te mataku e te rutetetete.” (Mareko 5:33) No teaa ra? Kare e ekoko anga kua kite aia e kua aati aia i te Ture a te Atua. Kia tau ki ta Levitiku 15:​25-28, ko tetai vaine tei mate i te atekeria kua viivii aia no te tuatau e makiiai, e kapiti katoa tetai atu epetoma. Te au apinga ravarai tana ka akatuki atu e te au tangata ravarai tana ka piri atu ka riro kia viivii. E aravei atu ei teia vaine ia Iesu kua rave ngata atu aia na roto i te aronga tini. Me akara atu tatou i te tataanga e 2,000 mataiti i muri akera, kua tangi atura to tatou au ngakau iaia no tona turanga pumaana kore.

¹⁹ Me ko koe tetai i reira i taua tuatau ra, ka akapeea taau manako anga i taua turanga ra? Eaa taau ka tuatua? E akara oki e kua akono atura Iesu i teia vaine na roto i te takinga meitaki, te aroa, e te tu akamanako anga meitaki, kare aia i taiku i etai ua atu manamanata ta te reira vaine i akatupu.​—Mareko 5:34.

20. Me e umuumu anga a Levitiku 15:​25-28 i teia tuatau, eaa te tu akaaoanga ta tatou ka aro atu?

²⁰ Ka kite ainei tatou i tetai apinga mei teianei tupuanga? E manako anga me ko koe tetai e tangata pakari no te putuputuanga Kerititiano i teia tuatau. E pera katoa oki me te umuumuia ra ta Levitiku 15:​25-28 ei ture Kerititiano i teia tuatau e kua aati tetai vaine Kerititiano i taua ture ra, te manako ngakau rapurapu ra e te akaruke angaia. Ka akapeea taau akono atu? Ka taakaaka atu ainei koe iaia i te ngai tangata na te akoanga akaapa atu? “A,” ka tuatua koe, “kare rava au e rave i te reira! I te aruanga i ta Iesu akatauanga, ka tauta maata au kia takinga meitaki, kia aroa, kia manako meitaki, e kia akamanako tau.” Meitaki maata! Inara ko te akaaoanga ko te raveanga i te reira, kia aru i ta Iesu ra akaraanga.

21. Eaa ta Iesu i apii atu i te au tangata no te Ture?

²¹ Ei tumuanga, kua manako ngakau akaangaroiia te au tangata e Iesu, e kua taakiia ki runga e kua akamaroiroiia. Te ngai i akaketaketa tikaia maira te Ture a te Atua, te aiteanga kia tau ki tana i tuatua. Me te akara anga atea ke ra, ka tau kia taangaanga maataia to ratou akava ngakau e ka rauka ia ratou kia akaari i to ratou inangaro no te Atua na ta ratou au ikianga. Kua oronga atu te Ture i te ngai no ratou kia ora e kia uti i te ao. (Mareko 2:​27, 28) Kua aroa mai te Atua i tona au tangata, e kua angaanga tamou mai no to ratou meitaki, e kua puareinga roa i te aroa maata i to ratou apa anga. Kua pera oki a Iesu.​—Ioane 14:9.

Au Tupuanga no ta Iesu Au Apiianga

22. I te apiianga mei ia Iesu maira kua akaruke mai i tana au pipi ki roto i teea tu manako?

²² Te aronga tei akarongo atura kia Iesu e kua riro ei au pipi kua ariki i te tuatua mou o tana akakite anga: “Te maru nei taku amo, e te māmā nei taku apainga.” (Mataio 11:30) Kare ratou i manako ngakau teiaaia, tamanataia, me kare i ako putuputuia e ia. Kua tu rangatira ratou, e mataora atu, e te irinaki maata atu i to ratou pirianga ma te Atua e ma tetai e tetai. (Mataio 7:​1-5; Luka 9:​49, 50) Kua kite ratou mei iaia maira e te riroanga ei arataki pae vaerua te anoanoia ra kia akaangaroi atu ia etai ke, ma te akakiteanga i te manako e te ngakau akaaka.​—1 Korinetia 16:​17, 18; Philipi 2:3.

23. I te kapiti anga ma Iesu ra kua apii i te au pipi i te apiianga puapinga ra, e kua tauturu ia ratou kia manako i teaa?

²³ Pera katoa, e manganui tei manako oonu i te puapinga maata o te vai taokotaianga ma Karaiti e te akonoanga i te vaerua tana i akaari maira. Kua tuatua aia ki tana au pipi: “Mei taku Metua i akaperepere mai iaku nei, kua akaperepere katoa atu oki au ia kotou: kia noo kotou ma te akaperepereia atu e au. I akono kotou i taku au akauenga, e vai akaperepereia atu kotou e au; mei iaku i akono i te au akauenga a taku Metua ra, e e vai akaperepereia mai au e ia.” (Ioane 15:9, 10) Me kia autu ratou ei au orometua e ei au tavini no te Atua, ka tau ratou kia akono meitaki i ta ratou i kite mei ia Iesu maira, i te tutu aereanga e te apiianga i te ngai tangata no ta te Atua ra tuatua meitaki umere e i te akonoanga i te pamiri e te au oa oki. I te tupu anga te au taeake anga ei au putuputuanga, kua tau ratou i etai taime kia akamaaraara ia ratou uaorai e ko tana ravenga ko te rave anga tika ia. Ko tana i apii ko te tuatua mou ia, e ko te oraanga ta ratou i akara ra i roto iaia ko te oraanga tikai te reira kia aru atu.​—Ioane 14:6; Ephesia 4:​20, 21.

24. Eaa te au mea ka tau tatou kia akono mei ta Iesu akatauanga ra?

²⁴ Ia koe e akaata ra i teianei ki runga i etai o te au apinga ta tatou i uriuri ana, te kite ra ainei koe i etai ravenga ei akameitaki mai? Te akatika ra ainei koe e i manako ana Iesu, i apii, e i rave tau katoa oki? I reira, e akamaroiroi. Ko tana au tuatua akamaroiroianga kia tatou koia oki: “E ao to kotou, te aronga i kite i teianei au tuatua, kia akono kotou i te reira.”​—Ioane 13:17.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

• Eaa te aiteanga kia koe kia riro ei pipi na Karaiti?

• I akapeea ta Iesu ra akono i te au tangata?

• Eaa ta tatou ka kite mei te tu o ta Iesu ra apii anga?

• Akapeea te tuke anga o te au Pharisea e Iesu ra?

[Au Tutu i te kapi 18, 19]

Mei teaa ra te tuke ta Iesu tu akono i te au tangata mei ta te au Pharisea ra!