Te Akakore ra Ainei Koe i te Ara Mei ta Iehova Ra?

“Kia akakore oki kotou i ta etai ke ra ara, e akakore katoa to kotou Metua i te ao ra i ta kotou; Kia kore ra kotou e akakore i ta etai ke ra ara, kare katoa oki to kotou Metua i te ao ra e akakore mai i ta kotou ara.”​—MATAIO 6:14, 15.

1, 2. Eaa te tu o te Atua ta tatou e anoano nei, e no teaa ra?

“E AROA e te takinga-meitaki to Iehova; kare e riri vave, te maata ra te aroa. Kare aia e tamou i te akamura mai: kare oki e vaoo māro i tona riri e tuatau ua atu. Kare akenei aia i akaoko mai ia tatou e kia aite ki ta tatou au ara; kare oki i tutaki mai ia tatou e kia aite ki to tatou au kino. Mei te teitei o te au rangi i runga i te enua nei, mei te reira te maata o tona aroa i te aronga i mataku iaia ra. Mei te itinga o te rā e taka ke i te opunga o te rā ra, ko tana ïa akataka ke anga i ta tatou au ara ia tatou nei. Mei te aroa o te metua ki tana ra au tamariki, ko to Iehova ïa aroa ki te aronga i mataku iaia ra. Kua kite oki aia i to tatou tu; te manako ra aia e, e one tatou nei.”​—Salamo 103:8-14.

² I toia mai ma te ara e i anauia mai ma te kino, ma te au tu apa ua tei akatuangaia maira te tamata ua anga i te taki atu ia tatou kia tuikaaia ki te ture o te ara, te anoano tikai ra tatou i tetai Atua te ‘manako ra e, e one tatou nei.’ E toru anere mataiti i muri mai i ta Davida akataka anga manea ia Iehova i roto i te Salamo 103 ra, kua akapaapaa maira tetai atu tangata tata Puka Tapu, koia a Mika, i teia Atua rai na roto i te tu aiteite no tona takinga meitaki i te akakoreanga i te au ara tei raveia ra: “Koai te atua i tau ia koe na: i te rave ke atu i te tarevake, te akakoreanga i te rave kino, te kore e akaperepere i te riri e tuatau ua atu mari ra te rekareka ra i te akaarianga aroa ua? E tangi akaou maira ia matou, e takatakai atu i ta matou au tarevake ki raro, ka titiri atu ei i ta matou au ara ravarai ki raro i te ngai oonu o te moana ra.”​—Mika 7:18, 19, The Jerusalem Bible.

3. Eaa te aiteanga e kia akakore i te ara?

³ I roto i te au Tuatua Tapu Ereni, ko te aiteanga o te tuatua no te “akakore ara” kia “tuku ua atu.” E tamanako ana e ko tei taikuia i runga akenei na Davida raua ko Mika, te oronga maira i taua aiteanga rai na roto i te au tuatua aroa, e te akataka anga meitaki. Kia ariki tikaʼi i te maata o ta Iehova ra akakore anga ara, e akara akaou tatou i etai tokoiti ua o te au akaraanga e manganui no te akono anga i te reira. Ko te mea mua te akaari maira e ka rauka te manako o Iehova ra kia akaariu keia mai mei te akapou anga ki te akakore anga ara.

Pati Akatenga a Mose​—Akarongo a Iehova

4. I muri ake i teea au akakitekiteanga i to Iehova ra mana i vai mai ei te tu mataku o to Iseraela ra i te tomo atu ki te Enua Taputouia ra?

⁴ Kua arataki meitaki mai a Iehova i te iti tangata o Iseraela ki vao ia Aiphiti e kia vaitata ki te enua tana i taputou ei enua kainga no ratou, inara kare ratou i akatika kia aere atu ki reira, no te mataku i te tangata ua nei i Kanaana. I muri ake i te kite anga i ta Iehova ra akaora anga ia ratou mei Aiphiti na te tai ngauru mate akapou anga ra, te akatuera anga i tetai mataara e oraʼi na roto i te Tai Muramura, te akapou anga i te nuku vaeau o Aiphiti tei tauta ra kia aru atu ia ratou, te papau anga i tetai Ture koreromotu ma ratou katoa i te Maunga Sinai tei akariro ra ia ratou ei iti tangata ikiia no Iehova, e te oronga anga temeio i te mana no te rangi maira ei kai na ratou i te au ra tataki tai, kua mataku ua ratou i te tomo atu i te Enua Taputouia ra no etai aronga mei te tuputupua rai te tu no Kanaana!​—Numero 14:1-4.

5. Akapeea ta nga tangata tutaka tiratiratu e rua ra tauta anga kia akamaroiroi atu i to Iseraela ra?

⁵ Kua tipapa iora nga mata o Mose raua ko Aarona ki raro no te reka kore. Kua tamata a Iosua raua ko Kaleba, koia nga tangata tutaka tiratiratu ra kia akamaroiroi atu i to Iseraela: ‘Ko te enua ra e enua meitaki maata roa ïa, e enua taʼe a vai ua ïa te u e te meli. Auraka oki e mataku i te tangata o taua enua ra; teiā Iehova tei ia tatou nei!’ Kare ra ratou i akamaroiroiia e taua au tuatua ra, kua tamata taua aronga tangata mataku meameaau ra kia pei atu ia Iosua raua ko Kaleba ki te toka.​—Numero 14:5-10.

6, 7. (a) Eaa ta Iehova i iki kia rave i to Iseraela kore anga e aere atu ki roto i te Enua Taputouia ra? (e) Eaa ra a Mose i kore ei e akatika i ta Iehova ra akavaanga ki runga i to Iseraela, e eaa te tupuanga?

⁶ Kua riri a Iehova! “Kua tuatua mairā Iehova kia Mose, Aea ra teianei aronga e akapaki ei i te akakōkō mai iaku? Aea oki ratou e akarongo mai ei iaku, i te au akairo katoa taku i rave i roto ia ratou ra? Ka ta au ia ratou ki te maki-mate, e akangere au ia ratou, e ka akariro au ia koe ei iti-tangata maata roa atu, e te ririnui roa ia ratou nei. Kua karanga aturā Mose kia Iehova, Ka kitea te reira e to Aiphiti, no roto ia ratou teianei aronga i te arataki angaia e koe i toou na ririnui: Ka riro oki ratou i te akakite ki te au tangata o taua enua nei; . . . Kia ta oki koe i teia katoa nei aronga me te tainga tangata okotai ra, ka riro te pa enua i kite i to rongo ra i te tuatua, e te na ko anga e, No te mea kare i tika ia Iehova kia apai i teianei aronga ki te enua tana i taputou e, e oronga no ratou, i ta ai aia ia ratou i te medebara ra.”​—Numero 14:11-16.

⁷ Kua pati akatenga a Mose no te akakore anga ara, no te ingoa o Iehova ra: “E akakore koe i te ara a teianei iti-tangata, i te aroa maata noou ra, mei taau oki i akakore i te ara a teianei aronga, mei Aiphiti maira e teia noaʼi. Kua tuatua mairā Iehova, Kua akakore oki au, i taau i tuatua maira.”​—Numero 14:19, 20.

Akamori Itoro a Manase e te Akaturi a Davida

8. Eaa te tu ravenga ta te Ariki ko Manase o Iuda i akono ra?

⁸ Ko tetai akatauanga meitaki no to Iehova akakore anga ara ko te tuatau ia ia Manase, koia te tamaiti a te ariki meitaki ko Hezekia. E 12 mataiti a Manase i akamataʼi aia i te tutara i Ierusalema. Kua akatu aia i te au ngai teitei, e kua akatu i te au atarau ki te au Baala, kua anga i te au Asetoreta, kua akamori i te nuku etu katoa o te rangi ra, kua rave i te ravenga manamana e te purepure, kua akono i te aronga purepure e te aronga akarakara etu, kua akatu i tetai itoro akatikitikiia ki roto i te are o Iehova, e kua tuku i tana tamariki na roto i te ai i te O o Hinoma. “E ravenga kino maata tana i mua i te aroaro o Iehova” e “kua akatareva ke aturā Manase ia Iuda e to Ierusalema, kia maata to ratou kino i to te pa enua, i tairipotiia e Iehova i mua i te aroaro o te tamariki a Iseraela ra.”​—2 Paraleipomeno 33:1-9.

9. I akapeea te akamaru anga mai te mata o Iehova kia Manase ra, e eaa te tupu anga?

⁹ I te openga, kua apai mai a Iehova i to Asura ki runga i to Iuda, e kua opu ratou ia Manase e kua apai atura iaia ki Babulonia. “Kia tairoia ra aia ra, kua kimi aia i tona Atua ia Iehova ra, e kua taakaaka rava iaia uaorai ki mua i te aroaro o te Atua o tona ra ai metua, E kua pure oki aia iaia: e kua kiteia mai aia e ia, e kua akarongo maira aia i tana i pati, e kua akaoki mai aia iaia ki Ierusalema ki tona uaorai basileia.” (2 Paraleipomeno 33:11-13) Ei reira kua takore atura Manase i te au atua ke ra, te au itoro, e te au atarau e kua pei atu ia ratou ki vao i te oire. Kua akamata aia i te oronga atinga ki runga i te atarau o Iehova e kua akamata i to Iuda kia tavini atu i te Atua mou ra. Ko tetai akakite anga umere teia i to Iehova ra rekareka anga i te akakore i te ara me ka akatupu i te tu taakaaka, te pure, e te angaanga akatikatika anga ra i te au ua tau i te tataraara!​—2 Paraleipomeno 33:15, 16.

10. I akapeea ta Davida tauta anga kia uuna i tana ara ma te vaine a Uria ra?

¹⁰ Kua kite puia ta te Ariki ko Davida ra ara akaturi ma te vaine a Uria ngati Heta ra. Kare e ko tana akaturi anake ma taua vaine ra mari katoa ra kua akono aia i tetai uuna anga maata i te nuianga taua vaine ra. Kua oronga atu te ariki i tetai tuatau no Uria kia oki ki te kainga mei te ngai tamaki mai, ma te manakoanga e ka aere aia ki tona are e ka rave i te pirianga ainga ma tana vaine. Inara, no tona akangateitei i tona au taeake vaeau i te ngai mua tikai o te tamaki ra, kare ra a Uria i rave i te reira. Ei reira kua pati a Davida iaia kia aere atu ki te kaikai anga e kua akono kia kona aia, inara kare ua a Uria i aere atu kia moe kapiti ma tana vaine. Ei reira kua tuku atu a Davida i tetai tuatua ki tona rangatira vaeau kia tukua a Uria ki roto i te ngai teiaa o te tamakianga kia tamateia atu a Uria, kua tupu oki te reira.​—2 Samuela 11:2-25.

11. Akapeea a Davida i te apai angaia mai kia tataraara no tana ara, inara eaa tana i mamae?

¹¹ Kua tono atu a Iehova i tana peroveta ia Natana kia Davida kia akaari atu i taua ara a te ariki ra. “Kua tuatua mairā Davida kia Natana, Kua ara au ia Iehova. Kua karanga aturā Natana kia Davida, Kua akataka keia e Iehova taau ara; kare koe e mate.” (2 Samuela 12:13) Kua kite a Davida i te mamae kino no tana apa e tana ara e kua akakite i tona tataraara na te pure kia Iehova no roto mai i te ngakau mamae ra: “Kare oki te atinga taau i anoano, naringa ko te reira, kua orongaia ïa e au; kare oki koe e taurekareka i te atinga karakaratio. Ko ta te Atua atinga ra, ko te ngakau paruparu ïa, ko te ngakau paruparu, e te aue ra, kare ua te Atua e akavaavaa i te reira.” (Salamo 51:16, 17) Kare a Iehova i akavaavaa i ta Davida pure i oronga atura no roto mai i te ngakau paruparu. Inara, kua mamae a Davida i tetai akautunga teiaa, i te mouanga ma ta Iehova i tuatua ra no te akakore anga ara ia Exodo 34:6, 7: “Kare rava aia e akakore ua i te akautunga.”​—NW.

Ta Solomona Akatapu Anga i te Iero

12. Eaa ta Solomona i pati i te tuatau o te akatapu anga i te iero ra, e eaa ta Iehova i tuatua mai?

¹² I te oti anga ta Solomona patuanga i te iero o Iehova ra, kua tuatua aia na roto i tana pure no te akatapu anga: “E akarongo mairai koe i te pure a to tavini, e ta to au tangata ta Iseraela, kia pure tika mai ratou ki teianei ngai; e akarongo mai koe i reira i toou ra nooanga i te rangi ra, e kia rongo koe ra, e akakore mai i ta ratou ara.” Kua tuatua maira Iehova: “Kia momaniia e au te rangi e kare atura e ua, e kia akaue au i te tāpaki e kai i te enua, e kia tuku atu au i te maki i toku ra au tangata; Kia taakaaka mai toku ra iti-tangata, tei tapaia i toku ra ingoa, ia ratou uaorai, e kia pure, e kia kimi mai i toku nei mata, e kua ariu mai i to ratou au aerenga kino ra; ei reira au e akarongo ei i runga i te rangi, e ka akakore au i ta ratou ara, e ka akaora au i to ratou enua.”​—2 Paraleipomeno 6:21; 7:13, 14.

13. Eaa ta Ezekiela 33:13-16 i akaari mai no runga i to Iehova ra manako no tetai tangata?

¹³ Ia Iehova e akara atura ia koe na, te ariki atura aia ia koe i toou tu i teianei, kare i toou tu i mua ana. Ka riro ia mei ta Ezekiela 33:13-16 e tuatua ra: “Kia tuatua au ki te tangata tuatua-tika ra, e ora tika rai aia; e kia irinaki aia ki runga i tana uaorai tuatua-tika, e kua rave iora i te kino, kare e manakoia te au tuatua-tika katoa nana ra; no tona ra kino tana i rave ra, ka mate aia i te reira: E kia karanga atu au ki te tangata kino ra, E mate tika rai koe na; kia ariu maira aia i tona ra kino, e kia rave i te mea tau e te mea tika; Kia akaoki mai te tangata kino i te ou pou, kia tutaki mai i tana i keia ra, e kia aere na te au akonoanga e oraʼi ma te rave kore i te kino ra; ka ora tika rai aia, kare ïa e mate. Te au ara katoa tana i rave ra, kare ïa e taiku akaouia kiaia: kua rave aia i te mea tau e te mea tika; ka ora tika rai aia.”

14. Eaa te taka meitaki ra no ta Iehova akakore anga ara?

¹⁴ E tu taka meitaki to te akakore anga ara ta te Atua ko Iehova e oronga maira no tatou, e tu ngata to te reira no te au tangata nei kia kapiti atu ma te akakore anga ara ta ratou e oronga ra tetai ki tetai​—te akakore ra aia i te ara e te akangaropoina ra i te reira. Ka tuatua tetai papaki tangata e, ‘Ka rauka iaku i te akakore i taau ara i rave ra, inara kare e rauka iaku (me kare kare) e ngaropoina iaku te reira.’ Ei tuke anga, e tamanako ana i ta Iehova i tuatua e ka rave aia: “E akakore oki au i ta ratou ara, e kare au e manako akaou i to ratou kino.”​—Ieremia 31:34.

15. Eaa te akakite anga no to Iehova ra tu akakore anga i te ara?

¹⁵ Kua akakore a Iehova i te au ara a te aronga akamori iaia i te enua nei no etai au tauatini mataiti. Kua akakore aia i te au ara ta ratou i kite i te raveanga e pera katoa e manganui oki ta ratou kare ra i kite ana. E openga kore tana oronga anga i te aroa, te akakoromakianga roa, e te akakore anga ara oki. Te tuatua ra ia Isaia 55:7 e: “Kia akaruke te tangata kino i tona aerenga, e te tangata tuatua-tika kore i tona manako: ka oki ei aia kia Iehova, e nana aia e aroa mai; e ki to tatou Atua, te maata ra oki iaia te akakore i te ara.”

Akakore Anga Ara o te Au Tuatua Tapu Kerititiano Ereni

16. Eaa ka raukaʼi ia tatou i te tuatua e ko ta Iesu rave anga i te akakore anga ara te rotai ra ma ta Iehova?

¹⁶ Te ki ra te au tataanga o te au Tuatua Tapu Kerititiano Ereni i te au akakite anga akakore anga ara a te Atua ra. Kua tuatua putuputu a Iesu no te reira, i te akaarianga e te rotai ra aia ma to Iehova manako no te reira tumu. No ko mai ia Iehova ra to Iesu manakoanga, te akaata maira aia ia Iehova, koia te akatutuanga tei tau ra no to Iehova tu tikai; ko te akara iaia ra kua akara ia ia Iehova.​—Ioane 12:45-50; 14:9; Ebera 1:3.

17. I akapeea ta Iesu akatutu anga e “te maata ra oki [ta Iehova] akakore i te ara”?

¹⁷ Ta Iehova akakore anga ara na roto i tetai tu maata te akakiteia maira i tetai o te au akatutu anga a Iesu ra, ko tetai ariki tei akakore ra i te kaiou a tetai tavini e 10,000 tareni (e vaitata i te $33,000,000, U.T.). Inara i te kore anga taua tavini ra i akakore i te kaiou a tetai taeake tavini e tai anere tenari (vaitata e $60, U.T.), kua riri taua ariki ra. “E teianei tavini kino e, i akakore ana au i taku ou katoatoa ia koe, ko koe i aue mai kiaku; E auraka koe e aroa katoa atu i te taeake tavini noou ra, mei iaku i aroa ia koe ra? Riri akera tona pu iaia, e kua tuku atura iaia ki te aronga akautunga ra, e kia ope takiri tana ou i te tutaki naia e ia.” Ei reira kua akakite atura Iesu i te aite anga: “E akapera katoa mai taku Metua i te ao ra ia kotou katoa, kia kore kotou e akakore ma te ngakau katoa i te apa a tona taeake.”​—Mataio 18:23-35.

18. Akapeea to Petero manako no te akakoreanga ara me akaaite ia atu ma to Iesu ra manako?

¹⁸ I mua ua ake i ta Iesu oronga anga mai i te akatutu anga i runga akenei, kua aere maira Petero kia Iesu e kua ui mai: “E te Atu, kia putuputu taku taeake i te takinga-kino anga mai kiaku, kia takiia toku akakore anga i tana ara? kia taki itu aina?” Kua manako a Petero e ei tangata oronga maata ua aia. Noatu rai e kua akanooia e te au tata tuatua e te au Pharisea katoa tetai kotinga ki runga i te akakore anga ara, kua karanga atura Iesu kia Petero: “Kare au e karanga atu kia koe e, Kia taki itu ua, Kia itu ra ngauru i te taki itu anga.” (Mataio 18:21, 22) Vaitata e kare e rava te taki itu no te ra okotai, mei ta Iesu i tuatua ra: “E matakite ia kotou uaorai: kia takinga-kino mai to taeake ia koe, e ako atu; e kia tataraara aia e akakore atu i tana ara. E kia itu ua atu rai ona takinga-kino anga mai ia koe i te rā okotai ra, e e itu oki ariu anga mai, e te tuatua anga mai e, Kua tataraara au; e akakore rai koe i tana apa.” (Luka 17:3, 4) Me akakore mai a Iehova i te ara, kare aia e tare ana i te reira​—e meitaki ra no tatou.

19. Eaa ta tatou ka tau kia rave e raukaʼi ta Iehova ra akakore anga ara?

¹⁹ Me e tu taakaaka to tatou kia tataraara e kia aaki i ta tatou au ara, te akatika ra Iehova kia akarongo mai ia tatou: “Kia aaki tatou i ta tatou ara, e tuatua-mou tana e te tika i te akakore anga mai i ta tatou ara, e te tamā anga ia tatou i te au tuatua-tika kore ravarai.”​—1 Ioane 1:9.

20. Eaa te tu anoano kia akakore i te ara tei akaariia maira e Setephano?

²⁰ Kua kapiki maata te pipi a Iesu ra, ko Setephano, na roto i tetai vaerua tuke roa no te akakore anga ara, i teia pati anga i te tuatau te peiia ra aia ki te au toka e tetai pupu riri kino ra: “E te Atu, e Iesu e, ka rave mai koe i toku vaerua. Tuturi iora aia, kua kapiki ua atura ma te reo maata, E [“Iehova,” NW] e, auraka teianei ara e io mai kia ratou nei! E tei te akapera anga ra, moe atura aia.”​—Angaanga 7:59, 60.

21. Eaa ra to Iesu tu anoano kia akakore i te ara a te aronga vaeau o Roma ra i riro ei ei mea meitaki roa?

²¹ Kua akanoo mai a Iesu i tetai akatauanga meitaki roa no te rave ua anga i te akakore anga ara. Kua tapekaia aia e tona au enemi, kua timata tau koreia aia i te ture, kua akaapaia aia, aviriia atura aia, tutua atura ki runga iaia, papa atura iaia ma tetai papa pakiri manu e penei e au potonga ivi e te auri rikiriki tei tauruia ki roto i te reira, e i te openga kua akarukeia atu aia te patitiia ra ki tetai rakau no etai ora. Ko te au vaeau Roma tei o atu ki te rave maata anga i teia. Inara, ia Iesu e mate atura ki runga i taua rakau tamamae anga ra, kua karanga aia ki tona Metua i te rangi ra no te aronga vaeau tei patiti ra iaia: “E taku Metua, e akakore mai koe i ta ratou ara, kare oki ratou i kite i ta ratou i rave nei.”​—Luka 23:34.

22. Eaa te au tuatua no ko mai i te Tuatua i te Maunga ra te ka tau tatou kia tauta i te rave?

²² I tana Tuatua i te Maunga ra, kua tuatua a Iesu: “E aroa atu i to kotou aronga enemi, . . . e pure oki no te aronga e akakino mai e tei takinga-kino mai ia kotou.” Tae roa ki te openga o tana angaanga orometua i te enua nei, kua akono aia uaorai i te reira kaveinga. E maata roa ainei te reira no tatou, tei tauta ketaketa ma te au tu apikepike o to tatou kopapa apa ua nei? Tera ua ka tau tatou kia tauta i te rave i te au tuatua ta Iesu i apii mai i tana au pipi i muri ake i tana orongaanga kia ratou i te pure ei manako anga: “Kia akakore oki kotou i ta etai ke ra ara, e akakore katoa to kotou Metua i te ao ra i ta kotou; Kia kore ra kotou e akakore i ta etai ke ra ara, kare katoa oki to kotou Metua i te ao ra e akakore mai i ta kotou ara.” (Mataio 5:44; 6:14, 15) Me ka akakore tatou i te ara mei ta Iehova akakore anga ara ra, ka akakore tatou i te ara e ka akangaropoina atu.

Maara Ainei ia Koe?

◻ Akapeea ta Iehova ra akono anga i ta tatou au ara, e no teaa ra?

◻ Eaa ra a Manase i akaoki akaouia mai ei ki tona taoonga ariki?

◻ Eaa te tu taka meitaki no ta Iehova akakore anga ara te riro ra ei akaaoanga no te au tangata kia aru?

◻ I akapeea ra to Iesu tu anoano kia akakore i te ara i riro ei ei mea meitaki roa?

[Tutu i te kapi 24]

Kua tauturu atura Natana ia Davida kia kite i tei anoanoia ra no ta te Atua akakore anga ara