Akariroanga i te au Mea Ravarai ei Mea Ou​—Mei tei Totouia

“Kua tuatua maira tei noo ki runga i te terono ra, I na, te akariro nei au i te au mea ravarai ei mea ou. E kua tuatua maira aia: . . . e tuatua-mou oki teianei au tuatua e te pikikaa kore.”​—APOKALUPO 21:5.

1, 2. Eaa ra te au tangata e manganui i tikai kia ekoko kia akamanako i ta te tuatau ki mua e mou ra?

KUA tuatua ainei koe me kare kua manako, ‘Koai tei kite eaa ta apopo ka apai mai?’ Ka kite ra koe e eaa te au tangata ka ekoko ei kia akakite eaa ta te tuatau ki mua ka apai mai me kare kia irinaki i te aronga penei ka tuatua totou ua eaa te vai maira ki mua. Kare ua i te au tangata te kite kia akakite tika mai eaa te ka tupu i te au marama me kare au mataiti te aere maira.

² Kua akakite maira te makatini Forbes ASAP i tetai itiu no te tuatau. I roto i te reira, kua tata te vaa tuatua no te porokaramu tivi ko Robert Cringely: “I te openga te akataakaaka ra te tuatau ia tatou ravarai, inara kare tetai e mamae maata atu ana i nga rima o te tuatau ra i to te aronga totou ua. Te tautaanga kia akakite ua i te tuatau ki mua e tarekareka ia e vaitata oki ka ruti tatou i te au tuatau ravarai . . . Inara, ka rave ua atu te aronga karangaia ra e kite karape i te au totou anga ra.”

3, 4. (a) Eaa te manako anga o tetai papaki no te mareniamu ou ra? (e) Eaa te manakonako anga tikai o etai ke ra no te tuatau ki mua?

³ Penei kua kite koe i te reira ma te manakoanga maata tei akapouia ki te mareniamu ou, i te akaraanga e maata atu te au tangata te manako ra no te tuatau ki mua. I te akamataanga o te mataiti kua topa akenei, kua tuatua te makatini Maclean: “Penei ka riro te mataiti 2000 ei mataiti ua ki runga i te karena no te maataanga o te aronga Kanata, inara penei ka tau mei tetai akamataanga ou tikai.” Kua oronga a poropeta Chris Dewdney o te York University i teianei tumu no te manako irinaki anga: “Te aiteanga o te mareniamu ka rauka ia tatou kia orei i to tatou au rima no tetai anere mataiti kino tikai ra.”

⁴ Te aite ra ainei te tangianga o te reira mei te manako inangaroanga ra? I Kanata e 22 patene ua to te aronga tei akono i tetai votianga “tei irinaki e ka apai mai te 2000 ra i tetai akamata akaouanga no te ao.” Ko te tika, e vaitata i te apa “te manako maira i tetai au tamaki anga no te ao”​—e tamaki no te ao​—i roto i te 50 mataiti ra. Te taka meitaki ra, te manako ra te maataanga e kare e rauka i tetai mareniamu ou ra kia akakore atu i to tatou au manamanata, e te akariroanga kia ou te au mea ravarai. Ko Sir Michael Atiyah, koia tetai peretiteni mua o te Royal Society i Peritane, kua tata e: “Te aiteanga o te taui viviki anga o te aerenga . . . e ka apai mai te ruangauru ma tai anere mataiti i te au akaraanga kikino ki to tatou akaaerenga katoa. Te au manamanata no te tupu anga kia maata te au tangata, te kotinga anga te au apinga natura, te viivii anga te reva, e te totoaanga te putaua te tupu nei kia tatou i teianei e ka tika oki kia akonoia ei tumu rapurapu.”

5. Teiea te ngai e kiteai e tatou te akakite anga tau kia irinakiia no tei vai maira ki mua?

⁵ Penei ka tamanako koe, ‘I te mea kare e rauka i te au tangata te totou eaa te mou maira i to tatou tuatau ki mua, kare ainei e tau kia manako kore ua tatou no te tuatau ki mua ra?’ Te pauanga kare ia! E tika, kare e rauka tikai i te au tangata kia totou eaa te vai maira ki mua, inara kare tatou e tau kia manako e kare e rauka i tetai ke ra. Inara, ka rauka iaai, e eaa tatou ka tau ei kia irinaki no te tuatau ki mua? Ka rauka kia kitea e koe te au pau anga akamerengoanga i nga totou taka meitaki e a. Kua tataia ratou i roto i te puka atea maata ra te rauka anga e te tatau anga oki, tei atea maata katoa ra te kitea koreanga e te manako koreia​—koia te Pipiria. Noatu eaa toou manako no te Pipiria, e noatu te meitaki to kite i te Pipiria, te puapinga ra koe kia akamanako i eia nga irava akatakaia e a ra. Te totou tika maira ratou i tetai tuatau ki mua tei kaka meitaki maira. Pera katoa, te akataka maira eia nga totou taviri e a eaa toou tuatau ki mua e to taau au akaperepere katoa oki.

6, 7. Inaea a Isaia i te totou anga, e akapeea te tupu anga umere o tana au totou ra?

⁶ Te mea mua ka kitea ia Isaia pene 65. I mua ake i te tatauanga i te reira, e akamou ki toou manako i te akanooanga​—i te tata anga i teianei tumu e te turanga ta te reira i akakite. Ko te peroveta a te Atua ko Isaia, nana ra i tata teianei au tuatua, te ora ra aia e tere atu i tetai anere mataiti i mua ake i te openga te Patireia o Iuda. Kua tae mai te openga i ta Iehova akakore anga i te paruru anga i te au ngati Iuda tiratiratu kore ra, e te tukuanga i to Babulonia kia akatanea ia Ierusalema e ka apai atu ei i tona au tangata ei tuikaa. Kua rokoia te reira e tere atu i tetai anere mataiti i muri ake i ta Isaia totou anga i te reira.​—2 Paraleipomeno 36:​15-21.

⁷ No te akakiteanga tuatua enua o te tupu anga ra, kia maara e ma ta te Atua ra aratakianga kua totou mai a Isaia i te ingoa o te tangata Peresia, ko Kuro, kare ra i anauia ake, nana ra i akapou atu ia Babulonia. (Isaia 45:1) Na Kuro i akanoo i te oki anga te au ngati Iuda ki to ratou enua kainga i te 537 M.T.N. E mea umere ra, na Isaia i totou i taua akaoraanga ra, mei ta tatou i tatau i te pene 65 ra. Kua akara atu aia ki runga i te turanga ta to Iseraela ka rauka kia rekareka me oki ki to ratou enua kainga ra.

8. Eaa te tuatau mataora ki mua ta Isaia i totou, e eaa te tuatua anga e maata ra te manako angaia?

⁸ Ka tatau tatou ia Isaia 65:​17-19: “I na oki, te anga nei au i te rangi ou e te enua ou: kare oki tei muatangana ra e maaraia, kare e akamanako akaouia atu. E rekareka ra kotou, e e rere ua i te rekareka e tuatau ua atu, i taku e anga nei: i na oki, te anga nei au ia Ierusalema ei akapaapaa anga, e tona ra iti-tangata ei rekareka anga. E rekareka maata oki au ia Ierusalema, e e pingapingareka au i toku ra iti-tangata: kare oki e kitea akaouia i roto iaia, te reo aue, e te reo evakaku.” E tika, kua akataka a Isaia i te au tu tei meitaki roa atu i to te au ngati Iuda i noo ra i raro ia Babulonia. Kua totou aia i te tu rekareka e te rekarekaanga oki. I teianei e akara atu i te tuatua “rangi ou e te enua ou.” Ko teia te mea mua o nga tataanga e a o taua takiota tuatua ra i roto i te Pipiria, e ko eia nga tataanga e a ka rauka kia akatupu tikai i tetai tumu anga no to tatou tuatau ki mua, e te totouanga oki i te reira.

9. I akapeea te au ngati Iuda taito ra i o atu ei ki roto i tetai tupu anga no Isaia 65:​17-19 ra?

⁹ Te tupu anga mua o Isaia 65:​17-19 kua kapiti mai i te au ngati Iuda taito tei, rave i ta Isaia i totou tika maira, kua oki atu ki to ratou enua kainga, te ngai i akanoo akaou ei ratou i te akamorianga ma. (Ezera 1:​1-4; 3:​1-4) Inara, te kite ra koe, e kua oki atu ratou ki tetai enua kainga i runga i taua paraneta uaorai, kare ki tetai ngai ke atu i te ao e pini ua ake. Na tera kiteanga e tauturu ia tatou kia kite eaa te aiteanga o ta Isaia tuatua no te au rangi ou e tetai enua ou oki. Kare tatou e manakonako ke, mei ta etai e rave ra, no te au totou marama kore a Nostradamus me kare a etai atu au tangata totou ra. Kua akataka maira te Pipiria uaorai i te aiteanga o ta Isaia ra.

10. Akapeea te kite tika no tatou i te “enua” ou ta Isaia i totou maira?

¹⁰ I roto i te Pipiria, kare te “enua” e taiku ua ana i to tatou enua nei. Ei akatauanga, te tuatua tika maira Salamo 96:1 e: ‘E imene ia Iehova, e te pa enua katoa nei.’ Kua kite tatou e kare to tatou paraneta​—koia te enua maro e te au moana nui oki​—e kite i te imene. Ko te au tangata ka imene. Ae, te taiku ra te Salamo 96:1 ki te au tangata i te enua nei.a Inara te taiku katoa ra Isaia 65:17 i te “rangi ou.” Me te akatutu maira te “enua” i tetai taiate ou o te au tangata i te enua kainga ngati Iuda, eaa te “rangi ou”?

11. Eaa ta te takiota tuatua te “rangi ou” i tou maira?

¹¹ Te akakite ra te Cyclopædia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature, na M’Clintock e Strong: “Te ngai i akanooiai tetai orama totou ra, te akataka maira te rangi . . . i te akaputu anga katoa o te au mana tutaraanga . . . i rungao e te tutaraanga oki i te aronga i raro ake ia ratou, mei te rangi natura te tu ra i runga ake e te tutara ra i te enua nei.” Ko te takiota tuatua kapitiia ra “te rangi e te enua,” te akataka maira te Cyclopædia e ‘i te reo totouanga te akakite maira te takiota tuatua i te tu poritiki o te au tangata tuke tuke te au taoonga. Ko te rangi tei ngateitei; ko te enua te aronga noa ua, te au tangata tei tutaraia ra e te aronga mana taoonga.’

12. I akapeea to te au ngati Iuda taito ra kite anga i te “rangi ou e te enua ou” ra?

¹² I te oki anga te au ngati Iuda ki to ratou enua kainga, kua rauka ia ratou tei karangaia ra ko te akatereanga ou o te au mea ra. E pupu tutaraanga ou tetai. Ko Zerubabela, uanga o te Ariki ko Davida, koia te kavana, e ko Iosua te taunga maata. (Hagai 1:​1, 12; 2:21; Zekaria 6:11) Kua akanoo teia i te “rangi ou.” I rungao i teaa? Ko te “rangi ou” kua tutara ki rungao i te “enua ou,” koia te taiate tangata tei oki maira ki to ratou enua kia patu akaou ia Ierusalema e te iero oki no te akamorianga ia Iehova. No reira, i teianei tu tikai, te vaira te au rangi ou e tetai enua ou i te tupuanga tei kapiti atu i te au ngati Iuda i taua tuatau ra.

13, 14. (a) Eaa tetai atu tataanga o te takiota tuatua te “rangi ou e te enua ou” ta tatou ka tau kia akamanako? (e) Eaa ra ta Petero totou i manako maataiai i teia tuatau?

¹³ Kia matakite auraka e akakore atu i te tumu tikai. Kare teianei i tetai akono anga akataka anga Pipiria kare oki i tetai akara anga i te tuatua enua taito ra. Ka kitea e koe teia na te neke atu anga ki tetai atu tata anga no taua takiota tuatua te “rangi ou e te enua ou.” Ia 2 Petero pene 3, ka kitea e koe teianei tupu anga e ka kite oki e te o atura to tatou tuatau ki mua.

¹⁴ Kua tataia e te apotetoro ko Petero tana reta e tere atu i te 500 mataiti i muri mai i te oki anga te au ngati Iuda ki to ratou enua kainga. Ei tetai o ta Iesu au apotetoro, te tata atura Petero ki te au pipi a Karaiti, koia “te Atu ra” tei taikuia ia 2 Petero 3:2. I te irava 4, kua tuatua katoa a Petero i to Iesu ra “aerenga mai,” te akariro ra kia tau meitaki te totou i teia tuatau nei. Kua rava te akapapu anga te akaari maira e mei te Tamaki I o te Ao ra, e kua tae mai a Iesu i roto i te tu mana ei Tutara i te Patireia o te Atua i te rangi ra. (Apokalupo 6:​1-8; 11:​15, 18) Te rave ra teianei i tetai aiteanga taka ke i te manako anga no tetai atu apinga ta Petero i totou i teianei pene.

15. Akapeea ta Petero totou no te “rangi ou” i te akatupu angaia?

¹⁵ Ka tatau tatou ia 2 Petero 3:13: “Te tatari nei ra tatou i te rangi ou e te enua ou tana i tuatua maira, i te vai tika anga o te tuatua-tika ra.” Penei kua kite ke ana koe e ko Iesu i te rangi ra te Tutara maata i te “rangi ou” ra. (Luka 1:​32, 33) Inara, i etai atu au irava Pipiria te akakite maira e kare aia e tutara koia anake ua. Kua taputou a Iesu e ko te au apotetoro e etai ke atu mei ia ratou ra e ngai katoa to ratou i te rangi. I roto i te puka o Ebera, kua akataka mai te apotetoro ko Paulo i taua aronga ra ko “tei rauka katoa te kapiki anga no te rangi maira.” E kua tuatua a Iesu e ko te aronga o teia pupu ka noo ki runga i te au terono i te rangi ma ia katoa. (Ebera 3:1; Mataio 19:28; Luka 22:​28-30; Ioane 14:​2, 3) Ko te tumu teianei e ka tutara etai atura ma Iesu ei tuanga no te au rangi ou ra. Eaa i reira te aite anga o ta Petero tuatua “enua ou” ra?

16. Eaa te “enua ou” te vai nei i teianei?

¹⁶ Mei te tupu anga taito ra​—te oki anga o te au ngati Iuda ki to ratou enua kainga​—te tupu anga i teianei o 2 Petero 3:13 te kapiti ra i te au tangata tei kauraro ki te tutara anga na te au rangi ou ra. Ka kitea e koe e au mirioni ua atu i teia tuatau te kauraro mataora ra ki taua tutara anga ra. Te puapingaia ra ratou i tana porokaramu apiianga e te tauta ra kia aru i tana au ture te kitea ra i te Pipiria. (Isaia 54:13) Na teianei i akanoo i te tumuanga no tetai “enua ou” i te tu ta ratou ka akapapa i tetai taiate i te ao katoa no te au pa enua ravarai, te au reo, e te au tangata katoa, e ka rave angaanga kapiti ratou i te kauraro anga ki te Ariki tutara, kia Iesu Karaiti. Tetai tumu maata oki e ka rauka kia riro koe ei tuanga no teia!​—Mika 4:​1-4.

17, 18. Eaa te au tuatua ia 2 Petero 3:13 i oronga mai ei i tetai tumu no tatou kia akara atu ki te tuatau ki mua ra?

¹⁷ Auraka e manako ngakau e ko teia te openga no teia nei tumu, e kare ia tatou tetai atu akakiteanga oonu atu ki te tuatau ki mua. Te tika, ia koe e akara matatio ra i te tataanga ia 2 Petero pene 3, ka kitea e koe etai akakiteanga i tetai taui anga maata i mua akera. I te irava 5 e te 6, kua tata a Petero no te Vaipuke i te tuatau ia Noa, te Tiruvi tei akaopeiai te ao kino i reira ra. I te irava 7, kua taiku a Petero e ko “te rangi e te enua e vai nei,” te aronga tutara e te au tangata tini ra, te tapuia nei “kia tae ki te rā akavaanga, e te mate o te aronga akono kore i te Atua ra.” Te akapapu maira teia e ko te takiota tuatua “te rangi e te enua” te taiku ra kare ki te ao katoa e pini ua ake, mari ra ki te au tangata e to ratou aronga tutara oki.

¹⁸ I muri akera kua akataka mai a Petero e i te ra o Iehova te aere maira ka rave a Iehova i tetai tamaanga maata, i te akapapaanga no te au rangi ou e te enua ou tei taikuia ra i te irava 13. E akamanako i te openga o taua irava ra​—“i te vai tika anga o te tuatua-tika ra.” Kare ainei te reira e akakite ana i etai taui anga maata no te meitaki kia tika te tupu anga? Kare aina te reira e akatu mai i te manakonako no te au mea ou tikai, i tetai tuatau e kiteai e te au tangata te rekarekaanga maata atu i te oraanga i to ratou i teia tuatau nei? Me te kite ra koe i te reira, i reira kua rauka ia koe te kite oonu ki roto i ta te Pipiria au totou, te kite oonu e toko iti ua te kite ra.

19. I roto i teea akanooanga ta te puka o Apokalupo tou anga ki te “rangi ou e te enua ou” te aere maira?

¹⁹ Inara e aere mamao atu tatou. Kua akara tatou i te tataanga o te takiota tuatua “rangi ou e te enua ou” ia Isaia pene 65 e tetai atu ia 2 Petero pene 3 ra. I teianei e eeu atu ia Apokalupo pene 21, tei roto i reira tetai tata anga no teianei tuatua anga i te Pipiria. I reira akaou, na te kiteanga i te akanooanga e tauturu. E rua pene i mua akera, ia Apokalupo pene 19, ka kite tatou i te akataka anga i tetai akatutu anga tamaki​—inara kare i tetai tamaki i rotopu i nga enua riri ra. I tetai pae ko “Te Tuatua a te Atua.” Penei kua kite koe i te reira ei tetai taoonga no Iesu Karaiti. (Ioane 1:​1, 14) Tei te rangi aia, e te akakite mai nei teia orama iaia ma tona nuku vaeau i te rangi ra. Te tamaki atura iaai? Te taiku maira taua pene ra i te “au ariki,” te “au rangatira [vaeau] ra” te aronga mana ra, to “te tangata rikiriki e to te aronga mamaata.” Te kapiti ra teianei tamaki anga i te ra o Iehova te aere maira, koia te akapouanga o te rave kino. (2 Tesalonia 1:​6-10) I te aereanga ki mua, kua akatueraia mai a Apokalupo pene 20 na te akatakaanga i te apai ke anga “i taua ovi taito ra, koia oki te diabolo ra ko Satani.” Na teianei i akanoo i te papaanga no te akamanakoanga ia Apokalupo pene 21.

20. Te akakite maira Apokalupo 21:1 e eaa te tauianga maata te vai maira ki mua?

²⁰ Kua akamata te apotetoro ko Ioane ma te au tuatua marekaanga: “Kite atura au i te rangi ou e te enua ou; kua kore oki tei muatangana rangi e tei muatangana enua; e kare rava atura e tai.” Me akatumuia ki runga i ta tatou i kite ra ia Isaia pene 65 e 2 Petero pene 3, ka papu ia tatou e kare te aite anga o teia e e monoanga i te au rangi tikai e to tatou paraneta nei, ma tona au vai oonu ra. Mei ta te au pene i mua akera i akakite, te au tangata rave kino e ta ratou au tutara anga, kapiti katoa oki te tutara akara koreia ko Satani, ka apai keia atu. Ae, ko te taputou i konei no tetai akatereanga ou no te au mea te akao mai anga i te au tangata i te enua nei.

21, 22. Eaa te au akameitakianga ta Ioane e akapapu maira kia tatou, e eaa te aite anga no te orei anga i te au roimata ra?

²¹ Te akapapuia mai nei kia tatou teia ia tatou e tomo atu nei ki teianei totou meitaki tikai. Te tuatua ra te openga o te irava 3 no te tuatau e tei ko i te tangata ra te Atua, i te ariuanga i tona manako anga puapinga ki te au tangata te rave ra i tona anoano. (Ezekiela 43:7) Kua tuatua ua atura Ioane i nga irava 4, 5: “Nana [na Iehova] e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito. Kua tuatua maira tei noo ki runga i te terono ra, I na, te akariro nei au i te au mea ravarai ei mea ou. E kua tuatua maira aia kiaku, Ka tata ana: e tuatua-mou oki teianei au tuatua e te pikikaa kore.” Mei teaa ra tetai totou akamaroiroianga ra!

²² E tapu kia tongi i ta te Pipiria e totou maira. ‘Ka orei atu te Atua i te roimata katoatoa i to ratou mata.’ Kare te reira e taiku ana i te roimata te tama ua ra i to tatou mata, kare katoa oki e taiku i te roimata no te rekareka. Ko te roimata ta te Atua te ka orei atu ko te roimata no te mamaeanga, te mamae ngakau, te tu reka kore, e te taitaia. Akapeea e papu ei ia tatou? No te mea, ko teianei taputou meitaki a te Atua te piri atura ki te oreianga i te roimata no te ‘matenga, te aueanga, te aue maata, e te mamae oki ka kore atu ia.’​—Ioane 11:35.

23. Ko te openga o teaa au turanga ta te totou a Ioane i akapapu maira?

²³ Kare ainei teia e akapapu mai ana te cancer te au stroke, te maki pukuatu, e te mate oki ka takoreia atu? Koai o tatou kare i ngaro ake tetai akaperepereia ra ki tetai maki mate, maki rokoia mai, me kare tumatetenga? Te taputou maira te Atua i konei e ka kore atu te mate, te akakite maira e ko te tamariki te ka anauia mai i reira kare e aro atu i te tupu akeanga e ka ruaineia​—ka ope atu ki te matenga. Te aite anga katoa o teianei totou kare e maki Alzheimer, e osteoporosis, e fibroid tumor, e glaucoma, me kare noatu te au kau mata​—te mea matauia i te aronga ruaine ra.

24. Ka akapeea te “rangi ou e te enua ou” i te riroanga ei tetai akameitakianga, e eaa ta tatou ka uriuri manako a muri akera?

²⁴ Kare e ekoko anga e ka akatika koe me ka takoreia atu te matenga, te ruaine anga, e te maki mate, e ka meangiti mai te aueanga e te aue maata oki. Inara, ka akapeea oki te putaua ngata, te takino tamariki, e te takinga kinoanga tei akatumuia ki runga i te tu o te tangata ra me kare te kara o te pakiri? Naringa taua au apinga​—matauia i teia tuatau​—ka tupu ua atu, kare e kore ia tatou te aueanga e te aue maata oki. No reira, ko te oraanga i raro ake i “te rangi ou e te enua ou” kare e akairoia na teianei au tumu no te mii nei. Mei teaa ra tetai tauianga! Inara, kua akamanako tatou i teianei e toru ua o nga tataanga e a i te Pipiria no te takiota tuatua te au “rangi ou e te enua ou.” Te vaira e okotai ua te ka kapiti atu ma ta tatou i akara matatio ana e te ka akaketaketa i te tumu i tau ei tatou kia akara atu ki mua e aea e ka akapeea ta te Atua ra akatupu anga i tana taputou kia ‘akariro i te au mea ravarai ei mea ou.’ Ka uriuri manakoia i te atikara te aru mai nei taua totou ra e eaa ta te reira ka apai mai no to tatou nei mataora anga.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Eaa Taau i Maara?

• Eaa nga tataanga e toru te ngai i totou te Pipiria i te “rangi ou e te enua ou”?

• I akapeea te o atu anga te au ngati Iuda taito ra ki roto i tetai tupuanga o te “rangi ou e te enua ou”?

• Eaa te au tupu anga te kitea ra no te “rangi ou e te enua ou” tei taikuia e Petero ra?

• Akapeea ta Apokalupo pene 21 tou anga ia tatou ki tetai tuatau kaka ki mua ra?

[Tutu i te kapi 10]

Mei ta Iehova i totou ra, na Kuro i akanoo te papaanga no te oki anga te au ngati Iuda ki to ratou enua kainga i te 537 M.T.N.