Ka Rauka Ainei ia Kotou Kia Akamaora Atu i te Aroa?
KA ANOANOIA te vivi e mou ra i te tutau pai kia ketaketa meitaki i te pange i te au tu kino ririnui kia kore te pai e panu. Inara, ka rauka anake ua teia mei te mea e, kua mou e kua ketaketa meitaki te au paunga o te vivi. Me kare ra, ka motu te vivi.
Mei te reira katoa te tu i roto i te putuputuanga Kerititiano. No tetai putuputuanga kia matutu e te maroiroi, ka anoanoia te au mema tataki tai kia taokotai ma te rotai. Eaa ra te mea e taokotai nei ia ratou? E aroa, ko te mana ririnui roa atu ia no te tu rotai. No reira a Iesu Karaiti i akakite ei ki tana au pipi e: “E tuku atu au i te akauenga ou kia kotou, E aroa kotou ia kotou uaorai: mei iaku i aroa ia kotou na, e aroa katoa oki kotou ia kotou uaorai. Ko te mea teia e kite ei te tangata katoa e e pipi kotou naku, kia aroa kotou ia kotou uaorai.” E tika roa e, kua rauka i te au Kerititiano mou te tu aroa no tetai e tetai tei maata atu i te pirianga oa e te akangateiteianga noa ua nei. Kua rauka ia ratou i te akatupu i te aroa akaatinga.—Ioane 13:34, 35.
Akangateitei Anga i to Tatou Au Oa Akarongo
E manganui te au putuputuanga tei roto te au tangata e tuke tuke to ratou mataiti, au iti tangata, au enua, au peu, au reo, e te au turanga ravarai. E tuke tuke ta te au mema uaorai au mea inangaro e te kore e inangaro, te au manakonakoanga e te au mea matakuia, e i tetai taime kua rokoia ratou uaorai e te manamanata—penei e maki me kore e rava kore te moni. Penei ka riro teia au turanga tukeke i te akatupu i te akaaoanga ki te tu rotai o te Kerititiano. Eaa i reira, te ka tauturu ia tatou kia akamaora atu i te aroa e kia vai rotai ua noatu te akaaoanga? Ka riro te akangateiteianga tau no te au mema katoatoa o te putuputuanga ei tauturu ia tatou kia akamaata atu i to tatou aroa no tetai e tetai.
Eaa ra te aiteanga e kia akangateitei atu i tetai? Kia tau ki The New Shorter Oxford English Dictionary, kia “manako tau atu me kore kia marama viviki ua; kia akangateitei atu ma te tau; kia ariki atu ei mea puapinga me kore ei mea meitaki tikai; kia ariki rekareka atu.” Me te akangateitei ra tatou i to tatou au oa irinaki, ka marama viviki ua tatou e eaa to ratou au anoano, ka akaperepere tatou ia ratou, ka kite tatou i to ratou tu meitaki, e ka ariki rekareka tatou e kua piri mai ratou kia tatou i roto i te akamorianga. Te ka tupu, ka maata ua atu to tatou aroa ia ratou. Ka riro te akamanako anga i ta Paulo i tata ki te au Kerititiano i Korinetia i te anere mataiti mua, ei tauturu ia tatou kia kite e akapeea tatou me akaari pu tikai i te aroa Kerititiano.
Kua “Apiapi” to Korinetia
Kua tata a Paulo i tana reta mua ki to Korinetia i te 55 T.N. e te rua o tana reta i roto i taua mataiti rai i tataia ai te mea mua. Te akaari maira tana au tuatua e ko tetai papaki i roto i te putuputuanga i Korinetia, kare o ratou akangateiteianga no to ratou au oa irinaki. Kua akataka mai a Paulo i te turanga na roto i teia au tuatua: “E to Korinetia e! te karanga ua atu nei to matou vaa ia katou [kotou], kua maora ua to matou ngakau. Kare kotou i apiapi ia matou, kua apiapi ra kotou i roto i to kotou uaorai ngakau.” (2 Korinetia 6:11, 12) Eaa ra te aiteanga i ta Paulo tuatua i te akataka mai anga e kua “apiapi” ratou?
Te aiteanga i tana tuatua koia oki kua oiti ua to ratou ngakau, e te aroa kore. Kua karanga tetai tangata apii Pipiria e ko te aroa o to Korinetia no Paulo kua “araiia e te au turanga ngata no te tarotokaka kare e tumuanga tau . . . e te parau.”
Akara ana ra eaa ta Paulo ako i oronga atu: “E kia pera katoa mai kotou ia matou, te karanga atu nei au mei te mea e tamariki kotou naku, kia maora katoa oki kotou.” (2 Korinetia 6:13) Kua akamaroiroi a Paulo i to Korinetia kia akamaora atu i te aroa no te au oa irinaki. Tera te aiteanga kia akakeuia, eiaa ra, e na roto i te tu irinaki kore e te au mea rikiriki puapinga kore ua, mari ra, na te tu tau tikai e te ngakau aroa.
Akamaora Anga i te Aroa i Teia Tuatau
E mea pumaana tikai te kite e akapeea te aronga akamori mou i te Atua i teia tuatau, i te tauta pakari anga kia akamaora atu i te aroa no tetai e tetai. E tika e, ka anoanoia te angaanga pakari kia rauka i te akamaora atu. Kare te reira i te mea kite manako ua. Kia rauka i te akamaora atu, te umuumuia maira kia tuke to tatou tu, mei to te aronga kare e noo ana kia tau ki te au turanga Pipiria. Ko taua aronga ra, i te maataanga i te taime kare o ratou akangateiteianga no etai ke. E tu manako kore tikai to ratou, kare e akangateitei, e te akakino. No reira, auraka rava tatou e akatika i teia au tu nei, kia akaparuparu ia tatou. E mea taitaia tikai mei te mea e kua akakinoia to tatou aroa e te au manako irinaki kore, mei to Korinetia rai. Ka tupu rai teia mei te mea e viviki ua tatou i te akara i te au tarevake o tetai taeake Kerititiano kare ra e viviki i te kite i tona au tu memeitaki. Ka tupu katoa teia mei te mea kua apiapi a roto ia tatou i te aroa no te mea no roto mai tetai tangata i te peu ke.
I tetai tua, ko te tavini o te Atua tei akamaora atu i te aroa, e akangateiteianga tikai tona no te au oa irinaki. Ka akaperepere aia ia ratou, ka ariki i to ratou tu ngateitei, e ka marama viviki ua i to ratou au anoano. Noatu e e tumuanga tau tetai no te akaapa atu, ka inangaro aia i te akakore ua atu e kare e inangaro i te akamoupuku. Mari ra, ka irinaki aia i tona au oa irinaki. Ka tauturu te tu ngakau aroa iaia kia akaari i te tu aroa ta Iesu e manako ra i te totou anga aia e: “Ko te mea teia e kite ei te tangata katoa e e pipi kotou naku, kia aroa kotou ia kotou uaorai.”—Ioane 13:35.
Akataeake Atu e te Kimi Taeake Ou
Ka tauturu te aroa mou ia tatou kia akataeake atu i te aronga i vao ake i to tatou uaorai pupu taeake, e kia kimi i te pirianga taeake o te aronga kare tatou e piri putuputu ana i roto i te putuputuanga. Koai ma ra teia au tangata nei? Tetai papaki i to tatou au taeake e te au tuaine Kerititiano e akama ua me kore, no tetai au tumu ke, e iti ua to ratou au taeake. Penei i te akamataanga ka manako tatou e kare ua e aiteite ana to tatou tu ki taua aronga ra, tera ua te akamori kapiti ra tatou. Inara, kare ainei i te tika e ko tetai au pirianga taeake piri vaitata roa atu i roto i te Pipiria, kua tupu te reira i rotopu i te au tangata me akaraia atu, kare takiri e aiteite ana to ratou tu?
Ei akatauanga, ka akara ana ia Ruta raua ko Naomi, tuke to raua nga uki, e to raua enua e te peu, e tuke katoa to raua nga reo tupuna. Noatu rai, kare taua au tu tukeke ra i akatuke ana i to raua pirianga taeake. Ko Ionatana i utuutuia aia ei tama ariki, e Davida ei tiaki mamoe. E aka tuke maata to rotopu i to raua nga uki, e oti akera no raua tetai pirianga taeake piri mou roa atu i taikuia mai i roto i te au Tuatua Tapu. Kua riro eia nga pirianga taeake ei tumuanga rekareka e te turuturuanga no taua aronga ra i te pae vaerua.—Ruta 1:16; 4:15; 1 Samuela 18:3; 2 Samuela 1:26.
E teia tuatau katoa te tupu nei te pirianga taeake i rotopu i te au Kerititiano mou no te au uki tukeke me kore no te au turanga tukeke takiri o te oraanga. Ko Regina, ei akatauanga, e mama takaua aia e rua ana nga tamariki mapu.a E maata tana angaanga e kare e rava ana te taime i te piri atu ki te au taeake. Ko Harald raua ko Ute e nga tangata akaipoipo kua ritaea e kare e tamariki. Me akara ia atu, e tuke rai te tu o teia nga pamiri. Inara kua taangaanga a Harald raua ko Ute i te ako a te Pipiria kia akamaora atu. Kua akataeake atu raua e kua kapiti mai ia Regina e tana nga tamariki ki roto i tetai au angaanga, te akapou i tetai taime kia ratou i roto i te angaanga orometua e tetai atu au angaanga tarekareka.
Ka rauka ainei ia tatou kia akamaora atu ki vao ake i to tatou uaorai pupu taeake? Kore ei e tauta kia akapiri atu ki te au oa irinaki o tetai enua, peu, me kore uki ke?
Tauturu i te Anoano o Etai Ke
Ka akakeu te ngakau aroa ia tatou kia akamanako ua rai i te au anoano o etai ke. Teea au anoano? Mei tera te tu, e akara meitaki i te au mema o te putuputuanga Kerititiano. Ka anoano te au mapu i tetai aratakianga, ka anoano te aronga kua tangata metua i te akamaroiroianga, ka anoano te au orometua tamou i te akameitakianga e te turuturuanga, e te au oa irinaki tei taitaia te ngakau ka anoano katoa i te akapumaanaanga. E anoano to te au tangata ravarai. Ka inangaro tatou kia tauta i te ka rauka ia tatou i te ariu anga atu ki teia au anoano nei.
Te aiteanga katoa e kia akamaora atu koia oki kia akaari i te tu takinga meitaki ki te aronga e au anoano takake to ratou. E tangata ainei taau i kite e kua roa i te maki anga me kore te aro atura i tetai manamanata ke o te oraanga? Ka riro te akamaora atu anga ma te aroa e te tatanu anga i te ngakau aroa, i te tauturu ia koe kia takinga meitaki e kia turuturu atu i te aronga e anoano ra i te tauturu.
Me tae ki te akatupuanga o te au totou Pipiria i te tuatau ki mua, e mea puapinga maata roa atu te tatua ketaketa o te tu rotai i roto i te putuputuanga, i to te apinga, i to te kite, me kore i to te au mea tei raveia. (1 Petero 4:7, 8) Ka rauka ia tatou tataki tai uaorai kia tauturu i te akaketaketa atu i te tatua o te tu rotai i roto i to tatou uaorai putuputuanga na te akamaora atu anga i te aroa no to tatou au oa irinaki. Kia papu ia tatou e ka akameitaki maata mai a Iehova ia tatou no tei taokotai atu ki te au tuatua a tana Tamaiti ko Iesu Karaiti, ko tei tuatua e: “Teia taku akauenga, kia aroa kotou ia kotou uaorai, mei iaku i aroa ia kotou.”—Ioane 15:12.
[Tataanga Rikiriki i Raro]
a Kua tauiia tetai au ingoa.
[Tataanga i te kapi 10]
Te aiteanga e kia akangateitei i to tatou au taeake e te au tuaine koia oki, kia manako ngateitei atu ia ratou, kia ariki i to ratou tu ngateitei, e kia marama viviki ua i to ratou au anoano