Aea Tikai te au Mutu Kore e Tae Mai Ei?

“TE TAMAKI ko te reira tetai mea taui kore o te tuatua enua, e kare i ngaro i roto i te oraanga tangata me kore akaaerenga tangata,” i tataʼi a Will e Ariel Durant i ta raua puka The Lessons of History. “Ko te au, e turanga ngaueue te reira, te ka rauka i te akono uaia e te mana teitei me kare te ririnui aiteite.”

E tikai, noatu te au tauta anga pakari, kua oro ke te au mutu kore mei te tangata nei. No teaa ra? Te tumu, no te au mea i akatupu ei i te tamaki e oonu ake tona aka i te au putoto anga poritiki, i te au ngai, me kore i te au ngai tangata ta tatou e kite nei. Kua akara te nga Durant e i: “Te au mea i akatupu i te tamaki e aiteite rai ki te au mea i akatupuiaʼi, te tarere anga i rotopu i te au tangata tatakitai: te noinoi apinga, te ta ua, e te ngakau parau; te anoano no te kai, te enua, te au apinga, te inu, e te kite.”

Inara, te akakite maira tikai te Puka Tapu i te aka e akatupu ra i te taumaro anga e te tamaki i rotopu i te au tangata tatakitai e ma te tupuanga maata. Ka tatau tatou: “Noea te tamaki e te tauetono maata i roto ia kotou na? kare aina no ko na no to kotou anoano tika kore ra, ko tei tamaki ua ki roto i to kotou au melo na? Te maata ua ra te anoano, e kare rai i rauka: te ta ua na kotou, e te umuumu ua na, e kare rai i rauka: te tamaki na, te karo ua na, e kare akerai, no te mea kare kotou i pati.”​—Iakobo 4:1, 2.

Tei runga i reira te maro anga, i teia: E tae mai ei te au, kia takore takiri tatou kare ko te au akamata anga ua​—te tamaki, te keanga, te uri tumu i tetai kavamani, te orureau anga​—inara pera katoa te au aka i akatupuiaʼi​—te tarotokaka, te noinoi, te rotoriri, te tu kino—​i roto i te au tangata ravarai. Tau kia komonoia teia ki te au tu rave uaia ma te au tu karapii kore mei te aroa, te takinga meitaki, te irinaki, e te tu oronga ua. E aronga ainei tetai tei tau no te rave i teia? Me te irinaki ua ra te reira ki runga i te au tangata mate ua e te apa ua o te enua, te pauanga no te reira, kare. Inara te vaira tetai e kare i te mea ngata kiaia. Ko teia Tei mou i te pauanga ki te uianga: Aea tikai te au e tae mai ei?

Ko Tei Rauka i te Apai Mai i te Au

No etai 28 anere mataiti i topa akenei, kua akauruia te peroveta a Isaia kia akakite: “Kua anau mai oki tetai tama na tatou, kua orongaia mai tetai tamaroa na tatou: ei runga i tona ra pakuivi te au vai ei: e tapaia tona ingoa ia Umere, Tumu korero, te Atua Mana, te Metua no te tuatau mutu kore, te Ariki no te au. Kare e mutu te tupu anga o tona ra basileia, e tona au.”​—Isaia 9:5, 6.

Te akakite anga mai o teia te ka apai mai i te au ma te kore e ope kua akakiteia mai te reira e ko Iesu Mesia, “te Tamaiti na Tei Teitei.” (Luka 1:30-33; Mataio 1:18-23) Inara eaa teia ka manuiaʼi i te mea e kua poka tetai atu au tamaiti ariki e te tutara katoatoa? Te mea mua kia kiteia, e ko te “tama” tei taputouia kare aia e vai e tuatau ua atu ei pepe puapinga kore, mei ta etai pae e akatutu ra iaia. Mari ra, kia taangaanga aia i te ‘tutara tamaiti ariki’ ei “Ariki no te au,” ei akameitakianga mutu kore ki te tangata nei.

E maata i reira te vaira ki to Iesu tutara anga. Ei “Umere Tumu Korero,” e marama maata tikai tona i te tu natura o te tangata e te kite teitei, ka kite aia i to rotopu o te au maro anga ngata ma te akaoti atu i te au manamanata taratara te aro atura e te akariri atura i te au tutara o teianei ao i teia tuatau. (Mataio 7:28, 29; Mareko 12:13-17; Luka 11:14-20) I reira, ei “Atua Mana,” tei akatuakaouia mai mei te atua rai, a Iesu Mesia, tei akateronoia i te au rangi ra ei Ariki Mesia, nana e angaanga no te au na te ripitianga i tana i rave iaia i runga i te enua nei​—te akaoraanga i te aronga ma te au maki kare e rapakau, te orongaanga i te au kai e te vai inu ki te urupu maata, pera katoa te akaaere anga i te reva. (Mataio 14:14-21; Mareko 4:36-39; Luka 17:11-14; Ioane 2:1-11) Ei “Metua no te tuatau mutu kore,” tei ia Iesu te ririnui no te akaora akaou mai i te aronga tei mate e te oronga i te oraanga mutu kore kia ratou. Te noo anga e tuatau ua atu, te akapapuanga e kare e ope tana tutara e te au.​—Mataio 20:28; Ioane 11:25, 26; Roma 6:9.

No reira ma te papa, te papu ra e ko Iesu Mesia tei tau no te rave atu i te au aka oonu tei akatupu i te tamaki e te taumaro anga. Kare aia e angaanga ua mai i tetai rave anga au me kore tetai parani no tetai ora anga au no te pa enua, kia takore akaouia e tetai tamaki. Mari ra, ka akakore aia i te au poritiki, te au ngai, te ngai tangata, e te au tu tau kore i te pae o te kimianga puapinga na te apaianga mai i te tangata ravarai ki raro ake i te tutara anga okotai koia oki ko tona Patireia na te Mesia. Na te aratakianga i te au tangata ravarai i te akamori i te Atua mou okotai ko Iehova, ka takore takiri aia i tei akatupu tikai ra i te tamaki i te maata anga o te taime​—ko te akonoanga pikikaa. Kare e ekoko anga e ka akatupu a Iesu Mesia, te Ariki o te au, i teia au mea ravarai. Te uianga i reira, Aea?

Te Raveanga te Taki Atura ki te Au Mutu Kore

I muri ake i tona tuakaou anga e te aere anga ki te rangi i te 33 T.N., kua tapapa a Iesu i te tuatau akatakaia nona kia rave i te angaanga. Kua tau teia ki ta Iehova tuatua: “Ka noo koe ki toku rima katau nei, e kia akariroia e au to au enemi ei pange vaevae noou. E akatae atu a Iehova i te sepeta o toou ririnui mei Ziona atu nei, e ariki oki koe i rotopu i to au enemi ra.” (Salamo 110:1, 2; Luka 22:69; Ephesia 1:20; Ebera 10:12, 13) Aea te reira e tupu ei? Kua tere atu i te au 70 mataiti, te au Kite o Iehova te akakitekiteanga i te tuatua meitaki takapini i teianei ao e kua akamata a Iesu i te tutara i to te Atua Patireia i te rangi i te mataiti 1914.a

Inara penei ka tuatua koe, ‘E kare e au i tupu ana mei te 1914 mai. I tetai tua, kua kino rava atu te au turanga mei te reira taime mai.’ Kua tika rai taau. Te akatika maira teia e te tupu ra te au raveanga mei tei akakiteia. Te akakite maira te Puka Tapu kia tatou e i te taime tikai e “kua riro te patireia o teianei ao ei patireia no to tatou Atu e no tana Mesia, . . . kua riri te pa enua.” (Apokalupo 11:15, 18, NW) No tei kare i kauraro ki te tutara anga a te Atua ko Iehova e tana Ariki no te Au, kua topa atu te pa enua ki roto i tetai putoto anga taetaevao no te akatere i teianei ao e kua akaari i te tu riri i te au Kerititiano tikai te akakitekite aere i to te Atua Patireia tei akatumuia.

Te akakite katoa maira te puka o Apokalupo e te riro anga ia Iesu Mesia te ririnui o te Patireia, kua rave aia i te akaatea ia Satani e tana au temoni mei te rangi: “Teia mai nei te ora, e te maroiroi, e te basileia, o to tatou Atua, e te mana o tana Mesia: kua uriia oki te akaapa i to tatou au taeake ki raro, ko tei akaapa ia ratou ki mua i te aroaro o to tatou Atua i te po e te ao.” Tei tupu? Te tuatua ua atura te papaanga: “E teianei, kia rekareka, e te au rangi e, e ko kotou katoa oki ko tei noo i reira. E mate ra oki to te enua e to te tai! tei raro atu na oki te diabolo ia kotou na, e riri maata oki tona, no te mea kua kite aia e e manga tuatau poto ua tona e toe nei.”​—Apokalupo 12:10, 12.

Te Akamatakite Anga Openga

Te oronga maira teia i te kite oonu e eaa i kore i raukaʼi i te pa enua i te apai mai i te au noatu ta ratou au tauta anga katoatoa. Te riri maata o te Tiaporo tei akaataia ki to te pa enua uaorai riri, na te reira i akatupu i teianei ao kia riri e kia taitaia, e kare i tupu i mua ana i roto i te tuatua enua o te tangata nei. Aea teia au mea katoatoa e ope ei? Te oronga maira te Puka Tapu i tetai pauanga puapinga: “I tetai ua atu taime e tuatuaʼi ratou: ‘E au e te tinamou!’ e i reira te akapou anga viviki ki runga tikai ia ratou.”​—1 Tesalonia 5:3, NW.

Te ariki ainei koe i te aiteanga o teia akamatakiteanga? Te akaari maira te au raveanga i teianei ao tei akakiteia atu i roto i te atikara i mua atu, e te au tutara e te manganui o te au tangata te tuatuaanga no runga i te au e te itaeanga i te reira e kare rava i muatangana. Te manako ra etai pae e ma te openga o te Tamaki Anu, te tamataku anga o te tutungi anga nukiria e mea taito ia. Ae, kua tuatua maata ana te pa enua i te au e te tinamou. Inara te neke tikai ainei te turanga o teianei ao ki te reira akaaere anga? E akamaara ana, kua tuatua a Iesu no te aronga e noo ra i te au ra openga, te akamataanga mai i te 1914: “Koia mou taku e karanga atu kia kotou na, Kare e ope teianei uki, e ope ei teianei au tuatua ravarai i te tupu.” (Mataio 24:34) Ae, ka tae mai tikai te au i roto i teia uki inara kare na roto i te au tauta anga a te pa enua. Ka aere mai te au ketaketa ma te akatumuia, te tika, e te tuatua tika tei taputouia e te Atua ko Iehova na roto anake ua i te tutara o tana Ariki no te Au, ko Iesu Mesia.​—Isaia 9:6.

Me te inangaro ra koe i te kite i te ra e aere mai tikai ei te au e te kite i te reira ma taau aronga akaperepereia, e akara i reira ki te Ariki no te Au e te akamanako i tana au tuatua akapapuanga: “E tenana, e ara kotou, e tamou tikai i te pure, kia tau ia kotou te ora i teianei au mea katoa e vaitata mai nei, e kia tu kotou ki mua i te aroaro o te Tamaiti a te tangata.”​—Luka 21:36.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

[Pia i te kapi 6]

AITEANGA O TE AU

I teia tuatau te manako ra te maata anga o te tangata i te au ei mea, kare e tamaki e te taumaro anga. Inara, e aiteanga meangiti teia no teia tuatua. I te au tuatau Puka Tapu te tuatua “au” (Epera, sha·lohmʹ) me kore te aerenga tuatua “Kia au na koe!” kua taangaangaia ia ei tuatua matauia no te araveianga. (Au Akava 19:20, NW; Daniela 10:19; Ioane 20:19, 21, 26) Te papu ra e, kare te reira e tuatua uaia no te kore e tamaki. E akara i ta te puka The Concept of Peace i tuatua no teia manako: “Me taangaangaia te tuatua shalom no te au, te manako o te aronga e taangaanga ra i te reira ko te turanga o teianei ao me kare na te totaiete tangata te ngai e ki anga tikai, te taokotaianga, te katoa anga, te ki katoa anga. . . . Te ngai e au tetai, kua taeaia e te katoa anga e tona au tuanga kapitiia ki to ratou maata anga tikai e te meitaki anga tikai.” Me apai mai te Atua i te au, kare anake ua te tangata nei e “apii akaou i te tamaki” mari ra ‘e noo ra ratou ravarai ki raro ake i tana uaorai vine e i tana uaorai suke.’​—Mika 4:3, 4.

[Tutu i te kapi 7]

Kare e tu au i kiteaia ana mei te taime o te Tamaki Anga Mua o Teianei Ao