Kia Rekareka i te Apii Uaorai i te Tuatua a te Atua

“Ka akamaaraara rai au i taau ra au angaanga katoa, ka tuatua rai au i taau i rave ra.”​—SALAMO 77:12.

1, 2. (a) Eaa tatou i tikai kia akataka i tetai taime no te tamanako anga? (e) Eaa te aiteanga no te “tamanako” e te “akamanako oonu”?

EI AU pipi na Iesu Karaiti, ka tau kia akamanako oonu tatou i to tatou pirianga ma te Atua e ta tatou au tumu no te tavinianga Iaia. Inara, i teia tuatau, te akono nei te maataanga o te au tangata i te oraanga aereanga viviki e kare ratou e akanoo i tetai tuatau no te tamanako anga. Kua o tikai ratou i roto i te akono ua i te au angaanga rave tamou ua no te au apinga, te okookoanga i te au mea, e te kimi anga i te tu navenave ma te puapinga kore. Akapeea e raukai ia tatou kia kopae i te au rave anga puapinga kore ra? Mei ia tatou e akataka ra i tetai taime i te au ra taki tai no te au angaanga umuumuia ra, mei te kaikaianga e te moeanga, ka tika katoa tatou kia akataka i tetai taime i te au ra taki tai kia tamanako no runga i te au angaanga e te au rave anga a Iehova ra.​—Deuteronomi 8:3; Mataio 4:4.

² Te tapu ra ainei koe i etai taime i te tamanako? Eaa te aiteanga kia tamanako? Te akataka ra tetai tikitinari i taua tuatua e kia “akono pu i te au manako o tetai ki rungao: kia akaata ki rungao me kare kia akamanako oonu.” E ko te tuatua “akamanako oonu” te aiteanga “kia akamanako ua: kia akaata ki rungao . . . kia manako me kare kia akamanako marie tikai, ma te tau ua, e te oonu tikai.” Eaa te aiteanga o teia no tatou?

3. Te piri tika atura te tupu anga ki mua i te pae vaerua ki teaa?

³ Ko tetai apinga, ka tau te reira kia akamaaraara kia tatou no ta te apotetoro ko Paulo i tata ki tona taeake tavini ko Timoteo: “E akamaroiroi rai i te tatau i te tuatua, e te ako, e te apii, e tae ua atu au ra. . . . Ka akamanako tikai i teianei au tuatua; ko taau ïa e rave auraka e tivata; kia kite te tangata katoa i te tupu anga o toou kite.” Ae, kua tapapaia te tupu anga e te tereanga ki mua, e kua akaari mai ta Paulo au tuatua e e pirianga tikai to te manakoanga oonu i te au mea pae vaerua e te tupu anga ki mua. Te tika katoa ra te reira i teia tuatau. Kia rekareka i te merengo anga no te tupu anga ki mua i te pae vaerua, ka tau tatou kia “akamanako tikai” e “kia rave auraka e tivata” i te au apinga no te Tuatua a te Atua.​—1 Timoteo 4:13-15.

4. Eaa te au apinga ka rauka ia koe i te taangaanga kia tauturu ia koe i te akamanako oonu putuputu i te Tuatua a Iehova?

⁴ Te taime meitaki noou kia tamanako tei runga ia koe e te papaanga o toou ngutuare tangata. E manganui te akamanako oonu ra i tetai irava Pipiria i te popongi ia ratou e tatau ra mei te puka Examining the Scriptures Daily. Ko te tika, te akamata ra etai 20,000 aronga tauturu ua i roto i te au kainga Betela takapini i teianei ao i to ratou ra ma te 15 miniti i te akamanako anga i te irava Pipiria no te ra. Noatu rai e tokoiti ua i roto i te pamiri Betela te oronga ra i tetai tuatua poto ua i te popongi tataki tai, te akamanako oonu ra te toenga i tei tuatuaia e tei tatauia ra. Ko etai atu Au Kite te akamanako oonu ra i te Tuatua a Iehova ia ratou e aere atura i te angaanga. Ka akarongo atu ratou i te au tepe tuatua o te Pipiria e nga makatini te Punanga Tiaki e te Awake! te rauka ra i roto i etai au reo. E manganui te au vaine i te ngutuare te rave ra i teia ia ratou e angaanga ra i roto i te ngutuare. Ko te tika, te aru ra ratou i te tata taramo ko Asapha, tei tata ra: “E akamaara ana au i te angaanga a Iehova: ka akamaara rai au i taau ra angaanga taka ke i taito ra. Ka akamaaraara rai au i taau ra au angaanga katoa, ka tuatua rai au i taau i rave ra.”​—Salamo 77:11, 12.

Apai Mai te Tu Tika i te Au Tupu Anga Puapinga

5. Eaa ra te apii uaorai i puapinga maata ei kia tatou?

⁵ I to tatou tuatau o te tivi, te au vitio, e te au komupiuta, kua kino pakari te tatauanga, me kare kua apikepike, kua unui ki muri. Kare te reira e kia tika ki te Au Kite o Iehova. Ko te tika, te aite ra te tatauanga i te Pipiria ki tetai ara ora te pau ra ia tatou kia Iehova. E tauatini ua atu mataiti i topa, kua mono a Iosua ia Mose ei arataki no Iseraela. E raukai ta Iehova akameitakianga, kua anoanoia a Iosua kia tatau i te Tuatua a te Atua nana uaorai. (Iosua 1:8; Salamo 1:1, 2) Te vaira te reira ei umuumu anga i teia tuatau. Inara, no te rava kore o te kite apiianga, penei kua kite tetai papaki i te tu ngata no te tatauanga me kare kua kite e angaanga maata te reira. No reira, eaa te ka tauturu ia tatou kia inangaro i te tatau e te apii i te Tuatua a te Atua? Ka kitea te pauanga i roto i ta te Ariki ko Solomona au tuatua tei tataia ia Maseli 2:1-6. E eeu ine i taau Pipiria e ka tatau i teia au irava. I reira ka uriuri kapiti tatou ia ratou.

6. Eaa te tu tau ta tatou ka akaari no te kite i te Atua?

⁶ I te akamata anga, ka kite tatou i teia akamaroiroi anga: “E taku tamaiti, kia āriki mai koe i taku nei tuatua, e kia vaio marie i taku au akauenga ia koe; Kia ariu mai koe i to taringa ki te pakari, e kia kimi marie to ngakau i te kite ra; . . . ” (Maseli 2:1, 2) Eaa ta tatou i kite mei teianei au tuatua? E tei runga ia tatou uaorai te apainga. E akara ana i te umuumu “kia āriki mai koe i taku nei tuatua.” E “kia” maata te reira no te mea ko te maata anga o te au tangata kare e akono ana i te Tuatua a te Atua. E kitea ei e tatou i te tu rekareka i roto i te apiianga i te Tuatua a te Atua, kia puareinga tatou e raukai te au tuatuaanga a Iehova e kia akono ia ratou ei apinganui kare tatou e inangaro kia ngaro atura. Kare rava tatou e tau kia tuku i ta tatou akapapa anga i te au ra ravarai kia akariro ia tatou kia rave maroiroi me kare kia akaanga keia e kua akamata tatou i te akono i te Tuatua a te Atua ma te manako kore, e ma te manako ekoko anga.​—Roma 3:3, 4.

7. Me rauka, eaa tatou i tau ei kia aere e kia ariu atu i te au uipaanga Kerititiano?

⁷ Te “ariu” atura ainei tatou e te akarongo meitaki ra me akakiteia te Tuatua a te Atua i ta tatou au uipaanga Kerititiano? (Ephesia 4:20, 21) Te ‘kimi marie ra [ainei to tatou] ngakau’ e raukai te kite oonu? Penei kare te vaa tuatua i tu katau tikai, inara iaia e ako maira i te Tuatua a te Atua, te tau ra aia e kia akarongo meitakiia e tatou. E tika, e raukai kia ariu atu ki to Iehova ra tu pakari, ka tau tatou, me rauka ra, kia aere atu ki te au uipaanga Kerititiano. (Maseli 18:1) E tamanako ana i te tu reka kore o tetai ua atu penei kare i aere atu ki te uipaanga i te pia i runga ra i Ierusalema ia Penetekote 33 T.N.! Noatu kare ta tatou au uipaanga i te mea umere ra e mei te reira rai, ko te Pipiria, ta tatou puka maata, te uriuriia ra. No reira, e akameitakianga te au uipaanga ravarai no tatou me ariu atu tatou e kia aru atu i roto i ta tatou au Pipiria.​—Angaanga 2:1-4; Ebera 10:24, 25.

8, 9. (a) Eaa ta te apii uaorai e umuumu maira ia tatou? (e) Akapeea koe i te akaaite anga i te puapinga o te auro i te kiteanga i te kite i te Atua?

⁸ Ko tetai atu au tuatua a te ariki pakari te aru maira: “Kia kapiki nui koe i te kite, e kia akateitei i to reo kia rauka te kite ra, . . . ” (Maseli 2:3) Eaa te tu me kare te tu anoano te komunikeiti nei teia au tuatua kia tatou? Eaa oki, ko te inangaro akatenga i te kite i te Tuatua a Iehova! Te akakite maira ratou i te tu puareinga kia apii ma te manako kia rauka te kite oonu, kia rauka te kite eaa to Iehova anoano. E tikai, te umuumu ra teia, i te au tauta anga, e te arataki atura te reira ia tatou ki etai atu au tuatua a Solomona e te akatutu anga.​—Ephesia 5:15-17.

⁹ Kua tuatua ua atu aia: “Kia kimi pu tikai koe iaia [te kiteanga] mei te ario ra, e kia makitoro marie koe iaia, mei te apinga uunaia ra: . . . ” (Maseli 2:4) Te akariro nei teia ia tatou kia manako i te angaanga maina a te au tangata tei kimi ra i te au anere mataiti i topa i te au apinga matauia te ario e te auro okomaata ra. Kua tamate te au tangata i etai no te auro. Kua akapou etai i to ratou oraanga i te tautaanga kia kitea ia te reira. Inara, eaa te puapinga tikai, o te auro? Me ngaro koe i roto i te metepara e te mate ra i te kaki vai, ko teea taau ka inangaro: tetai potonga auro me kare ko tetai karati vai? Inara, mei teaa te maroiroi o te tangata i te kimi anga i te auro, ma tona tu manea ua i vao e te puapinga kore te oko anga!a E mei teaa atura to tatou maroiroi maata i te kimi i te pakari, te kite oonu, e te kiteanga i te Atua e tona anoano! Inara eaa te au puapinga no taua kimi anga?​—Salamo 19:7-10; Maseli 3:13-18.

10. Eaa te ka kitea e tatou me ka apii tatou i te Tuatua a te Atua ra?

¹⁰ Kua akamarama ua atu a Solomona: “Ei reira koe e kite ei i te mataku ia Iehova, e e rauka ia koe te kite i te Atua.” (Maseli 2:5) Mei teaa ra taua manako poitirere​—e ka rauka ia tatou te au tangata ara ua nei “te kite i te Atua,” ia Iehova, te Atu Ngateitei o te ao katoa e pini ua ake! (Salamo 73:28; Angaanga 4:24) Te aronga apii e te aronga pakari matauia o teianei ao, kua tauta ana no etai au anere mataiti i te kite i te au mea ngaro o te oraanga e te ao katoa e pini ua ake. Inara, kare i kitea e ratou “te kite i te Atua.” No teaa ra? Noatu e te rauka ra te reira no etai tauatini mataiti i roto i te Tuatua a te Atua, te Pipiria, kua kopae ke atu ratou i te reira ei mea mama ua e no reira kua poka i te ariki e te marama i te reira.​—1 Korinetia 1:18-21.

11. Eaa etai au puapinga o te apii uaorai?

¹¹ Teia tetai akakeu anga ta Solomona i akakite maata mai: “Ko Iehova oki tei oronga mai i te pakari: no roto i tona vaa te kite e te karape.” (Maseli 2:6) Te oronga ua maira Iehova e te maoraora i te pakari, te kite, e te kite oonu ki tetai ua atu te puareinga ra i te kimi anga ia ratou. E papu tikai tei ia tatou te au tumu ravarai kia ariki i te apii uaorai i te Tuatua a te Atua, noatu me te umuumu maira te reira i te tauta anga, te akoanga, e te tuku anga atinga. I te mea tei ia tatou te au kopi neneiia o te Pipiria e kare tatou e anoanoia kia rave i etai kopi tata rima ia, mei ta tetai papaki i rave ra i te tuatau taito ra!​—Deuteronomi 17:18, 19.

Kia Tau to Aerenga kia Iehova Ra

12. Eaa ta tatou akakoroanga i ta tatou aruaru anga i te kite i te Atua?

¹² Eaa te akakoroanga no ta tatou apii uaorai? Kia akara anga meitaki atu i etai ke ra? Kia akaari i te kite maata atu? Kia riro, i te akara anga, ei tangata kite tikai i te Pipiria ra? Kare. Ko ta tatou akakoroanga kia aaere, kia tuatua, kia akono ei au Kerititiano, te papa ua ra i te tauturu atu i etai ke ra, i roto i te tu akaangaroi anga o Karaiti ra. (Mataio 11:28-30) Kua akamatakite maira te apotetoro ko Paulo: “E akaparau anga tei te kite, kareka te aroa, e tamaata ïa i te meitaki.” (1 Korinetia 8:1) No reira, ka tau kia rauka ia tatou te tu akaaka mei ta Mose i akaari i tana tuatua anga kia Iehova: “E akakite mai koe kiaku i toou aerenga, e kia kite au ia koe, kia kite aroaia au e koe ra.” (Exodo 33:13) Ae, ka tau tatou kia anoano i te kite e raukai i te akamareka i te Atua ra, kare kia akareka i te au tangata ra. Ka anoano tatou kia tau, ei au tavini akaaka no te Atua. Akapeea e raukai ia tatou taua akakoroanga ra?

13. Eaa te umuumuia ra no tetai kia riro ei tavini tau no te Atua?

¹³ Kua ako atu Paulo ia Timoteo e akapeea me akamareka i te Atua, i te na ko anga: “E akamaroiroi kia vai meitaki rai koe ki mua i te aroaro o te Atua, ei rave angaanga kare e akama anga, e te tika oki i te tua i te tuatua-mou ra.” (2 Timoteo 2:15) Te tuatua “te tika oki i te tua. . . ra” no ko mai i tetai verepa Ereni taki rua te aiteanga tikai kia “pakoti tikatika,” me kare ‘kia tika te pakotianga.’ (Kingdom Interlinear) Kia tau ki ta tetai papaki, te akakite mai nei teia i te manako no tetai tangata tuitui kakau i te pakotianga i te kakau kia tau ki tetai tutu akara anga, no tetai tangata pama te aroteanga i te enua, e te vai atura. I tetai ua atu tu, te tupu anga openga ra kia tika tikai, me kare kia akatikaia. Ko te tumu koia oki kia riro e kia tau e kia akara marekaia ei tavini no te Atua ra, kua tau a Timoteo kia ‘rave i tona maroiroi’ kia akapapu e ko tana apiianga e tona tu akono te tau ra ma te tuatua mou.​—1 Timoteo 4:16.

14. Akapeea te akatupu anga ta tatou apii uaorai ki ta tatou ka rave e ka tuatua ra?

¹⁴ Kua akakite a Paulo i taua tumu katoa i tana raurau anga i te au taeake Kerititiano i Kolosa “kia tau to kotou aerenga i te Atu i te au mea katoa e mareka mai ei ra” e “kia tupu te au angaanga meitaki katoa ia kotou, e kia maata oki to kotou kite i te Atua.” (Kolosa 1:10) I ko nei te akakite maira a Paulo i te riro anga kia tau kia Iehova “kia tupu te au angaanga meitaki katoa” pera katoa ‘kia maata oki te kite i te Atua.’ I etai atu tuatua, ko tei manakoia ei mea maata kia Iehova kare anake e eaa te maata to tatou akaperepere anga i te kite pera katoa mei teaa to tatou piri vaitata atu i te akono i te Tuatua a te Atua i roto i ta tatou i rave e i tuatua oki. (Roma 2:21, 22) Te aiteanga o teia e kia akakeu ta tatou apii uaorai i to tatou manakoanga e to tatou tu akono me te anoano ra tatou i te akamareka i te Atua.

15. Akapeea tatou i te paruru anga e te akatere oki i to tatou manako e te au manako anga?

¹⁵ I teia tuatau, te tauta ra a Satani i te akapou i to tatou tu i te pae vaerua na te akamaataanga i te tamaki te o atura te manako. (Roma 7:14-25) No reira, ka tika tatou kia paruru e kia akatere i to tatou manako e te au manako anga kia akapapu e te tau ra i to tatou Atua, ia Iehova. Ta tatou apinga tamaki “ko te kite i te Atua,” te rauka ra i te reira “te akatuikaa anga atu i te au manako ravarai i te akarongo i te Mesia ra.” Ko teia te tumu maata atu no tatou kia ariu atu i te apii anga Pipiria i te au ra tataki tai, no te mea te anoano ra tatou kia takore atu i te au manako noinoi, no te kopapa mei to tatou manako maira.​—2 Korinetia 10:5.

Au Tauturu i te Kiteanga

16. Akapeea tatou e puapingaia ia tatou uaorai ia Iehova e apii maira ia tatou?

¹⁶ Ka apai mai te apiianga a Iehova i te au puapinga pae vaerua e te kopapa oki. Kare i te apiianga reka kore, te kore ra te puapinga meitaki. No reira, ka tatau tatou: “Ko au toou Atua ra ko Iehova, ko tei akakite ia koe i te mea e puapingaʼi koe na; ko tei arataki ia koe na te arataa e tau ei kia aere koe ra.” (Isaia 48:17) Akapeea ta Iehova ra akariro anga ia tatou kia aaere i tana aerenga puapinga? Te mea mua, tei ia tatou tana Tuatua akauruia, te Pipiria Tapu. Ko teia ta tatou puka maata, ta tatou e akara putuputu ana. No reira oki i meitaki ei kia aru atu i te Pipiria tei eeuia ra i te au uipaanga Kerititiano. Te au tupuanga puapinga no te raveanga i te reira te kitea ra i roto i te tataanga o te eunuka Etiopia, tei tataia ra ia Angaanga pene 8.

17. Eaa tei tupu ki te eunuka Etiopia ra, e eaa ta teia e akatutu maira?

¹⁷ Kua akatauiia te eunuka Etiopia ra ki te akonoanga ngati Iuda. E tangata irinaki ngakau tae aia i te Atua, e kua apii aia i te au Tuatua Tapu. I te aereanga i roto i tona kariota, te tatau ra aia i te puka a Isaia i to Philipa oroanga i te pae mai iaia e kua ui atu: “Te kite na koe i taau e tatau na?” Akapeea te eunuka i te pauanga? “‘Eaa au e kite ei, naringa e tangata te akakite mai kiaku?’ E kua tuatua maira aia kia Philipa e kake ki runga noo ei raua katoa.” I reira a Philipa, i aratakiia ei e te vaerua tapu, kua tauturu atura i te eunuka kia kite i te totou a Isaia ra. (Angaanga 8:27-35) Eaa ta teia e akatutu maira? Ko ta tatou uaorai tatauanga i te Pipiria kare e rava ana. Ko Iehova, na roto i tona ra vaerua, te taangaanga ra i te pupu tavini akono meitaki e te pakari kia tauturu ia tatou kia kite i tana Tuatua i te tuatau tau. Akapeea teia i te rave angaia?​—Mataio 24:45-47; Luka 12:42.

18. Akapeea te pupu tavini akono meitaki e te pakari ra i te tauturu anga ia tatou?

¹⁸ Noatu kua akatakaia te pupu tavini ra ei “akono meitaki e te pakari,” kare a Iesu i karanga e kare te reira e apa. Ko teia pupu e au taeake akatainuia tei akono meitaki ra te vaira e au Kerititiano apa ua ra. Noatu te meitaki o te au akakoroanga, ka rave rai ratou i te au tarevake, mei taua aronga rai i te anere mataiti mua ra. (Angaanga 10:9-15; Galatia 2:8, 11-14) Inara, e ma to ratou akakoroanga, e te taangaanga ra a Iehova ia ratou kia oronga mai kia tatou i te au apinga tauturu i te apii Pipiria kia akamatutu i to tatou akarongo i te Tuatua a te Atua e tana au taputou oki. Te apinga maata no te apii uaorai ta te tavini i oronga mai kia tatou ko te New World Translation of the Holy Scriptures. Te vaira i teianei, i te katoaanga me kare i tetai tuanga, i roto i te 42 reo, e e 114 mirioni kopi i roto i te au tata anga e manganui tei neneiia. Akapeea e raukai ia tatou i te taangaanga meitaki i te reira i ta tatou apii uaorai?​—2 Timoteo 3:14-17.

19. Eaa etai au tu o te New World Translation​—With References ka tauturu i roto i te apii uaorai?

¹⁹ Ka akara ana, ei akatauanga, i te New World Translation of the Holy Scriptures​—With References. E au papaanga cross-references tona, e au tataanga i raro ake, e miniconcordance i te tu o te “Bible Words Indexed” e te “Footnote Words Indexed,” e tetai Appendix ma te tataanga maata e 43 tumu manako, kapiti mai i te au mapu e te au akapapa anga. Te vai katoa ra te “Akamataanga,” ma tana akataka anga i te au tumu e manganui tei taangaangaia no teia urianga takake o te Pipiria. Me te vaira te reira i tetai reo te kite ra koe, e mea tau ra kia akamatau meitaki koe i teia au tu e kia taangaanga ia ratou. I tetai ua atu tu, ko te Pipiria te tumu akamataanga o ta tatou porokaramu apii anga, e i roto i te New World Translation, tei ia tatou tetai urianga te akaketaketa tika maira i te ingoa tu Atua i tana akateitei anga i te tutara o te Patireia o te Atua ra.​—Salamo 149:1-9; Daniela 2:44; Mataio 6:9, 10.

20. Eaa te au uianga no te apii uaorai te umuumuia nei tetai pauanga?

²⁰ I teianei, penei ka ui tatou: ‘Eaa etai atu tauturu te umuumu ra tatou e kite ei i te Pipiria? Akapeea tatou i te akanooanga i te taime no te apii uaorai? Akapeea e raukai ia tatou te akariro kia meitaki atu ta tatou apii anga? Akapeea ta tatou apii anga i te akakeu anga i tetai atu?’ Na te atikara e aru mai nei e akamanako mai i teia au tu puapinga no to tatou tupu anga ki mua ei au Kerititiano.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Maara Ainei ia Koe?

• Eaa te aiteanga e kia “tamanako” e kia “akamanako oonu”?

• Eaa to tatou tu manako no te apii anga i te Tuatua a te Atua?

• Eaa te akakoroanga kia rauka ia tatou no ta tatou apii uaorai?

• Eaa te au tauturu ki te kiteanga i te Pipiria tei ia tatou nei?

[Tutu i te kapi 15]

Te kite ra te au mema o te pamiri Betela i te akamaroiroianga pae vaerua kia akamata i te ra taki tai na te uriurianga i te irava Pipiria

[Au Tutu i te kapi 15]

Kia taangaangaia te taime puapinga na te akarongoanga i te au tepe Pipiria ia tatou e teretere ra

[Tutu i te kapi 16]

Kua angaanga maata e te roa te au tangata kia rauka te auro. Eaa te maata o te tauta anga taau e tuku ra kia apii i te Tuatua a te Atua?

[Akameitakianga]

Courtesy of California State Parks, 2002

[Au Tutu i te kapi 17]

E apinganui te Pipiria te arataki atura ki te oraanga mutu kore