Manako Tika​—E Rave Pakari

E AKAMANAKO ana i teia tutu: Te akamarama ra a Iesu Karaiti e ka akatupu te au enemi akonoanga i Ierusalema i te mamae maata kiaia e oti ka ta iaia. Kare tona oa piri vaitata te apotetoro ko Petero i irinaki ana i te reira. E tikai, kua arataki atura aia ia Iesu ki te pae e kua ako atura iaia. Kare to Petero ngakau tae e te manako anga tika tikai i ekokoia. Inara akapeea a Iesu i te akaraanga i to Petero manako? “Ka aere ke atu koe, e Satani, ki muri iaku,” i na Iesu ei. “E maitu koe naku; kare koe i tau i ta te Atua ra, ko ta te tangata ra taau i tau.”​—Mataio 16:21-23.

Mei teaa ra te poitirere i te reira kia Petero! Kare i riro ei tauturu e ei turu anga, kua riro ra aia “e maitu” i roto i teia turanga ki tona Pu akaperepere. Akapeea teia i tupu ei? Penei kua akavareia a Petero i tetai apa noa ra i roto i te manako tangata​—i te irinaki anake ua anga i tana e inangaro ra i te irinaki.

Auraka e Irinaki Maata Roa Atu

Ko tetai akakoko anga ki to tatou tu manako tika ra koia oki te manako i te irinaki maata roa atu. Kua akamatakite maira te apotetoro ko Paulo i te au taeake Kerititiano i Korinetia taito ra e: “Ko te manako ra e te tu ra aia, kia matakite aia ko te inga aea.” (1 Korinetia 10:12) Eaa ra a Paulo i tuatua ai i teia? I te akaraanga no te mea kua kite aia e mea ngoie te reira no te manako tangata ra kia rauka i te akapikikaaia​—e te au manako o te au Kerititiano kia ‘akakinoia te ngakau kia kore atu te tavaitai ua e tau i te Mesia nei.’​—2 Korinetia 11:3.

Kua tupu teia ki te katoa anga o te uki o to Paulo ai tupuna. I taua taime, kua akakite atu a Iehova kia ratou e: “Kare oki toku ra au manako i to kotou ra au manako, kare oki to kotou ra au aerenga i toku ra au aerenga.” (Isaia 55:8) Kua riro mai ratou ei “karape i to ratou uaorai mata,” ma te au tupuanga tumatetenga tikai. (Isaia 5:21) E mea papu, i reira, ka tau kia akara matatio e akapeea e rauka ai ia tatou i te akono i to tatou uaorai manako anga tika e i te kopae anga i reira i te tumatetenga aiteite ra.

E Matakite i te Manako Anga Kopapa

Ko etai aronga i Korinetia kua tuki kinoia e te manako anga kopapa. (1 Korinetia 3:1-3) Kua tuku maata atu ratou i te manako ki runga i te au apii a te tangata i to runga ake i te Tuatua a te Atua. Kare e ekokoanga e ko te au tangata manako Ereni o taua tuatau ra e au tangata kite tikai. Inara, i roto i nga mata o te Atua, e neneva ratou. I karanga ai a Paulo: “E akakore au i te pakari o te aronga pakari, e e akariro au i te kite o te aronga i kite ra, ei mea puapinga kore. Teiea te tangata pakari? teiea te tata tuatua? teiea te tangata taumāro i teianei ao? kare aina kua akariro te Atua i te pakari o teianei ao ei neneva?” (1 Korinetia 1:19, 20) Kua akaaereia taua aronga kite ra e “te vaerua o teianei ao” kare na te vaerua o te Atua. (1 Korinetia 2:12, NW) Kare e rotai ana ta ratou au apii e te au manako ma to Iehova manako anga.

Te tumu maata roa atu no taua manako anga kopapa koia oki ko Satani te Tiaporo, tei taangaanga i te ovi kia akavare ia Eva. (Genese 3:1-6; 2 Korinetia 11:3) Te vai ua nei rai aia ei kino no tatou? Ae! Kia tau ki te Tuatua a te Atua, ko Satani tei “akapoiri i te au manako” o te au tangata e maata ua atu e koia i teianei “tei pikikaa i to te ao katoatoa nei.” (2 Korinetia 4:4, NW; Apokalupo 12:9) Mei teaa te puapinga i te reira kia matakite i tana au ravenga!​—2 Korinetia 2:11.

E Matakite i “te Ravenga a te Tangata Nei”

Kua akamatakite katoa mai te apotetoro ko Paulo i “te ravenga a te tangata nei.” (Ephesia 4:14) Kua kite ana aia i te “rave angaanga pikikaa” tei rave akatutu ua ra i te oronga anga mai i te tuatua mou inara tei akakino tikai i te reira. (2 Korinetia 11:12-15) E rauka ai to ratou au akakoroanga, penei ka rave taua au tangata i te taangaanga i te akapapu anga i ikiia, te au tuatua tei akakeu i te au manako ngakau, te au tuatua pikikaa akavareia, te au tuatua kino, e te au pikikaa anga tikai.

Kua taangaanga putuputu te aronga tauta anga akaariuke i te tuatua mei te “akapupu akonoanga” kia akakino i tetai ke. I roto i tetai akatikaanga ki te Akaputuputuanga Paramani o te Konitara o Europa, kua taikuia te manako e ko te au taoonga mana e kimi marie ra i te au pupu akonoanga ou ra “e mea meitaki kia akoia atu e kia akaruke i te taangaanga i teia au tuatua nei.” No teaa ra? Kua manakoia e ko taua tuatua “cult” e tuatua kare i papu tikai ana. I roto i taua tu, kua akaapa tarevake te aronga kite Ereni ia Paulo e e “tangata tuatua tarevakaua,” me kare ko te tuatua tikai e ‘tangata koi uri.’ Te akakite maira teia e e tangata akarau korero ua aia, ko tetai tangata tei rave mai e te ripiti ua anga i te au potonga kite. E tika oki, te ‘akakite [ra a Paulo] ia Iesu, e te tuakaouanga.’​—Angaanga 17:18.

Kua angaanga ainei te au ravenga a te aronga tauta anga akaariuke ra? Ae. Ko ratou te tumu anga maata i te akatupu anga i te au makitakita eteniki e te akonoanga na te akakino anga i te au manako o te au tangata o tetai pa enua ke me kare te au akonoanga. E manganui tei taangaanga i te reira kia akaiti mai i te aronga rikiriki mareka koreia ra. Kua taangaanga tikai a Adolf Hitler i taua au ravenga i te akatutu mai anga aia i te ngati Iuda e tetai atu ei aronga “tei ngere,” “kino,” e tei “akakoko ra” i te Enua. Auraka rava e akatika i teia tu ravenga kia poitini i toou manako anga.​—Angaanga 28:19-22.

Auraka e Akavare ia Koe Uaorai

E mea ngoie katoa i te akavare ia tatou uaorai. E tikai, penei e ngata tikai te reira i te akaruke me kore i te akaekoko oonu i te au manako anga akaperepere ra. No teaa ra? No te mea kua piri manako ngakau atu tatou ki to tatou au manako. Penei i te akavareia anga i reira tatou e tatou uaorai na te tumu pikikaa​—na te maani anga i te au tumu ra kia akatika e eaa tikai te tarevake e te au irinaki anga pikikaa ra.

Kua tupu teia ki etai au Kerititiano o te anere mataiti mua. Kua kite ratou i te Tuatua a te Atua, inara kare ratou i tuku ana i te reira kia akaaere i to ratou manako. Kua rave ua atu ratou i te ‘pikikaa ua anga ia ratou uaorai.’ (Iakobo 1:22, 26) Okotai mataara e kite ei tatou e penei kua topa atu ki roto i teia tu no te pikikaa ia koe uaorai koia oki te kite anga ia tatou uaorai i te riririri me akaaoia mai to tatou au irinaki anga. E kore ei e riri atu, e mea pakari kia vai maoraora ua tatou i te manako e te akarongo meitaki atu anga ki ta tetai e tuatua maira​—noatu e te papu ra ia tatou e te tika ra to tatou manako.​—Maseli 18:17.

E Kimi i “te Kite i te Atua”

Eaa te ka rauka ia tatou i te rave kia tamou ua atu i to tatou manako tika? E maata ua atu te tauturu te vai ua ra, inara ka tau kia puareinga ua tatou i te angaanga no te reira. Te karanga ra te ariki pakari ko Solomona e: “E taku tamaiti, kia āriki mai koe i taku nei tuatua, e kia vaio marie i taku au akauenga ia koe; Kia ariu mai koe i to taringa ki te pakari, e kia kimi marie to ngakau i te kite ra; Kia kapiki nui koe i te kite, e kia akateitei i to reo kia rauka te kite ra; Kia kimi pu tikai koe iaia mei te ario ra, e kia makitoro marie koe iaia, mei te apinga uunaia ra: Ei reira koe e kite ei i te mataku ia Iehova, e e rauka ia koe te kite i te Atua.” (Maseli 2:1-5) Ae, me rave tikai tatou i te tauta anga kia akaki i to tatou manako e te ngakau ma te au tuatua mou o te Tuatua a te Atua, ka rauka ia tatou te pakari tikai, te kite, e te kite karape. Tera te tu, ka kimi tatou i te au apinga e maata ua atu te puapinga i to te ario me kare i tetai ua atu apinga okomaata ra.​—Maseli 3:13-15.

E tumu puapinga tikai te pakari e te kite i roto i te manako anga tika. “Kia o mai te pakari ki roto i to ngakau na, e kia riro te kite ei mea mataora i to vaerua ra,” i karanga ai te Tuatua a te Atua, “na te akono meitaki e tapapa ia koe i reira; e na te kite e tiaki ia koe; Kia ora koe i te arataa o te tangata kino ra, i te tangata e tuatua i te tuatua akatoatoa ra; Ko tei akaruke i te arataa tiratiratu ra, e kua na te ara poiri te aere.”​—Maseli 2:10-13.

E puapinga maata tikai i te tuku i to te Atua manako kia arataki i to tatou manako i te au tuatau taitaia me kare i te kino ra. Ko te au manako ketaketa mei te riri me kare te mataku ra ka maani i te reira kia ngata i te manako anga tika ra. “E akanenevaia oki te tangata pakari i te takinga-kino,” i na Solomona ai. (Koheleta 7:7) Penei ake ka akariro te reira e kia “riri iora tona ngakau ia Iehova.” (Maseli 19:3) Akapeea ra? Na te akaapa anga i te Atua no to ratou au manamanata e te taangaanga anga i te reira kia kotoe i te rave anga i te au mea kare e rotai ana ma tana au ture e te au kaveinga. Kare e manako ua e te kite meitaki ra tatou, kia akarongo akaaka atu tatou ki te aronga ako pakari ra tei kimi i te tauturu ia tatou na taangaanga anga i te au Tuatua Tapu. E me ka rauka, kia papa tatou i te kopae atu i te au tumu ketaketa o te manako me kiteaia mai te reira e te tarevake ra.​—Maseli 1:1-5; 15:22.

‘Ka Pati ki te Atua’

Te noo nei tatou i roto i te au tuatau oripu ua e te kino. E puapinga tikai te pure putuputu no te arataki anga a Iehova me ka akono tatou i te akavaanga meitaki e te rave ma te pakari ra. “Auraka rava kotou e apiapi i te au mea katoa nei; e akakite ua ra ki te Atua i to kotou anoano i te au mea katoa ra i te pure, e te pati anga atu ma te akameitaki. E na te au o te Atua, ko tei maata ua atu i te kite tangata, e akamaroiroi mai i to kotou ngakau e to kotou manako i te Mesia nei ia Iesu.” (Philipi 4:6, 7) Me te ngere ra ia tatou te pakari i te akono i te au manamanata ngata ra me kare i te au timata anga, ka anoanoia tatou kia ‘pati ki te Atua ra, ko tei oronga ua mai i ta te tangata ravarai ma te patoi kore.’​—Iakobo 1:5-8.

I te kiteanga e te anoano ra te au taeake Kerititiano i te akono i te pakari, kua kimi te apotetoro ko Petero kia ‘akaaraara i to ratou ngakau pikikaa kore kia manako.’ Te inangaro ra aia ia ratou kia ‘maara oki i te tuatua i tuatuaia mai e te au peroveta tapu i muatangana, e te apiiia atu a te Atu ra a te Ora,’ ko Iesu Karaiti. (2 Petero 3:1, 2) Me rave tatou i teia e te akono rotai anga i to tatou manako ki te Tuatua a Iehova, ka manako tika e ka rave pakari tatou.

[Au Tutu i te kapi 21]

Kua tuku te au Kerititiano mua i te pakari tu akono i te Atua, kare i te tumu manako apiianga a te tangata, i te akatanoanga i to ratou manako

[Akameitakianga]

Philosophers left to right: Epicurus: Photograph taken by courtesy of the British Museum; Cicero: Reproduced from The Lives of the Twelve Caesars; Plato: Roma, Musei Capitolini

[Au Tutu i te kapi 23]

Te pure e te apii i te Tuatua a te Atua e puapinga ia