E Kimi i te Au Tikai e Aruaru Atu i te Reira!
“Ko te anoano oki i te ora ra, e kia meitaki ona puke rā, . . . e kopae ke i te kino, e rave i te meitaki; te kimi i te au, e aruaru atu.”—1 PETERO 3:10, 11.
1. Eaa te au tuatua rongonui a Isaia te papu ra to ratou autu anga?
“E TUPAKI oki ratou i ta ratou au koke ei auri arote, e ta ratou au korare ra, ei tipi tope ïa, kare tetai enua e tamaki mai ki tetai enua i te koke, kare oki ratou e apii akaou i te tamaki.” (Isaia 2:4) Noatu rai te akakiteia ra teianei irava rongonui i vaitata i te opati maata o teianei ao no te Taokotaianga Enua i te New York City ra, kare rava taua akaaerenga o te ao nei i rave ana i taua au tuatua ra noatu na tetai ua atu manako anga. Inara, ei tuanga no te tuatua a te Atua ra ko Iehova kare ra e puapinga koreia, kare rava taua tuatua akakiteanga ra e riro kia kore e tupu.—Isaia 55:10, 11.
2. Kia tau ki ta Isaia 2:2, 3, ra, eaa te ka tupu “kia tae ki te au rā openga ra”?
2 Te au tuatua te kitea ra ia Isaia 2:4 e tuanga tikai no tetai totou umere, e totou no te au tikai ra—e te tupu nei i to tatou uaorai tuatau tikai. I mua ake i te akakiteanga i te au manakonako mareka no te kore anga e tamaki akaou e te kore oki e apinga tamaki, te tuatua ra te totou: “E riro kia tae ki te au rā openga ra, e akatinamouiaʼi te maunga ra o te are o Iehova ki runga i te take o te au maunga ra; e akateiteiia ïa ki rungao i te au tuaivi ra; e putuputu ua mairai te au etene katoa ra ki reira. E manganui te tangata e aere ma te tuatua e, Aere mai, ka aere tatou ki runga i te maunga o Iehova, ki te are o te Atua o Iakoba; e nana e apii mai ia tatou i tona au aerenga; e ka aere tatou na tona ra au arataa. I na Ziona atu oki te ture i te riro anga atu, e te tuatua a Iehova, i na Ierusalema atu ïa.”—Isaia 2:2, 3.
Ka Rauka kia Ponuiaau te Au Tangata
3. Akapeea e raukaʼi i tetai tangata kia taui mei te tu akatupu pekapeka ki te tu ponuiaau ra?
3 E akamanako ana e i mua ake ka aruaru ei te au tangata i te aerenga ponuiaau, ka tika ratou kia apiiia i to Iehova ra au aerenga. Na te akarongo anga ki ta Iehova ra apiianga ka rauka kia taui i te tu manakoanga e te raveanga a tetai tangata ra, no reira ko tei tamaki maira e te riri ka riro ei ponuiaau. Ka akapeea te akatupu anga i teia akatuke anga? Te tuatua maira Roma 12:2: “E eiaa e akatau atu i teianei ao: ei tu ke ra to kotou i te akaou anga o to kotou ngakau, kia taka tikai ia kotou i to te Atua ra anoano, tei meitaki, e te tau, e te apa kore oki.” Ka akaou tatou i to tatou manako, me kare ka akakeu i te reira na tetai aerenga ke, na te akakianga i te reira ma te au kaveinga e te au apiianga no te Tuatua mai a te Atua. Na te apii putuputu i te Pipiria e tauturu ia tatou kia rave i teia taui anga e ka rauka ia tatou te akapapu kia tatou uaorai eaa to Iehova ra anoano no tatou, na reira ka kite meitaki tatou i te mataara ta tatou ka tika kia aere.—Salamo 119:105.
4. Akapeea tetai i te kakau anga i te akatangata ou no te ponuiaau?
4 Kare te tuatua mou o te Pipiria e taui anake i to tatou tu manako mari katoa ra i ta tatou au angaanga e te tu tangata katoa oki. Ka tauturu ia tatou kia rave i ta te apotetoro ko Paulo i raurau maira: “Kopae kotou i ta kotou tuatua i muatangana ra, i te tangata taito, i tei kino i te anoano pikikaa; E . . . akaouia oki kotou i to kotou vaerua ra i te ngakau: E . . . akatangata ou oki ko tei angaia kia tau i te Atua ra, i te tuatua-tika e te tapu mou.” (Ephesia 4:22-24) Te vaerua te akakeu ra i te ngakau tei roto ia. Kua tauiia ia e kua riro kia ririnui i te tupu anga to tatou inangaro no Iehova e tana au ture oki, e ka akariro ia tatou ei au tangata tau i te vaerua e te ponuiaau oki.
5. Akapeea te “akauenga ou” a Iesu i oronga ra ki tana au pipi i te tauturu anga i te au i roto ia ratou ra?
5 Te kitea ra te umuumu anga no teia taui anga mei te apiianga ta Iesu i oronga atura ki tana au pipi i te tuatau o tona nga ora openga ra ma ratou katoa: “E tuku atu au i te akauenga ou kia kotou, E aroa kotou ia kotou uaorai: mei iaku i aroa ia kotou na, e aroa katoa oki kotou ia kotou uaorai. Ko te mea teia e kite ei te tangata katoa e e pipi kotou naku, kia aroa kotou ia kotou uaorai.” (Ioane 13:34, 35) Na teia aroa noinoi kore, mei to Karaiti rai e tatua kapiti i te au pipi ki roto i te taokotai anga apa kore. (Kolosa 3:14) Ko te aronga anake te puareinga ra kia ariki e kia akono na teianei “akauenga ou” te ka rekareka i te au ta te Atua i taputou maira. E au tangata ainei etai te rave ra i te reira i teia tuatau nei?
6. Eaa ra te Au Kite o Iehova i rekarekaʼi i te au, ei tuke anga ma te au tangata o teianei ao?
6 Te tauta ra te Au Kite o Iehova kia akaari i te aroa i to ratou taeake anga i te ao katoa nei. Noatu rai e no te au pa enua ravarai mai ratou, kare ratou e o atu ana ki roto i te au pekapeka o teianei ao, noatu ra me te tukuia ra ratou ki te taomianga kino a te aronga poritiki e te au akonoanga. Ei tetai pupu tangata taokotaiia, te apiiia ra ratou e Iehova, e te rekareka ra i te au. (Isaia 54:13) Te vai neutara ra ratou i te au pekapeka poritiki, e kare katoa ratou e piri atu ki te au tamaki. Ko tetai papaki tei rave ra i te ta ua i mua ana kua akaruke i te reira tu oraanga. Kua riro mai ratou e au Kerititiano anoano i te au, ma te aruanga i te akatauanga a Iesu Karaiti. E kua aru ratou i ta Petero apiianga: “Ko te anoano oki i te ora ra, e kia meitaki ona puke rā, e tāpu aia i tona arero i te kino, e tona vaa auraka e tuatua i te tuatua pikikaa; E kopae i te kino, e rave i te meitaki; te kimi i te au, e aruaru atu.”—1 Petero 3:10, 11; Ephesia 4:3.
Te Aronga te Aruaru ra i te Au
7, 8. E oronga mai i te au akatauanga no te au tangata tei akaruke ra i te tamaki anga e kua riro ei aronga kimi i te au tikai ra. (E akakite mai i etai atu penei kua kite koe.)
7 Ei akatauanga, ko Rami Oved tetai, e opita aia i mua ana i roto i tetai pupu akatakaia ei patoi i te aronga orureau. Kua tereniia aia kia tamate i tona au enemi. Kua irinaki maroiroi aia i tona enua tangata Iseraela tae roa ki te tuatau i kite ei aia e kare te au rapi i akatika kia akaipoipo aia i te vaine tana i inangaro ra no te mea e vaine Asia aia, e Kenitara oki. Kua akamata aia i te kimi i te tuatua mou i roto i te Pipiria. I reira kua aravei atu aia i te Au Kite o Iehova. No tana apii anga i te Pipiria ma te Au Kite kua irinaki aia e kare aia e tau kia noo ua atu ei turu tau kore i tona enua. Te aite anga o te aroa Kerititiano ko te akarukeanga i te tamaki anga e te au apinga tamaki e kia apii oki i te aroa atu i te au tangata no tetai atu enua ke ra. Mei teaa ra tona poitirere anga i te rauka anga iaia tetai reta takinga meitaki ma te au tuatua akamataanga, “E Toku Taeake ko Rami”! Eaa te tuke anga o te reira? Ko tei tata maira e Kite Paretaina ia. “Kua manako au e kare te reira e tau,” ta Rami i tuatua, “no te mea ko to Paretaina e au enemi noku, e i konei te karanga mai nei tetai o ratou iaku ‘Toku Taeake.’” I teianei te aruaru ra a Rami raua ko tana vaine i te au tikai na roto i ta te Atua ra mataara.
8 Tetai atu akatauanga ko to Georg Reuter, tei tavini ra i roto i te vaeau Tiamani tei aere atura ki roto i Rutia i te tuatau o te Tamaki II o Teianei Ao ra. Kare i roaia kua akavareia aia ma te ravenga maata a Hitler no te tutara anga i te ao. I tona oki akaou anga ki te kainga mei te tamaki ra, kua akamata aia i te apii i te Pipiria ma te Au Kite o Iehova. Kua tata aia: “I te openga, kua akamata mai te taka meitaki te au apinga kiaku nei. Kua kite au e kare ko te Atua tei tau ra kia akaapaia no te akamaringi anga toto katoatoa . . . kua kite au e ko tana akakoro anga kia akanoo i tetai parataito i te enua katoa ma te au akameitakianga mutu kore no te tangata akarongo ra. . . . Kua tuatua akateitei a Hitler no tona ‘Tutara Tauatini Mataiti’ inara e 12 [mataiti] tona tutaraanga—e mei teaa ra tetai tupu anga rikarika! Ko Karaiti kare ia Hitler . . . te ka rauka iaia e ka akanoo i tetai tauatini mataiti tutara anga ki rungao i te enua.” No etai 50 mataiti i teianei, kua rave a Georg i te tavinianga ei tetai karere no te au tikai i te angaanga orometua i te au tuatau katoa ra.
9. Akapeea te au tupu anga ki te Au Kite o Iehova i Nati Tiamani ra i te akapapu anga e e aronga mataku kore ratou inara e ponuiaau oki?
9 Te tamou ua ra te tiratiratu e te tu neutara o te Au Kite o Iehova i Tiamani i te tuatau o te tutara Nati ei tetai akakite anga i to ratou aroa no te Atua e no te au tae mai ki teianei, e tere atu i te 50 mataiti i muri maira. Te tuatua ra tetai puka rikiriki tei neneiia e te United States Holocaust Memorial Museum i Washington, D.C., e: “Kua akakoromaki te Au Kite o Iehova ra i te takinga kino maata i raro ake i te tutara Nati. . . . Te tu mataku kore to te maata anga o ratou i akakite i te kopaeanga [i te akakore i to ratou akonoanga], i te aro atuanga i te tamamae, te takino anga i roto i te au puakapa tapekaanga, e te tamateanga oki i etai tuatau ra, kua rauka ia ratou te akangateitei anga a te aronga tei ora ra i reira.” I reira kua akakite katoa mai: “I te tuatau o te tatara anga te au puakapa ra, kua rave ua atu te Au Kite o Iehova i ta ratou angaanga, i te aaereanga i roto i te aronga tei ora maira, i te akariroanga ei au pipi.”
Tetai Taui Anga Maata Rava Atu
10. (a) Eaa te taui anga maata te umuumuia ra kia rauka mai ei te au tikai? (e) Akapeea te akatutu anga i teia i te puka a Daniela?
10 Te riro ra ainei te aite anga o teia e te irinaki ra te Au Kite o Iehova e ka rauka ia ratou kia apai mai i te au ki te ao katoa nei na tetai taui anga maata ki tetai irinaki anga neutara Kerititiano? Kare! No te au kia akaoraia mai ki te enua nei, e maata atu te taui anga te umuumuia ra. Eaa te reira? Ka tika te tutara tataka ke, takinga kino, e te ta ua a te tangata kia akaateaia atu kia riro na te Patireia o te Atua e tutara, ko ta Iesu ia i apii i tana au pipi kia pure. (Mataio 6:9, 10) Inara akapeea te reira ka tupu ei? Na roto i tetai moemoea akauruia mai e te Atua, kua kite te peroveta ko Daniela e i te tuatau openga ra, ko te Patireia o te Atua, mei tetai toka maata ‘tei kokotiia maira kare e rima tangata,’ ka akapueurikiriki mai i tetai tiki maata tei akatutu maira i te au tutara poritiki a te au tangata i rungao i te enua nei. I reira kua akakite aia: “E i te au rā o taua au ariki ra, e akatupu ei te Atua no te rangi i tetai basileia, te ka kore rava e akakoreia e tuatau ua atu: kare oki taua basileia ra e riro i etai ke, e riro na te reira e akapueurikiriki e e akapou i taua au basileia katoa ra, e ka vai rai te reira e tuatau ua atu.”—Daniela 2:31-44.
11. Na teaa ta Iehova ra apai mai anga i te taui anga te umuumuia ra no te au?
11 Eaa ra ka tupu ei teia taui anga maata i te tutu o teianei ao? No te mea kua taputou a Iehova e ka tama aia i te enua nei i te aronga katoatoa te akaviivii ra e te akakino ra i te reira. (Apokalupo 11:18) Ka tupu teianei akariro keanga i ta Iehova ra tamaki anga tuatua tika ia Satani e tona ao kino oki. Ka tatau tatou ia Apokalupo 16:14, 16: “E au vaerua demoni ratou [koia oki, e au akakiteanga viivii akauruia], ko tei aere ki te ui ariki [te au tutara poritiki] o te ao katoa nei, ma te rave i te au akairo ra, e akaputuputu ia ratou i te tamaki i taua rā maata o te Atua mana katoatoa ra. Kua akaputuputu iora ratou i tetai ngai, ko Aramagido te ingoa i te tuatua Ebera.”
12. Eaa ra te tu o Aramakito?
12 Eaa te tu o Aramakito? Kare ia i tetai akakiteanga nukiria ra me kare e tumatetenga na te tangata i akakeu. Kare, na te Atua te reira tamaki ei akaope i ta te tangata au tamaki katoatoa e ka akapou i te aronga katoatoa te akatupu ra i taua au tamaki ra. Ko te tamaki ia a te Atua ei apai mai i te au tikai no te aronga te inangaro ra i te au. Ae, te aere maira a Aramakito mei ta Iehova i akakoro ra. Kare te reira e taroaroa. Kua akauruia tana peroveta ko Habakuka kia tata: “No te tuatau i akonoia ra taua orama nei, ei te openga ra e tuatua mai ei e kare e pikikaa; roa oti, ka tapapa atu rai; e tae tika mai ïa, e kare e tavarevare.” (Habakuka 2:3) Penei no to tatou au manako ngakau tangata ua nei, i akariro kia akaraanga taroaroa, inara ka mou a Iehova ki tana tuatau i akapapa. Ka akamata mai a Aramakito i te ora ta Iehova ra i akapapa mai ana.
13. Ka akapeea ta te Atua ra akono anga ma te tumu tikai o te kino, koia a Satani te Tiaporo ra?
13 Na teia angaanga akatakaia e akaatea mai i te mataara no te au tikai! Inara no te au tikai kia akanoo ngaueue koreia, ka tika kia raveia tetai atu apinga ra—koia te takoreanga atu i tei akatupu tataka keanga, te makitakita, e te pekapeka oki. E ko te reira tikai ta te Pipiria e totou maira te ka tupu i muri akera—e ka uriia atura Satani ki raro i te vaarua takere kore ra, nana ra oki i akatupu i te tamaki e koia te metua o te au pikikaa. Kua kite te apotetoro ko Ioane i teia tupu anga na roto i tetai orama totou ra, tei tataia ia Apokalupo 20:1-3: “Kite atura au i tetai angela i te eke anga mai mei te rangi mai, e tei iaia te taviri o te vaarua takere kore ra, e pirianganaoa maata tei tona rima. Kua opu iora aia i te taae, i taua ovi taito ra, koia oki te diabolo ra, ko Satani, kua tapeka iaia kia okotai tausani i te mataiti, kua uri atura iaia ki raro i te vaarua takere kore ra, e popani atura iaia i reira, tuku iora i te akairo ki rungao, kia kore aia e pikikaa akaou i te pa enua, e kia ope rava aua nga mataiti okotai tausani ra.”
14. Akapeea te akataka anga i ta Iehova ra ravenga autu atu ia Satani?
14 Kare teia i te moemoea ua; e taputou ia na te Atua—e te tuatua ra te Pipiria: “Ko tei kore e tika i te Atua kia pikikaa ra.” (Ebera 6:18) No reira kua rauka ia Iehova kia tuatua na roto i tana peroveta ia Ieremia: “Ko Iehova au, ko tei rave i te takinga-meitaki, te tuatua-tau, e te tuatua-tika, ki runga i te enua nei: ko taku ia au mea inangaro, te tuatua mairā Iehova.” (Ieremia 9:24) Te akono ra a Iehova i te tuatua tau e te tuatua tika, e te mareka ra aia i te au tana ka apai mai ki te enua nei.
Tutara na te Ariki no te Au
15, 16. (a) Koai ta Iehova i iki kia tutara ei Ariki? (e) Akapeea te akataka anga i taua tutara anga ra, e koai ma te ka o atu ki te reira?
15 Ei akapapu e ka rauka mai te au tikai ki te aronga katoatoa te ka noo ki raro ake i tana akanoonooanga Patireia, kua oronga a Iehova i te tutara anga ki te Ariki mou no te Au, koia Iesu Karaiti, mei tei totouia mai ra ia Isaia 9:5, 6: “Kua anau mai oki tetai tama na tatou, kua orongaia mai tetai tamaroa na tatou: ei runga i tona ra pakuivi te au vai ei: e tapaia tona ingoa ia Umere, Tumu korero, te Atua Mana, te Metua no te tuatau mutu kore, te Ariki no te au. Kare e mutu te tupu anga o tona ra basileia, e tona au, . . . Na te maroiroi o Iehova Sabaota e rave i te reira.” Kua tata katoa oki te tata taramo i te totou anga no te tutara ponuiaau o te Mesia ra: “I tona ra au rā e ruperupe ei te aronga tuatua-tika; e maata roa oki te au, e ope ua atu te marama.”—Salamo 72:7.
16 Kapiti katoa oki, e 144,000 te au taeake no Karaiti tei akatainuia i te vaerua te ka tutara ma ia katoa i te au rangi ra. Ko teia te aronga akatuanga kapitiia ra ma Karaiti ta Paulo i tata ra: “E teianei, na te Atua au e akaparuparu ia Satani ki raro ake i to kotou vaevae kare ïa e roaia. Ei ia kotou te aroa ua o to tatou Atu ra o Iesu Mesia.” (Roma 16:20) Ae, ka o kapiti atu teia aronga mei te au rangi maira i te autu anga o Karaiti ki rungao i taua akatupu tamaki ra, koia Satani te Tiaporo!
17. Eaa ta tatou ka tika kia rave kia akatuangaiaʼi i te au tikai ra?
17 No reira i teianei ko te uianga, Eaa taau ka tika kia rave kia akatuangaiaʼi koe i te au tikai? Ka rauka mai te au tikai na roto i ta te Atua mataara anake, e raukaʼi oki te reira ka tau koe kia rave i te au takainga papu tikai. Ka tau koe kia ariki i te Ariki o te Au e kia ariu atu kiaia. Teia te aite anga e ka tika kia ariki koe ia Karaiti i tana tuanga ei Tei Akaoki Mai e ei Oko Mai i te au tangata ara. Na Iesu uaorai i tuatua te au tuatua rongonui ra: “I aroa mai te Atua i to te ao nei, kua tae rava ki te oronga anga mai i tana Tamaiti anau tai, kia kore e mate te akarongo iaia, kia rauka ra te ora mutu kore.” (Ioane 3:16) Te puareinga ra ainei koe kia akono i te akarongo ia Iesu Karaiti ei rima rave no te Atua no te apaianga mai i te au tikai e te ora? Kare atu e ingoa ke i raro ake i te rangi ra te ka rauka kia akanoo i te au e kia akapapu oki i te reira. (Philipi 2:8-11) No teaa ra? No te mea ko Iesu Tei Ikiia e te Atua. Koia te karere maata rava no te au tei aaere ana i te enua nei. Ka akarongo ainei koe kia Iesu e ka aru oki i tana akatauanga?
18. Eaa ta tatou te ka tau kia rave i te akono anga i ta Iesu au tuatua i tataia ra ia Ioane 17:3?
18 “Teia oki te ora mutu kore,” ta Iesu i tuatua, “kia kite ratou ia koe i te Atua mou ra, e ia Iesu i te Mesia, i taau i tono maira.” (Ioane 17:3) Ko teianei te tuatau kia rave i te kite tika na te aereanga putuputu ki te au uipaanga a te Au Kite o Iehova i te Are Uipaanga Patireia ra. Na teia au uipaanga apiianga e akakeu ia koe kia tua i toou kite e toou manakonako anga ma etai ke ra. Ka rauka katoa kia riro koe ei tetai karere no te au o te Atua ra. Ka rauka oki kia rekareka koe i te au i teianei na te irinakianga i te Atua ra ia Iehova, mei tei tuatuaia ia Isaia 26:3, mei ta te New International Version i akakite maira: “Ka tamou marie koe i te au apa kore kiaia e ngaueue kore ra tona manako, no te mea te irinaki ra aia ia koe.” Koai taau te ka tau kia irinaki atu? “E irinaki kotou ia Iehova e tuatau ua atu: ko Ia tika rai oki a Iehova, e Mato mutu kore ïa.”—Isaia 26:4.
19, 20. Eaa te tapapa maira i te aronga te kimi ra i te au e te aruaru ra i te reira i teia tuatau nei?
19 E tu mou koe i teianei no te ora mutu kore ki roto i to te Atua ao ou ponuiaau. Ia Apokalupo 21:3, 4, te akapapu maira te Tuatua a te Atua kia tatou: “I na, tei ko te tangata ra te puakapa o te Atua, e e noo aia ki rotopu ia ratou, e riro ratou ei tangata nona, e e noo te Atua ki rotopu ia ratou, ei Atua no ratou. E nana e orei i te roi-mata katoatoa; e e kore rava te mate, e te aue, e te mii; e te mamae oki, e kore katoa ïa; no te mea kua kore te au mea taito.” Kare ainei te reira i te tuatau ponuiaau ki mua taau e inangaro atura?
20 Kia maara i reira i ta te Atua i taputou maira. “Te aronga maru ra, ka noo ïa i te enua, e ka rekareka ratou i te maata o te au ra. E akairo ana i te apa kore, ka akara oki i te tiratiratu; e au oki te openga o te reira tangata.” (Salamo 37:11, 37) Me tae mai taua ra mataora ra, kia tuatua tatou ma te akameitaki anga, “Ko te au tikai teia! E akameitaki ki te Atua kia Iehova, koia te tumu o te au tikai ra!”
Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?
◻ Eaa te ka tauturu i tetai kia rave i te au taui anga i te manako e te angaanga oki?
◻ Akapeea te Au Kite o Iehova, tataki tai e te pupu oki, i te akakite anga i to ratou inangaro no te au tikai ra?
◻ Eaa ta Iehova ka rave ma te aronga katoatoa te ka akatupu i te makitakita e te tamaki oki?
◻ Eaa ta te tutara a te Ariki no te Au te ka rave no te au tangata?
[Au Tutu i te kapi 14]
Te akatupuia ra te au tuatua a Isaia, kare na te TE, mari ra na te aronga te akarongo ra i ta Iehova apiianga
[Au Tutu i te kapi 15]
Kua rave eia nga tangata e rua i te au taui anga kia aruaru i te au
Ko Rami Oved
Ko Georg Reuter
[Tutu i te kapi 16]
Ka tupu te au tikai i raro ake i te tutara a te Ariki no te Au