Te Akaata nei te Au Kerititiano i te Kaka o Iehova
“E ao ra to to kotou mata, te akara nei ïa; e to to kotou taringa, te akarongo nei ïa.”—MATAIO 13:16.
1. Eaa te uianga ka o mai ki te manako no runga i te tu o te ngati Iseraela kia Mose i ko i te Maunga i Sinai?
KO TE au ngati Iseraela tei akaputuputu mai ki te Maunga i Sinai e tumuanga tikai to ratou kia akapiri vaitata atu kia Iehova. No te mea, na tona rima mana i akaora mai ia ratou mei Aiphiti. Kua akono aia i to ratou au anoano, kua oronga mai i te kai e te vai i roto i te metepara. Aru mai, kua akaautu aia ia ratou ki rungao i te nuku tamaki o Amaleka. (Exodo 14:26-31; 16:2–17:13) Ia ratou e puakapa ra i te metepara i mua i te Maunga i Sinai, kua mataku iora te tangata i te mangungu e te uira e kua rutetetete iora ratou. I muri mai, kua kite atu ratou ia Mose e eke maira mei runga i te Maunga i Sinai, e tona mata i te akaata anga mai i te kaka o Iehova. Inara, kare i ariu atu ma te umeremere e te arikianga rekareka, kua akaatea ke atu ra ratou. “Mataku akera ratou i te akavaitata atu [kia Mose].” (Exodo 19:10-19; 34:30) No teaa ra ratou i mataku ei i te akara i te akaataanga o to Iehova kaka, i na e maata tikai tana i rave no ratou?
2. No teaa ra penei i mataku ei te ngati Iseraela kia akara atu i te kaka o te Atua tei akaataia mai e Mose?
2 Penei, kua mataku te ngati Iseraela i teia atianga no tetai mea tei tupu ana i muao. I te mea kua akakoro ratou i te akarongo kore ia Iehova na te maani anga i tetai punua puakatoro auro, kua akautunga iora aia ia ratou. (Exodo 32:4, 35) Kua rauka ainei ia ratou tetai apiianga mei ta Iehova akautungaanga e kua ariki ainei i te reira? Kare, kare i rauka i te maataanga. Vaitata atu ki te openga o tona oraanga, kua akamaara a Mose i tei tupu no runga i te punua puakatoro auro ma etai atu au taime i to Iseraela akarongo kore anga. Kua tuatua atura aia ki te tangata: “Kua akatokā kotou i te akaue a to kotou Atua ra a Iehova i reira, kare i akarongo iaia, kare i akono i tona reo. Kua meameaau kotou ia Iehova mei te rā mairai i kite ei au ia kotou na.”—Deuteronomi 9:15-24.
3. Eaa ta Mose i rave no runga i te tapoki anga i tona mata?
3 E akamanako ana e akapeea a Mose i te ariu anga atu ki te mataku tei akaariia mai e te ngati Iseraela. Te tatau ra te papaanga: “E oti akera ta Mose tuatua anga atu kia ratou ra, kua tuku akera aia i te tapoki ki runga i tona mata. Kareka kia aere a Mose ki roto [i te tapenakara] ki mua i te aroaro o Iehova e tuatua kiaia ra, kua kiriti akera aia i taua tapoki ra, e tae ua maira aia ki vao; e kia aere maira aia ki vao, kua tuatua aia ki te tamariki a Iseraela i tei akaueia mai kiaia ra. Kite akera te tamariki a Iseraela i te mata o Mose, e te kakā ra te kiri mata o Mose: kua tuku akaou akerā Mose i te tapoki ki runga i tona mata, e kia aere aia ki roto e tuatua kia Iehova ra.” (Exodo 34:33-35) No teaa ra a Mose i tapoki ei i tona mata i tetai au taime? Eaa ta tatou apiianga ka rauka mai mei teia? Ka riro te au pauanga ki teia au uianga nei ei tauturu ia tatou kia akapapu meitaki i to tatou uaorai pirianga kia Iehova.
Kare i Taangaanga i te Au Tuatau
4. Eaa te aiteanga ta te apotetoro ko Paulo i akakite mai no runga i te aao anga a Mose i te arai?
4 Kua akamarama mai te apotetoro ko Paulo e ko te aao anga a Mose i te arai te o maira te turanga manako e te ngakau o te ngati Iseraela uaorai. Kua tata a Paulo: “Kare atura i rauka i te tamariki a Iseraela i te akara tamou i te mata o Mose no te kaka oki o tona mata . . . Kua akapoiriia oki to ratou manako ngakau.” (2 Korinetia 3:7, 14, NW) E turanga mii tikai! E iti tangata ikiia te ngati Iseraela no Iehova, e kua inangaro aia ia ratou kia akapiri vaitata mai kiaia. (Exodo 19:4-6) Inara, kare ratou i inangaro i te akara tamou ki runga i te akaataanga o te kaka o te Atua. Kare to ratou manako e to ratou ngakau i uri aroa mai na roto i te tu akono kia Iehova, kareka ra kua uri ke atu ratou mei iaia.
5, 6. (a) Eaa te tu aiteite i te anere mataiti mua ki to te ngati Iseraela i to Mose tuatau? (e) Eaa te tuke i rotopu i te aronga tei akarongo kia Iesu e te aronga tei kore?
5 I roto i teia, ka kite tatou i tetai tu aiteite i roto i te anere mataiti T.N. Kia tae ki te taime i akaariuia ai a Paulo ki te akonoanga Kerititiano, kua mono takereia te Ture koreromotu ki te koreromotu ou, tei riro ko Iesu Karaiti te rotopu, te Mose Maata atu. Na roto i te tuatua e te angaanga, kua akaata apa kore tikai a Iesu i te kaka o Iehova. Kua tata a Paulo no runga ia Iesu tei akatuakaouia mai: “Koia oki te akaataanga o [to te Atua] kaka e te tutu tikai nona uaorai.” (Ebera 1:3, NW) E tuatau meitaki tikai to te ngati Iuda! Ka rauka ua ia ratou kia akarongo ki te au karangaranga anga o te ora mutu kore mei te Tamaiti uaorai a te Atua! Te mea mii ra, kare te maataanga o te aronga ta Iesu i tutu atu i akarongo ana. No runga ia ratou, kua taiku a Iesu i te totou a Iehova na roto ia Isaia: “Kua matorutoru oki te ngakau o teianei aronga, kua turi o ratou taringa, e kua topiri ratou i o ratou mata; ko te akara aea o ratou mata; ko te rongo aea o ratou taringa, ko te kite aea o ratou ngakau, ko te akaariuia mai, e ko te akaoraia atu ratou e au.”—Mataio 13:15; Isaia 6:9, 10.
6 E aka tuke maata tikai to rotopu i te ngati Iuda e te au pipi a Iesu, ta Iesu i tuatua e: “E ao ra to to kotou mata, te akara nei ïa; e to to kotou taringa, te akarongo nei ïa.” (Mataio 13:16) Te inangaro nei te au Kerititiano mou i te kite e i te tavini ia Iehova. Te rekareka nei ratou i te rave i tona anoano, mei tei akakiteia mai i roto i te au kapi o te Pipiria. Tei tupu, te akaata nei te au Kerititiano akatainuia i te kaka o Iehova i roto i ta ratou angaanga orometua o te koreromotu ou, e te akapera katoa ra te au mamoe ke atu.—2 Korinetia 3:6, 18, NW.
Eaa te Tuatua Meitaki i Araiia Ai
7. No teaa kare ei i te mea poitirere e te patoi nei te maataanga i te tuatua meitaki?
7 Mei ta tatou i kite, i to Iesu tuatau e i to Mose tuatau, kua kopae te maataanga o te ngati Iseraela i te tuatau takake e tuera maira kia ratou. Mei te reira katoa i to tatou nei tuatau. Te patoi nei te maataanga o te tangata i te tuatua meitaki e tutu aere nei tatou. Kare teia i te mea poitirere kia tatou. Kua tata a Paulo: “E teianei te arai katoaia nei ta matou [“tuatua meitaki,” NW] i araiia ïa i te aronga e ta ia ratou uaorai: Koia te aronga i akapoiriia to ratou ngakau akarongo kore e te atua o teianei ao ra.” (2 Korinetia 4:3, 4) Kapiti katoa atu ki ta Satani au tautaanga kia uuna i te tuatua meitaki, e manganui te tangata e arai nei i to ratou uaorai mata no te mea kare ratou e inangaro ana kia kite.
8. Na roto i teea mataara te akapoiri angaia te manganui e te kite kore, e ka akapeea tatou me kopae i taua mea ra?
8 Kua akapoiriia te au mata akatutu o te manganui e to ratou uaorai kite kore i te Atua. Te tuatua ra te Pipiria i to te pa enua e kua “manako akapoiriia, e te taka ke i te ora a te Atua ra no te kite kore i roto ia ratou ra.” (Ephesia 4:18) I mua ake ka riro mai ei aia ei Kerititiano, ko Paulo, e tangata kite i te Ture, kua akapoiriia aia e tona uaorai kite kore e kua takinga kino atura i te putuputuanga o te Atua. (1 Korinetia 15:9) Inara, kua akakite a Iehova i te tuatua mou kiaia. Te akamarama maira a Paulo: “Teia ra te mea i aroaia mai ei au, kia kitea te akakoromaki maata rava o Iesu Mesia iaku, i tei maata i te ara nei, ei akaraanga na te aronga e akarongo iaia a muri atu, e rauka atu te ora mutu kore.” (1 Timoteo 1:16) Mei ia Paulo, e manganui tei patoi ana i te tuatua mou o te Tuatua a te Atua te tavini nei Iaia i teianei. E tumuanga tau teia no te akakitekite ua atu rai ki te aronga e patoi katoa maira ia tatou. Kareka i teianei, na te apii putuputu ua rai i te Tuatua a te Atua e te marama anga i te reira, ka paruruia tatou mei te rave angaanga tarevake no te kite kore na roto i te mataara ka apai mai i to Iehova mareka kore.
9, 10. (a) Akapeea te ngati Iuda i te anere mataiti mua i te akaari anga e kare ratou e inangaro ana kia apiiia e te manako marokiakia ia ratou? (e) E tu aiteite ainei tetai i roto ia Kerititome i teia tuatau? E akataka.
9 No te manganui, kare to ratou mata pae vaerua e kite ana no te mea kare ratou e inangaro ana kia apiiia e te marokiakia i to ratou au manako. E manganui te ngati Iuda tei patoi ia Iesu e tana au apiianga no te mea kua mou piri tikai ratou ki te Ture a Mose. E tika, e te vai ra, tetai aronga kare mei te reira. Ei akaraanga, i muri ake i to Iesu akatuakaouia anga, “e manganui oki to te kau taunga i akarongo i te tuatua.” (Angaanga 6:7) Kareka ra, no runga i te maataanga o te ngati Iuda, kua tata a Paulo: “E tae ua mai ki teianei ra me tatauia mai a Mose, te vai nei rai te arai i rungao i to ratou ngakau.” (2 Korinetia 3:15, NW) Penei kua kite rai a Paulo i ta Iesu i tuatua i mua uao ki te au arataki akonoanga ngati Iuda: “Ka kimi marie i te au tuatua i tataia ra; no te mea, te manako ra kotou ka rauka te ora mutu kore i reira: na ratou ra oki e akakite ïa iaku ra.” (Ioane 5:39) Tika anga ka riro te au Tuatua Tapu ta ratou i kimi marie i te tauturu ia ratou kia kite e ko Iesu te Mesia. Inara, kua vai ke ana to te ngati Iuda uaorai au manako, e noatu eaa te tu kare rai e rauka i te Tamaiti angaanga temeio a te Atua i te akakeu ia ratou kia taui.
10 Te tika katoa ra te reira no te manganui i roto ia Kerititome i teia tuatau. Mei te ngati Iuda i te anere mataiti mua, “e maroiroi to ratou i ta te Atua, kare ra i te maroiroi kite.” (Roma 10:2) Noatu te apii ra tetai papaki i te Pipiria, kare ra ratou e inangaro ana i te irinaki i ta te reira e tuatua ra. Te patoi ra ratou i te ariki e te apii nei a Iehova i tona iti tangata na roto i te pupu tavini akono meitaki e te pakari o te au Kerititiano akatainuia. (Mataio 24:45, NW) Te marama nei, ra tatou, e te apii nei a Iehova i tona iti tangata e ko te maramaanga no te tuatua mou tu-Atua te tere ua nei rai ki mua. (Maseli 4:18) Na te akatika anga kia apiiia tatou uaorai e Iehova, te akameitakiia nei tatou ki te kite no tona anoano e te akakoroanga.
11. Eaa te tuanga a te rave anga i tei tau ki ta ratou uaorai i manako i roto i te uuna anga i te tuatua mou?
11 Ko etai kua akapoiriia no te mea kua rave ratou i tei tau ki ta ratou uaorai i manako. Kua totouia e ka taitoito tetai papaki i te iti tangata o te Atua e te karere ta ratou e tutu aere ra no runga i to Iesu taenga mai. Kua tata te apotetoro ko Petero: “Kia tau ki ta ratou i inangaro, kua akangaro ratou i teia tika,” koia oki kua apai mai te Atua i te tiruvi ki rungao i te ao o to Noa tuatau. (2 Petero 3:3-6, NW) Mei te reira katoa, e manganui te au Kerititiano tutu ua tei ariki ua e te akaari maira a Iehova i te aroa ua, te takinga meitaki, e te akakore i te ara; inara te kopae ra ratou me kore te patoi ra i te tika e kare aia e tuku ua i te ara kia kore e akautungaia. (Exodo 34:6, 7) E akono meitaki ana te au Kerititiano mou kia marama e eaa tikai ta te Pipiria e apii maira.
12. Akapeea te tangata i te akapoiri angaia e te au ikuikuanga?
12 E manganui te aronga aere pure tei akapoiriia e ta ratou uaorai ikuikuanga. Ki te au arataki akonoanga i tona tuatau, kua akakite a Iesu: “Kua pera oki kotou i te akakore anga i ta te Atua akauenga i ta kotou uaorai ikuiku.” (Mataio 15:6) Kua akamata maroiroi akaou te ngati Iuda i te akamorianga mou i muri ake i te oki anga mai mei te tuikaanga i Babulonia, inara ko te kau taunga uaorai kua riro i te akaparau e te akatietie. Kua riro te au oroa akonoanga ei mea rave matau uaia, kare ra i te akatapuanga tika tikai i te Atua. (Malaki 1:6-8) Tae mai ki to Iesu taime, kua kapitiia atu e te au tata tuatua e te au Pharisea te au ikuikuanga e manganui ki te Ture a Mose. Kua akaari pu ua a Iesu i taua aronga tangata ra ei au pikikaa no te mea kua ngaropoina ia ratou te au kaveinga tuatua tika tei akanooia te Ture ki runga. (Mataio 23:23, 24) Kia matakite te au Kerititiano mou auraka e akatika i te au ikuikuanga akonoanga a te tangata kia tarurike ia ratou mei te akamorianga mou.
“Akara Anga Atu Iaia, i Tei Kore e Kitea kia Akara Ra”
13. Na teea nga mataara e rua i kite ei a Mose i tetai tuanga o te kaka o te Atua?
13 I runga i te maunga kua pati a Mose kia kite i te kaka o te Atua, e kua kite atura aia i te marama o to Iehova kaka. I te aere anga aia ki roto i te tapenakara, kare aia i aao ana i tetai arai. E tangata akarongo oonu a Mose ko tei inangaro tikai i te rave i te anoano o te Atua. Noatu kua akameitakiia aia ki te kite anga i tetai tuanga o to Iehova kaka i roto i te orama, i tetai tua ra kua kite ke ana aia i te Atua na roto i te mata o te akarongo. Te karanga ra te Pipiria e ko Mose kua “maroiroi rava atura aia i te akara anga atu iaia, i tei kore e kitea kia akara ra.” (Ebera 11:27; Exodo 34:5-7) E kua akaata aia i te kaka o te Atua kare na roto ua i taua verovero ra tei kaka mai mei tona kiri mata no tetai tuatau mari katoa ra na roto i tana au tautaanga kia tauturu i te ngati Iseraela kia rauka te kite e kia tavini ia Iehova.
14. Akapeea a Iesu i te kite anga i te kaka o te Atua, e eaa tana mea rekareka roa atu?
14 I runga i te rangi, kua kite tikai a Iesu i te kaka o te Atua no te au tuatau roa, e no mua roa atu i te angaia anga te ao katoa e pini ua ake. (Maseli 8:22, 30) Kua tupu tetai pirianga aroa oonu e te akaperepere maataia i taua tuatau katoa ra. Kua akaari mai te Atua ko Iehova i te aroa maru roa atu e te akaperepere maataia no teia tama mua o te au mea ravarai i angaia. Kua pera katoa a Iesu i te akaari anga i tona aroa oonu e te aroa akaperepere no te Atua te Oronga-Ora nona. (Ioane 14:31; 17:24) E aroa apa kore tikai to raua i rotopu i te Metua e te Tamaiti. E mea rekareka na Iesu, mei ia Mose rai, i te akaata i te kaka o Iehova na roto i te au mea tana i apii.
15. Na roto i teea mataara te au Kerititiano i te akamanako anga i te kaka o te Atua?
15 Mei ia Mose raua ko Iesu, te akamanako maroiroi nei rai te Au Kite i teia tuatau i te enua nei i te kaka o Iehova. Kare ratou i uri ke mei te tuatua meitaki kaka. Kua tata te apotetoro ko Paulo: “Kia rauka ra te ariuanga kia Iehova [i te rave i tona anoano], e apai keia atu i reira te arai.” (2 Korinetia 3:16, NW) Te apii nei tatou i te au Tuatua Tapu no te mea te inangaro ra tatou i te rave i te anoano o te Atua. Te mareka nei tatou i te kaka tei akaataia i roto i te mata o te Tamaiti a Iehova e te Ariki akatainuia, ko Iesu Karaiti, e te aru ra tatou i tana akaraanga. Mei ia Mose e mei ia Iesu rai, kua akameitakiia tatou ki tetai angaanga orometua, i te apii anga i etai ke no runga i te Atua kaka ta tatou e akamori nei.
16. No teaa ra tatou i akameitakiia ai kia kite i te tuatua mou?
16 Kua pure iora a Iesu: “E akameitaki au ia koe, e taku Metua, . . . i te mea ko koe i uuna ke atu i teianei au mea i te aronga pakari e te kite, e kua akakite mai ki te tamariki nei.” (Mataio 11:25) Te oronga maira a Iehova i te marama no tona au akakoroanga e tona tu peretana ki te aronga ngakau tae e te akaaka. (1 Korinetia 1:26-28) Tei raro ake tatou i tana paruruanga, e te apii maira aia ia tatou kia puapingaia tatou uaorai—kia maata te meitaki i te oraanga. Kia taangaanga tatou i te au tuatau ravarai kia akapiri vaitata atu kia Iehova, te ariki rekareka anga i tana au apinga oronga e manganui kia rauka i te kite piri vaitata tikai iaia.
17. Akapeea e rauka ai ia tatou kia kite maata atu i to Iehova au tu?
17 Kua tata atu a Paulo ki te au Kerititiano akatainuia: “Ia tatou e akaata ra mei te io rai i te kaka o Iehova ma te mata arai koreia [e] kua tauiia kia aite ki taua tutu okotai ra mei tetai kaka ra e ki tetai kaka.” (2 Korinetia 3:18, NW) Noatu e me no te rangi me kore no te enua to tatou manakonakoanga, ko te maata atu i ta tatou i kite ia Iehova—tona au tu e te tu peretana uaorai tei akakiteia mai i roto i te Pipiria—ko te maata roa atu ia tatou i te riro mei iaia rai. Me akamanako ariki rekareka ua tatou i te oraanga, te angaanga orometua, e te au apiianga a Iesu Karaiti, ka akaata maata atu tatou i to Iehova au tu. E mea rekareka tikai kia kite e te apai maira tatou i te akapaapaaanga ki to tatou Atua, nona oki te kaka ta tatou e umuumu nei kia akaata!
Maara Ainei ia Koe?
• No teaa ra te ngati Iseraela i mataku ei i te akara i te kaka o te Atua ta Mose i akaata?
• Na teea au mataara te tuatua meitaki i “araiia” ai i te anere mataiti mua? i to tatou nei tuatau?
• Akapeea tatou me akaata i te kaka o te Atua?
[Tutu i te kapi 19]
Kare i rauka i te ngati Iseraela i te akara atu i te mata o Mose
[Au Tutu i te kapi 21]
Mei ia Paulo, te manganui tei patoi ana i te tuatua mou a te Atua te tavini nei Iaia i teianei
[Au Tutu i te kapi 23]
E mea rekareka roa na to Iehova au tavini i te akaata i te kaka o te Atua