Kua Kiteaia Ainei e Koe te Akonoanga Tika?

“Ko te akono mou i te Atua e te kino kore i mua i te aroaro o te Atua, o to tatou Metua ra, ko teia ïa.”​—IAKOBO 1:27.

1, 2. (a) I te manakoanga a te manganui o te au tangata, eaa te mea te akari maira e me ko ta ratou rai te akonoanga tika? (e) Eaa tei tau kia uriuri pakariia i roto i te akavaanga i te akonoanga?

TE NOO nei tatou ki roto i tetai tuatau te merengo ua ra te au tangata e manganui i te oronga i tetai tuanga meangiti roa o to ratou au oraanga ki te akonoanga. Penei ka aere ratou ki etai au pure akonoanga, inara e meangiti ua te rave tamou ra i te reira. Kare te maata anga o te au tangata e irinaki ana e e tarevake tetai atu au akonoanga katoatoa e na ratou te mea tika. Penei ka manako ngoie ua ratou e te tika ua ra ta ratou akonoanga na ratou.

² I te manako anga i teia, te uianga, Kua kitea ainei e koe te akonoanga tika? ko tona aite anga ngoie ainei e, Kua kitea ainei e koe te akonoanga taau i reka? Na teaa e akakite mai i taau ka reka? Na toou pamiri ainei? Na toou au oa piri ainei? Na toou au manako ngakau uaorai ainei? Mei teaa atura taau manako pakari anga i to te Atua manako anga i teia?

Akapeea Tatou i te Kite Anga i to te Atua Manako?

3. (a) E kite ei tatou i to te Atua manako, eaa te mea kia rauka ia tatou? (e) Eaa te au uianga e tau tatou kia ui e no teaa ra tatou ka irinaki ei i te Puka Tapu e no ko mai i te Atua?

³ E kite ei tatou i ta te Atua uaorai e manako ra, te vaira i reira etai akakite anga mei ko mai iaia. Ko te Puka Tapu te puka taito rava atu tei karangaia e kua akauruia e te Atua. (2 Timoteo 3:16, 17) Inara ka rauka ainei i te karangaia e ko teia puka, ei akatuke anga ki tetai ravarai atu, e te ki ra i te tuatua na te Atua no te tangata nei? Akapeea koe i te pau anga i te reira uianga, e no teaa ra? Ko te tumu ainei e ko ta toou nga metua manako te reira i mou? Ko te tumu ainei e no te tu o toou au oa piri? Kua akara matatio ainei koe uaorai i te tika? Eaa ka koreʼi e rave atu i te reira i teianei, na te taangaanga anga i te au manako tika e a te ka aru mai?

4. I te rauka anga, eaa te akakite maira e no ko mai te Puka Tapu i te Atua, kare ko etai atu puka?

⁴ Te rauka anga: Ko tetai tuatua no ko mai tikai i te Atua e no te katoa anga o te pamiri tangata nei e tau ia kia rauka ia ratou. Te tika ra ainei te reira i te Puka Tapu? Ka tamanako ana i teia: Te Puka Tapu, te katoa anga me kore etai tuanga ua, te neneiia ra i teianei i roto i te tere atu i te 2,000 au reo. Ia tau ki te Totaiete Puka Tapu Marike, e vaitata i tetai ngauru mataiti i topa i te au reo tei neneiia ra te Puka Tapu kua rauka te reira no etai 98 patene o te au tangata o teianei ao. Mei tei akakiteia e te Guinness Book of World Records, ko te Puka Tapu kare e aiteia “te puka tua maata ravaia atu i te ao katoa.” Ko teia ta tatou ka tapapa atu no tetai tuatua mei ko mai i te Atua tei akakoroia ra no te au tangata o te au kara e te pa enua e te au pupu reo. (Akaaite ia Apokalupo 14:6.) Kare atu e puka i teianei ao e rekoti tona mei teia rai.

5. Eaa ra te tango tuatua enua o te Puka Tapu i puapingaʼi?

⁵ Te tuatua enua: Na te akara matatio anga i te au tua Puka Tapu e akakite mai i tetai atu tu e tuke ra te Puka Tapu mei tetai au puka tei karangaia e e tapu. Te ki ra te Puka Tapu i te au tika tuatua enua, kare i te au tua akapapu koreia. Ko Irwin Linton, e roia tei matau ra i te akara matatio i tei umuumuia ei akapapu anga i roto i tetai akavaanga ture, kua tata aia e: “Koi matakite ei te au tua maani ua, te au tua tupuna e te au akakite anga pikikaa no te tuku i te au rave anga tei tupu i roto i etai ngai mamao e etai tuatau kitea koreia, . . . te oronga maira te au tua Puka Tapu kia tatou i te ra e te ngai o te au mea tei tupu ma te tika rava tikai.” (No te au akaraanga, e akara ia 1 Ariki 14:25; Isaia 36:1; Luka 3:1, 2.) No te au tangata tei uri atura ki te akonoanga kare e no te ora anga atu mei te tu tikai o te oraanga mari ra no te tuatua mou, e manako anga puapinga teia.

6. (a) Akapeea tikai te Puka Tapu i te tauturu anga i tetai peretana ma te au manamanata o te oraanga? (e) Na roto i teea au mataara e toru ta te Puka Tapu tauturu anga i tetai tangata no te autu atu i te au tu kino tikai?

⁶ Te tau tikai ra: Ko te aronga tei akara matatio tikai i te Puka Tapu kare e roa kua kite mai e kare tana au akauenga e te au kaveinga i raveia no te akamaeu puapinga kore ua ia ratou. Mari ra, ka akanoo teia i tetai tu oraanga te ka apai mai i te puapinga ki te aronga tei aru vaitata ra ia ratou. (Isaia 48:17, 18) Ko te pumaana ta te reira ka oronga ki te aronga te apiapi ra kare te reira e puapinga kore ana, tei akatumuia ki runga i te au manako puapinga kore. Mari ra, te tauturu ra te reira i te au tangata kia autu atu i te au tika kino ra o te oraanga. Akapeea? Na roto i te au mataara e toru: (1) na te orongaanga i te ako tau e akapeea i te rave atu i te au tu ngata, (2) na te akatakaanga e akapeea e raukaʼi te turu anga aroa ta te Atua e oronga ra ki tona au tavini i teianei, e te (3) na te akakiteanga i te tuatau umere ki mua ta te Atua e akono ra no te aronga tei tavini ra iaia, te oronga anga kia ratou i te au tumu tau no te irinaki anga i tana au taputou.

7. (a) Te taangaanga anga i te au Tuatua Tapu tei taikuia i roto i te tataanga i raro ake, e akataka mai i te pauanga a te Puka Tapu ki tetai o te au maroanga maata no runga i te au tangata i teia tuatau. (e) E akari mai e akapeea te ako anga Puka Tapu i te paruru anga ia tatou me kore te tauturu anga ia tatou i te autu atu i tetai turanga apiapi.

⁷ Noatu e kare te ako anga Puka Tapu e matauia ana i rotopu i te aronga tei patoi ra i te mana akaaere e te aruaru i tetai oraanga noinoi uaorai, e manganui tei kite mai e kare teia tu oraanga e apai mai i te mataora tikai kia ratou. (Galatia 6:7, 8) Te oronga maira te Puka Tapu i te au pau anga titika ki te au uianga no runga i te titiri pepe, te kopae, e te totoma. Te riro ra tana ako ei paruru anga mei te takino anga a te apinga akakona e te kava e mei te tu anga i te maki AIDS na roto i te toto viivii me kore te rave ainga ki tetai ua atu. Te akari maira te reira e akapeea e raukaʼi te au pamiri mataora. Te oronga maira te reira i te au pau anga e raukaʼi i tetai tangata i te autu atu i te au turanga apiapi rava atu i roto i te oraanga, kapiti mai te tu aroa kore o te au mema pamiri piri vaitata, te au maki pakari, e te mate o tetai tei akaperepereia. Te tauturu ra te reira ia tatou kia kite i ta tatou au mea mua i reira to tatou au oraanga e akakiiaʼi ki te mea puapinga kare i te mii anga.a

8, 9. (a) Eaa te totou te riro ra ei mea umere tikai kia koe uaorai te akapapu anga i to te Puka Tapu akauru angaia? (e) Eaa ta te au totou i roto i te Puka Tapu e akapapu maira no to ratou akamata anga?

⁸ Te totou: E mea umere te Puka Tapu ei puka no te totou, e puka te akakite maira e eaa te ka tupu i te tuatau ki mua e te akakite maira te reira no runga i te tuatau ki mua. Kua totou te reira i te akapou anga o Turia taito, te topa anga o Babulonia, te patu akaou anga o Ierusalema, te mama anga mai e te topa anga o te au ariki o Madai e Peresia e e Ereni, e e maata ua atu te au tupu anga i te oraanga o Iesu Karaiti. Kua totou katoa te reira i te au turanga tikai o teianei ao tei tupu ra i teia anere mataiti, e te akamarama ra te reira i to ratou aite anga. Te akari maira te reira e akapeea te au manamanata tei tapoki ra i te au tutara tangata i te rapakau angaia, e te akataka ra te reira i te Tutara te ka apai mai i te au mutu kore e te tinamou tikai ki te tangata nei.b​—Isaia 9:6, 7; 11:1-5, 9; 53:4-6.

⁹ Ma te puapinga, te oronga maira te Puka Tapu i te tu kite no te totou i te tuatau ki mua ma te tika tikai ei timata anga no te taoonga Atua. (Isaia 41:1–46:13) Ko Tei rauka ra i te rave i te reira me kore ko te ka rauka i te akauru i tetai pae i te rave i te reira kare ia i te itoro ora kore ua nei. Kare aia i tetai tangata akono ua nei. Ko ia te Atua mou, e ko te puka te ki ra i teia tu totou ko tana Tuatua ia.​—1 Tesalonia 2:13.

Te Tika ra Ainei te Katoatoa Tei Taangaanga ra i te Puka Tapu?

10, 11. Mei tei akariia e Iesu, noatu e ka taangaanga tetai orometua i te Puka Tapu, eaa te ka akariro i te akonoanga tana e turu ra ei mea puapinga kore?

¹⁰ E mea tau ainei​—tei puapinga maata atu, e mea tau ainei i te Tuatua Tapu—​no te taopenga, i reira, e ko te au pupu akonoanga katoatoa tei akatutu ra i te taangaanga i te Puka Tapu e te apii ra i te akonoanga tika? Ko te katoatoa tei apai ra me kore tei taiku ra i te Puka Tapu, te taangaanga ra ainei i te akonoanga tika?

¹¹ E manganui te au orometua, noatu e e Puka Tapu ta ratou, te taangaanga ra i te akonoanga ei ravenga no te akakaka ia ratou uaorai. Te kairo ra ratou i te au tuatua mou ma ma te au peu matauia e te au manako o te tangata nei. Te arikiia ra ainei ta ratou akamori anga e te Atua? Ki te au arataki akonoanga i roto ia Ierusalema anere mataiti mua ra tei rave tikai i te reira, kua taangaanga maata tikai a Iesu Karaiti i te akakite anga a te Atua na roto i te peroveta ko Isaia, i te na ko anga e: “Te topiri mai nei teianei aronga iaku i to ratou vaa, e te akameitaki mai nei to ratou ngutu iaku; tei te atea ke ra to ratou ngakau iaku. E akamorianga puapinga kore ra ta ratou iaku, ka apii ei i tei tukuia mai e te tangata anake ra.” (Mataio 15:8, 9; 23:5-10) Te taka ua ra, e ko te akonoanga mei te reira ra kare ia i te akonoanga tika.

12, 13. (a) Akapeea te tu akono o te au mema akonoanga i te tauturu anga i tetai tangata kia kite e me ko ta ratou rai te akonoanga tika? (e) Eaa ta te Atua ka manako no runga i ta tatou akamori anga me iki tatou i te aronga tana e kopae ra ei au oa piri no tatou? (2 Paraleipomeno 19:2)

¹² Akapeea e me te kino ra te au ua tei orongaia e te au apiianga o tetai au akonoanga, mei tei akariia i te au oraanga o to ratou au mema e turanga meitaki to ratou ra? I roto i tana Tuatua i te Maunga, kua akamatakite a Iesu e: “Kia matakite ra i te peroveta pikikaa . . . Ka kite kotou ia ratou i to ratou ua. . . . E ua mai te au rakau meitaki katoa i te ua meitaki; e te au rakau kikino ra, e ua mai ïa i te ua kino.” (Mataio 7:15-17) E tika e penei ka rave te aronga tataki tai i te tarevake e te anoano ra i te akatikatika anga. Inara e tuke te turanga me rave tuauau ua te au mema ekaretia, pera katoa te au orometua, i te poneia e te akaturi, te ta, te kona kava, te noinoi, te pikikaa, te purepure, te akamori itoro​—ko tetai ua me kore ko te katoa anga o teia au mea nei—​inara kare e ako anga i orongaia, e ko te aronga tei rave tamou ua atu i teia au mea nei e tau kia akaateaia ki vao i te putuputuanga; kare o ratou ngai i roto i te Patireia o te Atua. (Galatia 5:19-21) Kare ta ratou akamori anga e marekaia ana e te Atua, e kare katoa ta tatou akamori anga e akamareka i te Atua me iki tatou i te aronga tana i kopae ra ei au oa piri no tatou.​—1 Korinetia 5:11-13; 6:9, 10; Apokalupo 21:8.

¹³ Te taka ua ra e kare te katoa anga o te au pupu te karanga ra e te taangaanga ra i te Puka Tapu e rave ana i te akonoanga tika mei ta te reira i akatutu ra. Eaa i reira, ta te Puka Tapu e akanoo maira ei au akairo akatakaanga o te akonoanga tika?

Au Akairo Akatakaanga o te Akonoanga Tika

14. (a) Te akatumuia ra te au apiianga ravarai a te akonoanga tika ki runga i teaa? (e) Akapeea ta Kerititome au apiianga no runga i te Atua e te meta i te tu anga i roto i teia timata anga?

¹⁴ Te akatumu ngaueue koreia ra tana au apiianga ki runga i te au Tuatua Tapu akauruia. “Te au tuatua tapu katoa i tataia ra, e mea akauruia mai e te Atua, e e mea meitaki ei apiianga, ei akoanga, ei akakiteanga apa.” (2 Timoteo 3:16) Inara teea ngai ta te Puka Tapu tuatua anga no runga i ta Kerititome Toru Tai? E teea ngai ta te Puka Tapu apiianga, mei ta te au orometua e rave ra, e e meta to te au tangata tei ora atura i te matenga o te turanga kopapa? I ui ana koe ki tetai orometua kia akari atu kia koe i taua au apiianga ra i roto i taau Puka Tapu? Te akakite ra The New Encyclopædia Britannica e: “Kare te tuatua Toru Tai e kare katoa te apiianga tikai i roto i te Koreromotu Ou.” (1992, Micropædia, Voriumu 11, kapi 928) E te akakite tikai ra te New Catholic Encyclopedia e: “I rotopu i te au Metua Apotetoro, kare e okotai mea mei teia i manakoia ana me kore i raveia ana.” (1967, Voriumu XIV, kapi 299) I ta Kerititome manako anga i tetai meta tei takake ra mei te kopapa i te matenga, te akatika ra te aronga apiipii akonoanga e kua rave mai ratou i te manako no ko mai i te apiianga Ereni. Inara, kare te akonoanga tika e akapae ke ana i te tuatua mou Puka Tapu no te apiianga tangata.​—Genese 2:7; Deuteronomi 6:4; Ezekiela 18:4; Ioane 14:28.

15. (a) Akapeea te Puka Tapu i te akataka anga i Tei akamori anake uaia? (e) Eaa ra to te aronga akamori tika manako no runga i te piri vaitata anga kia Iehova?

¹⁵ Te turu ra te akonoanga tika i te akamorianga i te Atua mou okotai, ko Iehova. (Deuteronomi 4:35; Ioane 17:3) Te tuatua poto ua anga ia Deuteronomi 5:9 e te Deu 6:13, kua akakite ngaueue kore a Iesu Karaiti e: “Ko toou Atua ra ko Iehova taau e akamori, e koia anake rai taau e akarongo.” (Mataio 4:10) Ma te aru tamou i te reira, kua akakite a Iesu i te ingoa o tona Metua ki tana au pipi. (Ioane 17:26) Kua apii ainei taau akonoanga ia koe i te akamori ia Iehova? Kua kite ainei koe i te Peretana tei akatakaia e te reira ingoa​—tana au akakoro anga, tana au angaanga, tona au tu—​e e manako ei koe e ka rauka ia koe i te piri vaitata ma te papu ra kiaia? Me ko taau te akonoanga tika, te pauanga i reira e ae.​—Luka 10:22; 1 Ioane 5:14.

16. Eaa te aite anga o te tuku anga i te akarongo ki roto ia Karaiti ki te aronga tei rave maroiroi ra i te akonoanga tika?

¹⁶ Ko tetai tuanga puapinga o te akamorianga te marekaia ra e te Atua koia ko te tuku anga i te akarongo ki roto i tana Tamaiti, ko Iesu Karaiti. (Ioane 3:36; Angaanga 4:12) Kare te aite anga e ko te irinaki anake ua anga e kua vai ana aia me kore ra e koia tetai peretana puapinga. Te kapiti ra te reira i te tu ariki o ta te Puka Tapu e apii ra no runga i te puapinga o te atinga o to Iesu oraanga tangata tiama e te kite anga i tona taoonga i teia tuatau ei Ariki i te rangi. (Salamo 2:6-8; Ioane 3:16; Apokalupo 12:10) Me te piri ra koe ki te aronga te rave ra i te akonoanga tika, kua kite koe e i roto i te oraanga i te au ra ravarai te tauta tikai ra ratou i te akarongo ia Iesu ia tau ki te akava ngakau, te aru i tona akaraanga, e te piri uaorai ma te maroiroi ra i roto i te angaanga tana i oronga ki tana au pipi. (Mataio 28:19, 20; Ioane 15:14; 1 Petero 2:21) Me kare te reira e tika ana i te aronga taau e kapiti atura i te akamori, te anoanoia ra koe kia akara atu i tetai ngai ke.

17. Eaa ra te aronga akamori tika ka matakite ei kia kore e topataia e to teianei ao, e eaa te ka kapiti mai ki te reira?

¹⁷ Kare te akamorianga tika i taviiviiia na te o anga ki roto i te au angaanga poritiki e te kaitamaki anga o teianei ao. (Iakobo 1:27) No teaa ra? No te mea te karanga ra a Iesu no runga i tana au pipi e: “Kare ratou i to teianei ao mei iaku nei rai oki, kare i to teianei ao.” (Ioane 17:16) Kare a Iesu i raverave ana i te angaanga poritiki, e kua tapupu aia i tana au pipi mei te raveanga atu i te au apinga tamaki. (Mataio 26:52) Ko te aronga tei akamanako meitaki ra i ta te Tuatua a te Atua e karanga ra ‘kare e apii akaou i te tamaki.’ (Isaia 2:2-4) Me kare tetai ua atu akonoanga taau i piri meangiti ua atura ki roto e aiteite ana ki teia akatutu anga, ko teia i reira te taime no te akamutu i toou piri anga atu ki te reira.​—Iakobo 4:4; Apokalupo 18:4, 5.

18. (a) Eaa ta Ioane 13:35 e akataka ra ei tu puapinga no te akonoanga tika? (e) Akapeea koe i te tauturu anga i etai ke i te akataka anga e ko teea pupu te aru ra ia Ioane 13:35?

¹⁸ Te apii ra e te rave ra te akonoanga tika i te aroa oronga ua. (Ioane 13:35; 1 Ioane 3:10-12) Kare teia tu aroa i tuatua anake uaia i roto i te au tuatua. Te akapiri kapipiti tikai ra te reira ki roto i te akataeake anga tikai o te iti tangata o te au kara ravarai, te au pupu pae puapinga ravarai, te au reo ravarai, te au pa enua ravarai. (Apokalupo 7:9, 10) Te akanoo ra te reira kia takake te au Kerititiano tika mei teianei ao takapini ia ratou. Me kare koe i rave takere i te reira, e aere ki te au uipaanga i tetai o te Are Uipaanga Patireia o te Au Kite o Iehova, e pera katoa ki ta ratou au uruoaanga mamaata. E akara ia ratou e angaanga kapiti ra no te akatu i tetai o to ratou au Are Uipaanga Patireia. E akara e akapeea ratou i te akono anga i te aronga ruaine (kapiti mai te au takaua) e te aronga mapu (kapiti mai te aronga okotai anake metua me kore ra kare okotai). (Iakobo 1:27) E akaaite i taau e kite ra ki taau i kite ana i roto i tetai atu akonoanga. I reira e ui kia koe uaorai, ‘Koai te rave ra i te akonoanga tika?’

19. (a) Eaa te pauanga ki te au manamanata o te tangata nei ta te akonoanga tika e turu ra? (e) Eaa ta te au mema o te pupu e aru ra i te akonoanga tika e tau kia rave?

¹⁹ Te turu ra te akonoanga tika i te Patireia o te Atua ei pauanga mutu kore ki te au manamanata o te tangata nei. (Daniela 2:44; 7:13, 14; 2 Petero 3:13; Apokalupo 21:4, 5) Te rave ra ainei tetai ua atu o to Kerititome au akonoanga i te reira? I naea te taime openga i toou rongo anga i tetai orometua te akamarama anga i te Patireia o te Atua e ta te au Tuatua Tapu e akari ra i ta te reira ka akatupu? Ko te akaaerenga taau e kapiti atura te akamaroiroi ra ainei ia koe kia tuatua ki tetai atu no runga i te Patireia o te Atua, e me koia ia, te piri ra ainei te katoa anga o te au mema ki roto i te raveanga i te reira? Kua rave a Iesu i te reira tu akakitekiteanga; kua pera tana au pipi mua. Ka rauka katoa ia koe te akameitaki anga o te pirianga ki roto i teia angaanga. Ko te angaanga puapinga rava atu te reira e raveia ra i te enua nei i teia tuatau.​—Mataio 24:14.

20. Ei kapiti atu ki te akatakaanga i te akonoanga tika, eaa ta tatou ka rave?

²⁰ Noatu e te vaira te tauatini ua atu au akonoanga, te tauturu viviki ra te Puka Tapu ia tatou kia takore atu i te oripu anga e raukaʼi i te akataka i te mea tika ra. Inara te anoanoia ra tatou kia rave e maata atu i te akataka ua i te reira. E mea puapinga e kia taangaanga tatou i te reira. Ko te ka o mai ki roto i teia ka uriuri maataia atu i roto i ta tatou atikara ka aru mai.

[Au Tataanga Rikiriki i Raro]

Akapeea Koe me Pau?

◻ I te akatakaanga i te akonoanga tika, ko taai manako anga tei puapinga rava atu?

◻ Eaa te au manako tika e a te tou ra ki te Puka Tapu ei Tuatua na te Atua?

◻ Eaa ra te au akonoanga ravarai te taangaanga ra i te Puka Tapu i kore ei e arikiia e te Atua?

◻ Eaa te au akatakaanga akairo e ono o te akonoanga tika okotai ra?

[Pia i te kapi 10]

Au Kite o Iehova . . .

◆ Te akatumu ra i ta ratou apiianga ravarai ki runga i te Puka Tapu.

◆ Te akamori ra i te Atua mou okotai, ko Iehova.

◆ Te noo ra kia rotai ki to ratou akarongo i roto ia Iesu Karaiti.

◆ Kare e piri ana ki roto i te poritiki e te kaitamaki anga o teianei ao.

◆ Te kimi ra i te akari i te aroa oronga ua i te oraanga ravarai.

◆ Te turu ra i te Patireia o te Atua ei pauanga mutu kore ki te au manamanata o te tangata nei.

[Tutu i te kapi 9]

TE PUKA TAPU​—eaa te akakite maira e te ki ra te reira i te tuatua na te Atua no te tangata ravarai?