Apii Gileada Kua Tono Atu i te 100 o Tona Pupu
KUA rave te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada i tetai tuanga puapinga maata i te akakite anga i te Patireia o te Atua i te ao katoa nei i teia tuatau. Mei te akamata anga mai te Apii Gileada i te terenianga mitinari i te 1943 ra, kua tavini tona au karatuati i te tere atu i te 200 au enua. Ia Mati 2, 1996, kua karatuati atu te 100 o tona pupu ra.
Kua noo te aronga apiiia ra i te apii i tetai tuatau e tere atu i te rua mita te kiona tei topa mai i te Ngai Apiipii Anga Punanga Tiaki i Patterson, i New York. Kare i te mea poitirere, e kua topa mai te kiona i to ratou ra karatuati anga. Inara, kua ki te ngai akaputu anga, e kua ki roa te aronga i akarongorongo atu i Patterson, i Wallkill, e i Brooklyn—e 2,878 te katoatoa.
Ko Theodore Jaracz, tei rave ei tiamana, e mema ia no te Kumiti Apiianga o te Pupu Akaaere. I muri ake i te turou anga pumaana i te au manuiri tei tae mai no te au enua e manganui, kua pati atu aia i te katoatoa kia tu e kia imene i te imene numero 52. Kua akakiia te ngai akaputuanga ra i te akapaapaa anga ia Iehova ia ratou i imene ra i “Te Ingoa o to Tatou Metua,” no te puka Sing Praises to Jehovah. Kua akanoo mai taua imene ra, kapiti katoa ma te au tuatua a te tiamana ra no te taangaanga i te kite apiianga kia akapaapaa ia Iehova i te reva tau no te porokarama te ka aru mai.
Te Ako Anga Tuatua Tapu na te Aronga Pakari
Te tuanga mua o te porokarama e au tuatua poto ua na te aronga kua roa te tavini anga ia Iehova, ki te pupu karatuatiia ra. Kua raurau mai a Richard Abrahamson, koia tetai mema angaanga o te opati maata ra tei akamata mai i tana angaanga i te au tuatau ravarai i te 1940 ra, i te pupu: “Kia Rave Tamou i te Akatikatika Anga.” Kua akamaaraara atu aia ia ratou e kua kite ratou i etai tuatau ke ke no te akatikatika anga i to ratou oraanga ei au Kerititiano, kapiti katoa oki to ratou rima marama i te apiianga i Gileada ra. No reira eaa ra ratou ka tau ei kia rave tamou i te akatikatika anga?
Kua akataka maira te vaa tuatua e ko te tuatua tei taikuia ra e te apotetoro ko Paulo ia 2 Korinetia 13:11 (NW), “te akataka maira i tetai raveanga tere ki mua, ko tetai kauraro tamou marieanga ki ta Iehova akapapaanga me kare akameitaki anga i tetai, e akatika anga kia meitaki, kia tau tikai tetai no te au turanga umuumuia ra e Iehova.” I ta ratou au angaanga i te enua ke ra, ka aro atu te pupu karatuati ra ki etai au akaaoanga ou ki to ratou akarongo. Ka anoanoia ratou kia apii i tetai atu reo ou, kia taui ki tetai atu peu tuke e te au tu oraanga, e kia akamatau ki te au tu ngai tuke ra. Ka akono katoa oki ratou ma etai atu tu tangata tuke i roto i to ratou au kainga mitinari e i to ratou au putuputuanga ou ra. Me ka akono matakite ratou i te au kaveinga Pipiria ki teianei au turanga katoatoa, ma te marekaanga kia akatikatikaia, ei reira, mei ta te apotetoro ko Paulo i tata ra, ka rauka katoa ia ratou te “rekareka anga tamou marie.”
Ko John Barr, koia tetai o te rima mema o te Pupu Akaaere tei o atura ki te porokarama, kua rave atu i tana tumu tuatua mei ia 1 Korinetia 4:9 maira. Kua akamaaraara atu aia ki te aronga akarongo maira e kua akonoia te au Kerititiano ei akaraanga na te au angera e na te au tangata. “Ko te kiteanga i teia,” e nana ei, “ka kapiti maata mai i te puapinga o te aerenga Kerititiano i te oraanga, e maata oki me kite aia e na tana au tuatua e tana au mea i rave, ka rauka iaia i te akatupu meitaki ki runga i te aronga te akara maira, tei akara koreia e tei akara mataia ra. Te irinaki nei au e ko teia tetai apinga meitaki na kotou e te au taeake e te au tuaine akaperepere o te pupu 100 o Gileada kia akamaaraara ia kotou ka aere atu ki te au kotinga openga o te enua nei.”
Kua raurau atu te Taeake ko Barr i te 48 aronga apiiia kia tamou ki roto i to ratou manako, ia ratou e tauturu ra i te aronga tu mamoe kia kite i te tuatua mou, e “mei te reira katoa te tu o to te au angela a te Atua ra rekareka, kia tataraara te tangata rave ara okotai ra.” (Luka 15:10) I te taiku anga ia 1 Korinetia 11:10, kua akaari aia e te akatupu ra te tu manako o tetai no runga i te au akanoonoo anga teokaratiki kare i to tatou au taeake e te au tuaine anake ta tatou e akara mata nei mari ra i te au angera katoa oki ta tatou kare ra e akara mata. Mei teaa ra te puapinga anga kia tamou marie i teianei tutu maata atu ki roto i to tatou manako!
Ko tetai atu mema no te Pupu Akaaere, ko Gerrit Lösch, koia uaorai tetai karatuati no te Apii Gileada ra, kua uriuri manako i te au tuatua tapu mei ia Salamo 125:1, 2; Zekaria 2:4, 5; e Salamo 71:21 kia akaari e te ‘koropini ra a Iehova i tona au tangata.’ Te oronga ra aia i te paruru anga no ratou i te au tua ravarai. Ka oronga anake ainei te Atua i taua paruru anga ra no te tuatau o te mate maata anake? “Kare,” ta te vaa tuatua ia i pau mai, “no te mea kua riro ke ana a Iehova ei tetai ‘paruru ai,’ ei paruru anga i tona au tangata. I te mataiti 1919 i muri ake i te tamaki ra kua kiteia te toenga o te Iseraela vaerua ra i te inangaro maataanga kia tutu aere i te tuatua meitaki o te Patireia i te ao katoa nei ei kite no te pa enua ravarai. Ko ratou te aronga komono i te Ierusalema akatutuia i te au rangi ra. Te akapapu maira a Iehova i te paruru anga tu Atua no teianei au komono ei tetai pupu i te tuatau openga nei. Koai i reira te ka rauka kia tapu ia ratou? Kare rava tetai.” Mei teaa ra te akapapuanga kia ratou e te aronga katoatoa oki tei piri vaitata ra kia ratou i te raveanga i anoano tu-Atua ra!
Ko Ulysses Glass, te mema pakari o te akaaere anga apii ra, kua akamaroiroi atu i taua pupu ra kia ‘akaoti i te tarai anga i to ratou ngai i roto i te akaaerenga a Iehova i te ao katoa nei.’ Ko tetai ngai e turanga ia me kare e angaanga tei tau tikai ki te au kite o tetai tangata me kare ki tona tu. “Ko kotou te aronga ka riro ei mitinari kua kitea to kotou ngai i roto i te akaaerenga o te Au Kite o Iehova i te ao katoa nei,” tana i akakite mai. “Inara, noatu te apinganui o te reira i teianei, ko te akamata anga ua ia o toou oraanga ei mitinari.” Ka anoanoia ratou kia akono ia ratou uaorai kia taangaanga meitaki i to ratou kite e kia tau atu ki roto i te au angaanga takake ta Iehova e tana akaaerenga e oronga atura na ratou.
Ko te tuatua openga no teia tuanga na Wallace Liverance i oronga, e mema apii katoa ia no Gileada tei tavini ra ki Porivia no te 17 mataiti. “Ka timata ainei kotou i te Atua ra?” tana i ui atu ki taua pupu apiiia ra. Akapeea ratou me rave tau i te reira? Kua timata te iti tangata o Iseraela ra i te Atua na roto i te mataara tarevake ra. (Deuteronomi 6:16) “E mea kite puia, ko te timata anga i te Atua ra na te akaapaanga e me kare na te urutoeanga me kare penei na te akaarianga i tetai ngere i te akarongo i tana mataara no te raveanga i te au apinga e tarevake ia,” ta te vaa tuatua i akakite mai. “Me tae atu kotou ki ta kotou ngai angaanga ou, e arai ke atu i taua tu manako ra,” tana i raurau atu. Ko teea, i reira, te mataora tika no te timata i te Atua ra. “Na te irinaki anga i tana tuatua, na te raveanga kia tau tikai ki tana i tuatua maira, e ei reira ka akaruke atu ei i te tupu anga ki roto i tona nga rima,” kua akataka maira te Taeake ko Liverance. Mei tei kiteia ra ia Malaki 3:10, te pati ra a Iehova i tona au tangata: “Ei timata anga te reira iaku nei.” Kua taputou aia e me ka apai tiratiratu mai ratou i ta ratou tuanga ngauru ki roto i te are vairanga i te iero ra, ka akameitaki atu aia ia ratou. “Eaa ka kore ei e manako atu i ta kotou angaanga mitinari na roto i te mataara mei te reira te tu?” ta te vaa tuatua i ui atu. “Te inangaro ra a Iehova kia autu kotou i te reira, e no reira e timata atu iaia. E mou tamou marie ki ta kotou angaanga. E rave i te akatikatika anga tana e anoano ra ia kotou kia rave. E akakoromaki. Kia kite me ka kore aia e akameitaki ia kotou ua.” Mei teaa ra tetai ako anga meitaki no te katoatoa te tavini ra ia Iehova!
I muri ake i tetai imene kua tauiia te porokarama mei te au tuatua ako ki etai au uiui anga marekaia ra.
Au Akakitekite Anga Tau Mei te Angaanga Tutu Aere
Ko Mark Noumair, tetai mema ou no te apii i Gileada, nana i pati i te aronga apiiia ra kia akakitekite mai i te au tupu anga i ta ratou angaanga tutu aere ia ratou i te apii ra. Na teia i akakite maata mai i te puapinga o te akaarianga i te manako anga tau i te angaanga tutu aere e kua oronga i te au manako tau ta ratou kia taangaanga.
I te tuatau o ta ratou apii anga, kua puapinga maataia te aronga apiiia ra i Gileada na te kapiti anga ma te au mema Kumiti Manga no etai enua e 42 maira, tei aere katoa atura ki te Ngai Apiipii Anga i Patterson no tetai terenianga takake. E manganui i o ratou ra tei karatuati atu mei Gileada i etai mataiti i mua akera. I runga i te porokarama, kua raveia etai uiui anga ma te aronga no te pupu 3, te 5, te 51, e te 92 o Gileada ra, pera katoa etai no te Apii Akatoro Atu o Gileada i Tiamani ra. Mei teaa ra te puapingaia i ta ratou au tuatua anga!
Kua akakite mai ratou e i akapeea te manako ngakau o te au mitinari ra i to ratou kite anga i te tupu anga te numero o te aronga akapaapaa ia Iehova i ta ratou ngai angaanga ra mei tetai rima ki ua ra ki te raungauru ua atu au tauatini ra. Kua akakite mai ratou i ta ratou tuanga i rave i te apaianga i te tuatua meitaki ki te au ngai tataka ke ra te au ngai nooanga i te au Maunga Andes ra e te au vira i te akamata anga o te Kauvai Amazon ra. Kua uriuri manako ratou i te tutuanga ki te au tangata kare ra i kite i te apii. Kua akakite ratou i ta ratou uaorai tautaanga pakari kia kite i te au reo ou e eaa ta te aronga karatuati ra ka tau tikai kia manakonako atu e eaa te tuatau poto e raukaʼi ia ratou kia akakite e kia oronga i te au tuatua i roto i tetai reo ke mei to te Tinito rai. Kua akakite katoa mai ratou i etai akaraanga no te oronga anga tuatua i te reo Paniora e te reo Tinito oki. Kua akaketaketa mai ratou e e maata te meitaki o te au mitinari me ka apii ratou kare i te reo anake mari ra i te manakoanga katoa oki o te au tangata ra. Kua akakite katoa mai ratou i te tu oraanga tu kino i te au enua putaua ra e kua tuatua mai e: “Ka tau te au mitinari kia kite e ko teianei turanga e putuputu te tupu no te rave takinga kinoanga. Ka meitaki te mitinari me ka manako aia mei ia Iesu rai—kua aroa atura aia i te au tangata, no te mea kua aite ratou mei te mamoe tiaki kore ra.”
I muri ake i tetai imene kua rave uaia atu te porokarama ma tetai akoanga na A. D. Schroeder, koia tetai mema no te Pupu Akaaere ra. Koia tetai o te aronga apii akamata anga i te Apii Gileada ra i te akatuera angaia i te 1943 ra. Ei tetai akaotianga tau i te porokarama ra, kua uriuri aia i te tumu “Akapaapaa Anga ia Iehova ei te Atu Ngateitei Ra.” Kua umere tikai te aronga akarongorongo katoa ra i ta te Taeake ko Schroeder uriurianga i te Salamo 24 ra i te meitaki roa tetai tuatau rave anga i te akapaapaa ia Iehova ra ei te Atu Ngateitei.
I muri ake i te tuaanga i te au tiporoma, e tetai imene openga, na Karl Klein o te Pupu Akaaere ra i akaoti na roto i te pure akakeu ngakau maira. Mei teaa ra tetai porokarama akapumaana i te pae vaerua te reira ra!
I te au ra i muri mai i te karatuati anga, kua akamata te 48 mema o te pupu 100 ra i te aere atu ki te au ngai angaanga mitinari i te 17 au enua ra. Inara kare i te mea e te akamata ua ra ratou i ta ratou angaanga orometua. Kua rave ke ana ratou i te angaanga pakari ei au Kerititiano i te au tuatau ravarai. I to ratou tataanga ki roto i Gileada, to ratou mataiti kua averiti e 33, e kua tere atu i te 12 mataiti te rave anga angaanga orometua i te au tuatau ravarai. Ko tetai papaki i o ratou ra e au mema no te ngutuare tangata Betela i te ao katoa no te Taiate Punanga Tiaki. Ko etai kua tavini ei au akaaere tutaka aere. Ko tetai papaki o te aronga apiiia ra kua rave ke ana i tetai tu angaanga i te enua ke ra—i Aperika, i Europa, i Marike Apatonga, e te au motu o te moana ra, e i roto i te au pupu reo ke i to ratou au enua kainga ra. Inara i teianei te kapiti atura ratou i etai atu mitinari e manganui tei mareka ra i te rauka anga ia ratou i te tuatua e, ‘Ka tavini matou i tetai ua atu ngai i te ao nei i te ngai te anoanoia maira matou.’ Ta to ratou ngakau i inangaro kia taangaanga i to ratou oraanga kia akateitei ia Iehova.
[Pia i te kapi 27]
Te Au Tu o te Pupu:
Numero o te au enua tei komonoia: 8
Numero o te au enua tei tukuia: 17
Numero o te aronga apiipii: 48
Mataiti averiti: 33.75
Au mataiti averiti i roto i te tuatua mou: 17.31
Au mataiti averiti i roto i te angaanga orometua tamou: 12.06
[Tutu i te kapi 26]
Te 100 Pupu Karatuatianga o te Apii Pipiria Punanga Tiaki o Gileada
I te papaanga i raro ake, kua numeroia te au pa mei mua ki muri, e kua papaia te au ingoa mei te kaui ki te katau i te pa takitai.
(1) Shirley, M.; Grundström, M.; Genardini, D.; Giaimo, J.; Shood, W.; Phair, P.; Buchanan, C.; Robinson, D. (2) Pine, C.; Kraus, B.; Racicot, T.; Hansen, A.; Beets, T.; Berg, J.; Garcia, N.; Fleming, K. (3) Whinery, L.; Whinery, L.; Harps, C.; Giaimo, C.; Berg, T.; Mann, C.; Berrios, V.; Pfeifer, C. (4) Randall, L.; Genardini, S.; Kraus, H.; Fleming, R.; D’Abadie, S.; Shirley, T.; Stevenson, G.; Buchanan, B. (5) Robinson, T.; Garcia, J.; Harps, P.; Racicot, D.; D’Abadie, F.; Phair, M.; Stevenson, G.; Shood, D. (6) Beets, L.; Pfeifer, A.; Berrios, M.; Pine, J.; Mann, L.; Randall, P.; Grundström, J.; Hansen, G.