Aru i ta Iesu Akaraanga e te Akaari i te Akamanakoanga No te Putaua

TE TU ngere e te takinga kino vaitata rai mei te tangata te roa i te vai anga. Noatu te umuumu ra te Ture a te Atua ki to Iseraela i te paruru i te putaua e te akamaru i to ratou mamae, maata te taime kare e akarongoia ana taua Ture ra. (Amosa 2:6) Kua akaapa te peroveta ko Ezekiela i te mataara e akonoia ra te putaua. Kua tuatua aia: “Kua akareionga te au tangata o te enua na, e kua noni aere ua, e kua akaanatā i te ao e te putaua, koia ïa, kua akareionga tika kore ua ratou i te tangata ke.”​—Ezekiela 22:29.

Kare i tuke te turanga i te taime ia Iesu i runga nei i te enua. Kare takiri te au arataki akonoanga e akaari ana i te akamanakoanga no te putaua e te ngere. Kua akatakaia mai te au arataki akonoanga ei aronga “anoano maata i te moni” tei ‘akapou i te ngutuare o te au vaine takaua ra’ e tei akamanako ua no runga i te akono anga i ta ratou au ikuikuanga i to te akono i te aronga tangata metua e te putaua. (Luka 16:14, NW; 20:47; Mataio 15:5, 6) Te mea umere i roto i te parapore a Iesu no te tangata Samaria meitaki, kua aere maira tetai taunga e tetai ngati Levi e i te kite anga i te tangata tei vaitata i te mate kua aere atura na tetai ara ke e kare i tapae atu i te tauturu iaia.​—Luka 10:30-37.

Kua Akaari a Iesu i te Akamanakoanga no te Putaua

Te akaari maira te au papaanga Evangeria no te oraanga o Iesu e kua marama pu tikai aia i te au turanga ngata o te putaua e te kite ua maira aia i to ratou au anoano. Noatu kua noo ana a Iesu i te rangi, kua tuku ke atura i tona uaorai tu, kua rave i te oraanga tangata, e kua ‘riro maira ei apinga kore no tatou nei.’ (2 Korinetia 8:9) I te kite anga atu i te au urupu tangata, ‘aroa atura Iesu ia ratou, no te mea kua mate ratou i te roiroi, e kua pueurikiriki keia, mei te mamoe tiaki kore ra.’ (Mataio 9:36) Te akaari maira te papaanga o te vaine takaua putaua e kua umere tikai a Iesu, kare no te au apinga aroa a te aronga apinganui, tei oake ‘no roto i te toenga i to ratou apinga maata,’ mari ra no te manga tauturu oronga meangiti ua a te vaine takaua putaua. Kua tukia roa tona ngakau i tana i rave no te mea “kua ope rava tona apinga rikiriki i te tukuia e ia ki roto.”​—Luka 21:4.

Kare a Iesu i manako ngakau aroa anake ua no te putaua kua akaari katoa ra aia i te akamanakoanga no to ratou au anoano. Kua akono aia e tana au apotetoro i tetai moni na te katoatoa ei oronga atu na te au ngati Iseraela putaua. (Mataio 26:6-9; Ioane 12:5-8; 13:29) Kua akamaroiroi a Iesu i te aronga tei inangaro kia riro ei au pipi nana kia kite eaa ta ratou apainga no te tauturu i te putaua. Kua akakite aia ki tetai tutara mapu apinga nui: “E oko atu koe i te apinga tini ravarai noou ra, ka tuaʼi no te putaua; e apinga taau i te rangi i reira; ka aere mai ei ka aru mai iaku.” Na te tumu e kare taua tangata ra i inangaro ana i te oronga i tana au apinga tini i akaari mai e i maata atu tona inangaro i te apinganui ra i tona inangaro i te Atua e te tangata tupu. No reira, kare i rauka iaia te au tu tei umuumuia kia riro mai ei pipi na Iesu.​—Luka 18:22, 23.

Te Akamanako nei Rai te Au Pipi a Karaiti i te Putaua

I muri ake i te matenga o Iesu, kua akaari ua atu rai te au apotetoro e te au pipi a Karaiti i te akamanakoanga no te putaua i rotopu ia ratou. Mei te 49 T.N., kua aravei atu te apotetoro ko Paulo ia Iakobo, Petero, e Ioane e kua uriuri i te angaanga tei rauka mai iaia mei te Atu ia Iesu Karaiti kia tutu aere i te tuatua meitaki. Kua akatika ratou e kia aere a Paulo raua ko Banaba ki “o te etene,” kia tamou ua ki runga i te au Kenitara i roto i ta ratou tutuanga. Inara, kua raurau atu a Iakobo e tona au taeake ia Paulo raua ko Banaba ‘kia akono i te aronga putaua.’ E ko te reira oki ta Paulo “i rapurapu i te rave.”​—Galatia 2:7-10, NW.

I te tuatau o te tutaraanga a te Emepera ko Kalaudio, kua tupu te onge kino ki roto i te au tuanga keke i te Patireia Roma. I te ariu atu anga, “kua akakoro iora [te au Kerititiano i Anetioka i te] akau i te apinga, tona atu rai, tona atu rai, e tau iaia uaorai, ei turu atu i te au taeake i noo i Iudea ra: I pera atura oki ratou, akau atura ki te aronga orometua i te rima o Banaba raua ko Saula.”​—Angaanga 11:28-30.

Te ariki nei rai te au Kerititiano mou i teia tuatau e kia akaari katoa te au pipi a Iesu i te akamanakoanga no te putaua e te ngere, i roto tikai i te au taeake akarongo. (Galatia 6:10) No reira, te akaari nei ratou i te akamanakoanga tika tikai no te au anoano o te aronga tei akangereia. I te 1998, ei akaraanga, kua takinoia te maataanga o te pae tokerau itinga o Paratiri e te maro. Kua takore takiri te maro i te au one raiti, te pi, e te koni, tei taopenga mai ki te totoa anga o te onge maata​—te mea kino roa atu i roto i te 15 mataiti. I roto i tetai au ngai, kare katoa e rava ana te vai inu. Kua akaaere viviki atu te Au Kite o Iehova i roto i tetai au tuanga o te enua i te au kumiti tauturu, e i te taime poto ua, kua rauka ia ratou i te akaputu mai i te manganui ua atu o te au tane kai e te tutaki i te tari anga i te au apinga.

Kua tata mai te Au Kite tei oronga mai i te tauturu e: “Te mataora roa nei matou i te tauturu atu i to tatou au taeake, no te mea kua papu tikai ia matou e kua akarekareka matou i to Iehova ngakau. Kare roa e ngaropoina ia matou te tuatua a Iakobo 2:15, 16.” Te akakite ra taua au irava Pipiria ra e: “Kia mate oki tetai taeake e tetai tuaine i te putaua, e kare e kai i te au rā katoa ra, Kia karanga atura tetai o kotou ia raua ra, Kia ora na i te aerenga, kia maanaana oki korua, e kia merengo; kare ra i oronga atu i te mea e meitaki ei te kopapa ra; eaa ua ïa puapinga?”

I roto i tetai putuputuanga o te Au Kite o Iehova i te oire ko São Paulo, te reira tetai Kite tu akaaka e te maroiroi e putaua ra i te pae materia inara i te maataanga i te taime e ngata tikai e rauka mai ei te au mea o te oraanga. Kua karanga aia: “Noatu te noo nei au i roto i te tu ngere, kua oronga mai te karere a te Pipiria i te aiteanga tika tikai ki toku oraanga. Kare au i kite eaa tikai te ka tupu kiaku naringa kare e rauka mai ana te tauturu iaku mei toku au taeake Kite.” I tetai taime akenei, kua anoanoia kia vaiia teia vaine Kerititiano angaanga pakari inara kare e peke te pira a te are maki i te tutaki no te vaianga. I teia taime nei tikai, kua rauka i te au taeake e te au tuaine Kerititiano i roto i te putuputuanga i te tutaki i te vaianga. E angaanga matauia na te au Kerititiano mou i te ao katoa i te tauturu i te au taeake akarongo.

Inara, noatu te pumaana o te ngakau i teia au tupuanga nei, te taka ua ra e kare e rauka i taua au tautaanga ngakau tae ra i te takore i te tu ngere. Pera katoa te au kavamani ririnui e te au taokotaianga tauturu mamaata o te pa enua, noatu kua puapingaia ana, kare ra i rauka ana i te takore i te manamanata roa o te tu ngere. No reira, ko te uianga, Eaa ra te ravenga papu tikai no te tu ngere e etai atu au manamanata e takino nei i te tangata?

Te Oronga Maira te Au Apiianga Pipiria i te Tauturu Tinamou

Te akakite maira te au papaanga Evangeria e e rave putuputu ana a Iesu Karaiti i te au angaanga meitaki no te aronga putaua me kore tei anoano i te au mea ke atu. (Mataio 14:14-21) Inara, eaa te angaanga, puapinga roa atu tana i rave? I tetai atianga ke mai, i muri ake i te akapou anga i tetai taime i te tauturu i te aronga tei anoano tauturu, kua akakite a Iesu ki tana au pipi: “Ka taki aere tatou i te au oire i vaitata nei, kia [“tutu,” NW] katoa atu au i to reira.” No teaa ra a Iesu i akamutu ei i tana angaanga no te aronga maki e te ngere kia rave akaou i tana angaanga tutuanga? Kua akamarama mai aia na te karanga anga e: “Ko toku ia tere [koia oki, kia tutu] i aere mai ei au nei.” (Mareko 1:38, 39; Luka 4:43) Noatu e mea puapinga kia Iesu te rave anga i te au angaanga memeitaki no te au tangata te anoano ra, ko te tutu anga no runga i te Patireia o te Atua tana angaanga maata.​—Mareko 1:14.

I te mea te akamaroiroi maira te Pipiria i te au Kerititiano ‘kia aru vaitata i to Iesu takainga vaevae,’ e au aratakianga taka meitaki to te au Kerititiano i teia tuatau no runga i te akanoo anga i te au mea puapinga i roto i ta ratou au tautaanga kia tauturu i etai ke. (1 Petero 2:21, NW) Mei ia Iesu, e tauturu ana ratou i te au tangata tei anoano i te tauturu. Inara, mei ia Iesu katoa rai, e akariro ana ratou i te angaanga apii i te karere Pipiria no runga i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua ko te mea puapinga roa atu kia ratou. (Mataio 5:14-16; 24:14; 28:19, 20) No teaa ra, i reira, te tutu aere anga i te karere tei kiteaia i roto i te Tuatua a te Atua i puapinga roa atu ei i etai atu au tu tauturu anga i etai ke?

Te akaari maira te au tupuanga tikai i roto i te oraanga takapini i teianei ao e me marama e me aru te tangata i te akoanga tau a te Pipiria, ka akapapa meitaki te reira ia ratou i te akono anga atu i te au manamanata o te oraanga i te au ra, tei kapiti mai i te tu ngere. Ei runga ravao, ka oronga mai te karere Pipiria o te Patireia o te Atua e tutu aereia nei e te Au Kite o Iehova i teia tuatau i tetai manakonakoanga no te tuatau ki mua​—e manakonakoanga te ka akariro i te oraanga ei mea puapinga tikai, noatu i roto i te au turanga ngata roa atu. (1 Timoteo 4:8) Eaa ra taua manakonakoanga ra?

Te akapapu maira te Tuatua a te Atua ia tatou no runga i to tatou tuatau ki mua: “Te tatari nei ra tatou i te rangi ou e te enua ou tana [ta te Atua] i tuatua maira, i te vai tika anga o te tuatua-tika ra.” (2 Petero 3:13) Me tuatua te Pipiria no runga i “te enua,” i tetai au taime te tuatua ra te reira no runga i te tangata e noo ra i runga i te enua. (Genese 11:1) No reira ko te “enua ou” tuatua tika e taputouia maira e ka tae mai koia oki e taiate tangata tei rauka te arikianga a te Atua. Te taputou katoa maira te Tuatua a te Atua e i raro ake i te tutaraanga a Karaiti, ko te aronga tei arikiia e te Atua ka rauka te apinga aroa o te ora mutu kore e ka noo i te oraanga merengo i roto i te enua parataito. (Mareko 10:30) Ka rauka taua tuatau umere i mua i te katoatoa rava, kapiti mai te putaua. I roto i taua “enua ou,” ra ka rapakauia te manamanata o te tu ngere e tuatau ua atu.

[Pia/Tutu i te kapi 7]

AKAPEEA RA A IESU ME ‘AKAORA I TEI PUTAUA RA’?​—Salamo 72:12

TU TIKA: “Nana e [“akava i te aronga tei takinga kinoia,” NW] i o te au tangata ra; te tamariki a te aronga apinga kore ra, nana e akaora, ka atiati takiri rava oki aia i tei takinga-kino ra.” (Salamo 72:4) I te tuatau o ta Karaiti tutaraanga i rungao i te enua nei, ka vai te tu tika no te katoatoa rava. Kare e ngai no te kino, koia te kino maata tei akangere rava i te manganui o te au enua te ka rauka mai tikai te au apinganui.

AU: “I tona ra au rā e ruperupe ei te aronga tuatua-tika; e maata roa oki te au, e ope ua atu te marama.” (Salamo 72:7) Te maataanga o te tu ngere i roto i te ao i tupu mai mei te au manamanata e te tamaki a te tangata. Ka apai mai a Karaiti i te au tikai ki te enua nei, i reira e takoreia ai tetai o te au tumu maata roa atu o te tu ngere.

AKAAROA: “Ka akaperepere aia i tei apikepike ra e tei putaua, e akaora oki aia i te au vaerua o te aronga ao ra. Ka akaora aia i to ratou vaerua i te takinga-kino e te rotoriri ra, e to ratou toto, ka riro ïa ei mea apinga nana.” (Salamo 72:12-14) Tei apikepike, tei putaua, e tei takinga kinoia ka riro mai ei tuanga no tetai pamiri mataora okotai, tei taokotaiia i raro ake i te aratakianga a te Ariki ko Iesu Karaiti.

TURANGA PUAPINGA: “E [“maata te titona,” NW] i ki i te enua nei.” (Salamo 72:16 ) I te tuatau o te tutaraanga a Karaiti, ka vai te turanga puapinga e te mou i te pae materia. Kare te tangata e kite akaou i te ngere o te kai e te onge tei riro putuputu ei tumu no te ngere i teia tuatau.

[Tutu i te kapi 4, 5]

Kua akaari a Iesu i te akamanakoanga uaorai i roto i te au anoano o te putaua

[Tutu i te kapi 6]

Te apai maira te karere Pipiria i te manakonakoanga tika tikai