Akara kia Iehova no te Pumaana

“Kia akaarite mai te Atua nona te akakoromaki e te pumaana, i to kotou ngakau tetai ki tetai kia tau i te anoano o te Mesia ra o Iesu.”​—ROMA 15:5.

1. Eaa ra te au ra tataki tai ka apai mai ei kia maata atu ei te umuumu anga no te pumaana?

TE APAI maira te au ra tataki tai ra i tetai anoano maata no te pumaana. Mei ta tetai tata Pipiria i akakite maira e tere atu i te 1,900 mataiti i topa, “te ngunguru anake nei te au mea katoa i angaia mei te mamae anau ra e tae rava akenei i teianei rā.” (Roma 8:22) I to tatou tuatau nei e maata rava atu te “ngunguru” e te “mamae” i to mua ana ra. Mei te Tamaki I o Teianei Ao ra, kua mamae te au tangata i tetai tumatetenga i muri ake i tetai na roto i te tu tamaki, rave kino, e te au tumatetenga natura tei putuputu ra te kapitiia ki ta te tangata akatere anga tau kore i te enua nei.​—Apokalupo 11:18.

2. (a) Koai tei maata te akaapa anga no te au mate o te tangata i teia tuatau nei? (e) Eaa te tika te oronga maira i te tumu anga no tatou kia pumaana?

² Eaa ra i maata roaʼi te mamaeanga i to tatou tuatau nei? I te akatakaanga mai i te uriiaanga mai ia Satani mei te au rangi ra i muri ake i te anau angaia mai te Patireia i te 1914, te pau maira te Pipiria: “E mate ra oki to te enua e to te tai! Tei raro atu na oki te diabolo ia kotou na, e riri maata oki tona, no te mea kua kite aia e e manga tuatau poto ua tona e toe nei.” (Apokalupo 12:12) Te aite anga o te taka meitaki anga o te tupu anga o taua totou ra koia oki kua vaitata roa tatou i te itae atu ki te openga o to Satani tutara kino ra. Mei teaa ra te pumaanaanga kia kite e kare e roa atu ka oki akaou te oraanga ki runga i te enua nei ki te tu ponuiaau tei vai ana i mua ake i ta Satani ra taki anga i to tatou nga metua mua ra ki roto i te tu meameaau!

3. I naea te tuatau kare te tangata i umuumu i te akapumaana?

³ I te akamataanga, kua oronga atu Tei Anga maira i tetai paka manea ei kainga no nga tangata tokorua mua ra. I roto ia i tetai ngai tei tapaia ra ko Edene, tona aiteanga e “Meitaki” me kare e “Mareka Anga.” (Genese 2:8, NW, tataanga i raro ake) Pera katoa, kua rekareka a Adamu raua ko Eva i te ora meitaki roa, ma te manakonako kia kore rava e mate. E tamanako ua ana i te au ngai e manganui ta raua ka rauka kia akatupu i to raua au kite​—te tanutanuanga, te ati, te patu anga, te akatangi imene. E tamanako, katoa oki, i te au angaanga i tei angaia maira te ka rauka ia raua kia apii ia raua ei akatupu i ta raua angaanga kia akavi i te enua e kia akariro i te reira ei parataito. (Genese 1:28) E tika rava, ka akakiia nga oraanga o Adamu raua ko Eva ra, kare ma te ngunguru e te mamae, mari ra ma te mareka anga e te meitaki. Te taka meitaki ra e, kare raua e umuumu i te akapumaana anga.

4, 5. (a) Eaa ra i kore ei a Adamu raua ko Eva e re i te timataanga no te akarongo? (e) Akapeea i riro ei kia umuumuia e te tangata te akapumaana?

⁴ Inara, ko tei umuumuia no Adamu raua ko Eva, kia tatanu i te aroa oonu e te ariki anga no to raua Metua takinga meitaki i te rangi ra. Na taua aroa ra e akakeu ia raua kia akarongo i te Atua i te au turanga ravarai. (Akaaite ia Ioane 14:31.) E mea mii ra, to tatou nga metua mua e rua ra kare i akarongo ki to raua Ngateitei tika roa, kia Iehova. Kareka ra, kua tuku raua ia raua uaorai kia riro ki raro ake i te tutara kino a tetai angera tei topa ra, koia Satani te Tiaporo ra. Na Satani tei timata ia Eva kia ara e kia kai i te ua tureia ra. I muri akera kua ara katoa a Adamu i tona kai katoa anga i te ua o te rakau ta te Atua i akamatakite taka meitaki atura: “I te rā e kai ei koe i to reira, ka mate ïa koe.”​—Genese 2:17.

⁵ Na roto i teia mataara, kua akamata taua nga tokorua rave ara ra i te mate. I te tuatua atuanga i te akautunga no te mate, kua tuatua katoa te Atua ra kia Adamu: “Kia kino te enua ia koe; e kai koe i to te reira ma te aue, e ope roa ake toou puke rā i te ora anga na. E ka tupuia ïa e te rakau taratara e te tataramoa; e ka kai koe i te rakau rikiriki o te enua nei.” (Genese 3:17, 18) E no reira kua ngere a Adamu raua ko Eva i te manakonako kia akariro i te enua kare ra i tatanuia ei tetai parataito. I te tuaru angaia mei Edene, kua rave ngata raua i te raveanga kai no tetai enua tei taumaaia ra. Ko to raua anaunga, kua akatuangaia i teianei tu ara, i te turanga no te mate, kua riro kia maata te umuumu anga i te pumaana.​—Roma 5:12.

Akatupu Anga i Tetai Taputou Akapumaanaanga

6. (a) Eaa te taputou akapumaana ta te Atua i oronga mai i muri ake i te topa anga te tangata ki roto i te ara? (e) Eaa te totou no te pumaana ta Lameka i tuatua?

⁶ I te akavaanga i tei akamata maira i to te tangata meameaau, kua akakite maira Iehova iaia ei ‘te Atua oronga mai i te pumaana.’ (Roma 15:5) Kua rave aia i te reira na te taputouanga kia tono mai i tetai “uanga” nana e akaora i te anaunga o Adamu mei te au tupu anga kikino o ta Adamu ra meameaau. (Genese 3:15) I muri akera, kua oronga katoa mai te Atua i te au akatutuanga no teia akaora anga. Ei akatauanga, kua akauru aia ia Lameka, koia tetai anaunga o Adamu no roto mai i tana tamaiti ia Seta, kia totou i ta te tamaiti a Lameka ka rave: “Ka riro teianei tamaiti ei akamaru anga no tatou i to tatou roiroi, e te angaanga a to tatou nei rima, no te enua i taumaaia e Iehova ra.” (Genese 5:29) Kia rotai ma teianei taputou, kua tapaia taua tamaiti ra ei ia Noa, tei matauia ra te aite anga e “Akaangaroi” me kare e “Pumaana Anga.”

7, 8. (a) Eaa te turanga tei taki atu ia Iehova kia manako tataraara no tana anga mai anga i te tangata, e eaa Tana i akakoro kia rave no te reira? (e) Akapeea a Noa i te akatupu anga i te aiteanga o tona ingoa?

⁷ I taua tuatau rai, te riro ra kia aru tetai papaki o te au angera o te rangi ra ia Satani. Kua akariro teianei aronga angera ia ratou ei kopapa tangata e kua rave atu i te au vaine purotu uanga no Adamu ra ei au vaine. Kua akatere atu taua au piri anga tau kore ra i te viivii anga o te taiate tangata nei e kua akatupu mai i tetai anaunga atua kore e Nepirimi, e “aronga toa uritumu,” tei akaki ra i te enua ma te ta ua anga. (Genese 6:1, 2, 4, 11; Iuda 6) “E kite akerā Iehova, e kino maata to te tangata i te enua nei . . . Kua tataraara iorā Iehova, koia i anga i te tangata ki runga i te enua nei, e ongoongo rava akera tona ngakau.”​—Genese 6:5, 6.

⁸ Kua akakoro a Iehova kia akapou i taua ao rave kino ra na tetai vaipuke i te ao katoa ra, inara i mua akera kua akaue aia ia Noa kia maani i tetai araka ei akaora i te ora anga. E na reira, te akaora anga i te anaunga tangata e te au tu manu katoa oki. Mei teaa ra te maru anga o Noa e tona ngutuare tangata ra i muri ake i te Vaipuke i to ratou aere maianga ki vao i te araka ki runga i tetai enua tamaia! Mei teaa ra te pumaana anga kia kiteia e kua akakoreia te taumaa anga i runga i te enua, na te akariroanga kia ngoie maata mai te rave angaanga tanutanu anga ra! E tika oki, kua riro ta Lameka totou ei tuatua mou, e kua rave oki a Noa kia tau ki te aiteanga o tona ingoa. (Genese 8:21) Ei tetai tavini tiratiratu no te Atua ra, kua rave a Noa i te apaianga mai i tetai tuanga “pumaana” ki te au tangata ra. Inara, kare i ope te mana kino o Satani ratou ko tana au angera temoni ra ma te Vaipuke ra, e te tamou nei te au tangata i te ngunguru anga i raro ake i te apainga teiaa i te ara, te maki, e te mate.

Tetai Tei Maata Atu ia Noa

9. Akapeea ta Iesu Karaiti akapapu anga ei tauturu e ei akapumaana no te au tangata tataraara?

⁹ I muri iora, i te openga e vaitata i te 4,000 mataiti o te tuatua enua tangata nei, kua tae mai te Uanga taputouia ra. No te akakeu anga e te aroa maata no te au tangata, kua tono maira te Atua ko Iehova i tana Tamaiti anau tai ki te enua nei kia mate ei tetai oko no te au tangata ara nei. (Ioane 3:16) Te apai maira Iesu Karaiti i te maru anga maata ki te aronga ara tei tataraara e tei akono i te akarongo i tona mate anga ei atinga. Pouroa te aronga tei akatapu i to ratou oraanga kia Iehova e akariro oki ei au pipi papetitoia na tana Tamaiti ka kite i te akaangaroi anga e te pumaana mutu kore. (Mataio 11:28-30; 16:24) Noatu rai to ratou tu apa ua, ka kiteia e ratou te tu rekareka oonu i te tavinianga i te Atua ma tetai akava ngakau ma. Mei teaa ra te pumaanaanga no ratou kia kite e me ka rave tamou ratou i te akono i te akarongo ia Iesu, ka tutakiia ratou ma te oraanga mutu kore! (Ioane 3:36; Ebera 5:9) Me no te tu paruparu ka rave ratou i tetai ara kino, e tauturu to ratou i reira, me kare e akapumaana, i te Atu ia Iesu Karaiti tei akatuakaouia maira. (1 Ioane 2:1, 2) Na te aakianga i taua ara ra e na te raveanga i te au takainga Tuatua Tapu kia kopae ke i te riroanga ei aronga rave ara, ka rauka ia ratou te turanga meitaki, i te kiteanga e ‘e tuatua mou ta te Atua e te tika i te akakore anga mai i ta ratou ara.’​—1 Ioane 1:9; 3:6; Maseli 28:13.

10. Eaa ta tatou i kite mei te au temeio ta Iesu i rave i tona tuatau i runga i te enua nei?

¹⁰ Iaia i runga i te enua nei, kua apai katoa mai a Iesu i te akaangaroi anga na te akaateaanga i te au temoni ki vao i te tangata, na te rapakauanga i te au tu maki ravarai, e na te akatuanga i tei mate tei akaperepereia ra kia ora. E tika, ko taua au temeio ra e puapinga anake no tetai tuatau poto, i te mea ko te aronga tei akameitakiia i taua tu ra kua ruaineia e mate atura i muri mai. Inara, kua tou atura Iesu ki te au akameitakianga mutu kore i te tuatau ki mua tana ka riringi mai ki te au tangata ravarai. I teianei ko tetai Ariki mana aia i te rangi, kare e roa atu ka rave aia kia tere roa atu i te tuaru anake ua i te au temoni. Ka tuku aia ia ratou ma to ratou arataki katoa, ko Satani, ki roto i te vaarua takere kore, ki roto i te tu rave angaanga kore. Ei reira e akamataʼi te Tutara Tauatini Mataiti kaka o Karaiti ra.​—Luka 8:30, 31; Apokalupo 20:1, 2, 6.

11. Eaa ra a Iesu i tapaʼi iaia uaorai “ko te Atu rai ïa o te Sabati”?

¹¹ Kua tuatua a Iesu e “ko te Atu rai ïa o te Sabati,” e manganui tana rapakau anga i rave i te ra Tapati. (Mataio 12:8-13; Luka 13:14-17; Ioane 5:15, 16; 9:14) Eaa ra i rave ei i te reira? No te mea, ko te Tapati e tuanga ia no te Ture a te Atua ra ki to Iseraela e no reira kua akatutu mai ei “ata anake te ture no te au mea memeitaki a muri atu.” (Ebera 10:1) Nga ra e ono no te angaanga o te epetoma te akamaara maira kia tatou i te 6,000 mataiti o te tuikaanga o te tangata ki ta Satani tutara takinga kino kua topa akenei. Ko te ra Tapati i te openga o te epetoma te akamaara maira ia tatou i akaangaroi akapumaanaanga te ka tupu ki te au tangata a te Tutara Tauatini Mataiti o te Noa Maata, koia a Iesu Karaiti ra.​—Akaaite ia 2 Petero 3:8.

12. Eaa te au tupu anga akapumaanaanga te ka rauka ia tatou kia tapapa atu?

¹² Mei teaa ra te matara anga ta te au tangata ka kite i raro ake i ta Karaiti tutara me, tae ki reira, ka kite ia ratou uaorai i te tu rangatira takiri anga mei to Satani ra mana kino! E tere atu te pumaana te ka rauka mai i to ratou kite anga i te rapakauanga i to ratou au maki kopapa, te manako ngakau, e te manako tikai. (Isaia 65:17) Ei reira, e tamanako ana i to ratou mareka maataanga i ta ratou akamata anga i te turouanga i ta ratou aronga akaperepere i te oki anga mai mei te mate ra! Na teianei tu na te Atua “e orei i te roi-mata katoatoa.” (Apokalupo 21:4) I te akono marie atu anga i te au puapinga o to Iesu atinga oko ra, ka tupu aere te au tangata akarongo i raro ake i te Patireia o te Atua ra kia apa kore ua, kia riro rava kia tu rangatira takiri mei te au tu kino ravarai o ta Adamu ara ra. (Apokalupo 22:1-5) Ei reira ka tukuia a Satani “i tetai manga tuatau iti e tikaʼi.” (Apokalupo 20:3, 7) Pouroa te au tangata tei mou tiratiratu i to Iehova ra tu ngateitei tika ka tutakiia ma te ora mutu kore. E tamanako ana i te rekareka rauka kore kia tuatuaia e te matara takiri anga “i te tapeka o te mate”! Na reira ka rauka i te au tangata akarongo te rekareka i “te rangatira meitaki o te tamariki a te Atua ra.”​—Roma 8:21.

13. Eaa ra te au Kerititiano mou i umuumu ei i te pumaana ta te Atua e oronga maira?

¹³ I teianei, ka tamou marie tatou i te kauraro anga i te ngunguru e te mamae te matauia nei e te katoatoa te noo nei i roto i te akatereanga kino a Satani. Te tupu anga kia maata te maki kopapa e te au pekapeka manako ngakau te akakino ra i te au tu tangata ravarai, kapiti katoa te au Kerititiano tiratiratu. (Philipi 2:25-27; 1 Tesalonia 5:14) Kapiti katoa mai, ei au Kerititiano e putuputu tatou i te mamae i te akaapa anga tau kore e te takinga kino oki ta Satani e akaputu maira ki runga ia tatou no te ‘akarongo i te Atua ei tutara auraka te tangata ra.’ (Angaanga 5:29) No reira, me akakoromaki marie tatou i te raveanga i to te Atua anoano tae roa ki te openga o te ao o Satani, ka umuumu tatou i te pumaana, te tauturu, e te maroiroi Tana e oronga maira.

Te Ngai e Kiteaʼi te Pumaana

14. (a) Eaa te taputou ta Iesu i oronga i te po i mua ake i tona matenga? (e) Eaa te umuumuia ra kia puapinga tikai tatou mei te pumaana no te vaerua tapu mai o te Atua ra?

¹⁴ I te po i mua ake i tona matenga, kua akataka maira Iesu ki tana au apotetoro tiratiratu ra e kare e roa atu ka akaruke mai aia ia ratou e ka oki akaou ki tona Metua. Kua akatupu teia i te taitaia e te mamae ngakau no ratou. (Ioane 13:33, 36; 14:27-31) I te kiteanga i te umuumu anga no ratou kia tamou marie i te tu pumaana, kua taputou atura Iesu: “Naku oki e pati atu i te Metua ra, e nana e oronga mai i tetai Akapumaana ia kotou, kia noo tikai ki o kotou nei e tuatau ua atu.” (Ioane 14:16) Te taiku ra a Iesu i konei i te vaerua tapu o te Atua, tei riringiia maira ki rungao i tana au pipi i te 50 ra i muri ake i tona tuakaouanga.a I roto i etai atu apinga katoa, kua akapumaana to te Atua ra vaerua ia ratou i te tuatau o to ratou au timataanga e kua akamaroiroi atura ia ratou kia rave tamou marie i to te Atua ra anoano. (Angaanga 4:31) Inara, kare e tau kia manakoia taua tauturu ra ei tetai apinga aere ua mai. E puapinga tikaiaʼi mei te reira mai, ka tika te au Kerititiano tataki tai kia pure tamou marie no te tauturu pumaana ta te Atua e oronga mai na roto i tona vaerua tapu ra.​—Luka 11:13.

15. Eaa etai au mataara e oronga mai ei a Iehova i te pumaana no tatou?

¹⁵ Ko tetai atu mataara oronga mai a te Atua i te pumaana na roto i tana Tuatua, koia te Pipiria. Kua tata a Paulo: “Te au tuatua ravarai oki i tataia i muatangana, i tataia ïa kia kite tatou; kia rauka to tatou tatari anga, i te akakoromaki e te pumaana o te tuatua i tataia ra.” (Roma 15:4) Te akaari maira teia i te umuumu anga no tatou kia putuputu te apii e kia tamanako ki runga i te au apinga tataia i te Pipiria e te au puka akatumuia ki runga i te Pipiria ra. Ka umuumu katoaia tatou kia putuputu te aere ki te au uipaanga Kerititiano, te ngai e tuaia maira te au manako akapumaana no te Tuatua a te Atua mai. Ko tetai akakoro anga maata no taua au akaputuanga ra kia akamaroiroi tatou tetai i tetai.​—Ebera 10:25.

16. Eaa te mea tau no te au apinga akapumaana a te Atua kia akakeu ia tatou kia rave?

¹⁶ Te akaari katoa maira te reta a Paulo i te au tupu anga meitaki tei rauka mai ia tatou na te taangaanga i te au apinga akapumaana a te Atua ra. “Kia akaarite mai te Atua nona te akakoromaki e te pumaana,” ta Paulo i tata, “i to kotou ngakau tetai ki tetai kia tau i te anoano o te Mesia ra o Iesu: kia akameitaki kotou i te Atua, i te Metua o to tatou Atu ra o Iesu Mesia, ma te ngakau okotai, e te vaa okotai.” (Roma 15:5, 6) Ae, na te arikianga tikaʼi i te au apinga akapumaana a te Atua ra, ka riro tatou kia aite ki to tatou Arataki mataku kore, koia Iesu Karaiti. Na teia e akakeu ia tatou kia taangaanga tamou marie i to tatou vaa kia akakaka i te Atua i ta tatou angaanga akakitekite anga, i ta tatou au uipaanga, i te tuatua ua anga ma to tatou au taeake akarongo, e i roto oki i ta tatou au pure katoa.

I te Au Tuatau Timataanga Pakari

17. Akapeea ta Iehova ra akapumaana i tana Tamaiti, e eaa te tupu anga?

¹⁷ Kua riro a Iesu kia “taitaia iora” e kia “mamae mate maata” i te po i mua ake i tona matenga mamae maata ra. (Mataio 26:37, 38) No reira kua aere atura aia ki mua ua atu i tana nga pipi e kua pure ki tona Metua no te tauturu. “I akarongoia aia i tana i mataku ra.” (Ebera 5:7) Te ripoti maira te Pipiria e “kua mama maira tetai angela no te rangi mai [kia Iesu] kua akamaroiroi maira iaia.” (Luka 22:43) Na te tu tangata mataku kore ra to Iesu aro atu anga i te aronga patoi iaia i akapapu mai e ko ta te Atua ra mataara no te akapumaanaanga i tana Tamaiti ko te mea meitaki roa ia.​—Ioane 18:3-8, 33-38.

18. (a) Ko teea te tuatau i to te apotetoro ko Paulo oraanga tei riro ei timataanga maata? (e) Akapeea tatou e riro ei ei akapumaana i te aronga pakari rave angaanga maata, e te aroa oki?

¹⁸ Ko te apotetoro ko Paulo katoa tetai na roto atu i te au tuatau timataanga pakari. Ei akatauanga, kua akairoia tana angaanga orometua i Ephesia ra “ma te roi-mata maata, e te timataanga ka rokoia mai ei [aia] i te moetapapa angaia e te ngati Iuda.” (Angaanga 20:17-20) I te openga, kua akaruke a Paulo ia Ephesia i muri ake i te akatupu riri anga te aronga turu o te oire ra i te atua vaine ko Diana no tana angaanga tutu aereanga. (Angaanga 19:23-29; 20:1) I to Paulo aere atu anga ki te oire o Teroa i te pae tokerau ra, kua akateiaa mai tetai apinga ke atu ki runga i tona manako. I tetai tuatau i mua ake i te pekapeka i Ephesia ra kua tae atu kiaia tetai ripoti manamanata. Kua tupu maata te tataka keanga ki te putuputuanga ou i Korinetia ra, e te tuku uaia atura te akaturi anga. No reira, kua tata atura Paulo i tetai reta mei Ephesia atu ma te akoanga pakari i te manakonako anga kia akatikatika i te turanga. Kare teia i tetai apinga ngoie ua nana kia rave. “I tata ana oki au i te tuatua kia kotou ma te tumatetenga maata ra, e te mamae ngakau, ma te roi-mata maata oki,” tana i akakite atu i roto i te rua o tana reta i muri akera. (2 Korinetia 2:4) Mei ia Paulo rai, kare te aronga pakari aroa ua e kite e e mea ngoie ua kia oronga i te apiianga akatikatika e te ako anga, i tetai tuanga no to ratou matakite oki i to ratou uaorai au tu apikepike. (Galatia 6:1) Kia riro tatou, i reira, ei akapumaana i te aronga te arataki ra i roto ia tatou na te akarongoanga viviki i te ako anga aroa tei akatumuia ki runga i te Pipiria.​—Ebera 13:17.

19. Eaa a Paulo i aere atu ei mei Teroa ki Makedonia, e akapeea i raukaʼi iaia te akaangaroi anga?

¹⁹ Iaia i Ephesia, kare a Paulo i tata anake ki te au taeake i Korinetia mari ra kua tono katoa oki aia ia Tito kia tauturu ia ratou, ma te akaueanga iaia kia ripoti mai kiaia i to ratou tu ariki i taua reta ra. Kua manakonako a Paulo kia aravei atu ia Tito i Teroa. I reira kua akameitakiia a Paulo ma te au tuatau meitaki kia akariro te tangata ei au pipi. Inara kare i rauka i teia kia akakore i tona apiapi no te mea kare a Tito i tae mai ake. (2 Korinetia 2:12, 13) No reira kua aere atu aia ki Makedonia, ma te manakoanga kia aravei atu ia Tito i reira. Kua akapekapekaia to Paulo turanga apiapi na te patoi anga maata i tana angaanga orometua. “Ia matou oki i tae ki Makedonia ra,” tana i akataka mai, “kare rava e akaangaroi anga o to matou kopapa, kua kako matou i te mate; e tamaki anga to vao, e mataku oki to roto. Na te Atua ra, ko te akapumaana i te aronga akaaka ra, i akapumaana mai ia matou i te aere anga mai o Tito ra.” (2 Korinetia 7:5, 6) Mei teaa ra te akaangaroi anga i te taeanga mai a Tito kia akakite atu kia Paulo i te ariki anga papu a to Korinetia ra i tana reta!

20. (a) Mei te turanga ia Paulo ra, eaa tetai atu mataara ta Iehova ra oronga anga akapumaana? (e) Eaa te ka uriuri manakoia i te atikara te ka aru mai?

²⁰ E akapumaanaanga ki te au tavini o te Atua i teianei tuatau taua tupu anga kia Paulo ra, e manganui katoa oki to ratou kua aro atu i te au timataanga tei akariro ra ia ratou “ei aronga taakaakaia,” me kare “taitaia.” (Phillips) Ae, ‘te Atua te oronga maira i te pumaana’ te kite ra i to tatou umuumu anga tataki tai e ka rauka iaia i te taangaanga ia tatou kia akapumaana tetai i tetai, mei ia Paulo i rauka maira te pumaana na roto i ta Tito ripoti i te tu manako tataraara o to Korinetia ra. (2 Korinetia 7:11-13) I roto i ta tatou atikara te ka aru mai, ka akamanako tatou i to Paulo ra ariki anga maanaana i to Korinetia ra e akapeea ta te reira tauturu mai ia tatou kia riro ei aronga tua meitaki i ta te Atua akapumaana i teia tuatau.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

Ka Rauka Ainei ia Koe te Pau?

◻ I akapeea te au tangata i riro ei kia umuumu i te pumaana?

◻ Akapeea a Iesu i riro ei kia maata atu ia Noa ra?

◻ Eaa ra a Iesu i tapaʼi iaia uaorai ei “te Atu rai ïa o te Sabati”?

◻ Akapeea ta te Atua ra oronga maianga i te pumaana i teia tuatau nei?

[Mapu/Tutu i te kapi 10]

(No runga i teia, akara i te puka)

Kua kite a Paulo i te pumaana maata na roto i ta Tito ripoti no to Korinetia ra

MAKEDONIA

Philipi

ERENI

Korinetia

ASIA

Teroa

Ephesia