Au Apiianga Tika te Akamareka ra i te Atua
E KITE ei te au tangata o te enua nei e eaa te au apiianga tika e eaa te akamareka ra i te Atua, e mea tau kia akakite mai aia i tona au manako ki te au tangata. Kia oronga katoa mai aia i taua akakiteanga ki te katoatoa. Akapeea ra te tangata e kite ei e eaa ta te Atua e ariki maira no te tu o te apiianga, te akamorianga, e te tu akono ra? Kua oronga mai ainei te Atua i taua akakiteanga? Me koia ia, na roto i teea tu?
Ka rauka ainei i tetai ua atu tangata ma tetai oraanga roa no etai ngauru ua mataiti ra i te komunikeiti ki te tangata ravarai e te riro anga ei aerenga komunikeiti anga mei te Atua ra? Kare. Inara ka rauka ra i tetai rekoti tei tata tamouia. No reira, kare ainei e tau i reira e kia orongaia mai te akakite anga mei te Atua ra na roto i tetai tu puka? Ko te Pipiria oki tetai au puka taito te karangaia ra e e mea akauruia mai e te Atua. “Te au tuatua tapu katoa i tataia ra, e mea akauruia mai e te Atua, e e mea meitaki ei apiianga, ei akoanga, ei akakiteanga apa, e ei akakite mai i te tuatua-tika ra,” ta tetai o te reira aronga tata i tata mai ei. (2 Timoteo 3:16) Ka akara vaitata ana tatou i te Pipiria e ka akara e me e tumu anga te reira no te au apiianga tika.
Eia Mataiti?
Te maata anga o te au puka a te akonoanga, ko te Pipiria te puka taito roa atu tikai. Te au tuanga mua o te reira kua tataia i etai 3,500 mataiti i topa. Kua oti teia puka i te tataia i te 98 T.N.a Noatu e mei te 40 tangata i tata i te reira e tere atu i te 1,600 mataiti, te rotai ra te au tataanga o te Pipiria. E tika te reira no te mea ko te Atua te Tumutata tikai o te reira.
Ko te Pipiria te puka tua maata ravaia e tei uriia i te tuatua enua katoa. I te au mataiti tataki tai, kua tuaia mei te 60 mirioni kopi te katoaanga o te Pipiria me kore te au tuanga o te reira. Kua uriia te katoaanga o te Pipiria me kore te au tuanga o te reira e tere atu i te 2,300 reo ke ke. Tere atu i te 90 patene ngutuare o te tangata ra e Pipiria ta ratou, me kore e tuanga ua o te reira, i roto i to ratou reo tupuna. Kua autu teia puka i te au arai anga pa enua, te au akapae anga iti tangata, e te au arai anga eteniki.
Akapeea i te Akapapaia Anga?
Me e Pipiria taau, e eeu i te reira e ka akara ana e akapeea te reira i te akapapaia anga?b Te mea mua, e akara i te au tumu manako. Te maata anga o te au Pipiria e tumu manako to te reira i te akamata anga, te akapapa anga i te ingoa o te puka tataki tai e te numero o te kapi ka kiteaia te reira kiea. Ka kite koe e e akaputuanga maata tikai te Pipiria no te au puka tataki tai, e ingoa takake to te reira. Te puka mua tikai ko Genese, e te puka openga ko Apokalupo. E rua nga tuanga te akapupuia anga te au puka. Kua tapaia te nga puka mua e 39 ra te au Tuatua Tapu Epera, i te mea e kua tataia te maata anga o te reira i roto i te reo Epera. Te 27 puka openga ra kua tataia i roto i te reo Ereni e kua riro mai ko te au Tuatua Tapu Ereni. Te taiku ra etai i teia nga tuanga e rua te Koreromotu Taito e te Koreromotu Ou.
E au pene e e au irava to te au puka o te Pipiria no te akapapaanga mama ua. Me akakiteia mai te au irava i roto i teia makatini, i muri ake i te ingoa o te puka Pipiria, te akakite maira te numero mua i te pene o taua puka e te numero e aru maira te akakite maira i te irava. Ei akaraanga, te taikuanga o “2 Timoteo 3:16” te aite anga ko te puka Rua o Timoteo, pene 3, irava 16. E akara e me ka kite koe i taua irava i roto i te Pipiria.
Kare ainei koe e ariki ana e ko te mataara meitaki roa atu kia matau i te Pipiria koia oki te tatau putuputu anga i te reira? Kua kite etai e e meitaki i te tatau i te au Tuatua Tapu Ereni na mua, i te akamata anga ki te puka a Mataio. Na te tatau anga e toru ki te rima pene i te ra, ka rauka ia koe i te tatau i te katoaanga o te Pipiria i te mataiti. Inara akapeea koe e papu ei e ko taau e tatau ra i roto i te Pipiria e mea akauru tikaiia mai e te Atua?
Ka Rauka Ainei ia Koe te Irinaki i te Pipiria?
Kare ainei e tau e te vai ra tetai ako anga ope kore i roto i tetai puka akauru tu-Atua no te tangata ravarai e akapeea e ora ai? Te akaata maira te Pipiria i te kite meitaki no runga i te tu o te tangata te tano ra ki te au uki ravarai o te tangata nei, e te aite ra ta te reira au kaveinga i teia tuatau nei mei to ratou akakite mua anga mai. Ka kite ngoie uaia teia i roto i tetai apiianga rongonui tei orongaia mai e Iesu Karaiti, tei Akanoo i te Akonoanga Kerititiano. Kua tataia te reira i roto ia Mataio pene 5 ki te 7. Ko teia tuatua, tei kiteaia ko te Tuatua i te Maunga ra, te akaari maira kia tatou e kare ua e akapeea e kiteaia ai te mataora tikai mari katoa ra akapeea te akanoo anga i te au taumaroanga, akapeea me pure, akapeea te manakoanga i te au mea anoanoia i te pae kopapa, e e maata ua atura. I roto i teia apiianga, e i roto katoa i te toenga o tona au kapi, te akakite meitaki maira te Pipiria kia tatou e eaa te ka raveia e eaa te ka kopaeia kia akamareka i te Atua e kia akameitaki mai i to tatou turanga i roto i te oraanga.
Ko tetai tumu e eaa koe ka tuku ei i toou irinaki ki roto i te Pipiria koia oki me taiku mai te reira i te au tumu taineti, e tika ta teia puka taito e akakite maira. Ei akaraanga, i te tuatau te irinaki ra te maata anga o te au tangata e e paraa ua te enua, kua tuatua ana te Pipiria “i te tua [me kore, punupunu] o te enua nei.”c (Isaia 40:22) E kua tere atu i te 3,000 mataiti i mua ake ka akataka mai ei te tangata taineti rongonui ko Sir Isaac Newton e te mouria ra te au paraneta i roto i te mareva e te gravity, te akakite maira te Pipiria na roto i te pee e ‘kua akautaia te enua ki runga i te kore.’ (Iobu 26:7) E akamanako katoa ana i teia akataka anga pee no runga i te vai o te enua, tei tataia i etai 3,000 mataiti i topa akenei: “Te tae pouroa ra te au vai ki roto i te tai, inara kare te tai e ki ana. Te ngai e aere mai ei te au vai ra, te oki akaou atura ratou ki reira.” (Koheleta 1:7, New International Version) Ae, ko Tei Anga i te ao e pini ua ake te Tumutata katoa o te Pipiria.
Te tika anga o te tuatua enua Pipiria te akatika ra ki te tumu anga e e mea akauruia mai te reira e te Atua. Te au tupuanga tei akakiteia mai i roto i te Pipiria kare e au tua maani ua. Te akakite maira te reira i te au ra tikai, te au tangata, e te au ngai. Ei akaraanga, te taiku tikai maira a Luka 3:1 e “tae akera ki te ngauru ma rima o te mataiti i te au o Kaisara Tiberio, ko Ponotio Pilato te tutara i Iudea, e ko Heroda te teterareka i Galilea.”
Noatu e ripoti ua mai ana rai te aronga tata tuatua enua taito i te au autu anga e te au tu meitaki o te au tutara, e aronga tiratiratu te au tangata tata i te Pipiria, i te akakite katoa mai anga i to ratou uaorai au tu tarevake. Ei akatauanga, kua aaki te Ariki ko David o Iseraela e: “Kua ara rava au ko au i akapera . . . e ravenga neneva oki taku i rave io nei.” Kua akakite tikaia mai taua tuatua i roto i te Pipiria. (2 Samuela 24:10) E kua tata mai rai te tangata tata Pipiria ko Mose i te tupuanga e kare aia i akaari ana i te irinaki anga ki roto i te Atua mou.—Numero 20:12.
E akairo ke atu ta te Pipiria no te akauruanga tu-Atua. Te akairo o te reira koia oki to te reira au taputou tei akatupuia—te tuatua enua tei tataia no te tuatau ki mua. Ko etai o teia au totou nei no runga ia Iesu Karaiti. Ei akaraanga, tere atu i te 700 mataiti i mua ake i to Iesu anauia anga mai, kua totou tika tikai mai te au Tuatua Tapu Epera e ka anauia Tei Totouia maira “i Betelehema i Iudea.”—Mataio 2:1-6; Mika 5:2.
E akamanako ana i tetai akaraanga. I roto ia 2 Timoteo 3:1-5, te akakite ra te Pipiria e: “Ka tupu te kino maata i taua tuatau openga ra, kia kite mai koe. E riro te tangata nei ei akaperepere ia ratou uaorai, ei noinoi, ei akatietie, ei nengonengo, ei akakino, ei akarongo kore ki te metua, ei mareka kore, ei viivii, Ei aroa kore, ei akaatikau koreromotu ra, ei tapepe pikikaa, ei mako kore, ei rotoriri, ei akavaavaa i te tangata memeitaki ra, Ei pikikaa, ei māro, ei ngakau akateitei, ei anoano i te au mea e navenave ei ra, kare i anoano i te Atua; E tutu akono i te Atua to ratou, kareka te mana ra, kua akakore ratou i te reira.” Kare ainei teia e akaari maira i te tu o te au tangata noa ua i teia tuatau nei? Kua tataia teia au tuatua i te mataiti 65 T.N., kua tere atu i te 1,900 mataiti i topa!
Eaa ta te Pipiria e Apii Maira ia Tatou?
Ia koe e tatau ra i ta te reira karere, ka kite koe e ko te Pipiria te tumu no te pakari teitei roa. Te oronga maira te reira i te au pauanga mareka anga ki taua au uianga mei teia rai: Koai te Atua? E tika tikai ainei te Tiaporo? Koai a Iesu Karaiti? Eaa ra te mamae i vai ua ai? Eaa te ka tupu kia tatou me mate tatou? Te au pauanga taau ka rongo atu no ko mai i tetai ke e tukekeia mei te au irinaki anga e te au peu na te au tangata e oronga maira i te reira. Inara te akaari maira te Pipiria i te tika no runga i teia e tetai atu au tumu ke e manganui. Pera katoa, no runga i te tu akono tau e te tu ki te au tangata e ki te au mana teitei, ko te Pipiria te aratakianga meitaki roa atu.d
Eaa ta te Pipiria e akaari maira no runga i te akakoro anga a te Atua no te enua nei e te tangata ravarai? Te totou maira te reira e: “E roa poto ake, e kare ua te tangata kino ra . . . Kareka te aronga maru ra, ka noo ïa i te enua, e ka rekareka ratou i te maata o te au ra.” (Salamo 37:10, 11) “Ei Atua no [te tangata ravarai]. E nana e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito.” (Apokalupo 21:3, 4) “Ka riro te enua no te aronga tuatua-tika, ka noo tamou rai ratou i reira.”—Salamo 37:29.
Te totou katoa maira te Pipiria e kare e roa atu ka ope te tamaki, te rave anga kino, te ta, e te au tu kino. Kare e maki akaou, te ruaine anga, e te mate. Ka riro mai te ora mutu kore i runga i te enua parataito ei mea tika tikai. E au manakonako anga reka tikai! E te akaari pouroa maira teia i to te Atua aroa no te tangata ravarai!
Eaa Taau ka Rave?
E apinga aroa umere te Pipiria no ko mai i Tei Anga ra. Akapeea koe te ariu atu anga ki teia puka? Kua irinaki tetai tangata irinaki Initu e kia puapingaia tetai akakiteanga mei te Atua ki te au tangata ravarai, e akamata mai te reira i te akamata anga mai o te taiate tangata. Tona kite anga e taito roa atu te au tuanga o te Pipiria i te maata anga o te au tataanga taito Initu, te au Veda, kua iki aia i te tatau i te Pipiria e te akara matatio anga i te au mea i roto i reira.e Kua kite katoa tetai poropeta apii teitei i Marike i te anoano kia tatau i teia puka tei tua maata ravaia atu i te ao i mua ake ka tuku mai ei i te manako no runga i te reira.
Te tatau anga i te Pipiria e te akono anga i ta te reira e apii maira ka apai mai i te au akameitakianga maata kia koe. Te akakite maira te Pipiria e: “E ao to te tangata . . . tei inangaro ra i te ture a Iehova; e tei tana ture tona manako anga i te po e te ao. E tau aia ki te rakau i tanumia ki te pae kauvai ra, ko tei ua i tona ra tuatau tikai, e ko tei kore roa i mae tona rau; ko tana katoa e rave ra, te meitaki ra ïa.”f (Salamo 1:1-3) Na te apiianga i te Pipiria e te akamanako anga i ta te reira e karanga ra e apai mai ei te mataora kia koe no te mea ka akamerengoia toou anoano i te pae vaerua. (Mataio 5:3) Na te Pipiria e akaari atu kia koe e akapeea i te noo anga i tetai oraanga uua e akapeea i te akono autu anga i te au manamanata. Ae, “te akono i te [au ture a te Atua tei akanooia i roto i te Pipiria] te tutaki maata.” (Salamo 19:11) Tei runga ravao, na te irinaki anga i roto i te au taputou a te Atua e apai mai i te au akameitakianga i teianei kia koe e ka oronga mai i tetai manakonakoanga kaka no te tuatau ki mua.
Te raurau maira te Pipiria ia tatou e: “Kia kaki tikai kotou mei te tamariki anau ou, i te u iro koreia ra, i te tuatua.” (1 Petero 2:2) Te umuumu ra tetai tamariki anau ou i te kai e te maro ra kia rauka te reira. Pera katoa, te umuumu tikai ra tatou i te kite mei te Atua. No reira “kia kaki tikai,” me kore e anoano ketaketa tikai, i tana Tuatua. E puka no te au apiianga tika te Pipiria mei te Atua. E akariro i te reira ei akakoroanga kia apii putuputu i te reira. Ka mataora te Au Kite o Iehova i toou ngai i te tauturu atu ia koe kia rauka te meitaki maata no taau apiianga. Te pati pumaana atu nei matou ia koe kia aravei atu ia ratou. Me kore penei e tata atu koe ki te aronga nenei o teia makatini nei.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
a Te T.N. te akataka maira i te “Tuatau Noa,” tei tapa putuputuia e e T.A., no te Anno Domini, ko te aite anga “i roto i te mataiti o te Atu.” Te aite anga o te M.T.N. i “Mua Ake te Tuatau Noa.”
b Me kare aau uaorai kopi o te Pipiria, te mataora nei te Au Kite o Iehova i te oake atu i tetai naau.
c Te tuatua i roto i te reo mua tei uriia e “tua” ia Isaia 40:22 penei ka uri katoaia e “punupunu.” Te karanga ra tetai au urianga Pipiria, “te koropu o te enua” (Douay Version) e “te punupunu o te enua.”—Moffatt.
d Kua uriuri manakoia teia au tumu nei i roto i te puka te Kite te ka Arataki ki te Ora Mutu Kore, neneiia e te Au Kite o Iehova.
e Kua irinakiia e kua atuia te au pee mua o te Veda e vaitata e 3,000 mataiti i topa e kua oronga vaa uaia mai. “E tai ngauru ma a anere mataiti T.A. ua i tataia ai te Veda,” i karanga ai a P. K. Saratkumar i roto i tana puka A History of India.
f Ko Iehova te ingoa o te Atua o te Pipiria. I roto i te au urianga Pipiria e manganui, ka kiteaia te reira i roto ia Salamo 83:18.
[Tutu i te kapi 7]
“Kia kaki tikai” i te Tuatua a te Atua. E apii putuputu i te Pipiria
[Akameitakianga no te Tutu i te kapi 5]
NASA photo