Akapeea e Raukaʼi ia Tatou i te Kapiti i te Tu Tika-Meitaki ki to Tatou Akarongo?
“Kapiti katoa to kotou akarongo ki te [tu tika-meitaki, “NW”].”—2 PETERO 1:5.
1, 2. Eaa tatou i tau ei kia manakonako i te au tangata o Iehova kia rave i te tu tika-meitaki?
TE RAVE tamou ra a Iehova i te angaanga na roto i te tu tika-meitaki. Te rave ra aia i te mea tuatua tika e te meitaki. No reira, te apotetoro ko Petero i tuatuaʼi no te Atua e ko tei kapiki i te au Kerititiano akatainuia ‘na roto i Tona kakā e te tu tika-meitaki.’ Na te kite tau tikai i to ratou Metua tu tika-meitaki i te rangi ra i akaari kia ratou eaa te umuumuia ra no te aruaru i tetai oraanga no te tu akono mou i te Atua ra.—2 Petero 1:2, 3.
2 Kua raurau atura te apotetoro ko Paulo i te au Kerititiano kia “aru [ratou] i te Atua, mei te tamariki akaperepere ra.” (Ephesia 5:1) Mei to ratou Metua i te rangi ra, e mea tau no te aronga akamori ia Iehova ra kia rave i te mea tu tika-meitaki i tetai ua atu turanga. Inara eaa te tu tika-meitaki?
Eaa te Tu Tika-Meitaki
3. Eaa te akataka anga i te “tu tika-meitaki” ra?
3 Te akataka maira te au tikitinari o teia tuatau nei i te “tu tika-meitaki” e “tu meitaki maata; e tu meitaki.” Ko te “angaanga tika e te manakoanga tika; e meitaki tikai tona au tu.” E tuatua tika te tangata tu tika-meitaki. Kua akataka katoaia te tu tika-meitaki e “e akono anga i te turanga tika.” Inara, no te au Kerititiano na te Atua e akanoo mai te “turanga tika” e kua akatakaia mai i roto i tana Tuatua Tapu, koia te Puka Tapu ra.
4. Eaa te au tu tei taikuia ra ia 2 Petero 1:5-7 te tika ra kia tauta pakari te au Kerititiano i te akatupu?
4 Ka akono ra te au Kerititiano mou i ta te Atua ko Iehova ra au turanga tuatua tika, e ka irinaki ratou i tana au taputou oko maata ra te akonoanga i te akarongo. E ka akarongo katoa ratou i ta Petero ako e: “Ka akamaroiroi ua i te kapiti katoa to kotou akarongo ki te [tu tika-meitaki]; e te [tu tika-meitaki] oki, ki te kite; Te kite oki, ki te [akono meitaki]; te [akono meitaki], ki te akakoromaki; te akakoromaki oki, ki te akono i te Atua; Te akono i te Atua oki, ki te aroa taeake; te aroa taeake oki, ki te aroa i te tangata katoa.” (2 Petero 1:5-7) E mea tika kia angaanga pakari te Kerititiano i te akatupu anga i teia au tu nei. Kare teia e oti i etai ra tokoiti ua me kare i etai mataiti ua mari ra te umuumuia ra te tauta anga i te tuatau o te oraanga katoa ra. Ko te kapiti anga i te tu tika-meitaki ki to tatou akarongo e akaaoanga tikai te reira uaorai!
5. Eaa te tu tika-meitaki i ta te manako no te Tuatua Tapu ra?
5 Kua tuatua te tangata tata tikitinari ko M. R. Vincent e ko te aiteanga mua tei matauia no te tuatua Ereni tei uriia e “tu tika-meitaki” e akakite anga ia i te “tu meitaki maata no tetai ua atu apinga.” Kua taiku maira Petero i to te reira au tu tuatua no te maata i tana tuatua anga e kia akakite ua te au Kerititiano i te “[au tu tika-meitaki, NW],” me kare au tu tika-meitaki, o te Atua ra. (1 Petero 2:9) I ta te manako no te Tuatua Tapu, te akatakaia maira te tu tika-meitaki, kare e no tetai apinga angaanga kore mari ra ei “mana tu akono, ei ririnui rave akono, ei maroiroi no te meta.” I te taikuanga i te tu tika-meitaki, ko te apinga i roto i to Petero manako ko te tu akono meitaki rava ma te mataku kore te manakoia ra e na te au tavini a te Atua e akakite e te akatinamou. Inara, i te mea e tu apa ua to tatou, ka rauka ainei ia tatou i te rave te apinga tu tika-meitaki i mua i te aroaro o te Atua ra?
E Apa Ua Mari ra e Tu Tika-Meitaki
6. Noatu rai e tu apa ua tatou, eaa ra i tau ei kia tuatuaia e ka rauka ia tatou i te rave i te tu tika-meitaki i te aroaro o te Atua ra?
6 Kua akatuangaia mai tatou i te tu apa ua e te ara oki, penei ka manako ua tatou e akapeea tikai e raukai ia tatou i te rave te apinga tu tika-meitaki ki mua i te aroaro o te Atua ra. (Roma 5:12) Ka umuumu tikai tatou i te tauturu na te Atua kia rauka ia tatou te ngakau ma, kia rauka mai mei reira te au manako tu tika-meitaki, te au tuatua, e te au angaanga oki. (Akaaite Luka 6:45.) I muri ake i tona araanga ia Bate-Seba ra, kua pati a Davida te tata taramo tei tataraara ra: “E anga ana koe i te ngakau mā i roto iaku nei, e taku Atua, e akaou ana oki koe i te vaerua tika tikai i roto iaku nei.” (Salamo 51:10) Kua rauka mai ia Davida ta te Atua ra akakore anga ara ma te tauturu tei umuumuia ra kia aruaru i te arataa tu tika-meitaki ra. E no reira, me kua apa tatou i te ara kino ra e kua ariki ma te tataraara i te tauturu a te Atua e te aronga pakari o te putuputuanga ra, ka rauka ra ia tatou i te oki akaou na runga i te arataa tu tika-meitaki ra e kia aere tamou ei i runga i te reira.—Salamo 103:1-3, 10-14; Iakobo 5:13-15.
7, 8. (a) E vai ei to tatou tu tika-meitaki, eaa te anoanoia ra? (e) Eaa te tauturu tei te au Kerititiano ra, i te tu tika-meitaki?
7 No te mea kua akatuangaia mai i te ara, ka tau tatou kia rave tamou i te maroanga i roto ra kia rave i ta te mataara no te tu tika-meitaki te umuumu maira ia tatou nei. E vai tamou ei to tatou tu tika-meitaki, kare rava tatou e tuku ia tatou uaorai kia riro ei tavini no te ara. Mari ra, ka akono tatou “ei tavini no te tuatua-tika,” ma te manakoanga tamou, te tuatuaanga, e te raveanga i te mataara o te tu tika-meitaki. (Roma 6:16-23) Inara, e maroiroi to tatou anoano kopapa e to tatou manako no te ara, e e maroanga ta tatou e aro atu nei i rotopu i teia au tu e te au mea tu tika-meitaki ta te Atua e umuumu maira ia tatou. E no reira, eaa te ka tau kia raveia?
8 Ko tetai apinga, ka tau tatou kia aru i te arataki anga a te vaerua tapu o Iehova ra, me kare tona mana rave angaanga. E no reira ka tau tatou kia aru i ta Paulo ako: “E akono i ta te Vaerua ra, e auraka e akatupu i to te kopapa ra inangaro. Te inangaro o te kopapa nei, kare ïa e tau i to te Vaerua; e to te Vaerua, kare ïa e tau i to te kopapa nei; kare raua i tau: i kore ei i tika ia kotou kia rave i ta kotou i anoano ra.” (Galatia 5:16, 17) Ae, ei mana no te tuatua tika, tei ia tatou te vaerua o te Atua ra, e ei arataki i te tu akono tika, tei ia tatou tana Tuatua. Tei ia tatou katoa oki te tauturu aroa a te akaaerenga a Iehova e te ako katoa oki a “te tavini akono meitaki e te pakari.” (Mataio 24:45-47) E na reira, ka raukai ia tatou kia autu i te tamaki anga i teia au tu manako rave i te ara. (Roma 7:15-25) Inara, me ka akamata tetai manako viivii i te tomo mai ki to tatou manako, kia viviki roa tatou i te takore atu i te reira e ka pure ei no ta te Atua tauturu kia rauka te paruru atu i tetai ua atu timata anga kia rave i te angaanga tei ngere ra i te tu tika-meitaki.—Mataio 6:13.
Tu Tika-Meitaki e to Tatou Au Manako
9. Eaa te tu manakoanga te umuumuia ra no te tu tika-meitaki te akono anga?
9 Ka akamata mai te tu tika-meitaki na te tu manako o te tangata. E rekarekaʼi i te akaperepere anga a te Atua ra, ka tau tatou kia manako i te au mea tuatua tika, meitaki, e te tu tika-meitaki oki. Kua tuatua a Paulo: “E aku au taeake, ko te au mea mou ra, te au mea tau meitaki ra, te au mea tika ra, te au mea viivii kore ra, te au mea rekarekaia ra, te au mea rongo meitaki ra, te vai ra tetai [tu tika-meitaki], te vai ra tetai mea paapaaia ra, e akamaara i taua au mea ra.” (Philipi 4:8) Ka tau tatou kia akanoo i to tatou manako ki runga i te au mea tuatua tika, te au mea viivii kore oki, e ko te au apinga te ngere ra i te tu tika-meitaki kare e tau kia manakoia e tatou. Kua rauka ia Paulo te tuatua e: “I te au mea oki ta kotou i kite ra, ta kotou i āriki, ta kotou i akarongo, e ta kotou i kite mai iaku ra, ka rave ïa.” Me te aite ra tatou kia Paulo—e tu tika-meitaki te manako, te tuatua, te angaanga—ka riro tatou ei oa meitaki e ei akatauanga meitaki i te oraanga ei Kerititiano, “e e noo te Atua au ra ki o [tatou].”—Philipi 4:9.
10. Akapeea ta tatou uaorai akono anga ia 1 Korinetia 14:20 ei tauturu ia tatou kia vai ei te tu tika-meitaki ra?
10 Me ko to tatou anoano kia vai i te tu tika-meitaki te manako e kia akamareka i to tatou Metua i te rangi ra, e mea tau i reira kia akono tatou i te ako a Paulo: “Auraka kotou ei tamariki i te kite: kareka i te kino ra, ei tamariki ïa kotou, i te kite ra, ei tangata pakari ia kotou.” (1 Korinetia 14:20) Ko te aite anga o teia e ei Kerititiano kare tatou e kimi te kite i te rave kino. Auraka e tuku i to tatou manako kia taviiviiia na teia mataara, ka iki pakari tatou kia vai kite kore mei te tamariki rai i teia tu. I taua tuatau rai, te kite meitaki ra tatou e ko te tu tau kore e te rave tarevake e apa ia i mua i te aroaro o Iehova ra. Ka puapingaia tatou i te anoano tau no te ngakau mai kia akamareka iaia na te tu tika-meitaki, no te mea na te reira e akakeu ia tatou kia kopae ke i te au tu tamataora viivii e etai atu mana o teianei ao te vai nei i raro ake i te mana o Satani ei akakino i te manako.—1 Ioane 5:19.
Tu Tika-Meitaki e ta Tatou Tuatua
11. Eaa te tu tuatua te umuumuia ra no te tu tika-meitaki, e no te reira tu, eaa te au akatauanga a te Atua ko Iehova e Iesu Karaiti tei ia tatou nei?
11 Me e tu tika-meitaki to tatou au manako, ka tau te reira ei akatupu i te meitaki ki runga i ta tatou ka tuatua. Te akono anga i te tu tika-meitaki te anoanoia ra kia ma, kia tau meitaki, kia mou, e kia akamatutu te tuatua. (2 Korinetia 6:3, 4, 7) Ko Iehova “te Atua tuatua-mou.” (Salamo 31:5) E pikikaa kore aia i tana au ravenga ravarai, e e tika tana au taputou no te mea kare aia e pikikaa. (Numero 23:19; 1 Samuela 15:29; Tito 1:2) Ko te Tamaiti a te Atua, ko Iesu Karaiti, “kua ki i te aroa ua e te tuatua-mou.” Iaia i te enua nei, kua tuatua aia i te tuatua mou anake tana i rauka mei ko mai i tona Metua ra. (Ioane 1:14; 8:40) Pera katoa, ko Iesu ko “tei kore roa i rave i te ara, kare ua e pikikaa i kitea i tona vaa.” (1 Petero 2:22) Me e tavini tikai tatou no te Atua e Karaiti, ka tuatua tatou i te tuatua mou e ka tika te tu akono, mei te mea rai e ‘kua tatuaia i te tuatua-mou.’—Ephesia 5:9; 6:14.
12. Me kia vai rai to tatou tu tika-meitaki, eaa te au tu tuatua te ka tau tatou kia kopae ke?
12 Me e tu tika-meitaki tatou, te vaira te au tu tuatua te ka kopae ke tatou. Ka riro tatou na te ako a Paulo e akatere e: “Kia kopae ravaia oki te maru kore, e te rotoriri, e te makitakita, e te taumāro ra, e te tuatua akakino, e te vareae, auraka takiri ïa.” “Kareka te akaturi, e te au tuatua viivii ravarai, e te noinoi apinga, auraka rava e akaikiia ki o kotou na, ko tei tau ïa i te aronga tapu; Auraka oki te tuatua kanga ra, e te tuatua rikiriki neneva ra, e te takatakata kino ra, kare ïa e tau; kareka te akameitaki, e tau ïa.” (Ephesia 4:31; 5:3, 4) Ka kite etai ke ra e e pumaana te kapiti mai kia tatou no te tuatua tika o to tatou ngakau te ka akono ia tatou kia kopae ke i te tuatua kare i tau i te Kerititiano ra.
13. Eaa ra i tikai kia akatere te au Keritiano i te arero?
13 Ka tauturu ia tatou te anoano kia akamareka i te Atua e kia tuatua i te au mea tu tika-meitaki, i te akatere i to tatou arero. No te au manako ara, te turori ra tatou pouroa i te tuatua i etai tuatau. Inara, te karanga ra te pipi ko Iakobo e “te tavaa nei tatou i te oroenua,” kia akarongo mai ratou ia tatou i te ngai e aratakiiaʼi ratou. E no reira ka tau tatou kia tauta pakari kia tavaa i te arero e kia tamata i te taangaanga i te reira na te tu tika-meitaki ra. Ko te arero kare e akatereia kia tau “kua aite ki tetai ao tuatua-tika kore.” (Iakobo 3:1-7, NW) Te au tu kino katoa o teianei ao akono kore i te Atua ra te kapitiia ra ma te arero kare i akaviia kia rarata. Ko te reira te tumu no te au apinga akakino mei te tuatua pikikaa ra, te aviri, e te tuatua akakino oki. (Isaia 5:20; Mataio 15:18-20) E kia rave te arero kare ra e tau te akatere anga i te aviri, te tuatua kokoi, me kare tuatua akakino, te ki ra ia i te kavangia akamate ra.—Salamo 140:3; Roma 3:13; Iakobo 3:8.
14. Eaa te tu rua i te tuatua anga ka tika te Kerititiano kia kopae ke atu?
14 Mei ta Iakobo i akakite maira, e mea tau kore e kia “akameitaki ia Iehova” na te tuatua akapaapaa i te Atua ra inara i muri akera ka rave i te akono tarevake i te arero na te tuatua “akakino i te au tangata” na te kapikianga kia topa mai te kino ki runga ia ratou ra. Mei teaa ra te tu apa kia imene akapaapaa i te Atua ra i te au uipaanga e i muri akera ka aere atu ei ki vao e ka tuatua akakino i te au taeake akarongo ra! Kare te vai mangaro e te vai taitai e pupui mai no roto i te vaarua okotai ra. Me te tavini ra tatou ia Iehova, e tika to etai aronga ke ra kia manakonako mai ia tatou kia tuatua i te au apinga tu tika-meitaki kare ra i te tuatuaanga i te au tuatua kava ra. E no reira e kopae ke tatou i te tuatua akakino e kimi kia tuatua i te au mea te ka puapingaia to tatou au oa e kia akamatutu atu ia ratou i te pae vaerua ra.—Iakobo 3:9-12.
Tu Tika-Meitaki e ta Tatou Au Angaanga
15. Eaa ra i puapinga maataʼi kia kopae ke i te raveanga i te au mataara akavare ra?
15 I te mea ka tau te manako e te tuatua Kerititiano kia tu tika-meitaki, ka akapeea oki ta tatou au angaanga? Ko te tu tika-meitaki i te tu akono ko te mataara anake ia e raukai to te Atua ra mareka anga. Kare rava e tavini no Iehova te ka tau kia akaruke i te tu tika-meitaki, kia akavare e te pikikaa, e ka manako tikai e ka arikiia mai te reira au mea e te Atua ra. Te tuatua ra ia Maseli 3:32 e: “E mea viivii oki na Iehova te aronga [akavare], tei te aronga tuatua-tika ra tana muna.” Me te akaperepere ra tatou i to tatou pirianga ma te Atua ko Iehova, ka rauka i te reira au tuatua akakeu i te manako te arai ia tatou kia kore e akatupu i te kino me kare i tetai apinga ei akavare. Tera oki, i roto i nga mea rikarika e itu ki te meta o Iehova ra “ko te ngakau i akakoro i te tuatua kino ra”! (Maseli 6:16-19) E no reira e kopae ke tatou i te reira au angaanga e ka rave ei i te mea tu tika-meitaki, ei puapinga no to tatou au taeake tangata nei e ei akakaka i to tatou Metua i te rangi ra.
16. Eaa i tau ei kia kore te au Kerititiano e rave i etai ua atu angaanga pikikaa ra?
16 Te akakiteanga i te tu tika-meitaki te umuumuia ra tatou kia tiratiratu. (Ebera 13:18) Ko tetai tangata pikikaa, kare ra tana au angaanga e rotai ana ki tana au tuatua, kare ia i te tu tika-meitaki. Ko te tuatua Ereni tei uriia ra “e pikikaa” (hy·po·kri·tesʹ) tona aite anga “ko tei pau” te akakite katoa maira i tetai tangata rave aitamu i runga i te paata. I te mea i tuku ana te aronga aitamu Ereni e to Roma i te arai i to ratou mata, kua riro teia tuatua ei akatutu anga no tetai te rave akameamea ua ra. Ko te aronga pikikaa e “aronga tiratiratu kore ratou.” (Akaaite Luka 12:46 kia Mataio 24:50, 51.) Te rave pikikaa (hy·poʹkri·sis) te akakite katoa maira i te rave kino e te kikite oki. (Mataio 22:18; Mareko 12:15; Luka 20:23) Mei teaa ra te mii me ka riro tetai tangata irinakiia kia akavareia na te au katakata, te tuatua akameitaki pikikaa, e te au angaanga e akameamea ua ra! Inara e akapumaana ngakau tikai me ka kite tatou e te akono kapiti ra tatou ma tetai Kerititiano tau ra kia irinakiia. E te akameitaki maira te Atua ia tatou no te tu tika-meitaki e te pikikaa kore oki. Te vaira tona marekaanga ki rungao i te aronga e akaari ra i “te aroa taeake pikikaa kore ra” e te raukaanga “te akarongo pikikaa kore.”—1 Petero 1:22; 1 Timoteo 1:5.
Te Tu Tika-Meitaki e Angaanga Tu Meitaki
17, 18. Ia tatou e akaari ra i te ua meitaki o te vaerua ra, akapeea ta tatou akono ia etai ke ra?
17 Me ka kapiti atu tatou i te tu tika-meitaki ki to tatou akarongo, ka tauta tatou kia akakore i te manakoanga, te tuatuaanga, e te raveanga i te au mea kare ra te Atua e ariki mai. Inara, te akakiteanga i te tu tika-meitaki ei Kerititiano te umuumu katoaia ra tatou kia akono i te ravenga tu tika-meitaki. Ko te tika e, kua akatakaia mai te tu tika-meitaki e e meitaki. E ko te tu meitaki e ua ia no te vaerua tapu o Iehova ra, kare i te tupuanga no tetai tautaanga a te tangata ua nei. (Galatia 5:22, 23) Ia tatou e akakite ra i te ua tu meitaki o te vaerua ra, ka akakeuia tatou kia manako meitaki no etai ke ra e kia akapaapaa atu ia ratou no to ratou au tu meitaki noatu to ratou tu apa ua ra. Kua tavini tiratiratu ainei ratou ia Iehova no te au mataiti roa? E akaari tatou i te akangateitei anga ia ratou i reira e kia tuatua meitaki no ratou e to ratou tavini anga i te Atua ra. Te manako maira to tatou Metua i te rangi ra i te inangaro ta ratou i akakite ra no tona ingoa e ta ratou au angaanga tu tika-meitaki no te akarongo, e ka tau katoa oki tatou kia pera.—Nehemia 13:31e; Ebera 6:10.
18 Na te tu tika-meitaki e akariro ia tatou kia akakoromaki, kia kite marama, e kia aroa. Me kua rokoia tetai taeake akamori ia Iehova ra i te taitaia me kare maromaroa, ka tuatua akapumaana atu tatou ma te kimi anga kia oronga atu i te pumaana, mei to tatou Metua aroa i te rangi te akapumaana maira ia tatou nei. (2 Korinetia 1:3, 4; 1 Tesalonia 5:14) Ka tangi ra tatou i te aronga te mii ra, penei no te takake tetai tei akaperepereia ra, i te mate. Me ka rauka ia tatou te rave i tetai apinga ei akakore atu i te mamae, ka rave ra tatou i te reira, no te mea ka akakeu ra te vaerua tu tika-meitaki i te angaanga aroa, e te takinga meitaki oki.
19. Ka akapeea ta etai ke ra akono mai ia tatou me ka rave tatou i te tu tika-meitaki te manako, te tuatua, e te angaanga katoa oki?
19 Mei ia tatou e akameitaki nei ia Iehova na te tuatua meitaki anga iaia, ka pera katoa oki etai ke ra i te akameitaki anga ia tatou me ka tu tika-meitaki tatou i te manako, te tuatua, e te angaanga. (Salamo 145:10) Te tuatua ra tetai materi pakari e: “Te vai ra te meitaki ki runga i te upoko o te tuatua-tika ra: te tapokiia ra te vaa o te aronga kino e te takinga-kino.” (Maseli 10:6) Te ngere ra te tangata rave kino e te takinga kino i te tu tika-meitaki, te ka riro ei akaperepere anga na etai ke ra iaia. Ka kokoti aia i tana i ruru ra, no te mea kare e rauka i te au tangata i te oronga tika atu i ta ratou akameitakianga na te tuatua meitaki anga nona ra. (Galatia 6:7) Mei teaa ra te meitaki atu no te aronga te manako ra, te tuatua ra, e te rave ra i te tu tika-meitaki ei au tavini no Iehova! Ka rauka ia ratou te aroa, te irinaki anga, e te akangateitei anga a etai ke ra, tei akakeuia ra kia akameitaki ia ratou e kia tuatua meitaki no ratou ra. E pera katoa, ka akatupu to ratou tu tika-meitaki i te akono i te Atua ra, i te akameitaki anga apinganui a Iehova ra.—Maseli 10:22.
20. Eaa te akatupu anga ki roto i te putuputuanga o te au tangata o Iehova ra me ka akono i te tu tika-meitaki te au manako, te tuatua, e te au angaanga katoa oki?
20 E mea papu ka puapingaia te putuputuanga o te au tangata o Iehova ra, i te au manako, te tuatua, e te au angaanga tu tika-meitaki ra. Me e inangaro to te au taeake akarongo ra, e au manako akangateitei tetai i tetai ra, ka tupu ruperupe te aroa taeake i roto ia ratou ra. (Ioane 13:34, 35) Te tuatua tu tika-meitaki, kapiti katoa te akapaapaa anga ma te ngakau tae tikai e te akamaroiroi anga, ka akatupu ia i tetai manako ngakau no te kapitianga e te taokotaianga. (Salamo 133:1-3) Ka akariro te au angaanga tu tika-meitaki, e te akapumaana ngakau, kia akono etai ke ra i te tu aiteite. I runga ravao i te au mea ravarai, ka akatupu te ravenga i te akono Kerititiano tu tika-meitaki ra, i te marekaanga e te akameitaki anga a to tatou Metua tu tika-meitaki i te rangi ra, koia a Iehova. E akanoo tatou i reira i ta tatou akakoroanga kia akarongo i ta te Atua ra au taputou oko maata na te akonoanga i te akarongo. E kia tika oki ia tatou kia akono i te tautaanga maroiroi kia kapiti i te tu tika-meitaki ki to tatou akarongo.
Eaa Taau Au Pauanga?
◻ Akapeea taau akataka anga i te “tu tika-meitaki,” e eaa ka raukai i te au tangata apa ua nei te tu tika-meitaki?
◻ Eaa te tu manako te umuumuia maira no te tu tika-meitaki?
◻ Eaa te akatupu anga tau na te tu tika-meitaki i ta tatou tuatua anga?
◻ Eaa te tupuanga tau no te tu tika-meitaki ki runga i ta tatou au angaanga?
◻ Eaa etai au puapinga no te akono anga i te tu tika-meitaki ra?
[Tutu i te kapi 21]
I te mea kare te vai mangaro e te vai taitai e pupui mai mei te tumu okotai ra, ka tika katoa ra etai ke ra kia manakonako mai i te au tavini o Iehova kia tuatua i te au apinga tu tika-meitaki anake ra