E Mataora to Tei Akaaka

“E patoi te Atua i tei nengonengo, e oronga mai i te meitaki no tei akaaka.”​—1 PETERO 5:5.

1, 2. Akapeea ta Iesu Tuatua i runga i te Maunga ra i te akapiri anga i te tumu no te mataora ki te tu akaaka ra?

E PIRIANGA ainei to te tu mataora e te tu akaaka? I roto i tana tuatua rongonui rava, te tangata maata rava atu tei ora ana, koia a Iesu Karaiti, kua akataka mai aia e iva nga tu mataora, me kare au tumu no te mataora. (Mataio 5:1-12) I akapiri mai ainei a Iesu i te tu mataora ki te tu akaaka? Ae, kua akapera aia, no te mea kua kapitiia atu te tu akaaka ki roto i etai o te au tu mataora tana i taiku maira. Ei akatauanga, ei tu akaaka to tetai peretana e manako ei aia i tona anoano i te pae vaerua ra. Ko te aronga akaaka anake ua te pongi ra e te kaki ra i te tuatua tika. E ko te aronga ngakau parau kare i te tu maru e kare katoa e aroa, e kare ratou e akamoeau.

² E mataora to te aronga akaaka no te mea ko te tu tika ia e te tiratiratu kia taakaaka. Pera katoa oki, e mataora to te aronga akaaka no te mea e pakari ia kia taakaaka; ka akariro te reira kia meitaki te pirianga ma te Atua ko Iehova e te au taeake Kerititiano. Pera katoa, e mataora te au tangata akaaka no te mea e akakite anga aroa i ta ratou tuanga kia taakaaka.

3. Eaa ra i umuumuiaʼi tatou kia taakaaka kia tau ei ki te tu tiratiratu ra?

³ Eaa ra i umuumuiaʼi te tu akaaka no te akono kia tiratiratu? Ko tetai tumu, no te mea kua akatuangaia tatou i te tu apa ua e ka rave ua ra i te tarevake. Kua tuatua te apotetoro ko Paulo nona uaorai: “Kua kite oki au e kare ua e mea meitaki e vai i roto iaku, (i roto i toku kopapa nei:) ko te anoano ra, te vaitata ua nei ïa kiaku; kareka te rave i te mea meitaki ra, kare ïa i kitea iaku.” (Roma 7:18) Ae, kua rave katoatoa oki tatou i te ara e kua ngere i te kaka o te Atua. (Roma 3:23) Na te tu maoraora e te tiratiratu e tapu kia kore tatou e akaparau. E akatikaʼi e kua tarevake tatou ka umuumuia te tu akaaka, e ka tauturu te tu tiratiratu ia tatou kia ariki e kua apa tatou me ka rave i te tarevake ra. I te mea e te topa poto ua ra tatou i ta tatou akakoroanga, e tumu tau ia no tatou kia taakaaka ua.

4. Eaa te tumu tau te orongaia maira ia 1 Kori­netia 4:7 no tatou kia taakaaka ua?

⁴ Kua oronga katoa mai te apotetoro ko Paulo i tetai atu tumu i tau ei te tu tiratiratu kia akariro ia tatou kia taakaaka. Kua na ko maira aia: “Naai i akatu ke ia koe i tetai ke ra? Ae, eaa taau apinga kare i te mea i rauka mai ia koe? I teianei, me i rauka mai ia koe te reira, eaa koe i akatietie ei mei te mea rai e kare te reira i te mea orongaia mai?” (1 Korinetia 4:7, NW) Kare e ekokoanga no te reira, me ka rave tatou i te meitaki e no tatou uaorai ia, kia akaparau no ta tatou au apinga, te au kite, e te rauka anga, kare ia i te tu tiratiratu. Te tauturu maira te tu tiratiratu i te akava ngakau meitaki no tatou ki mua i te aroaro o te Atua, kia riro “ei akono [“tiratiratu ta tatou,” NW] i te au mea katoa nei.”​—Ebera 13:18.

5. Akapeea oki ta te tu tiratiratu tauturu ia tatou me ka rave tatou i tetai tarevake ra?

⁵ Ka tauturu te tu tiratiratu ia tatou kia taakaaka me ka rave tatou i tetai tarevake ra. Ka akariro te reira ia tatou kia papa ua no te ariki e kua apa rai tatou, kare i te tautaanga kia akatika ia tatou uaorai me kare kia tuku atu i te akaapa anga ki runga i tetai ke ra. E no reira, mei ia Adamu i akaapa ra ia Eva, kare a Davida i akaapa ia Bate-seba, i te na ko anga e, ‘Kare aia i tau kia paʼi iaia uaorai kia kitea pu uaia. Kare i rauka iaku i te kopae ke i te timata anga.’ (Genese 3:12; 2 Samuela 11:2-4) Ko te tika ra, ka tau kia tuatuaia e i tetai pae, ka tauturu te tu tiratiratu kia taakaaka tatou; e i tetai pae oki, ka tauturu te taakaaka ia tatou kia tiratiratu.

Ka Tauturu te Akarongo ia Iehova kia Taakaaka Tatou

6, 7. Akapeea ta te akarongo i te Atua ra tauturu anga ia tatou kia taakaaka?

⁶ Ka tauturu katoa oki te akarongo ia Iehova kia taakaaka tatou. Na te arikianga i te maata o Tei Anga maira, koia Tei Ngateitei i te Ao Katoa, ka tapu te reira kia kore tatou e manako e e maata katoa oki tatou uaorai. Mei teaa ra te meitaki ta te peroveta ko Isaia akamaara anga ia tatou i te reira! Ia Isaia 40:15, 22 ka tatau tatou: “I na, e tau te pa enua nei mei te topata okotai no roto i te bakete, e kua manakoia mei te ungaungā one ki runga i te aite tautau ra. . . . Nana na tei noo ki runga i te tua o te enua nei, e mei te kereteki ua te aronga e noo i reira iaia.”

⁷ Ka tauturu katoa oki te akarongo ia Iehova me ka manako ngakau tatou e kua mamae tatou no tetai tumu tika kore ua. Kare ra e kia noo maromaroa ua no tetai tumu, ka tiaki taakaaka ua tatou ia Iehova, mei ta te tata taramo e akamaara maira ia tatou ia Salamo 37:1-3, 8, 9. Te tuatua maira te apotetoro ko Paulo i taua tumu rai e: “E taku au akaperepere e, auraka e akaoko, tuku ua atura i te riri; kua tataia oki e, ‘Te tuatua maira te Atu, ei iaku te akaoko, e naku e tutaki atu.’”​—Roma 12:19.

Tu Akaaka​—Te Mataara no te Pakari

8. Eaa te tu akaaka ka akatupu ei i tetai pirianga meitaki ma Iehova ra?

⁸ E manganui te au tumu i tau ei e ko te tu akaaka te mataara o te pakari. Ko tetai tumu, kua oti ke ana te akakiteia, te akatupu ra i te pirianga meitaki ma Tei Anga mai ia tatou ra. Kua akataka meitaki mai te Tuatua a te Atua ia Maseli 16:5 e: “Te rikarika rā Iehova i te aronga katoa i parau te ngakau ra.” Ka tatau katoa oki tatou ia Maseli 16:18 e: “Ko te parau to te mate ra na mua, e te ngakau nengonengo ra, to te inga ïa na mua.” Kare e roa atu ana ka tupu te kino ki te aronga ngakau parau. Ka tika ra kia tupu te reira no ta tatou oki e tatau ia 1 Petero 5:5: “E kotou ravarai oki ka kauraro ia kotou uaorai, e kia kakauia kotou i te akaaka; e patoi te Atua i tei nengonengo, e oronga mai i te meitaki no tei akaaka.” Ka kitea e kotou taua tumu rai i te akatutu anga ta Iesu i oronga maira no te Pharisea ra e e terona tetai tei pure ra raua. Ko te terona akaaka ra tei kitea e tuatua tika ia.​—Luka 18:9-14.

9. Eaa te tauturu a te tu akaaka i te au tuatau tupu mai te kino ra?

⁹ E mataara pakari te tu akaaka no te mea te akariro ra te tu akaaka kia ngoie ua no tatou kia akarongo i te ako te kitea ra ia Iakobo 4:7: “E tenana e kauraro atu kotou i te Atua.” Me e tu akaaka to tatou, kare tatou e meameaau me ka tuku a Iehova kia rokoia tatou e tetai manamanata. Ka rauka i te tu akaaka te akariro ia tatou kia mataora ua ma to tatou au turanga e ka akakoromaki oki. Ko te tangata ngakau parau ra e mataora kore tona, te anoano ra kia maata atu tana, e ka meameaau me tupu mai te au turanga kino ra. I tetai pae, ka akakoromaki te tangata tu akaaka i te au tu ngata e te au timataanga, mei ta Iobu i rave ra. Kua mamae ra a Iobu i te kore anga tana au apinga katoatoa e kua rokoia aia e tetai maki mamae kino roa, e i muri akera kua ako atu tana vaine iaia kia rave i tetai mataara no te tu parau, i te na ko anga: “Ka akakino atu i te Atua, ka mate atu ei.” Eaa tana pau anga? “Kua tuatua maira aia kiaia, Te tuatua nei koe mei tetai o te au vaine neneva e tuatua ra. E āriki ainei tatou i te meitaki mei ko mai i te Atua, e auraka tatou e āriki katoa i te kino? Kare rai te vaa o Iobu i ara i teia katoa nei au mea.” (Iobu 2:9, 10) No te tu akaaka o Iobu, kare aia i meameaau mari ra kua kauraro ua aia i ta Iehova ra au mea i akatika kia tupu mai kiaia ra. E i te openga ra kua rauka iaia tetai tutaki puapinga maata.​—Iobu 42:10-16; Iakobo 5:11.

Ka Akatupu te Tu Akaaka i te Au Pirianga Meitaki ma Etai Ke Ra

10. Akapeea te tu akaaka i te akameitaki mai anga i to tatou pirianga ma te au taeake Kerititiano ra?

¹⁰ Ko te tu akaaka te mataara pakari no te mea ka akatupu i te au pirianga meitaki ma to tatou au taeake Kerititiano ra. E meitaki ra te ako mai a te apotetoro ko Paulo ia tatou e: “Auraka takiri e mea e raveia ma te taumāro, e te akanengonengo puapinga kore; ei ngakau akaaka ra, i te manako akameitaki atu tetai ki tetai, auraka iaia uaorai. Auraka te tangata e akono i tona anake uaorai au mea, e akono katoa ra i to etai ke ra au mea.” (Philipi 2:3, 4) Ka arai pakari mai te tu akaaka ia tatou kia kore e taemoemo atu ma etai ke ra me kare kia kitea e meitaki atu ia etai ke ra. Ka akatupu te reira au tu manako i te au manamanata no tatou e no to tatou au taeake Kerititiano oki.

11. Eaa ka raukaʼi i te tu akaaka i te tauturu ia tatou kia kopae ke i te rave tarevake ra?

¹¹ E putuputu te tu akaaka i te tauturu anga ia tatou kia kopae ke i te rave anga te au tarevake. Naea ra? No te mea ka tapu te tu akaaka ia tatou kia kore e irinaki maata roa ia tatou uaorai. Inara, ka ariki ra tatou i ta Paulo ako ia 1 Korinetia 10:12: “Ko te manako ra e te tu ra aia, kia matakite aia ko te inga aea.” E maata roa te irinaki o te tangata ngakau parau iaia uaorai, e no reira ka ngoie ua aia i te rave tarevake no te au mana o vao maira me kare no tona uaorai au tu paruparu.

12. Eaa te apainga no te Tuatua Tapu te ka akakeuia tatou, e te tu akaaka kia rave?

¹² Ka tauturu te tu akaaka ia tatou kia akono i te umuumu anga no te kauraro anga. Ia Ephesia 5:21, te akoia maira tatou: “Ma te [“kauraro,” NW] marie kotou tetai ki tetai ma te mataku [“ia Karaiti,” NW].” Ei mea tika tikai, kare ainei tatou katoatoa e tau kia kauraro marie? E mea tau no te tamariki kia kauraro atu i to ratou nga metua, te au vaine i ta ratou au tane, e te au tane oki ki te Karaiti. (1 Korinetia 11:3; Ephesia 5:22; 6:1) Pera katoa, i roto i tetai ua atu putuputuanga Kerititiano, te katoatoa, kapiti katoa oki te au tavini orometua ra, ka tau kia akaari i te kauraro marie ki te aronga pakari ra. Kare aina i te tika katoa e te kauraro marie ra te aronga pakari i te pupu tavini akono meitaki, kia maata oki i tei monoia e te akaaere kotinga ra? Pera katoa oki, ka tau te akaaere kotinga kia kauraro marie i te akaaere tapere ra, e te akaaere tapere ki te Kumiti Manga o te enua i te ngai te tavini ra aia. Ka akapeea te au mema Kumiti Manga? Ka tau rai ratou “kia kauraro marie tetai i tetai” e pera katoa ki te Pupu Akaaere te komono ra i “te tavini akono meitaki e te pakari” ko tei, tau katoa oki, kia kauraro ia Iesu, koia te Ariki akateronoia ra. (Mataio 24:45-47) Mei tetai ua atu pupu o te aronga pakari ra, ka tau katoa oki te au mema o te Pupu Akaaere kia akangateitei atu i te tumu manako o etai ke o ratou ra. Ei akatauanga, penei ka manako tetai e e manako meitaki tana. Inara me kare e rava te numero o etai atu mema te ka akatika mai i tona manako ra, ka tau aia kia akaruke ua i te reira tumu manako memeitaki. E mea tika tikai, ka tau tatou ravarai kia taakaaka, no te mea e turanga kauraro anake to tatou nei.

13, 14. (a) Eaa te turanga taka ke ta te tu akaaka te ka tauturuia tatou? (e) Eaa te akatauanga ta Petero i akanoo maira no runga i te arikianga i te ako?

¹³ E maata oki te kiteia te tu akaaka e ko te mataara pakari ia i te mea ka akariro te tu akaaka kia ngoie ua no tatou kia ariki i te apiianga e te ako. Te anoanoia ra te ako no tatou tataki tai i etai taime, e ka meitaki oki tatou kia aru i te apiianga ia Maseli 19:20: “E akarongo i te ako, e āriki i te apii, kia pakari koe i toou openga.” Mei tei akakite meitakiia maira, ka takore atu te tu taakaaka i te mamae o te patia anga e te ako me kare apiianga. Kapiti katoa oki, kua apii maira te apotetoro ko Paulo ia tatou ia Ebera 12:4-11, i te pakari o te kauraro taakaaka i te ako. Na teia tu anake ua e raukaʼi ia tatou te manakonako atu kia arataki pakari i to tatou aerenga ki mua, e i te openga kia rauka te tutaki no te ora mutu kore. Mei teaa ra te tupu anga mataora te reira!

¹⁴ No teia tu penei ka tau tatou kia tou atu ki te akatauanga o te apotetoro ko Petero. Kua orongaia atu e te apotetoro ko Paulo tetai ako anga pakari kiaia, mei ta tatou ka kite i te tataanga ia Galatia 2:14: “E kite akera au i to ratou aerenga tika kore i te tuatua-mou o te evangelia nei, karanga atura au kia Petero ki mua ia ratou ravarai, Te akono na koe te ngati Iuda i ta te etene, kare i ta te ngati Iuda, eaa oki koe i māro atu ei ki te etene e akangati Iuda?” I manako akariri ainei te apotetoro ko Petero? Me i akapera aia, kare no te tuatau roa, mei tei kitea ra i tana taiku anga i muri akera i “to tatou taeake akaperepere ra mei ta Paulo” ia 2 Petero 3:15, 16.

15. Eaa te pirianga o to tatou tu akaaka e to tatou tu mataora oki?

¹⁵ Tera katoa oki te tumu no te rava ua i taau uaorai, te merengo ua. Kare tatou e mataora me ka kore tatou e merengo i ta tatou tuanga, ta tatou au angaanga, e to tatou au akameitakianga. Ka mareka ua te Kerititiano taakaaka i te tu manako e: “Me ka akatikaia e te Atua te reira, ka rauka iaku i te akakoromaki,” ko te reira tikai ta te apotetoro ko Paulo i tuatua, mei ta tatou ka tatau ia 1 Korinetia 10:13: “Kare kotou i rokoia e te timataanga, mari ra mei ta te tangata nei rai: e tuatua-mou ra ta te Atua, e kare aia e vaoo ia kotou kia timataia, mari ra ko te tika ia kotou kia akakoromaki ra; e akatupu katoa aia i te akapuanga i taua timataanga ra, kia tika ia kotou kia akakoromaki.” E no reira ka kite akaou tatou e akapeea te tu akaaka i riro ei ei mataara pakari, no te mea ka tauturu ia tatou kia mataora noatu rai eaa ta tatou tuanga.

Ka Tauturu te Aroa ia Tatou kia Taakaaka

16, 17. (a) Eaa te akatauanga Tuatua tapu te akamaata maira i te tu meitaki rava no te tauturuanga ia tatou kia taakaaka? (e) Eaa tetai akatauanga te akatutu maira i te reira tumu?

¹⁶ E maata atu i tetai apinga ke ra, ka tauturu te aroa noinoi kore, a·gaʹpe, ia tatou kia taakaaka. Eaa ra i raukai ia Iesu i te akakoromaki taakaaka roa i tei tupu ra kiaia i te rakau-tamamaeanga ta Paulo i akataka atura ki to Philipi? (Philipi 2:5-8) Eaa ra aia i kore ei i manako e kia aite katoa aia ki te Atua ra? No tana uaorai i tuatua ra: “Te [“aroa,” NW] nei au i te Metua.” (Ioane 14:31) No reira rai aia i taki atu ei i te au taime ravarai i te kaka e te ngateitei kia Iehova, ki tona Metua i te rangi ra. E no reira, i tetai atu atianga kua akaketaketa atura aia e ko tona Metua anake i te rangi ra tei meitaki.​—Luka 18:18, 19.

¹⁷ E tupu anga tetai i te oraanga o tetai tangata atu tuatua ra no Marike i mua ana, ko John Greenleaf Whittier, ei akatutu anga i teia tumu. E tamaine inangaro ta teia tangata i tona tuatau e tamaiti iti ra, i tetai akaputu anga no te apii tataanga tuatua, kua tika te tata anga a taua tamaine ra i tetai tuatua, inara kua tarevake ta taua tamaiti ra. Kua kino roa te manako ngakau o taua tamaine ra no te reira. No teaa ra? Mei ta te tangata atu tuatua ra i maaraara ana, kua tuatua taua tamaine ra: “E mii toku naku i tata i taua tuatua ra. E reka kore au iaku no tei teitei atu ia koe . . . no te mea kia kite koe, e aroa toku ia koe.” Ae, me e aroa to tatou i tetai, ka anoano rai tatou iaia ki runga ake, kare ki raro io ake, ia tatou no te mea e tu akaaka to te aroa.

18. Ka tauturu mai te tu akaaka ia tatou kia akono i teea apiianga Tuatua tapu ra?

¹⁸ E apiianga meitaki teia no te au Kerititiano katoatoa e maata oki no te au taeake. Me no tetai angaanga takake ra, ka rekareka aina tatou e i rauka i to tatou taeake te reira e kare ia tatou, me kare ka manako ngakau ainei tatou i tetai manga vareae e te riri? Me e aroa tika tikai to tatou i to tatou taeake, ka rekareka tatou e i riro iaia taua angaanga taka ke ra me kare koia tei kitea mai me kare te tika no te angaanga. Ae, ka akariro te tu akaaka kia ngoie ua te akarongo i te ako ra: “E arataki i te akangateitei anga tetai e tetai.” (Roma 12:10, NW) Te tatau ra tetai atu urianga e: “E akangateitei atu tetai i tetai ki runga ake ia kotou uaorai.” (New International Version) Pera katoa, te akoia maira tatou e te apotetoro Paulo: “E kauraro aroa ra to kotou tetai ki tetai.” (Galatia 5:13) Ae, me e aroa to tatou, ka rekareka ra tatou kia angaanga atu na to tatou au taeake, kia tavini atu ia ratou, ma te tukuanga i to ratou meitaki e te puapinga ki mua atu i to tatou uaorai, te umuumuia ra kia taakaaka tatou. Ka akono katoa oki te tu taakaaka kia kore tatou e akamaata e na te reira e kopae ke i te akatupuanga i te vaerua vareae me kare te riri i roto i etai ke ra. Kua tata a Paulo e “kare te aroa e akamaata, kare oki e akatietie.” Eaa i kore ei? No te mea ko te akakeu anga i te akamaata e te akatietie ko te noinoi ia, te taemoemo, inara ko te aroa ko te tu ia no te noinoi kore.​—1 Korinetia 13:4.

19. Eaa nga akaraanga no te Puka Tapu te akatutu maira e te aere kapiti ra te tu akaaka e te aroa, mei te ngakau parau e te tu noinoi katoa oki?

¹⁹ E akatauanga taka meitaki te pirianga o Davida ma te Ariki ko Saula raua ko tana tamaiti ko Ionatana i te vai kapiti anga te aroa e te tu akaaka e akapeea katoa oki te vai kapiti anga te ngakau parau e te tu noinoi. No to Davida ra autu anga i te tamaki, kua imene te au vaine o Iseraela e: “Kua mate ta Saula e kua tausani, kua ngauru ra te tausani i ta Davida.” (1 Samuela 18:7) No te kore e taakaaka mari ra, kua pou i te ngakau parau, kua akamata a Saula i reira i te akamoupuku i te makitakita anoano kia ta ia Davida ra. Mei teaa ra te tuke te reira i te vaerua o tana tamaiti ko Ionatana! Ka tatau tatou e aroa atura Ionatana ia Davida mei te mea ko tona uaorai meta. (1 Samuela 18:1) Inara i akapeea a Ionatana i muri iora, i te kite anga e te akameitaki ra a Iehova ia Davida e koia kare ko Ionatana, te ka mono ia Saula ei ariki no Iseraela? Kua vareae ainei a Ionatana me kare kua riri? Kare rava ia! No te maata tona aroa ia Davida, kua rauka iaia i te tuatua, mei ta tatou ka tatau ia 1 Samuela 23:17: “Auraka e mataku: kare oki koe e rauka i te rima o toku metua ra o Saula; ka riro oki koe ei ariki ki runga ia Iseraela, e ei raro iti ake au ia koe; kua kite katoa oki toku metua ra ko Saula i te reira.” No to Ionatana ra aroa maata ia Davida kua akariro iaia kia ariki taakaaka i tana i manako ra e ko te anoano ia o te Atua e koai te ka mono i tona ra metua ei ariki no Iseraela.

20. Akapeea ta Iesu akakite mai anga i te pirianga vaitata i rotopu i te aroa e te tu akaaka ra?

²⁰ I te akataka maata atu anga i te pirianga i rotopu i te aroa e te tu akaaka ko tei tupu ra i te po openga o Iesu Karaiti ma tana au apotetoro ra i mua ake i tona mate anga. Ka tatau tatou ia Ioane 13:1 e “i aroa [a Iesu] i tona tangata i te ao nei, aroa ua atura aia ia ratou e tae ua atura ki te openga ra.” No muri mai i te reira, ka tatau tatou e kua orei a Iesu i te au vaevae o tana au apotetoro ra, i te rave anga mei tetai tavini akaaka ra. Mei teaa ra te apiianga meitaki i te tu akaaka!​—Ioane 13:1-11.

21. Ei taopenga, eaa i tau ei tatou kia taakaaka?

²¹ E tika, e manganui te au tumu no te taakaaka anga. Ko te mea tika ia, ko te mea tiratiratu ia e kia taakaaka. Ko te mataara ia no te akarongo. Ka akatupu te reira i te pirianga meitaki ma te Atua ko Iehova ra e ma to tatou au taeake akarongo oki. Ko te mataara ia no te pakari. I rungao katoa ra, ko te mataara ia no te aroa e ka apai mai i te tu mataora mou ra.

Akapeea Koe me Pau?

◻ I teea au mataara te tu tiratiratu e tauturu ei kia taakaaka?

◻ Eaa ka raukaʼi i te akarongo ia Iehova te tauturu mai ia tatou kia taakaaka?

◻ Eaa te akaari maira e ko te tu akaaka te mataara pakari?

◻ Eaa ra te aroa ka tauturu mai ei ia tatou kia taakaaka?

[Tutu i te kapi 21]

Kua kauraro taakaaka a Iobu iaia uaorai kia Iehova. Kare aia i “akakino atu i te Atua, ka mate atu ei”

[Tutu i te kapi 23]

Kua kauraro taakaaka ua a Petero i ta Paulo akoanga iaia i mua i te au tangata ra