Na te Atua e Akatupu i te Reira​—Te Rave ra Ainei Koe i Taau Tuanga?

KA TAMANAKO ana i te tutu. Tei roto koe i tetai aua manea, tei koropiniia e te au tumu rakau ieie, te au rakau rikiriki, e e maata ua atu te au tiare karakara ma te kaka. Te au matie auika matie tei topa atura ki te au ope akono meitakiia ra o tetai kauvai te pupu ra i te au vai mapia. Kare e mea e takino ra i te akara anga. Ma te umere, ka ui koe e naai i maani i teia ngai manea. Te pau anga ka karanga te tangata akono aua e na te Atua e akatupu ana i te au mea ravarai.

Ma te tau ra kua kite ua koe i te reira. E kua maara ia koe te au tuatua a te tangata akono aua me tae koe ki te kainga no te akara i toou uaorai aua akono koreia, kare okotai mea manea e tupu ra i reira, kua akaputu ua te au teita, e kua akaki te au vai ua i te au vaarua viivii i roto i te one. Kua anoano oonu tikai koe kia rauka tetai aua noou mei te mea taau i atoro ua atura. No reira, te irinaki ngaueue kore anga i te au tuatua a te tangata akono aua, kua eke koe ki runga i toou nga turi no te pure akatenga ki te Atua kia maani i te au tiare manea kia tupu i roto i toou aua. Eaa te ka tupu? E kare ua, e tikai.

Akapeea te tupu anga pae vaerua? Penei e anoano pakari toou no te akara i te au mea kia tupu i te pae vaerua, na roto i te tu o te au pipi ou e ariu maira ki te tuatua mou o te Tuatua a te Atua me kore ra i toou uaorai tere anga ki mua i te pae vaerua. E penei ka pure akatenga koe kia Iehova kia oronga mai i teia tu tupu anga, ma tetai akapapu anga oonu e e mana tona no te rave i te reira. Inara ka riro ainei toou anoano pakari, te pure akatenga, e te irinaki anga i te mana o te Atua kia oronga mai i te tupu anga?

Na te Atua e Akatupu i te Reira

Penei ka manako koe e ko taau tuanga i te orongaanga mai i te tupu anga pae vaerua e meangiti ua te reira, e te puapinga kore. Kare ainei te apotetoro ko Paulo i tuatua i teia i roto ia 1 Korinetia 3:5-7? Kua tata aia e: “Koai a Paulo, e koai oki a Apolo, mari ra e orometua i akarongo ei kotou, ko ta te Atu ïa i oronga mai ia maua katoa nei? Naku oki i tanu, na Apolo i tamauu ki te vai; na te Atua ra i akatupu. E teianei, kare a te tanu, kare oki a te tamauu ki te vai; ko te Atua ra ko tei akatupu.”

Te akatika tikai ra a Paulo e me tupu te au mea, ka aere te au akameitaki anga ki te Atua. Penei ka akateateamamao tetai tangata akono aua i tana one, te ruru i tana ua, e kua akono meitaki i te au tiare, inara i te openga na te mana vavaria ra o te Atua e akatupu ana i te reira. (Genese 1:11, 12, 29) Eaa, i reira, ta Paulo e tuatua ra i tona karanga anga e “kare a te tanu, kare oki a te tamauu ki te vai”? (“Kare e ko te au tangata akono i te aua ma ta ratou tanuanga e te tamauuanga te tare ra,” The New English Bible.) Te akameangiti ra ainei aia i te puapinga o te tuanga tataki tai a te orometua i te akatupuanga i te au pipi ou, te tuatuaanga e i te openga kare e kino ana e akapeea tatou i te rave anga i ta tatou angaanga orometua?

“Kare a te Tanu”

E akamanako ana e i roto i teia tuanga o tana reta, kare a Paulo e uriuri ra i te angaanga orometua Kerititiano mari ra te neneva o te aruanga i te tangata e kare ia Iesu Karaiti. Te oronga ra etai pae i Korinetia i te puapinga kare no ratou ki te au tavini rongoia o Iehova, mei ia Paulo e Apolo. Ko tetai pae te akamaata ra ratou i te akapupu anga e te akateiteianga i te au tangata tei manako ra e e teitei atu ratou i to ratou au taeake Kerititiano.​—1 Korinetia 4:6-8; 2 Korinetia 11:4, 5, 13.

Te akapaapaaanga i te au tangata na teia tu kare ia i te mea oraora. E manakoanga pae kopapa te reira, e te oronga maira i te tu vareae e te tu ngata. (1 Korinetia 3:3, 4) Te akaari ra a Paulo i te ka tupu mei teia tu manakoanga. Te karanga ra aia: “E e taumāro anga tei rotopu ia kotou na. Teia taku tuatua, te karanga na kotou e, No Paulo au; e no Apolo au; e no Kepha au; e no te Mesia au.”​—1 Korinetia 1:11, 12.

No reira, i tona tata anga, e ko “te tangata tanu e te tangata tamauu e kare ua ia” (Phillips), te tamaki ra te apotetoro i teia tu manako kopapa, te akakiteanga i te anoano no te akara kia Iesu Karaiti ei Arataki e kia akatika e te aere ra te au kaka ravarai no te tupu anga i roto i te putuputuanga ki te Atua. Te au apotetoro e tetai atu aronga pakari e au tavini ua ratou no te putuputuanga. Kare tetai ua atu e tau kia akateitei me kore ra te kimi i te turanga teitei me kore kia akamaataia. (1 Korinetia 3:18-23) No reira ko te tangata tanu e te tangata tamauu e kare ua ia, i karangaʼi a Paulo, “me akaaiteia kiaia ko tei oronga ra i te ora ki te ua.”​—1 Korinetia 3:7, Phillips.

Ta Iehova Aronga Angaanga

Te karangaanga i teia, kare te apotetoro a Paulo i akameangiti i te puapinga i ta tatou tuanga i roto i te tanuanga e te pipianga. Kare aia i akakoro ia tatou kia akamata i te manakoanga, “e ka akatupu te Atua i te au mea i tona uaorai tuatau,” e oti te noo ua anga no te tiaki iaia kia rave i te reira. Kua kite aia e ko ta tatou ka rave e akapeea tatou i te rave anga i te reira e maata tana ka rave ki runga i te tupu anga o te au mea.

No reira a Paulo i akamaroiroi putuputu ei i te au Kerititiano kia angaanga pakari i ta ratou angaanga orometua e te akameitaki atu i to ratou au tu karape ei au puapii. Ka akamanako ana i te ako anga tana i oronga ki te tangata mapu ra ko Timoteo. “Kia matakite ia koe, e taau e apii ra; e tamou tika rai i te reira: tei te akapera oki e oraʼi koe, e te aronga katoa e akarongo mai ia koe ra.” (1 Timoteo 4:16) “Te akaue ua atu nei au ia koe . . . , e tutu aere i te tuatua, kia rave viviki i te reira . . . , ma te akakoromaki anga roa e te rave anga i te apiianga. . . . E rave tamou i taau angaanga orometua.” (2 Timoteo 4:1, 2, 5, NW) Kare e ­pauna te taime i ta Timoteo angaanga pakari anga no te akameitaki atu i tona au tu karape me kare tana tanuanga e te pipianga e rave maata ana no te akatupu i te au mea.

Mei ia Paulo e Apolo rai, ka rauka katoa ia koe te akameitaki anga maata o te tavinianga ei tetai o te aronga angaanga a te Atua. (1 Korinetia 3:9; 2 Korinetia 4:1; 1 Timoteo 1:12) Mei tera te tu ra, e angaanga puapinga taau. Kare te tangata akono aua e anoano i te Atua kia oronga temeio ua mai i tetai aua manea ma te kore e tauta anga i te tua o te tangata akono aua. E tau ainei kia tuke mai te tupu anga pae vaerua? Kare rava. Mei te tangata tanutanu rai tei akakoromaki ra i ‘te tatari marie ua i te kai meitaki o te enua nei,’ kia akakeu maroiroi tatou i te reira na mua i te tanuanga e te tamauuanga, te tatari anga koi akatupu ei te Atua i te reira.​—Iakobo 1:22; 2:26; 5:7.

E Rave i Taau Tuanga

I te mea, mei ta te apotetoro ko Paulo e karanga ra, “e rave tetai e tetai i tana uaorai tutaki e tau i tana uaorai angaanga,” e tau tatou i te ui kia tatou uaorai e te akapeea ra ta tatou angaanga anga.​—1 Korinetia 3:8.

Te karanga ra te tangata karape akono aua ko Geoffrey Smith e: “Kare e au tu tau takake ra tei anoanoia e riro mai e ei tangata akono aua, mari ra ko tetai tu inangaro i te au rau rakau.” (Shrubs & Small Trees) Ma te aiteite rai, kare e au tu tau takake tei iri maira tei anoanoia no tatou ei aronga angaanga na te Atua, tera ua ko etai tu inangaro ma te ngakau tae tikai i te au tangata e tetai tu puareinga kia taangaangaia e te Atua.​—2 Korinetia 2:16, 17; 3:4-6; Philipi 2:13.

Ka tamanako ana i etai o te ako anga meitaki tei orongaia e te au tangata akono aua ma te karape. Mei ta tetai mana tataanga i karanga ra, i te mea ka puareinga ua tetai tangata akono aua kite kore i te akarongo ki te aronga kite tikai atu iaia, “ka viviki ua te tangata apiipii ra kia riro mai ei tangata karape ra.” E te karanga ra rai teia mana tataanga, “ka kite ua rai te tangata karape i tetai mea ou no te apii atu.” (The Encyclopedia of Gardening) Te puareinga ua ainei koe i te ariki i te tauturu e te terenianga ta Iehova e oronga maira e raukaʼi ia koe i te tanu e te tamauu ma te tau tikai? Me ka pera koe, noatu e e ou ua koe i te angaanga me kore e kite kore i te reira, ka rauka ia koe i te akatupu i tetai atu au tu karape ei tangata angaanga na te Atua e e riro mai ei kia “tau kia apii atu ia etai ke ra.”​—2 Timoteo 2:2.

I te mea te puareinga ra aia i te akarongo e te apii, i karangaʼi a Geoffrey Smith, “ka kopae te tangata akamatamata ra i te au vaarua kino rava atu.” I te mea ka akarongo tatou ki te arataki anga ta Iehova e oronga maira na roto i tana Tuatua e tana akaaerenga, ka rave tatou i te au mea na tana mataara. Ei akaraanga ka kopae i reira tatou i te au vaarua mei te taumaro neneva anga ki te aronga tei inangaro ua ra i te karo me kore te ta ra ki rungao i te au tuatua.​—Maseli 17:14; Kolosa 4:6; 2 Timoteo 2:23-26.

Ko tetai ako anga meitaki no te akono aua ko te manako meitaki anga i te au mea i mua ake ka rapurapu ei i te ko i te one. “I mua ake ka tukuiaʼi te pe ki te one,” i karangaʼi The Encyclopedia of Gardening, “e akapou i te taime ma te marie ra te akapapaanga [i taau manakonakoanga ra].” Te inga ra ainei koe ki roto i te puereere o te rapurapuanga ki roto i te angaanga orometua Kerititiano ma te kore na mua te akamanako meitaki anga ma te pure i taau ka inangaro no te akatupu e akapeea i te rave tau tikai anga i te reira? E rave kia rauka taau au manako papu i mua ake ka akamata ei. Ei akaraanga, ka akamanako ana, no runga i te tu o te au tangata taau ka aravei e te au manamanata taau ka aro atu, e te akateateamamao no te rave atu i te reira. Ka tuku teia ia koe kia “maata [taau] kia rauka. . . . kua akaarite [koe] uaorai i te au mea katoa i te tangata ravarai nei.”​—1 Korinetia 9:19-23.

“Auraka e Tāpu ua i to Rima”

Me ariki tatou i te akameitakianga o te tavinianga ei aronga angaanga na te Atua, kare tatou e tapupu i ta tatou tuanga o te taokotai anga. “Ei te popongi ka ruru ei i taau ua, e ei te aiai auraka e tāpu ua i to rima: kare oki koe i kite i te ka tupu, me ko teia, me ko tera, penei­ake ko te meitaki kapipiti katoa ra.” (Koheleta 11:6) Te au tupu anga openga tei roto ia i to Iehova nga rima, inara ka kokoti anake tatou me na mua i te ruru ma te aruaru ra.​—Koheleta 11:4.

Kare okotai aua e akamaneaia na roto i etai koanga tutu ua, rave ua e te akatotoanga i te au ua. E aiteite rai, e maata atu tei umuumuia i te angaanga orometua Kerititiano i etai tuanga tutu ua i te tua anga i te au puka Puka Tapu. Ei aronga angaanga na te Atua, te anoanoia ra tatou ma te aruaru ra e te mako kia akakite i te tuatua meitaki no runga i te Patireia o te Atua, te kimianga i te aronga tei inangaro tikai ra. (Angaanga 13:48) E akamaara i te kaveinga i te au tuatua a te apotetoro ko Paulo ia 2 Korinetia 9:6: “Ko te ruru ma te akaperepere ra, e kokoti ïa ma te mea ngiti; e ko te ruru ma te akaperepere kore ra, e kokoti ïa ma te maata.”

Mei te au tangata akono aua meitaki ra, ka tauta tatou i te tanu ki roto i te one meitaki. Inara, me tanuia tetai mea ki roto i te one meitaki rava atu, kare ko te reira te mea openga. Kua karanga a Geoffrey Smith e: “Kare teia i te aite anga e me tanuia te reira kare e mea ke atu tei umuumuia mei te tangata nana te apainga mari ra ko te oko anga mai i tetai noo anga porotito e te marumaru.” Kare, e tupu ei te au mea, te umuumuia ra te tu tauta i te tamauuanga e te paruruanga i te au rakau.​—Akaaiteia atu kia Maseli 6:10, 11.

Penei ko te aite anga o te angaanga orometua Kerititiano e ko te angaanga pakari anga no tetai tuatau roa me kare e apinga e tupu ana. Inara ma te viviki, e i tetai au taime tei tapapa koreia, ka tupu tetai au tupu anga vavaria. Kua karanga a Geoffrey Smith e: “E tuatau roa tei o atura i roto i te akono anga aua o te rave anga angaanga tei matauia kairo atu ki te au tuatau o te au manea puapinga tikai tei akangaropoinaia te koanga, te vaereanga, e te tu roiroi pakari.” Ka rauka katoa ia koe te au tuatau o te merengo anga puapinga tikai me ariu mai tetai ngakau akarongo ki te tuatua o te tuatua mou​—tera ua kia puareinga koe i te akamata anga i te koanga, te tanuanga, te vaereanga, e te tamauuanga.​—Akaaiteia atu kia Maseli 20:4.

Kua kite a Paulo raua ko Apolo e kare ta raua angaanga tutuanga Patireia e te kimi anga pipi i riro ana kia rauka mai etai rongo anga maata ma te takake ra i roto i te putuputuanga Kerititiano. Kua marama raua e na te Atua i akatupu i te au mea. Noatu rai kua tanu raua e kua tamauu​—ma te aruaru ra. Kia aru rai tatou i to raua akaraanga e kia tuku ua ia tatou uaorai ki te Atua ei “orometua i akarongo ei [tetai pae atu].”​—1 Korinetia 3:5, 6.

[Tutu i te kapi 23]

Na te Atua e akatupu ana i te au mea ravarai​—inara te rave katoa ra te tangata akono aua i tana tuanga