Apii Anga i te Kite​—I Teianei e Mutu Kore Ua Atu

KUA tata te taote Tiamani ko Ulrich Strunz i tetai au puka tei tapaia Forever Young. I roto i teia kua maro aia e ka rauka i te akaetaeta uaua, te kai, e tetai tu oraanga tau i te akatupu i te oraanga meitaki te ka arataki atu ki tetai oraanga roa atu. Inara, kare aia i taputou ana ki tana aronga tatau e na te aru anga i tana akoanga ka rauka ia ratou i te noo tika tikai e mutu kore ua atu.

Inara, te vai nei tetai tu kite e taputou maira i te ora mutu kore. I tetai tua, me rauka ia koe te noo e mutu kore ua atu, ka rauka ia koe i te apii i te kite puapinga tikai e mutu kore ua atu. Kua tuatua a Iesu ki te Atua na roto i te pure: “Teia oki te ora mutu kore, kia kite ratou ia koe i te Atua mou ra, e ia Iesu i te Mesia, i taau i tono maira.” (Ioane 17:3) Na mua ana ra tatou i te akataka i te tuatua “ora mutu kore” e oti i reira ka akanoo ei e eaa te ka o mai ki te kite e ka akapeea e rauka mai ei te reira ia koe.

Kia tau ki te Pipiria, kare e roa atu ka akariro Tei Anga mai i te enua ei parataito tika tikai, te ka oronga mai i te au turanga tau no te oraanga roa. I te akatupu anga i taua Parataito ra ka kapitiia mai te tauianga maata tikai, tei aite mei te Vaipuke i te tuatau ia Noa. Te akaari maira a Mataio pene 24, irava 37 ki te 39, e kua akaaite a Iesu i to tatou tuatau ki “te tuatau ia Noa ra,” mei te reira oki te tangata “kare rava i kite” i to ratou turanga kino. Kua kopae katoa ratou i te karere ta Noa i tutu atu. Kua tae rava atura ki “te rā i tomo ei a Noa ki roto i te araka” e pou rava atura i te Vaipuke te aronga katoatoa tei kopae i teia kite. Kua vai ua mai ko Noa e te aronga i roto i te araka tei ora mai.

Kua akakite mai a Iesu e ka tae mai tetai “rā” mei teia i to tatou nei tuatau. Te aronga e akarongo maira ki te kite tei piri atu ki teia tupuanga nei ka rauka te manakonakoanga kare anake ua e ka ora mai mari katoa ra te ora anga e mutu kore ua atu. Pera katoa, tei mate e vai ra i roto i to te Atua manakoanga ka akatu akaouia mai ki te oraanga ma te manakonakoanga o te kore rava anga e mate akaou. (Ioane 5:28, 29) Akara e akapeea a Iesu i te akakite anga i teia nga manako e rua. I te tuatua anga kia Mareta no runga i te akatuakaouanga o tei mate, kua akakite aia: “Ko te akarongo mai iaku ra, mate ua atu rai, ka ora ra ïa: E te tangata ora katoa nei e akarongo mai iaku ra, kare rava atu ïa e mate.” Te akaari maira te au akapapuanga e te vaitata roa maira teia “rā,” tera te aiteanga penei “kare rava [koe] e mate.”​—Ioane 11:25-27.

I reira kua ui atura Iesu kia Mareta: “Kua akarongo ainei koe i te reira?” Kua pau atura aia e: ‘E te Atu, ae.’ Mei te mea e ui mai Iesu i taua uianga rai kia koe i teia tuatau, eaa ra taau pauanga? Penei ka ngata ia koe i te irinaki i roto i te manakonakoanga o te kore rava anga e mate. Inara noatu ko te reira taau pauanga, kare e ekoko ka inangaro koe kia rauka i te irinaki atu i te reira. E akamanako ana eaa te maata i taau ka apii mai me “kare rava [koe] e mate”! E akamanako ana ia koe uaorai e reka ra i te au apinga katoatoa e varevare ua atura koe i teianei e ka rauka ia koe i te kite e te rave inara kare takiri e taime i te rave i te reira. E e akamanako ana i te taokotai akaou anga ma toou aronga akaperepereia tei ngaro ke ki te ara tiroa o te mate! Eaa ra te kite te ka rauka penei i te akatupu i te reira au mea, e ka akapeea e rauka mai ei te reira ia koe?

Akatupu Anga i te Kite Oronga Mai i te Ora​—Ka Rauka i to Tatou Tu Kite

Te apii anga i te kite no runga i te Atua e ia Karaiti e maata roa atu ainei ia i to tatou tu kite? Kare. Te tika ua ra e kare e openga o te kite no runga i te au angaanga a Tei Anga mai. Inara, kare a Iesu e tuatua ra no runga i te apiianga etu me kore i tetai au angaanga taineti i tona akapiri anga atu i te “kite” e te “ora mutu kore.” Te akakite maira te Maseli pene 2, irava 1 e te 5, e ko te “tuatua” e te “au akauenga” tei kiteaia i roto i te Pipiria e mea puapinga tikai ki “te kite i te Atua.” E no runga ia Iesu, te akakite maira a Ioane 20:30, 31 e kua rava ua te au apinga tei tataia ‘kia rauka to tatou ora.’

No reira, kua rava ua te kite no runga ia Iehova e ia Iesu Karaiti tei kiteaia i roto i te Pipiria i te akaari kia koe e ka akapeea e rauka ai te ora mutu kore. E puka takake aitekoreia te Pipiria. Kua akauru aroa mai Tei Anga mai i te reira na te mataara ka rauka i te au tangata apii koreia tei kotingaia te au tuatau i te apii kia rava te kite ka rauka no te ora mutu kore. Pera katoa, tetai tangata manako viviki e te maata tona taime e te au ravenga e vai ra ka rauka ua i te apii i tetai apinga ou mei te au Tuatua Tapu akauruia. Te riro ra te tika e ka rauka ia koe te tatau i teia atikara i te akapapu mai e kua rauka ia koe te tu kite i te apii, inara ka akapeea ra koe me taangaanga i taua tu kite ra?

Takapini i te ao katoa nei, kua kiteaia ana e ko te mataara meitaki roa atu i te akatupu i te kite koia oki na roto i tetai apiianga Pipiria naau uaorai e kia raveia e tetai tangata kua marama ke ana i te apiianga. Mei ia Noa i tauta i te oronga i te kite ki te aronga e noo ra i tona tuatau, ka inangaro roa te Au Kite o Iehova i te aere atu ki toou kainga i te uriuri i te Pipiria kia koe. Penei ka taangaanga ratou i te poroutia Eaa ta te Atua e Umuumu Maira ia Tatou? me kore i tetai puka tei tau kia tapaia ko Te Kite te ka Arataki ki te Ora Mutu Kore.a Noatu me ka ngata ia koe i te irinaki i te manako e i roto i te Parataito i te enua nei, “kare rava ïa e mate” te aronga tiratiratu, ka rauka ra ia koe i te apii kia tuku i te irinakianga ki roto i teia taputou na roto i teia au uriurianga Pipiria. No reira me te inangaro ra koe kia ora e mutu kore ua atu me kore ka inangaro ua kia kite e me ka tau rai kia irinaki e ka rauka ia koe, eaa taau ka rave? Ariki i teia tikaanga kia apii i te Pipiria.

Eaa te roa i te reira? E 16 ua rai au apiianga poto ua i roto, i te poroutia 32 kapi tei taiku uaia akenei, te ka rauka i roto i te au anere ua atu au reo. Me kore me ka rauka ia koe i te akataka mei te okotai ora i te epetoma, ka anoanoia etai ua au marama i te apii i te au tumu manako maata o te Pipiria, na te taangaanga anga i te puka Te Kite te ka Arataki ki te Ora Mutu Kore. Kua riro teia au puka nei ei tauturu i te manganui kia rauka te kite maata e i te akatupu i te aroa oonu no te Atua. Ka tutaki Tei Anga mai i te aronga tei aroa mou tikai iaia, te tauturu anga ia ratou kia rauka te ora mutu kore.

Tika rava e ka rauka ia tatou te kite te oronga maira i te ora, e ka rauka ua mai te reira. Kua uriia te Pipiria, tetai au tuanga, ki roto i tei tere atu i te 2,000 reo. Te rekareka roa nei te Au Kite o Iehova i roto i te 235 enua i te oronga atu i te tauturu uaorai e i te tuku atu i te au puka akatumuia ki runga i te Pipiria kia rauka ia koe i te akamaata atu i toou kite.

Apiianga Pipiria Uaorai

Toou pirianga ki te Atua e mea ia i rotopu ia koe uaorai e Tei Anga mai. Ko koe anake rai te ka rauka i te akono e i te akaketaketa i te reira, e koia anake rai te ka rauka i te oronga mai i te ora mutu kore noou. No reira, kia rave atu rai koe i tetai apiianga uaorai i tana Tuatua i tataia. Na te aere putuputu ua atu anga tetai tangata ki toou kainga, ka kite koe e penei ka mama roa atu i reira te akataka i tetai taime no te apii.

I te mea tei roto i te Pipiria e i te au puka tauturu Pipiria i te apiianga “te kite i te Atua,” e mea tau rava kia akono meitaki tikai i te reira. (Maseli 2:5) I te au mataiti ka aereia ka vai ua rai te reira kia koe. Me te noo ra koe i tetai enua putaua, penei kare i maata ana taau au puka apii i taangaanga ana i te apii, te maataanga i te apiianga na roto ua i te akarongo anga e te akara anga. Ei akaraanga, i Penini, kua tere atu i te 50 reo e tuatuaia ra. Kare i te mea umere no tetai tangata kia kite meitaki i te tuatua e a me kore e rima reo, noatu kare rava ratou i mou ana i tetai puka apii i roto i teia au reo nei ki roto i to ratou rima. Te rauka anga ia koe i te apii na te akarongo anga, te akara anga, e te manako tamou anga e akameitakianga tikai ia. Noatu rai, ka kite koe e ka tauturu maata roa atu te au puka ia koe i roto i taau apii.

Noatu me te apiapi ra a roto i toou ngai nooanga, tauta i te akataka i tetai ngai tau no taau Pipiria e te au puka apii. Vaoo ua ia ratou ki te ngai ka rauka ngoie ua mai e ki tetai ngai kare ratou i reira e takinoia.

Apiianga a te Ngutuare Tangata

Me e metua koe, kia inangaro tikai koe i te tauturu i taau tamariki kia rauka taua kite rai taau e akatupu ra. I te au enua putaua, e akamatau putuputu ana te au metua i te apii i ta ratou tamariki ki te au tu kite tau e manganui o te oraanga. Ka kapiti mai teia penei i te tunu kai, te koi vaie, te tari vai, te angaanga pama, te tautai, e te okooko i ko i te makete. E apiianga tika tikai teia no te oraanga. Inara, kare te manganui o te au metua e kapiti atu ana i te kite te ka arataki ki te ora mutu kore ki roto i teia apiianga nei.

Noatu eaa toou turanga, penei te manako ra paa koe e kare e rava ana toou taime va. Te kite katoa ra rai Tei Anga mai i te reira. No runga i te apii anga i te tamariki na tona arataa, akara eaa tana i tuatua mai kua roa akenei te tuatau: “E ka apii tamou tikai koe i te reira ki taau au tamariki, ko taau ïa e tuatua kia noo ua koe i roto i to are, e kia aere ua koe na te arataa ra, e kia akāvai koe ra, e kia tu koe ki runga ra.” (Deuteronomi 6:7) Akanooia ki runga i teia au manako nei, eaa koe kore ei e akatupu i taau uaorai porokaramu no te apiianga, mei te ka aru mai:

1. “Kia noo ua koe i roto i to are”: Tauta pakari i te uriuri putuputu, penei i te au epetoma, ki taau tamariki i te kainga, mei ta tetai tangata rai i rave ana kia koe. Tei te Au Kite o Iehova te au puka akatumuia ki runga i te Pipiria tei tau no te apiianga i te au uki tamariki katoatoa.

2. “E kia aere ua koe na te arataa ra”: Tuatua ua ki taau tamariki no runga ia Iehova, mei ia koe rai e apii ra ia ratou no runga i te au mea tau o te oraanga me kore e oronga ra i te au aratakianga kia ratou na roto i tetai tu ua nei.

3. “E kia akāvai koe ra”: Pure ma taau tamariki i te au aiai ravarai.

4. “E kia tu koe ki runga”: Manganui te au pamiri tei kite ana i te au tupuanga puapinga mei te akamanako anga e tai irava Pipiria i te au popongi ravarai. E taangaanga ana te Au Kite o Iehova i te puka rikiriki Examining the Scriptures Dailyb ei tumuanga no teia.

I roto i te au enua putaua, e manganui te au metua e tauta pakari ana i te akapapu e kia rauka i tetai o ta ratou tamariki tetai apiianga meitaki. Na roto i te reira mataara ka rauka i reira i te tamariki i te akono i nga metua me pakari ake raua. Inara, me apii koe i te Pipiria e te tauturu i taau tamariki pouroa kia akapera rai, ka rauka ia koe te kite te ka tauturu ia koe e toou pamiri katoa kia ora e mutu kore ua atu.

Ka tae mai ainei te ra e kite ei tatou i te au apinga ravarai? Kare. I to tatou enua e aere ua atura i roto i tona tere na roto i te ao openga kore katoa e pini ua ake, ka apii ua atu rai tatou i te kite. E tika rava, ta Koheleta 3:11 e akakite ra e: “Kua akamanea [te Atua] i te au mea katoa i te tuatau tikai ra, e kua tuku aia i te manako i to teianei ao ki roto i to ratou ngakau; i kore ei te tangata i kite i te angaanga a te Atua, mei te akamataanga mai e tae ua atu ki te openga.” E mea pereperekavana tikai te apii i te kite te ka kore rava e ope.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Tataanga i te kapi 5]

“Teia oki te ora mutu kore, kia kite ratou . . .”

[Au Tutu i te kapi 7]

Tauturu i toou pamiri kia apii i te kite i teianei e mutu kore ua atu