“Ko te Mārama kua Tae Mai ki te Ao Nei”

“Teia taua akaapa ra, ko te mārama kua tae mai ki te ao nei, e i anoano akenei te tangata i te poiri, kare te mārama.”​—IOANE 3:19.

1. Eaa ka tau ei te katoatoa kia tamanako no runga i te akavaanga a te Atua ra?

KARE e maata te manako o te rai anga o te tangata i teia tuatau nei no runga i ta te Atua ra akavaanga. Te manako ua ra tetai papaki e e tika ka akaperepere te Atua ia ratou me ka aere putuputu ratou ki te pure e kare e rave kino ki to ratou tangata tupu. E manganui te manako ra, ko te au apiianga a Kerititome no te ai i ate e purukatorio oki kua akakore anake i te manako katoa no ta te Atua ra akavaanga. Inara kare te totoa anga te manako kore e pera katoa oki te au pikikaa a Kerititome, e taui i te tika e ka akava te Atua ra i te au tangata ravarai. (Roma 14:12; 2 Timoteo 4:1; Apokalupo 20:13) E maata te ka tupu mai na runga i teia akavaanga. Ko te aronga te ka akava akaperepereia ka rauka ia ratou te mea oronga uaia mai koia te ora mutu kore, ko te aronga ra te ka akava akaperepere koreia ka rauka ia ratou te tutaki no te ara: koia te mate.​—Roma 6:23.

2. Eaa te tumuanga no ta te Atua ra akavaanga?

² E no reira, ko te au Kerititiano tika tikai te manako maata ra i ta te Atua akavaanga, e te umuumu pakari ra kia akamareka iaia. Akapeea ratou i te rave anga i te reira? Kua oronga mai a Iesu i te taviri kia tatou ia Ioane 3:19. Kua na ko maira aia: “Teia taua akaapa ra, ko te mārama kua tae mai ki te ao nei, e i anoano akenei te tangata i te poiri, kare te mārama, no te mea te kino ua ra ta ratou tuatua.” Ae, ka akatumuia ta te Atua akavaanga ki runga i te tika me ka anoano tatou i te marama eiaa te poiri.

“E Mārama te Atua”

3. Eaa te poiri, e eaa te marama?

³ I te tu vaerua, ko te poiri e kite kore e te manakonako kore te vaira ki roto i to Satani ngai​—noatu rai e e putuputu a Satani i te akatutu “angela katoa iaia uaorai no te mārama.” (2 Korinetia 4:4; 11:14; Ephesia 6:12) I tetai pae, ko te marama no te kiteanga e te maramaanga no ko mai i te Atua ko Iehova ra. Kua akakite mai a Paulo i taua marama ra i tana tata anga: “Ko te Atua oki, ko tei akaue i te mārama kia kakā mai no roto i te poiri ra, ko tei kakā mai ïa i roto i to tatou ngakau, kia rauka te mārama ra o te kite i te kakā o te Atua i te mata o Iesu Mesia ra.” (2 Korinetia 4:6) Te taka meitaki ra e te piri atura te marama i te pae vaerua ki te Atua ko Iehova e kua tata te apotetoro ko Ioane: “E mārama te Atua.”​—1 Ioane 1:5; Apokalupo 22:5.

4. (a) I akapeea ta Iehova akanoo anga kia rauka te marama? (e) Na teea mataara ka raukai ia tatou i te akakite i te inangaro no te marama?

⁴ Kua akono te Atua kia rauka te marama na roto i tana tuatua, te rauka ua maira i teia tuatau nei i te tataanga o roto i te Puka Tapu. (Salamo 119:105; 2 Petero 1:19) E no reira, te akakite tika maira te tata salamo i tona anoano i te marama i tana tata anga: “E inangaro maata toku i taau ture! Ko toku manako anga ia i te ra roa katoa nei. Kua akono toku meta i taau au akamaaraara anga, e inangaro maata toku i te reira.” (Salamo 119:97; 167, NW) Te inangaro maata ra ainei koe i te marama mei te tata salamo rai? Te tatau putuputu ra ainei koe i te Tuatua a te Atua ra, te akamaaraara ra i te reira, ma te tauta anga pakari kia akono i tana e tuatua maira? (Salamo 1:1-3) Me koia ia, te kimi ra koe kia rauka te akavaanga akaperepereia mei ko mai ia Iehova ra.

“Ko Au te Mārama o Teianei Ao”

5. Te iti maira te marama mei te atua mai ki runga iaai?

⁵ Te iti atura te marama oronga i te ora mei ko mai ia Iehova ra ki runga i taua peretana ra, koia a Iesu Karaiti. I te akamata anga o te Evangeria a Ioane, ka tatau tatou: “Tei roto [ia Iesu] te ora, e taua ora ra to te tangata ia marama. I kaka mai ana te marama i roto i te poiri ra, kare ra te poiri i mana ki rungao i te reira.” (Ioane 1:4, 5, NW) E tika, e piri anga vaitata to Iesu ma te marama e kua karangaia “koia te mārama mou, ko te akamārama mai i te tangata katoa.” (Ioane 1:9) Kua tuatua a Iesu uaorai: “Te noo nei au i te ao nei, ko au te mārama o teianei ao.”​—Ioane 9:5.

6. Eaa ta tetai tangata ka tau kia rave kia raukai iaia te akavaanga akaperepereia te ka arataki atu ki te ora mutu kore?

⁶ E no reira, ko te aronga te inangaro ra i te marama te inangaro katoa ra ia Iesu e kua akarongo iaia. Kare e rauka te akavaanga akaperepereia kia kore e pirianga kia Iesu ra. Ae, na te akaraanga anake ua kiaia ei apinga akamanaia no te ora e raukai ia tatou te akavaanga akaperepereia. Kua na ko mai a Iesu: “Ko te akarongo i te Tamaiti ra, e ora mutu kore tona: e te kore e akarongo i te Tamaiti ra, kare aia e kite i te ora; te vai ra ïa te riri o te Atua ki runga iaia.” (Ioane 3:36) Inara, eaa te aite anga e kia akarongo ia Iesu?

7. Te akarongo ia Iesu te kapiti katoa ra i te akarongo kiaai ma?

⁷ Te mea mua, kua tuatua a Iesu uaorai: “Ko ia tei akarongo mai iaku nei te akarongo ra, kare iaku anake ua, mari ra iaia katoa oki tei tono mai iaku nei; e ko ia tei kite maira iaku te kite katoa ra i tei tono mai iaku nei. Kua aere mai au ei marama ki teianei ao, kia kore te aronga katoa e akarongo iaku e vai ki roto i te poiri.” (Ioane 12:44-46, NW) Te aronga katoa te inangaro ra ia Iesu e te akarongo ra iaia ka tau katoa kia inangaro oonu e kia akarongo i te Atua e te Metua oki o Iesu, koia a Iehova. (Mataio 22:37; Ioane 20:17) Ko te aronga te taiku ra i te ingoa o Iesu i ta ratou akamori anga mari ra kare e oronga i te akangateitei anga maata atu kia Iehova kare ratou e akakite ana i te inangaro tikai no te marama.​—Salamo 22:27; Roma 14:7, 8; Philipi 2:10, 11.

To te Atua “Rima Rave Maata”

8. I akapeea te iti atu anga te marama mei te atua mai ki runga ia Iesu noatu e kare aia i anauia ake ei tangata?

⁸ Te aite anga o te akarongo anga ia Iesu ko te arikianga katoa ia i tana tuanga i roto i ta Iehova au akakoroanga. Kua akakite maataia mai te puapinga o te reira tuanga i te tuatua anga te angera kia Ioane: “Ko te akakite anga ia Iesu na te reira e akauru i te totouanga.” (Apokalupo 19:10, NW; Angaanga 10:43; 2 Korinetia 1:20) Mei te totou mua mairai i Edene ra, pouroa te au totou tei akauruia ra e te Atua e akakite anake ia Iesu e tona tuanga i te akatupu anga i te au akakoro anga a te Atua ra. Mei te reira katoa oki, kua akakite a Paulo ki te Kerititiano Galatia e ko te Ture koreromotu ra “e puapii ia ei arataki atu kia Karaiti.” (Galatia 3:24, NW) Kua akapapaia te Ture koreromotu taito ra ei teateamamao i te iti tangata no to Iesu aerenga mai ei Mesia. E no reira i mua atu i tona anauia mai anga ei tangata, kua akakitea maira te marama mei ko mai ia Iehova ra ki rungao ia Iesu.

9. Eaa tei kapitiia ki te inangaroanga i te marama mei te 33 mairai o te T.N.?

⁹ I te 29 T.N., kua tuku atura Iesu iaia uaorai kia papetitoia e kua akatainuia ki te vaerua tapu, e riro maira aia ei te Mesia taputouia ra. I te 33 T.N. kua mate aia e tangata apa kore ua, e kua akatuakaouia, kake atura ki te rangi, e i reira kua oronga atu i te puapinga o tona oraanga no ta tatou au ara. (Ebera 9:11-14, 24) Na teia au tupuanga i akairo mai i te akaariuanga i ta te Atua au akonoanga i te au tangata katoa nei. Kua riro mai a Iesu i reira “ei Rima Rave Maata i te ora anga,” ‘te Rima Rave Maata i te ora,’ “te Rima Rave Maata e Te Akatika i to tatou akarongo.” (Angaanga 3:15, NW; Ebera 2:10, NW; Ebera 12:2, NW; Roma 3:23, 24) Mei te 33 T.N. mairai, kua kite te aronga inangaro i te marama, e kua ariki, i te pae atu ia Iesu “kare rava oki e ora i tetai ke: kare atu oki e ingoa i akakiteia mai ki te tangata i raro ake i teianei rangi, e oraʼi tatou nei.”​—Angaanga 4:12.

10. Eaa ra i puapinga maataʼi kia akarongo atu ki te au tuatua a Iesu e kia akono oki i te reira?

¹⁰ Te aite anga katoa oki o te akarongo anga ia Iesu ko te arikianga iaia e ko “te Tuatua” e te “Umere Tumu Korero ra.” (1 Ioane 1:1, NW; Isaia 9:5) Te akakite maira ta Iesu au tuatua i te tuatua mou na te Atua. (Ioane 8:28; Apokalupo 1:1, 2) Te akarongoanga kiaia e tumu ia no te ora e te mate. Kua akakite a Iesu ki te ngati Iuda o tona tuatau ra: “Ko te kite i taku tuatua, e kua akarongo iaia i tei tono mai iaku nei, e ora mutu kore tona, kare aia e akaapaia; mei te mate mai aia, e tei te ora atura.” (Ioane 5:24) I te anere mataiti mua o te T.N., kua akaoraia te aronga tei akono i ta Iesu au tuatua mei te poiri mai o to Satani ao e mei te mea rai e kua ora mai ratou. Kua akatikaia ratou ei aronga tuatua tika ma te manakonako anga kia riro ei tuanga ma ia katoa ra i tona Patireia i te rangi. (Ephesia 1:1; 2:1, 4-7) I teia tuatau, na te akarongoanga i ta Iesu au tuatua e akatuera i te mataara no te aronga e manganui kia akatikaia ei aronga tuatua tika ma te manakonako anga kia ora atu ia Aramakito e kia rauka te oraanga tangata apa kore ua ki roto i te ao ou.​—Apokalupo 21:1-4; akaaiteia atu kia Iakobo 2:21, 25.

“Upoko i Rungao i te Au Mea Ravarai”

11. Eaa te mana taoonga teitei i orongaia kia Iesu i te 33 T.N.?

¹¹ I muri ake i tona tuakaouanga kua akakite a Iesu i tetai atu tuanga o tona marama. Kua na ko maira aia: “Ko te mana katoa o to te rangi e te ao katoa nei, kua tukuia mai, tei iaku anake.” (Mataio 28:18) Kua akateiteiia a Iesu ki tetai turanga maata rava atu i roto i ta Iehova akaaerenga i te ao katoa e pini ua ake. Kua oronga mai a Paulo i etai atu au tumu i tana tuatua anga: “Kua akatu maira [te Atua] ia [Iesu] mei te mate mai e kua akanoo atura iaia i tona rima katau i te rangi ra, ki runga rava atu i te au kavamani ravarai te au taoonga e te mana e te au atu e te au ingoa katoa i akaikiia, kare i teia akatereanga anake o te au mea nei, mari katoa ra i te ka aere maira. Kua tuku katoa aia i te au mea ravarai ki raro ake i tona vaevae, e kua akono iaia ei upoko i rungao i te au mea katoa i te putuputuanga ra, ko te reira oki tona kopapa.” (Ephesia 1:20-23; Philipi 2:9-11) Mei te 33 mairai o te T.N., kua kapiti te inangaro i te marama i te akatikaanga i teia turanga teitei no Iesu.

12. Eaa ta te au Kerititiano tei akatainuia ra i ariki rekareka mei te akamataanga mairai, e akapeea ratou i te akaari anga i te reira na te mataara tau tikai?

¹² A te openga ra, ka akatika te au tangata ravarai i to Iesu ra mana taoonga. (Mataio 24:30; Apokalupo 1:7) Inara, kua kite ke ana te aronga inangaro i te marama, mei te akamataanga mairai. Kua ariki te au mema akatainuia o te putuputuanga Kerititiano ia Iesu ei “upoko no te kopapa ra, koia te putuputuanga.” (Kolosa 1:18, NW; Ephesia 5:23) Kia riro mai ratou ei tuanga no taua kopapa ra, kua ‘akaoraia ratou i te mana o te poiri e kua akaumuia ki roto i te patireia o te Tamaiti o to te Atua ra inangaro.’ (Kolosa 1:13) Mei reira mairai, te aru pakari ra ratou i ta Iesu arataki anga i te au tuanga ravarai o to ratou oraanga, e i to tatou tuatau nei te apii ra ratou i te au “mamoe ke atu” kia rave akapera katoa. (Ioane 10:16) Ko te akatikaanga i to Iesu ra taoonga ei upoko ko te taviri umuumuia ia kia raukai te akavaanga akaperepereia.

13. I naea a Iesu i akamatai i te tutara i te mana Patireia, e eaa tei aru mai ki konei i te enua nei?

¹³ I tona kake anga ki te rangi i te 33 T.N., kare a Iesu i akamata vave i tona mana taoonga kia ope takiri i te raveia. Noatu rai e ko ia te Upoko o te putuputuanga Kerititiano, kua tiaki aia no te tuatau tika nona kia akono i te mana katoa ki rungao i te au tangata ravarai. (Salamo 110:1; Angaanga 2:33-35) Kua tae mai te reira tuatau i te 1914, i to Iesu akaterono angaia ei Ariki no te Patireia o te Atua e te akamata anga te “tuatau openga” o teianei ao. (2 Timoteo 3:1) Mei te 1919 mairai, kua raveia te akaputuanga i te toenga o te aronga akatainuia ra kia oti. Mei te 1935 mairai, kua rave a Iesu i te akatakakeanga i te au tangata ravarai ei “au mamoe” ko ratou te ka noo ki “te basileia i akonoia no [ratou]” e ko “te puaka-nio” ko ratou “te ka aere ke ïa i te mate mutu kore.”​—Mataio 25:31-34, 41, 46.

14. Akapeea te urupu maata i te akakite anga i te inangaro o te marama, e eaa te ka tupu kia ratou?

¹⁴ E mea mataora rai, kua maata mai te au mamoe i teia tuatau openga nei. E urupu maata to ratou e au mirioni ua atu kua mama mai i runga i te enua katoa nei “no te pa enua ravarai, e te au kopu ravarai, e te au iti-tangata ravarai, e te au reo katoa oki.” Mei to ratou au oa, tei akatainuia ra, te inangaro nei teia aronga mei te mamoe rai te tu, i te marama. E “kua orei i to ratou kakau, e kua akateatea i te toto o te punua-mamoe ra,” e te kapiki nui ra to ratou reo: “No to tatou Atua te ora, tei noo ki rungao i te terono, e no te Punua-mamoe.” No teia tu, ka rauka i te urupu maata ei pupu, te akavaanga akaperepereia. Ko tona au mema ka “aere mai mei roto i te mate maata” e ka ora atu i te akapou anga ia Aramakito o te aronga inangaro i te poiri ra.​—Apokalupo 7:9, 10, 14.

“Tamariki no te Marama”

15. Na teea mataara ta tatou au angaanga i te akaari anga i to tatou kauraro i te Ariki, koia a Iesu Karaiti?

¹⁵ Inara, eaa te mataara tau no te aronga inangaro i te marama i te kauraro anga kia Iesu koia ta te Atua ra i akaterono ei Ariki e ei akava, noatu me no tei akatainuia ratou me kare no te au mamoe ke atura? Ko tetai mataara na te tautaanga kia riro ei te tu tangata ta Iesu e mareka maira. Iaia i te enua nei kua akaari a Iesu i te ariki anga i te tu ngakau tae, te akono ma te ngakau katoa, e te maroiroi no te tuatua mou, e kua akakite katoa mai aia uaorai i te reira au tu katoa. (Mareko 12:28-34, 41-44; Luka 10:17, 21) Me te anoano ra tatou i te akavaanga akaperepereia, ka tau katoa oki tatou kia akatupu i te reira au tu.

16. Eaa i puapinga maataʼi kia akaruke i te au angaanga no te poiri ra?

¹⁶ E tika rava teia i te mea te kino roa atu nei te poiri o te ao o Satani i te vaitata anga ki te openga. (Apokalupo 16:10) No reira e tau tikai te au tuatua ta Paulo i tata ki to Roma ra: “Oi ka ope te po, kua vaitata te ao: e teianei e kopae atu tatou i te au angaanga a te poiri, e kakau tatou i te kakau o te ao. Ei aerenga manea to tatou mei te aerenga ao ra; auraka ma te akatietie e te kona, auraka ma te tuatua viivii e te kanga ra, auraka ma te māro e te vareae.” (Roma 13:12, 13) E tika, e apinga oronga uaia mai te ora mutu kore e te Atua ra, ko te tika o to tatou akarongo e to tatou inangaro i te marama te akakiteia maira e to tatou inangaro i te marama te akakiteia maira e ta tatou au angaanga. (Iakobo 2:26) No reira, ko te akavaanga te ka rauka mai no tatou, te vaira te maata anga ki runga i ta tatou rave anga i te au angaanga memeitaki e pera katoa oki te kopae anga i te au angaanga kikino ra.

17. Eaa te aite anga e kia “tuku ra kotou i ta te Atu i ta Iesu Mesia ki runga ia kotou”?

¹⁷ I muri ake i te orongaanga i tana ako ia Roma 13:12, 13, kua taopenga atura te apotetoro ko Paulo i te na ko anga: “E tuku ra kotou i ta te Atu i ta Iesu Mesia ki runga ia kotou, e auraka e akamaroiroi i ta te kopapa, kia tupu to te kopapa nei anoano.” (Roma 13:14) Eaa te aite anga e kia “tuku ra kotou i ta te Atu i ta Iesu Mesia ki runga ia kotou”? Tona aite anga kia aru vaitata te Kerititiano ia Iesu, mei te mea rai e kakau anga ia ratou uaorai ma tana akatauanga e tona tu, i te tautaanga kia aite kia Karaiti ra. “I kapikiiaʼi oki kotou,” e na Petero ei, “i mate katoa oki te Mesia uaorai no kotou; e kua vaoo oki i te akaraanga na kotou, kia aru kotou i tona takainga vaevae.”​—1 Petero 2:21.

18. Eaa te au taui maata penei ka anoanoia me ka inangaro tatou kia rauka te akavaanga akaperepereia?

¹⁸ E putuputu teia i te kapiti anga i te au taui anga maata i te oraanga o te Kerititiano ra. “I poiri ana oki kotou i muatangana ra,” ta Paulo i tuatua, “i te mea e marama kotou i teianei i te Atu ra. Ka aaere ua atu ei tamariki no te marama, no te mea ko te au ua o te marama ko te au mea memeitaki anake ia e tuatua tika e te tuatua mou.” (Ephesia 5:8, 9, NW) Ko te aronga katoa e rave i te angaanga o te poiri kare e inangaro i te marama e kare e rauka ia ratou te akavaanga akaperepereia mari ua ra kia taui ke ratou.

“Ko Kotou te Marama o te Ao Nei”

19. Eaa te au mataara tuke tuke e raukai i te Kerititiano i te akakite i te marama?

¹⁹ Ei mea openga, ko te inangaroanga i te marama ko te akakiteanga ia i te marama kia kitea mai e etai ke ra e kia inangaro katoa atu ratou i te reira. “Ko kotou te marama o te ao nei,” ta Iesu i tuatua. E kua kapiti katoa maira aia: “E akakaka i to kotou marama ki mua i te au tangata, kia kite ratou i ta kotou au angaanga meitaki e kia akakaka i to kotou Metua i te au rangi ra.” (Mataio 5:14, 16, NW) Te au angaanga meitaki a te Kerititiano te kapiti ra i te akakiteanga i te au tu memeitaki ravarai te tuatua tika e te tuatua mou, i te mea ka oronga te reira tu akono meitaki i tetai kite ririnui no te tuatua mou. (Galatia 6:10; 1 Petero 3:1) Ka kapiti katoa oki te reira i te tuatuaanga kia etai ke ra no runga i te tuatua mou. I teia tuatau nei, ko tona aite anga ko te raveanga i te angaanga tutu aere i “teia tuatua meitaki o te patireia . . . ki te au enua tangata ia ei kite ki te au pa enua ravarai.” Pera katoa, te oki akaouanga ki te aronga inangaro mai ma te akakoromaki anga, te apiianga ia ratou i te Puka Tapu, e te tauturuanga ia ratou, kia rave, i te akatupu i te au angaanga no te marama ra.​—Mataio 24:14, NW; Mataio 28:19, 20.

20. (a) Akapeea te maata o te kaka o te marama i teia tuatau nei? (e) Eaa te au akameitakianga puapinga te rekarekaia nei e te aronga te akarongo ra i te marama?

²⁰ I to tatou tuatau nei, e akameitaki i te rave anga maroiroi a te au Kerititiano tiratiratu i te angaanga tutu aere, kua rongonaia te tuatua meitaki i te au enua e tere atu i te 200 katoa, e te kaka nei te marama kia maata atu i to muatangana. Kua karanga a Iesu: “Ko au te mārama o teianei ao: ko te aru mai kiaku nei, kare aia e aere ua i te poiri, e mārama ora tona.” (Ioane 8:12) Mei teaa ra te rekareka o te rave anga kia tupu teia taputou nei! E maata atu te puapinga o to tatou au oraanga i teianei i to tatou kore anga e noo paruparu ua ki roto i te poiri o te ao o Satani. E meitaki tikai to tatou au manakonako anga ia tatou e akara atu nei ki te akavaanga akaperepereia e ta Iehova ra Akava i akataoonga ra. (2 Timoteo 4:8) Mei teaa ra te tumatetenga me, i muri ake i te aere anga mai ki te marama, e ka panu akaou atu ei tatou ki roto i te poiri e ka orongaiaʼi ki te akavaanga akaperepere koreia ra! I te tumu tuatua ka aru mai, ka uriuri manako tatou e akapeea e raukai ia tatou kia vai tamou te maroiroi o te akarongo.

Ka Rauka Ainei ia Koe i te Akataka?

◻ Eaa te tumuanga no ta te Atua akavaanga?

◻ Eaa te tuanga maata ta Iesu ka rave no runga i ta te Atua ra au akakoroanga?

◻ Akapeea tatou me akaari e te kauraro ra tatou kia Iesu ei Ariki tei akateronoia ra e Iehova?

◻ Akapeea ka raukai ia tatou i te akapapu ia tatou uaorai e e “tamariki no te marama”?

◻ I roto i teianei ao poiri, na teea mataara te kakaanga te marama kia maata atu i to muatangana ra?

[Tutu i te kapi 10]

A te openga ra, ka akatika te au tangata ravarai i to Iesu mana taoonga

[Tutu i te kapi 12]

Te akaari ra tatou e te inangaro ra tatou i te marama me ka akakite atu tatou i te reira kia etai ke ra