Mintlhamuxelo Ya Xibukwana Xa Ntlhanganu Wa Wutomi Ni Wutizreli Byezru

3-9 KA FEVHERERU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 12-14

“Xipfumelelanu Lexi Khumbaka Wene”

Perspicaz vol-3 p. 155 § 4

Xipfumelelanu

Xipfumelelanu Xa Abrahamu. A xipfumelelanu xa Abrahamu xi sungule ku tizra loko a tsremakanye nambu wa Eufrata a ya Kanana. Xipfumelelanu lexi xa Nawu xi hambiwe ntsrhaku ka 430 wa malembe. (Ga 3:17) Yehovha a vulavule na Abrahamu loko a ha tsrhama a Mesopotâmia, a Ura wa le Kaldeya, a mu byela kuva a ya tikweni ledzri Xikwembu Nkulukumba a a ta mu komba dzrone. (Min 7:2, 3; Gn 11:31; 12:1-3) Eksoda 12:40, 41 (LXX) dzri hlaya leswaku, a ku heleni ka 430 wa malembe na a tsrhama a Egipta ni tikweni dzra Kanana, ‘hi dzroledzro siku’, Israyele, lwa afaka a li xikazrawa a Egipta, a humexiwile. Hi 14 ka Nisani wa 1513 M.N.Y., hi siku dzra paska, a ve siku ledzri va ntsrhuxiwiki ha dzrone. (Eks 12:2, 6, 7) Leswi kombaka leswaku Abrahamu a tsremakanye nambu wa Eufrata ku ya Kanana hi 14 ka Nisani wa 1943 M.N.Y., nakone swi nga ha yentxeka xipfumelelanu xa Abrahamu xi sungule ku tizra kolanu. Nkulukumba a tlhele a humelela ka Abrahamu a ntsrhaku ka loko a ye Kanana kutani a tlhasa ku Xikeme, kutani a tiyisekisa xidumbiso xakwe a ku: ‘Ndzri ta nyika vatukulu vaku tiko ledzri’, lani afa a kombetela leswaku a xipfumelelanu lexo a xi fambisana ni xidumbiso lexi a xi yentxiki a Edeni ni ku kombisa leswaku ‘mbewu’ a yi ta ta hi kola ka vhanu. (Gn 12:4-7) Ku yanamisiwa kun’wana ku kombisiwile ha Yehovha hi ku famba ka nkama, hi la swi kombisiwiki ha kone ka Genesis 13:14-17; 15:18; 17:2-8, 19; 22:15-18.

Sentinela 01/07/1989 p. 3 § 4

Ha Yini Hi Fanela Ku Tiva Ntiyiso Mayelanu Na Abrahamu?

Lexo i xidumbiso lexi hlamalisaka nakone Abrahamu a xi twe na xi hlayiwa ka swiyentxakalu swin’wana swibidzri. (Genesis 18:18; 22:18) Akuva a xi hetisisa, Xikwembu Nkulukumba a ta pfuxa nambi vayimeli va mindangu hinkwayu lava fiki. Wutomi ka vhanu volavo byi ta va tovoko hakunene, swanga hi leswi wunyingi byavu va taka buyeliwa a xiyin’wini xa misava ya ku fanekisela paradeyisi, ledzri mhunu a dzri lahliki a ku sunguleni. Ntsrhaku, va ta dondzrisiwa ndlela leyi va nga kumaka tovoko dzra wutomi lebyi nga helikiki ha yone.​—Genesis 2:8, 9, 15-17; 3:17-23.

Perspicaz vol-2 p. 676 § 1

Nawu

Hi ku ya hi matimu, swidondzri swin’wana swi kholwa leswaku, a ku nyikeleni ka mbangu lowu mhunu a wu xaviki, a a kombiwa lomu wu gamelaka kone. Loko muxavi a ku “na swi vona”, a a kombisa ku pfumelelana na swone hi nawu. Loko Yehovha a dumbise Abrahamu ku mu nyika tiko dzra Kanana, ku sungula Abrahamu a byeliwe ku lavisa mune wa matlhelo. Abrahamu a nga hlayanga leswaku “na swi vona”, swi nga ha yentxeka ku li hi leswi Nkulukumba a dumbisiki ku nyikela Tiko ledzri ka mbewu [lixaka] ya Abrahamu a nkameni lowu taka. (Gn 13:14, 15) Moxe, swanga muyimeli wa nawu wa Israyele, a byeliwe ku ‘lavisa’ tiko, leswi liki, loko leswi ha ha ku swi hlayaka swi li swone, a swi kombisa ku nyikela hi nawu a tiko ka Israyele, akuva va dzri teka na va zrangeliwa ha Yoxuwa. (Dt 3:27, 28; 34:4; kambisisa leswi Sathana a swi nyikiki Yesu ka Mt 4:8.) Yentxela dzrin’wana ledzri a dzri ni mongo lowu fanaka hi ledzri: Ku famba-famba a mbangwini lowo kumbe ku nhingena ka wone hi nkongometo wa ku wu teka. (Gn 13:17; 28:13) Ka mapapela ya khale, a minsinya leyi a yi kumeka mbangwini lowo a yi tsraliwa ka mapapela ya ku xavisa mintxhumu.​—Dzringanisa Gn 23:17, 18.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Sentinela 05/2016 p. 5 § 12

Ku Lulamisa Timhaka Hi Lizrandzru

A Bibele dzri hi komba tindlela leti malandzra ya Xikwembu Nkulukumba ma nga lulamisaka timhaka letikulu hi ndlela ya ku nabyala ha tone. Mun’we ka vone ku ve Abrahamu na Loti. Ha wubidzri byavu a va ni swifuyu. Vabyisi vavu a va nga twanani. A mbangu wa ku byisa a wu li wutsrongo. Abrahamu a a djula ku lulamisa xiyimu, kutani a tsrhiki Loti a zranga a langa tiko ledzri a a ta byisela ka dzrone ntlhambi ni ku tsrhama ni ndangu wakwe. (Gn 13:1, 2, 5-9) Xikombiso xa ku xonga swinene! Abrahamu a a lwela ku zrula, ku nga li ku tidjulela swakwe ntsena. Xana Abrahamu a luzile hi ku va a titsrongahatile? Nikutsrongo. Ntsrhaku ka loko a vulavulisane na Loti, Yehovha a dumbise Abrahamu matovoko manyingi. (Gn 13:14-17) Nambi loko hi luzekeliwa hi swa kukazri, Yehova a ta hi tovokisa loko hi hanya hi ku landzra leswi hi swi dondzraka a Bibeleni ni ku lulamisa timhaka hi lizrandzru.

Perspicaz vol-3 p. 484 § 3

Muprista

Melkizedeki hosi ya le Salem a a li muprista (ko·henʹ) lwa nga pimanisiwiki ni mumbeni. A Bibeleni a ku na lomu ku tsraliwiki ntxhumu hi lixaka dzrakwe, ta ku belekiwa kwakwe kumbe ta lifu dzrakwe. Wuprista byakwe a byi nga ti swanga pfindla, nakone a ku vanga ni lava a va ntlhantamiki kumbe lava va mu ntlhantamiki ka xikhundla lexi. Melkizedeki a a li hosi tlhelo muprista. Wuprista byakwe a byi tlakukile ku tlula bya va Levhi, hikusa Levhi, a hakele swa wukhume ka Melkizedeki, swanga hi leswi afa a ha li ndzreni ka swizro swa Abrahamu loko a nyikela swa wukhume ka Melkizedeki kutani a tovokisiwa ha yene. (Gn 14:18-20; Hb 7:4-10) A mhakeni leyi, Melkizedeki a a fanekisela Yesu Kriste, swanga ‘muprista hi laha ku nga helikiki hi nawu wa Melkizedeki’.​—Hb 7:17.

10-16 KA FEVHERERU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 15-17

“Ha Yini Yehovha A Txintxe Mavito Ya Abramu Na Sarai?”

Perspicaz vol-2 p. 101 § 7

Xihoxo, Ku Kuma Xihoxo

Tindlela leti mhunu a yangulaka ha tone, hakanyingi ti hoxekile. Xidoho ni xihoxo leswi vhanu va nga na swone va swi kume ka Adamu. (Ro 5:12; Ps 51:5) Kambe Yehovha, lwa ngeke na xihoxo, ‘a tivisisa vumbiwo dzrezru; i wa dzrimuka leswaku hi ntsrhuzri’ nakone a ni lizrezre. (Ps 103:13, 14) Yene a vone Nowa, wanuna wa ku dumbeka ‘a li wa ku hetiseka kumbe wa ku pfumala bati a tintangeni takwe’. (Gn 6:9) A lelete Abrahamu a ku: ‘Famba mahlweni kwanga, u hetiseka kumbe u nge na bati.’ (Gn 17:1) Nambi leswi vavanuna lava a va nga hetisekanga nakone a va fa, Yehovha afa a ‘lavisisa mbilu’ a nga voni xihoxo. (1Sa 16:7; dzringanisa 2Th 20:3; 2Mk 16:9.) A lelete Israyele a ku: ‘U ta va u lulamile mahlweni ka Yehovha, Xikwembu Nkulukumba waku.’ (Dt 18:13; 2Sa 22:24) A nyikele N’wanakwe lwa ngeke na xidoho (Hb 7:26) swanga gandzrelo dzra xitizrulo, nakone hi kola ka leswo Yene a nga vitana lava kombisaka lipfumelo ni ku yingiseta a ku hi lava ‘lulamiki’ kumbe lava ngeke na xihoxo, ni ku bekisa xikhundla xakwe xa ku va muyavanyisi lwa lulamiki ni ku pfumala bati.​—Ro 3:25, 26; vona INTEGRIDADE; PERFEIÇÃO.

Perspicaz vol-1 p. 28 § 6

Abrahamu

A nkama wu khalutile. Kutani a va li Kanana ku dzringana 10 wa malembe, kambe Sara afa a ha li mhika [lwa nga belekiki]. Kutani a kombele nandzra wakwe Agari leswaku a mu belekela n’wana. Abrahamu a pfumelile. Xileswo, hi 1932 M.N.Y., Abrahamu afa a ni 86 wa malembe loko ku belekiwa Ismayele. (Gn 16:3, 15, 16) Ku khalute nkama wunyingi. Hi 1919 M.N.Y., na Abrahamu a ni 99 wa malembe, Yehovha a lelete leswaku vavanuna hinkwavu va yindlu ya Abrahamu va ya sokisiwa, swanga xikombiso xa ku tiyisa xipfumelelanu xa Yehovha na Abrahamu. Hi nkama lowo, Yehovha a txintxe vito dzra Abramu dzri va Abrahamu, ‘hikusa ndzri ku yentxi tatana wa matiko lamanyingi’. (Gn 17:5, 9-27; Ro 4:11) Ntsrhakunyana ka leswo, tintsrumi tizrazru leti ti tindzrulutiki ti va vhanu, leti Abrahamu a ti yamukeliki hi malwandla hi vito dzra Yehovha, ti mu dumbise leswaku Sara a a ta kuma nyimba, a va a beleka n’wana wa djaha, ina, hi lembe ledzri landzrelaka!​—Gn 18:1-15.

Sentinela 01/02/2009 p. 13 § 3

Dzri Tlhamuxela Yini Vito?

Xikwembu Nkulukumba ha byakwe, a txintxe mavito ya vhanu van’wana hi nkongometo wa ku profeta swa kukazri. Hi xikombiso, a txintxe vito dzra Abramu, ledzri hlayaka leswaku ‘Tatana Wa tlakuxiwa’ dzri va Abrahamu, ledzri hlaya leswaku ‘Tatana Wa Lava Ku Tala’. Hakunene Abrahamu a ve tatana wa matiko lamanyingi. (Genesis 17:5, 6) Nakunene yanakanya hi nsati wa Abrahamu, Sarai, leswi kumbexana swi hlayaka ‘timholova’. A nga va a nyonxe ngopfu loko Xikwembu Nkulukumba a mu txhula vito dzra ‘Sara’ ledzri hlayaka leswaku ‘Hosi ya Xisati’, leswi a swi kombisa leswaku a a ta va kokwana wa tihosi.​—Genesis 17:15, 16.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Perspicaz vol-1 p. 615 § 3

Matimu

Yehovha a ku ka Abramu (Abrahamu): ‘Swi tivisise swinene leswaku a vatukulu [lixaka] vaku va ta va valuveli a tikweni ledzra ku ka dzri nge dzravu, va ta va tizrela kone; na va xanisiwa ha mune wa madzana ya malembe.’ (Gn 15:13; vona nakambe Min 7:6, 7.) Leswi swi hlayiwe na mudapfindla Izaki a nga si na belekiwa. Hi 1932 M.N.Y., Abrahamu a belekeliwe Ismayele ha Agari, nakone hi 1918 M.N.Y., ku belekiwe Izaki. (Gn 16:16; 21:5) Ku konta 400 wa malembe ku ya ntsrhaku, ku sukela ka loko va hume a Egipta, lani ku kombisiwiki ku hela ka ‘nhlomulo’ (Gn 15:14), swi hi yisa ka 1913 M.N.Y., hi nkama lowo Izaki afa a ni 5 wa malembe. Swi tikomba ku li nkama wolowo a tsrikisiwiki ku nyan’wa ha wone, kutani na a hanya swanga ‘muluveli’ a tikweni ledzri a dzri nga mu lumbi, ku sungule nhlomulo lowu ku vulavuliwiki ha wone hi loko Ismayele a mu ‘hleka’, na Ismayele a li ni kolomu ka 19 wa malembe. (Gn 21:8, 9) Nambitanu, ka minkama ya swoswi, kuva Ismayele a hleka mudapfindla wa Abrahamu swi nga ha voneka swi nga na lisima dzrikulu, kambe minkameni ya Bibele a swi nga li tanu. Leswo swi voneka hi ndlela leyi Sara a yanguliki ha yone ni ku va Xikwembu Nkulukumba a pfumelele leswaku Agari ni n’wanakwe Ismayele va hlongoliwa. (Gn 21:10-13) Ku va dzrungula ledzri dzri tsraliwile hi wunyaminyami, ka matsralwa ya Nkulukumba, swi komba leswaku ku sungule xiprofeto xa 400 wa malembe ya nhlomulo lowu a va ta va na wone ku ko va huma a wukazraweni a Egipta.​—Ga 4:29.

Perspicaz vol-2 p. 73 § 6

Eksoda

‘Vatukulu Va Xikandzratsrolo.’ Hi fanela ku dzrimuka leswaku Yehovha a byele Abrahamu leswaku, ka vatukulu va xikandzratsrolo, lixaka lakwe a dzri ta tlhelela a Kanana. (Gn 15:16) Ka 430 wa malembe hinkwawu, ku sukela loko xipfumelelanu xa Abrahamu xi sungule ku tizra ku ya tlhasa loko va huma a wukazraweni a Egipta, ku ve ni ku tlula 4 wa switukulwana swa swikandzratsrolo, nambi loko hi kambisisa wutomi bya ku leha lebyi a va hanya byone a nkameni lowo, hi ku ya hi matsralwa. Kambe ku ve ntsena 215 wa malembe lawa va-Israyele va tsrhamiki a Egipta hakunene. A tsrhaku ka loko ‘vatukulu va xikandzratsrolo’ va nhingene a Egipta, hi nga hlaya malembe yavu hi ndlela leyi landzrelaka hi ku tizrisa xikombiso xa tiko dzrin’we dzra Israyele, ku nga Levhi: (1) Levhi, (2) Kehat, (3) Amram, na (4) Moxe.​—Eks 6:16, 18, 20.

17-23 KA FEVHERERU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 18-19

“‘A Mutsremi Wa Misava Hinkwayu’ A Suvise Sodoma Na Gomora”

Sentinela 04/2017 p. 18 § 1

Minkama Hinkwayu ‘A Mutsremi Wa Misava Hinkwayu’ A Yentxa Leswi Lulamiki

‘A MUTSREMI wa misava hinkwayu anha a nga tsremi timhaka hi ku lulama xana?’ (Gn 18:25) Loko Abrahamu a hamba xivutiso lexo a a dumba leswaku Yehovha a a ta yavanyisa muti wa Sodoma na Gomora hi wululami. Abrahamu a a kholwiseka leswaku Yehovha a nge tsrhiki a yentxe hi ndlela leyi nga lulamangakiki hi ku ‘dlaya lwe wa ku lulama kun’we ni lwe wa ku somboloka’. Leswo ‘a swi li kule’ na Abrahamu. A ntsrhaku ka kolomu ka 400 wa malembe, Yehovha a hlaye leswi ha yene: ‘A zribye! A mayentxela yakwe ma hetisekile; hikuva tindlela takwe hinkwatu i ku lulama; Xikwembu Nkulukumba wa ku dumbeka, lwa ngeke na nandzru, a lulamile, a dumbekile.’​—Dt 31:19; 32:4.

Sentinela 08/2018 p. 30 § 4

Ku Lehisa Mbilu​—Ku Tiyisela Na U li Ni Nkongometo Lowunene

Nakunene, loko hi vulavula hi ku lehisa mbilu, Yehovha hi yene xikombiso lexikulu ngopfu xa ku xi yetisela. (2Pe 3:15) A Bibele dzri vulavula hi swiyentxakalu swinyingi leswi Yehovha a nga lehisa mbilu ngopfu. (Neh 9:30; Eza 30:18) Hi xikombiso, dzrimuka khambi ledzri Abrahamu a hambiki Yehovha swivutiso swinyingi mayelanu ni ku suvisiwa ka muti wa Sodoma. Xana Yehovha a titwise kuyini? Xa ku sungula, Yehovha a nga mu tsremelisanga Abrahamu loko a vulavula. A matsrhan’wini ya leswo, a mu lehisele mbilu, a yingiseta xivutiso ni xidzrilo xin’wana ni xin’wana lexi Abrahamu a a xi hamba. Hi ku landzrela Yehovha a kombise leswaku a a twa xidzrilo xakwe, kutani a mu dumbisa leswaku a a nga ti wu suvisa muti wa Sodoma loko afa o kuma khume dzra vhanu va ku lulama. (Gn 18:22-33) Mawaku xikombiso lexinene xa ku yingiseta hi ku lehisa mbilu a matsrhan’wini ya ku nghena munhu non’wini!

Sentinela 15/11/2010 p. 26 § 12

Yehovha I Hosi Yezru Leyi Lawulaka!

Hi nga tiyiseka leswaku ku nga li khale Yehovha a ta kombisa ka leswaku hi yene a nga ni mfanelo ya ku fuma. A nge byi pfumeleli wubihi hi la ku nga helikiki, nakone ha swi tiva leswaku hi hanya a masikwini ya wugamu. Yehovha a helise vhanu va ku somboloka hi nkama wa ndhambhi. A suvise muti wa Sodoma ni wa Gomora na Faro ni mabutsrhu yakwe. Sisera ni butsrhu dzrakwe na Senakeribi ni masotxha yakwe ya va-Asiriya, va hluliwile hi lwa Tlakukiki. (Gn 7:1, 23; 19:24, 25; Eks 14:30, 31; Abaṭ 4:15, 16; 2Th 19:35, 36) Hi leswo ke, hi nga tiyiseka leswaku Yehovha Xikwembu Nkulukumba a nge pfumeli leswaku vito dzrakwe dzri sandzriwa hi la ku nga helikiki ni leswaku Timboni takwe ti xanisiwa. Matsrhan’wini ya leswo, swoswi hi vona wumboni bya xikombiso xa wukone bya Yesu ni xa ku hela ka mafambiselo ya misava leya ku biha.​—Mt 24:3.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Sentinela 15/05/1988 p. 23 §§ 5-6

Xana A Kone Lwa Samiki A Vona Xikwembu Nkulukumba?

Swoswi swa koteka ku twisisa leswaku ha yini Abrahamu a hlaye leswaku a vulavule na Yehova Xikwembu hi ku kongoma na a vulavula hi ntsrumi leyi tidzrulutiki yi va muvulavuleli wa Xikwembu Nkulukumba. Leswi ntsrumi leyi yi vulavuliki hi ku kongoma leswi yi zrumiwiki swone ha Xikwembu Nkulukumba ku byela Abrahamu hi nkama wolowo a yi yimela Nkulukumba hi ku kongoma, dzrungula dzra Bibele dzri hlaya leswaku ‘Yehovha a ku tivonekisa ku Abrahamu’.​—Genesis 18:1.

Dzrimuka leswaku ntsrumi leyi nga muvulavuleli wa Xikwembu Nkulukumba yi nga khalutisa dzrungula Dzrakwe swanga hi lani telefone kumbe rádio dzri nga khalutisaka dzrungula dzrezru ka mun’wana mhunu. Xileswo, hi nga twisisa ndlela leyi Abrahamu, Moxe, Manowa ni van’wana va kotiki ku vulavula ni ntsrumi leyi tindzrulutiki swanga hi loko va vulavula na Xikwembu Nkulukumba. Nambi leswi vhanu volavo a va kota ku vona tintsrumi leto ni ku xwenga ka Yehovha loku a ti ku kombisa, a va nga swi koti ku vona Xikwembu Nkulukumba hi ntshima. Xileswo, swa twanana ni leswi mupostola Yohane a swi hlayiki: ‘A ku na mhunu lweyi a voniki Xikwembu Nkulukumba ni kan’we.’ (Yh 1:18) Leswi vhanu lava va swi voniki a kova tintsrumi leti nga vayimeli va Xikwembu Nkulukumba ku nga li Yene hi ntshima.

Sentinela 06/2019 p. 20 § 3

Pfuna Van’wana Ku Lwisana Ni Ku Hlatiyela

Loti a hlawule ku ya tsrhama makazri ka vhanu va le Sodoma lava a va ni mahanyela ya ku nyenyentsa ngopfu. Swoswo a swi li xihoxo. (Dondzra 2 Petros 2:7, 8.) Wutomi a byi thambha le Sodoma, kambe Loti a hakele ku dula hi ku zruzrela ka muganga lowo. (Gn 13:8-13; 14:12) Swi tikomba ingi nsati a a zrandzra doropa ledzro kumbe van’we va vhanu va kone ngopfu lakakuva a tsrhike ku yingiseta Yehovha. A file loko Xikwembu Nkulukumba a nise ndzrilo ni xivavula. Nakone pimisa hi vana vabidzri vaxisati va Loti. A va butiwile hi vavanuna lava fiki le Sodoma. Loti a lahlekeliwe hi muti ni mintxhumu. Lexi vavisaka ngopfu, a lahlekeliwe hi nsati. (Gn 19:12-14, 17, 26) Ka nkama wolowo lowu hlatiyelisaka, xana Yehovha a kazralile hi Loti? Nikutsrongo.

24 KA FEVHERERU–1 KA MARSU

WUKOSI BYI NGA BIBELENI | GENESIS 20-21

“Yehovha Minkama Hinkwayu A Hetisisa Leswi A Swi Dumbisaka”

Sentinela para o Público 05/2017 pp. 14-15

Xikwembu Nkulukumba A Mu Vitane ‘Hosi Ya Xisati’

Xana ku hleka ka Sara a swi kombisa leswaku a a nge na lipfumelo? Nikutsrongo. Bibele dzri li: ‘Hi ku pfumela, na ye Sara a kume ntamu wa kuva ni nyimba, a va a beleka na a khalutelwi hi nkama, hikusa a hlaye leswaku a mudumbisi Wakwe awa dumbeka na yene.’ (Ba-Heberu 11:11) Sara a a mu tiva Yehovha nakone a a swi tiva leswaku a ta hetisisa xidumbiso xin’wana ni xin’wana lexi a xi dumbisaka. Hinkwezru hi djula lipfumelo ledzri fanaka. Hi yentxa swone loko hi tiva Xikwembu Nkulukumba lwa hi nyikiki Bibele. Hi ku yentxa leswo, hi ta swi vona leswaku Sara a a ni lipfumelo ledzri tiyiki. Yehovha awa dumbeka nakone a hetisisa swidumbiso swakwe​—minkama yin’wana a nga swi yentxa leswo hi tindlela ta ku hlamalisa.

“YINGISETA ZRITU DZRAKWE”

Loko Sara a li ni 90 wa malembe, hi wugamu ku tlhasi nkama lowu a a wu yimelile ku li khale. Sara a ve ni n’wana nakone nuna wakwe a a li ni 100 wa malembe. Abrahamu a txhule n’wana lweyo vito dzra Izaki, ledzri hlayaka “Ku Hleka”, hi la Xikwembu Nkulukumba a hlayiki ha kone. Yanakanya Sara na a kazrale lakakuvoo! Kambe a n’wayitela a ku: ‘Xikwembu Nkulukumba a ndzri hambi akuva ndzri hleka, lakakuva ni hinkwavu lava swi yingelaka va taka ku hleka ha mine.’ (Genesis 21:6) A swi ganaganisi leswaku nyiko leyo leyi pfaka ka Yehovha yi mu nyonxise wutomi byakwe hinkwabyu. Nambitasu, a a ta va ni wutiyanguleli lebyikulu.

Loko Izaki a li ni 5 wa malembe, a lumuliwile nakone ndangu wavu wu hambe nkhuvu lowukulu. Kambe a ku li ni leswi a swi nga fambi ha hombe. Hi hlaya leswaku Sara ‘a ku vona’ mahanyela ya ku biha ya Ismayele, n’wana wa Agari lweyi a a li ni 19 wa malembe. A a tsrhamela ku hleka Izaki. Leswo a a ngo va ntlango ntsena. Ntsrhaku ka malembe manyingi mupostola Pawulo a huhutiwe ku tsrala leswaku Ismayele a a hlupha Izaki. Sara a nga yi tsrhikanga mhaka leyi hikusa a yi beka wutomi bya n’wanakwe khombyeni. Sara a a swi tiva leswaku Izaki a a li wa lisima swinene hi leswi a a ta hetisisa nkongometo wa Yehovha. Kutani a kume xixixi xa ku vulavula na Abrahamu. A mu kombele leswaku a hlongola Agari na Ismayele.​—Genesis 21:8-10; Ba-le-Galatia 4:22, 23, 29.

Xana Abrahamu a yangulisi kuyini? Ha dondzra: “Leswi nikutsrongo a swi mu nyo­nxisanga Abrahamu mayelanu ni n’wanakwe.” Afa a mu zrandzra Ismayele nakone afa a nga xi twisisi xikombelo xa Sara swanga hi leswi afa a lawuliwa hi ndlela leyi a a titwa ha yone hi Ismayele. Leswi Yehovha a a xi twisisa ha hombe xiyimu lexi, a xi nghenelile. Ha dondzra: ‘Xikwembu Nkulukumba a ku ku Abrahamu: Swi nga txhuki swa ku vavisa hi kola ka ndzrisanyana ni hi kola ka ntsrhamandangu waku; hinkwaswu leswi Sara a ku byelaka swone yingiseta; hikusa ku yene Izaki ku ta huma ka lixaka loli taka hlayiwa ha wene.’ Yehovha a tiyisekise Abrahamu leswaku a ta hlayisa Agari ni n’wanakwe. Abrahamu hi wugamu a yingisete nsati wakwe.​—Genesis 21:11-14.

Djulisisa Tindzralama Ta Moya

Sentinela para o Público 03/2017 p. 12, ntlhamuxelo wa le hansi § 5

“Wansati Lwa Nga MPhuzri”

Sara a a li makwavu wa Abrahamu hi Tatana. Tatana wavu a a li Tera, kambe a va hambani hi mamana. (Genesis 20:12) Nambi leswi namunhla swi nga yamukelekiki ku va vamakwavu va tekana, hi fanela ku dzrimuka leswaku khale a swi yentxiwa hi ndlela leyi hambaniki. Hi nkama wolowo vhanu a va ha li ni lihanyu dzrinene ledzri fanakanyana ni dzra Adamu na Evha na va nga si na doha. Hi leswo ke, nambi loko vamakwavu va tekana, leswo a swi nga yentxi leswaku vanavu va va ni mavabyi lawa namunhla ma vangiwaka hi ku tekana ka maxaka. Ntsrhaku ka 400 wa malembe, vhanu a va hanya wutomi bya ku fana ni byezru. Hi nkama wolowo, Nawu wa Moxe wu helise mhaka leyi ya ku tekana ka maxaka.​—Levitika 18:6.

Sentinela 01/07/1989 p. 20 § 9

Abrahamu​—Xikombiso Ka Hinkwavu Lava Djulaka Wunghanu Na Xikwembu Nkulukumba

Abramu a hlamule hi xiyentxo xin’wana xa lipfumelo. Swanga heswi mhaka yi liki: ‘A yakela Yehovha aletare kone.’ (Genesis 12:7) Kumbexana leswi swi patsre ku humexa magandzrelo ya swihazri, hikusa zritu dzra xiheberu dzri liki ‘aletare’ dzri hlaya ‘mbangu wa ku gandzrela ka wone’. Ntsrhaku, Abramu a tlhele a phindha swiyentxo leswi swa lipfumelo a mimbangwini yin’wana ya matiko. Ntlhantakubidzri, ‘a khongote vito dzra Yehovha’. (Genesis 12:8; 13:18; 21:33) Xiga xa xiheberu lexi liki ‘ku khongota vito dzra Yehovha’ nakone xi hlaya ku ‘twalisa (ku zrezra) vito’. Yindlu ya Abramu kun’we ni va-Kanana swi nga yentxeka va mu twile na a twalisa vito dzra Yehovha Xikwembu Nkulukumba wakwe hi xixixi. (Genesis 14:22-24) Hi la ku fanaka, hinkwavu lava djulaka wunghanu na Xikwembu Nkulukumba namunhla va fanela ku twalisa vito dzrakwe hi lipfumelo. Leswi swi ta patsra ku hlengela ku zrezreni ka le livaleni, hi ‘humexela Xikwembu Nkulukumba hi minkama hinkwayu a mhamba ya swidzrumiso, hi leswaku a mhandzru wa milomu lemi hlayaka vito dzrakwe.’​—Ba-Heberu 13:15; Ba-le-Roma 10:10.