Ka Rauka ia Koe kia Akakoromaki Tae Roa ki te Openga
“E oro tamou marie ei i teianei oroanga i tukuia mai ki mua ia tatou nei.”—EBERA 12:1.
1, 2. Eaa te aite anga e kia akakoromaki?
“KO TE akakoromaki ra te tau ia kotou,” ta te apotetoro ko Paulo i tata ki te au Kerititiano Epera i te anere mataiti mua ra. (Ebera 10:36) I te akaketaketaanga i te puapinga maata o teianei tu, kua raurau katoa maira te apotetoro ko Petero i te au Kerititiano: “Kapiti katoa to kotou akarongo . . . ki te akakoromaki.” (2 Petero 1:5, 6) Inara eaa tikai te akakoromaki?
2 Te akataka maira tetai tikitinari Ereni e te Papaa i te verepa Ereni no te “akakoromaki” ei “vai tamou anga kare e kia oro ke . . . kia tu atu i tona ngai, kia ngaueue kore.” No runga i te nauna Ereni no te “akakoromaki anga,” te tuatua ra tetai angaanga kimikimi anga: “Ka rauka i te vaerua te akakoromaki i te au apinga, kare ma te tu akamutu ua, mari ra ma te manakonako ketaketa . . . Ko te tu ia te ka akatinamou i tetai tangata ki runga i ona vaevae ma tona mata kia aro atu i te matangi. Ko te tu ia te ka akariro i te timataanga ngata ei mea kaka no te mea i te pae atu i te mamae te kite atura i te akakoro anga.” Na te akakoromaki anga, i reira, e raukai i tetai kia tu ngaueue kore ki mua i te au arairai anga e te au tu ngata oki e kare e ngere i te manakonako anga. Koai tikai te umuumu ra i teianei tu?
3, 4. (a) Koai ma te anoanoia ra kia akakoromaki? (e) Eaa tatou i tikai kia akakoromaki tae roa ki te openga?
3 Te au Kerititiano katoatoa te rave ra i tetai oroanga akatutuia te umuumuia ra te akakoromaki anga. I vaitata i te mataiti 65 T.N., kua tata atu a Paulo ki tona oa rave angaanga e te tutakaanga tiratiratu kia Timoteo i teianei au tuatua akamaroiroi: “I kukumi ana au i te kukumianga meitaki, kua oti toku oro anga, i mou marie na au i te akarongo.” (2 Timoteo 4:7) Ma te tuatua “kua oti toku oro anga,” te akaaite atura Paulo i tona oraanga ei tetai Kerititiano ki tetai oroanga, ma tetai oroanga akanooia e tetai ngai re anga oki. I taua tuatau ra, te vaitata autu atura Paulo ki te openga o tona oroanga, e te akara irinaki atura aia ki te rauka anga te tutaki. “E teianei,” tana i tuatua mai, “te vaioia nei te korona o te tuatua-tika noku, ta te Atu, ta te akava tuatua-tika ra, e oronga mai noku kia tae ki taua rā ra.” (2 Timoteo 4:8) Kua papu ia Paulo e ka rauka iaia taua tutaki ra no te mea kua akakoromaki aia e tae roa ki te openga. Akapeea ra te toenga o tatou nei?
4 Ei akamaroiroi i te aronga tei akamata ra i taua oroanga ra, kua tata a Paulo: “E oro tamou marie ei i teianei oroanga i tukuia mai ki mua ia tatou nei.” (Ebera 12:1) Ei au Kerititiano, ka tomo atu tatou ki teianei oroanga akakoromaki anga i to tatou akatapu anga ia tatou uaorai ki te Atua ko Iehova ra na roto ia Iesu Karaiti. Ko tetai akamata anga meitaki i taua oroanga ei pipi e mea puapinga maata ia, inara ko te mea puapinga maata roa ko ta tatou akaoti anga i taua oroanga ra. Kua akakite mai a Iesu: “Kareka te tāpu tikai e tae ua atu ki te openga ra, ka ora ïa.” (Mataio 24:13) Ko te tutaki te tatari maira i te aronga te ka akaoti autu i taua oroanga ra ko te ora mutu kore ia! No reira, i te akamanako anga i tetai akakoro anga, ka tika kia akakoromaki tatou tae roa ki te openga. Eaa te ka tauturu ia tatou kia rauka taua akakoro anga ra?
Akamatutu Anga Tau—E Mea Tika Ia
5, 6. (a) Kia akakoromaki i te oroanga no te oraanga, eaa ta tatou ka tika kia tamanako atu? (e) Eaa te au apinga tika na tatou kia akapapa na tatou uaorai, e no teaa ra?
5 I vaitata i te oire o Korinetia, i Ereni ra, ko te ngai ia o te au tarekareka anga rongonui o te Isthmian i te tuatau taito ra. Kare e ekoko anga e kua matau a Paulo e kua kite a Paulo e kua matau katoa oki te au taeake Korinetia ra i te au tarere anga e etai atu au taemoemo anga tei raveia ki reira. I te taiku anga i to ratou kite anga, kua akamaara atura aia ia ratou no te oroanga no te oraanga ta ratou e rave ra: “Kare ra kotou i kite e ko te aronga e oro i te taemoemo anga ra, e oro katoatoa ïa, okotai ua ra e rave i te korona. E akaarite i to kotou taemoemo anga, kia rauka te korona.” Kua akaketaketa a Paulo i te puapinga maata o te vai tamouanga i te oroanga e te raveanga kia tae ki te openga. Inara eaa te ka tauturu ia ratou kia rave i te reira? “Te tangata ravarai e manono kia riro iaia te re ra, e akono ïa i tei tau i te au mea katoa nei,” tana i kapiti atu. Ae, kua kauraro te aronga taemoemo i te au tarere anga taito ra i te terenianga pakari, kua matakite i ta ratou i kai e i inu oki, e kua akatere i ta ratou angaanga ravarai kia raukai kia re.—1 Korinetia 9:24, 25.
6 Akapeea ra te oroanga ta te au Kerititiano i tomo atura? “Ka tau koe kia matakite i taau kaikaianga i te pae vaerua me kia autu koe i te oroanga no te oraanga,” ta tetai o te aronga pakari i te putuputuanga o te Au Kite o Iehova ra i tuatua. E akamanako ana eaa te kai vaerua ta Iehova, “te Atua nona te akakoromaki tei oronga maira,” no tatou nei. (Roma 15:5) Ta tatou tumu maata no te akamatutu anga i te pae vaerua ko tana Tuatua ia, koia te Pipiria. Kare ainei tatou e tau kia tamou i tetai papaanga tatauanga Pipiria? Na roto mai i te “tavini akono meitaki e te pakari,” kua oronga katoa mai oki a Iehova i te au makatini tau koia Te Punanga Tiaki e te Awake! e etai atu au puka akatumuia i te Pipiria ra. (Mataio 24:45) Na te apiianga maroiroi i te reira ka akamatutu ia tatou i te pae vaerua. Ae, ka tika tatou kia akataka tuatau—‘no te taporoporo i te tuatau’—no ta tatou apiianga.—Ephesia 5:16.
7. (a) Eaa ra tatou i kore ei e tau kia merengoia ma te kite uaanga i te au apiianga tumu no te au Kerititiano? (e) Akapeea tatou me ‘aere atu ki mua ma te pakari mou’?
7 Kia vai marie tatou ki runga i te aerenga no te pipi Kerititiano, ka tau tatou kia mamao atu te aere anga i to “te tuatua mua o te Mesia” e “aere atu rai tatou ki mua i te pakari mou.” (Ebera 6:1) No reira ka tika tatou kia akatupu i te manako “i te tipoto, e te tiroa, e te oonu, e te teitei” o te tuatua mou e kia rauka mai te matutu anga no “te kai pakari ra, na te tangata pakari.” (Ephesia 3:18; Ebera 5:12-14) Ei akatauanga e akara i nga tataanga tau kia irinakiia no to Iesu oraanga i te enua nei—te Evangeria a Mataio, ta Mareko, ta Luka, e ta Ioane. Na roto i te apiianga matakite i teianei au tataanga Evangeria, kare e ka kite anake tatou i te au angaanga ta Iesu i rave e tona tu ei tangata mari ra ka kite katoa tatou i tana akatauanga manakoanga tei akakeu ra i tana au angaanga. Ei reira ka rauka ia tatou “te kite i te manako o te Karaiti ra.”—1 Korinetia 2:16, NW.
8. Akapeea te au uipaanga Kerititiano i te tauturu anga ia tatou kia akakoromaki i te oroanga no te oraanga?
8 Kua akamaroiroi atu a Paulo i tona au oa akarongo ra: “E akono marie rai tatou tetai ki tetai, ka akamaroiroi atu ei kia maata te aroa, e i te angaanga memeitaki ra: Auraka e akaruke i to tatou akaputuputu anga mei ta tetai aronga, ka akamaroiroi ra, e kia maata atu rai te maroiroi, no te mea te akara ra kotou i taua rā ra i te vaitata anga mai.” (Ebera 10:24, 25) Mei teaa ra tetai tumu no te akamaroiroi taua au uipaanga Kerititiano ra! E mei teaa ra te akapumaana anga kia kapiti atu ma te au taeake e te au tuaine te manako maira kia tatou e te anoano ra kia tauturu ia tatou kia akakoromaki tae roa ki te openga! Kare tatou e tau kia akono mama ua i teianei orongaanga aroa mei ko mai ia Iehova ra. Na roto i ta tatou uaorai apiianga maroiroi e te aereanga putuputu ki te uipaanga, “i te kite ra, ei tangata pakari ïa kotou.”—1 Korinetia 14:20.
Aronga Matakitaki ei Akakeu ia Koe
9, 10. (a) I teea tu te aronga matakitaki e riro ei ei tumu no te akamaroiroianga i tetai oroanga akakoromaki anga? (e) Eaa ‘te tiaorangi maata i kite tei akapini ia tatou’ tei taikuia ra ia Ebera 12:1?
9 Inara, noatu peea te meitaki o te teateamamao anga a tetai tangata oro ra, penei ka tupu i te ngai oroanga te au apinga te ka akariro ia koe kia topa. “I oro meitaki ana oki kotou; naai kotou i arai io nei, i kore ei kotou i akono i te tuatua-mou?” ta Paulo i ui atu. (Galatia 5:7) I te akara anga, ko tetai papaki o te au Kerititiano Galatia kua topa ki roto i te pirianga oa kikino e, ei tetai tupu anga, kua akaariu keia i ta ratou oroanga no te oraanga. I tetai tua, na te turuanga e te akamaroiroi anga mei ko mai i etai ke ra ka rauka kia akariro kia ngoie te oroanga no te oraanga. Te aite ra teianei ki te tupu anga ta te aronga matakitaki i tetai taemoemo anga te ka akatupu ki runga i te aronga tarere ra. Ka akarapurapu te au urupu anoano maata ra kia akakeuia te aronga tarere ra mei te akamataanga tae roa ki te openga. Na te au kapiki anga a te aronga matakitaki ra, tei putuputu te kapitiia ma te akatangianga imene maata e te pokarakaraanga ka rauka kia oronga i te akakeuanga ki te aronga taemoemo te umuumuia ra ia ratou e aere maira no te akaoti anga. E tika, ka rauka i te aronga matakitaki tei anoano ra i te oronga tetai mana tau ki runga i te aronga i roto i te oroanga ra.
10 I te oroanga no te oraanga ta te au Kerititiano i tomo atura, koai ma te aronga matakitaki ra? I muri ake i te taikuanga i te au kite tiratiratu o Iehova i mua ake i te tuatau Kerititiano ra, tei tataia i te pene 11 o Ebera ra, kua tata a Paulo: “E teianei, kua akapiniia tatou i taua [“tiaorangi maata,” NW] i kite nei . . . e oro tamou marie ei i teianei oroanga i tukuia mai ki mua ia tatou nei.” (Ebera 12:1) I te taikuanga i te tuatua akatutu o tetai tiaorangi, kare a Paulo i taangaanga i te tuatua Ereni tei akataka pu maira i tetai tiaorangi taka meitaki te maata e te tu oki. Kareka ra, kua taiku mai aia i tetai tei tau ra ki ta te tangata apii i te au tuatua ko W. E. Vine “te akakite maira i tetai tu tiaorangi, e tu kore maata ua te tapoki ra i te au rangi.” Te taka meitaki ra, e te manako ra Paulo i tetai urupu maata no te au kite—no te manganui o ratou kua aite ratou mei tetai tiaorangi maata ra.
11, 12. (a) Akapeea te au kite tiratiratu i mua ake i te au Kerititiano ra i te akamaroiroi anga ia tatou, mei te mea ra e, kia oro i te oroanga ma te akakoromaki anga? (e) Penei akapeea tatou e puapinga maata atu ei mei te ‘tiaorangi maata i kite’ ra?
11 Ka rauka ainei kia riro tikai te au kite o mua ake i te au Kerititiano ra ei aronga matakitaki i teianei tuatau nei? Kare e tau. Te moe ra ratou katoatoa i roto i te matenga, te tatari ra i te tuakaouanga. Inara, e aronga oro autu ratou uaorai ia ratou e ora ra, e te ora ra ta ratou au akatauanga i roto i te au kapi o te Pipiria. Ia tatou e apii ana i te au Tuatua Tapu, ka ora mai teianei aronga tiratiratu ki roto i to tatou au manako e ka akamaroiroi ia tatou, mei te mea rai e, kia oro i taua oroanga ra kia tae ki te openga.—Roma 15:4.a
12 Ei akatauanga, me ka timataia mai tatou e te au ravenga o teianei ao, kare ainei tetai akamanako anga e i akapeea ta Mose ra kopae keanga i te au kaka o Aiphiti ra e akakeu ia tatou kia vai tamou i te oroanga ra? Me ka akara anga ketaketa roa tetai timataanga te aro maira kia tatou, na te akamaara anga i te timataanga ngata ta Aberahama i aro atu ra i tona pati angaia kia oronga i tana tamaiti ia Isaaka ei atinga ka akamaroiroi tikai te reira ia tatou kia kore e unui ki muri i te taemoemo anga no te akarongo ra. Ko te maata o taua “tiaorangi maata” i kite nei akakeu anga ia tatou i teianei tu tei runga ia i te taka meitaki to tatou kite ia ratou ma to tatou au mata no te kite ra.
13. Na teea tu ta te Au Kite o Iehova i teia tuatau akakeu anga ia tatou i te oroanga no te oraanga?
13 Te koropini katoaia nei tatou e te Au Kite e manganui no Iehova i teia tuatau nei. Mei teaa ra te au akatauanga meitaki no te akarongo tei akanooia e te au Kerititiano akatainuia ra pera katoa oki te au tangata e te au vaine o “te aronga maata rava”! (Apokalupo 7:9) Ka rauka ia tatou te tatau i ta ratou au tua i etai tuatau i roto i teianei makatini e etai atu au puka Punanga Tiaki.b Ia tatou e akaata ra i to ratou akarongo, te akamaroiroiia ra tatou kia akakoromaki tae roa ki te openga. E mei teaa ra te meitaki kia turuia mai tatou i te au oa piri vaitata e te au kopu tangata te tavini tiratiratu ra ratou uaorai ia Iehova! Ae, e manganui te aronga ei akakeu mai ia tatou kia rave tamou i te oroanga no te oraanga.
E Akanoo Pakari i Toou Oroanga
14, 15. (a) Eaa ra i puapinga maatai kia akanoo pakari i to tatou oro anga? (e) Eaa ra i tau ei kia tika ta tatou akanoo anga i te au akakoro anga?
14 Me te oro ra i tetai oroanga mamao, mei te oroanga roa rai, ka tika tetai te oro ra kia akanoo pakari i tona oroanga. “Te akamataanga viviki roa te akanoo ra ia koe no te puapinga koreia,” ta te makatini New York Runner i tuatua. “Penei ko te tupuanga ka riro ei tetai tauta anga roa i etai au maire openga ra me kare e topaanga ki vao.” Te maara ra i tetai tangata oro ki roto i te oroanga roa e: “Kua akataka mai tetai tangata ako mai i tetai apiianga teateamamao anga no te oroanga: ‘Auraka e arumaki atu i te aronga viviki atu te oro anga. E oro i toou uaorai akanooanga. Penei ka roiroi vave koe e ka akamutu ua.’ Na te akarongoanga i teianei akoanga i tauturu iaku kia oro tae roa ki te openga ra.”
15 I te oroanga no te oraanga, ka tika te au tavini o te Atua kia uapou ua atu ratou uaorai. (Luka 13:24) Inara, kua tata te pipi ko Iakobo: “Te pakari no runga maira, e . . . e te maru.” (Iakobo 3:17) Penei ka akamaroiroi mai te akatauanga meitaki a etai ke ra ia tatou kia rave maata atu, ka tauturu maira te tu tau ia tatou kia akanoo i te au akakoro anga tika kia rotai ma to tatou au kite e te au turanga oki. Te akamaara maira te au Tuatua Tapu kia tatou: “Ka timata te tangata ravarai i tana uaorai angaanga, ei reira aia e rekarekaʼi iaia uaorai, eiaa i tetai ke. Ei runga iaia uaorai ta te tangata ravarai apainga.”—Galatia 6:4, 5.
16. Akapeea te akamako anga i te tauturuanga ia tatou i te akanooanga i ta tatou oro anga?
16 Ia Mika 6:8, te uiia maira kia tatou teianei uianga akakeu i to tatou manakoanga: “Eaa ta Iehova inangaro ia koe ra, mari ra ko . . . te aerenga akamako tikai i to Atua ra?” Te kapiti ra te akamako tikai i tetai tu matakite i to tatou au kotinga. Kua tuku ainei te apikepikeanga te ora anga me kare te ruaine anga i etai kotinga ki runga i ta tatou ka rauka kia rave i te tavini anga i te Atua ra? Auraka tatou e riro kia maroiroi kore. Te ariki maira Iehova i ta tatou au tauta anga e te au atinga “ta te tangata i rauka ra, kare i tei kore i rauka iaia ra.”—2 Korinetia 8:12; akaaite ia Luka 21:1-4.
Tamou Marie i Toou Nga Mata ki te Tutaki
17, 18. Na te tamou marieanga i teaa ki roto i tona ra manako i tauturu ia Iesu kia akakoromaki i te tatauro tamamaeanga ra?
17 I te touanga atu ki te au Kerititiano o Korinetia i te umuumuanga kia akakoromaki i te oroanga no te oraanga, kua taiku atura Paulo i tetai atu tu o te au tarekareka Isthmian tei tau ra no to ratou manakoanga. No runga i te aronga taemoemo i taua au tarekareka anga ra, kua tata a Paulo: “Kia rauka te korona pe ua i peraʼi [i oro ei] ratou; kareka tatou kia rauka ia te korona pe kore. E teianei te oro nei au, kare ra mei te mea kare i kitea; te moto nei au, kare ra mei te mea e, e moto ki te matangi.” (1 Korinetia 9:25, 26) Ko te tutaki no tei autu i taua au tarere taito ra ko tetai korona, me kare ei katu, tei maaniia i te raurau paina me kare etai atu ngangaere me kare e celery mae tupu ua mai—e “korona pe ua” tikai. Inara, eaa te tatari maira i te au Kerititiano akakoromaki tae roa ki te openga?
18 I te taikuanga i ta tatou Akaraanga, ia Iesu Karaiti, kua tata te apotetoro ko Paulo: “Ko tei akakoromaki i te tatauro, kare i akono i te akama, i te meitaki i tukuia mai ki mua i tona aroaro, e te noo ra i teianei i te pae katau i te terono o te Atua ra.” (Ebera 12:2) Kua akakoromaki a Iesu tae roa ki te openga o tona oraanga tangata na te akaraanga kia mamao atu i te tatauro tamamaeanga ra ki tona tutaki, tei kapiti ra i te rekareka i rauka iaia i te tauturuanga i te akatapuanga i te ingoa o Iehova, i te oko mai anga i te pamiri tangata mei te mate mai, e te tutaraanga ei Ariki e ei Taunga Maata iaia ka akaora mai i te au tangata akarongo ki te oraanga mutu kore i tetai enua parataito ra.—Mataio 6:9, 10; 20:28; Ebera 7:23-26.
19. Eaa ta tatou ka tau kia tamou marie ki roto i to tatou manako ia tatou e aruaru ra i te rave anga angaanga ei pipi Kerititiano?
19 E akamanako i te rekareka tei akanooia mai ki mua ia tatou ia tatou e aruaru ra i te angaanga ei au pipi Kerititiano. Kua orongaia mai e Iehova kia tatou te angaanga akamerengoanga oonu no te tutuanga i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua e te tuaanga i te kite akaora anga no te Pipiria kia etai ke ra. (Mataio 28:19, 20) Mei teaa ra te marekaanga kia kitea tetai tei inangaro ra i te Atua mou e kia tauturu atu iaia kia tomo atu i te oroanga no te oraanga! E noatu ra eaa te manako o te au tangata ta tatou e tutu atura, e angaanga meitaki ia kia o atu ki te angaanga tei piri atura ma te akatapuanga i te ingoa o Iehova. Me ka akakoromaki tatou i te angaanga orometua noatu te tu manako koreia mai me kare te patoianga mai i te tuanga a te aronga i roto i to tatou ngai akakitekiteanga, tei ia tatou te rekareka no te akarekarekaanga i te ngakau o Iehova. (Maseli 27:11) E ko te tutaki mekameka tana i taputou mai kia tatou ko te oraanga mutu kore ia. Mei teaa ra te rekareka anga te reira! Ka tau tatou kia tamou marie i teianei au akameitakianga ki roto i to tatou manako e kia rave tamou marie oki i te oroanga.
I te Vaitata Anga Mai te Openga
20. Penei akapeea te riro anga kia ngata atu te oroanga no te oraanga i te vaitata maianga te openga ra?
20 I te oroanga no te oraanga, ka tau tatou kia patoi atu i to tatou enemi maata, koia Satani te Tiaporo ra. Ia tatou e akavaitata atu nei i te openga, te tauta maroiroi ra aia kia akaturori ia tatou me kare kia akavareia. (Apokalupo 12:12, 17) E kare oki i te mea ngoie ua kia rave ua atu ei aronga tiratiratu, tei akatapuia ei akakitekite i te Patireia noatu rai te au tamaki, te au onge, te au maki mate, e etai au tu ngata katoatoa tei akairo maira i “te tuatau openga.” (Daniela 12:4; Mataio 24:3-14; Luka 21:11; 2 Timoteo 3:1-5) Pera katoa oki, penei ka akaraanga mamao atu te openga i ta tatou i manako ana, e maata oki me kua tomo tatou ki te oroanga no etai au raungauru mataiti kua topa. Inara, te akapapu maira te Tuatua a te Atua kia tatou e ka tae mai te openga. Te tuatua maira Iehova, e kare e tavarevare. Te akaraia atura te openga.—Habakuka 2:3; 2 Petero 3:9, 10.
21. (a) Na teaa e akamatutu ia tatou ia tatou e rave ua atura i te oroanga no te oraanga? (e) Eaa te tamanako anga tau no tatou i te vaitata maianga te openga ra?
21 Kia autu i te oroanga no te oraanga, i reira, ka tika tatou kia apai mai i te maroiroi mei ko mai i ta Iehova i oronga aroa maira no te akamatutu anga ia tatou i te pae vaerua. Ka anoano katoa oki tatou i te akamaroiroi anga katoa te ka rauka ia tatou mei ko mai i te taokotai anga putuputu ma to tatou au oa akarongo ra, te oro katoa ra i taua oroanga ra. Noatu me te vaira te au takinga kino maata e te au apinga kare i manakoia atu i te ngai oroanga tei akariro kia ngata roa ta tatou oroanga, ka rauka ia tatou kia akakoromaki tae roa ki te openga no te mea te oronga maira Iehova i “te mana maata meitaki.” (2 Korinetia 4:7) Mei teaa ra te akapapuanga kia kite e te anoano maira Iehova kia akaoti autu tatou i taua oroanga ra! Ma te tamanakoanga ngaueue kore, “e oro tamou marie ei i teianei oroanga i tukuia mai ki mua ia tatou nei,” ma te irinaki anga ki katoa e “ei te tuatau tikai oki tatou e kokoti ei, kia kore tatou e akaparuparu.”—Ebera 12:1; Galatia 6:9.
[Au Tataanga Rikiriki i Raro]
a No tetai uriurianga ia Ebera 11:1–12:3, e akara i Te Punanga Tiaki, Tianuare 15, 1987, kapi 10-20.
b Ko etai akatauanga ou ra no taua au akakiteanga akamaroiroianga ka kitea i Te Punanga Tiaki o Tiunu 1, 1998, kapi 28-31; Tepetema 1, 1998, kapi 24-8; Peperuare 1, 1999 kapi 25-9.
Maara Ainei ia Koe?
◻ Eaa i tikai kia akakoromaki tatou tae roa ki te openga?
◻ Eaa te au apinga orongaia mai e Iehova kare tatou e tau kia manako kore ua?
◻ Eaa ra i puapinga maatai kia pakari te akanoo anga i to tatou oro anga?
◻ Eaa te rekareka anga tei akanooia maira ki mua ia tatou ia tatou e rave ua atura i te oroanga?
[Tutu i te kapi 18]
E rave mai i te akamaroiroi anga mei ko mai i te au uipaanga Kerititiano ra