Mintlhamuxelo Ya Xibukwana Xa Ntlhanganu Wa Wutomi Ni Wutizreli Byezru
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
3-9 KA NOVHEMBRU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI ALISIMU LA TINSIMU 1-2
Lizrandzru Dzra Hakakunene
Sentinela 15/01/2015 pp. 30-31 §§ 9-10
Xana Swa Koteka Ku Va Ni Lizrandzru Dzra Hakakunene?
9 A lizrandzru a hi ntxhumu lowu fanelaka ku teka nkamanyana nakone swo sindzrisa ku dzri kombisa. Ku hlaya ntiyiso, a lizrandzru i mfungu wa mutxhatu wa vakriste. Kambe, xana i lizrandzru dzra muxaka muni ledzro? Xana i lizrandzru ledzri sekeliwiki ka minsinya ya milawu ya Bibele? (1 Yoh. 4:8) Xana dzri patsra lizrandzru dzra ntumbuluku ledzri dzri kombisiwaka ndangwini? Xana ku hlayiwa lizrandzru ledzri nga kone a xikazri ka vanghanu va hakakunene? (Yoh. 11:3) Kumbe i lizrandzru dzra vhanu lava djulanaka? (Amapr. 5:15-20) Ku hlaya ntiyiso, a lizrandzru dzra hakakunene dzra nuna ni nsati dzri patsra ha wubidzri byavu. Akuva mun’we wavu a titwa na a zrandzriwa, ha wubidzri byavu va fanela ku kombisana lizrandzru. Handle ka ku ganaganeka, vatekani a va fanelanga va pfumelela leswaku mintizro ya siku ni siku yi va sivela ku kombisana lizrandzru. Swiyentxo leswi swa lizrandzru swi sizrelela ni ku tlhela swi yentxa leswaku wukati byavu byi nyonxisa. Ka mimbangu leyi swi tolovelekiki akuva vhanu va djuleliwa wa ku txhata na yene, vo tivana ha hombe ntsena ntsrhaku ka siku dzra mutxhatu. Xileswo va fanela ku kombisana lizrandzru hi mazritu ni hi swiyentxo, leswo swi ta pfuna kuva lizrandzru dzravu dzri kula nakone swi ta yentxa wukati byavu byi humelela.
10 Loko nuna ni nsati va byelana ndlela leyi va zrandzranaka ha yone va ta tiyisisa wukati byavu. Ka Alisimu la Tinsimu, Hosi Solomoni a nyikele swihiwa swa woru ni swa prata ka n’hwanyana wa Muxulami. A tlhele a mu kulungela, a mu byele leswaku hi ‘lwa xongiki ku fana ni n’weti, lwa basiki ku fana ni dambu’. (Alis. 1:9-11; 6:10) Kambe n’hwanyana lweyo a tame a dumbeka ka mubyisi lweyi a a mu zrandzra hakakunene. I yini leswi mu pfuniki ku tama a dumbeka ka mubyisi? Nakone, i yini lexi mu txhaveleliki hi leswi a va li kule na kule? (Dondzra Alisimu la Tinsimu 1:2, 3.) A a dzrimuka ku nyonxa lokukulu loku a a li na kone loko a yingela “mazritu lawa ma kombisaka lizrandzru” dzra mubyisi. Mazritu yake ya lizrandzru a ma ‘nandzrika ku tlula vuvhinya’ kwake. Loko a li ndlwini ya le wuhosini, a mazritu lawa a ma mu txhavelela ku fana ni mafuzra ya ku nun’hwela a nhlokweni. (Amaps. 23:5; 104:15) I swa lisima ku va minkama hinkwayu nuna ni nsati va kombisana lizrandzru hikusa swi ta va pfuna kuva lizrandzru dzravu dzri tama dzri tiya.
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 15/01/2015 p. 31 § 11
U Nga Pfuxi Lizrandzru ‘Li Nga Si Swi Zrandzra’
11 Loko u navela ku txhata, u nga dondzra ka xikombiso xa n’hwanyana wa Muxulami. A a nga mu zrandzri Hosi Solomoni. Hi ndlela leyo, a byele vavasati a ndlwini ya le wuhosini na a tiyile a ku: ‘N’wi nga sisimukise ni ku pfuxa lizrandzru, li nga si swi zrandzra.’ (Alis. 2:7; 3:5) Kutani, xana i swinene ku sungula ku zrandzrana ni mhunu nambiloko u swi vona leswaku a mi fambisani? Im-him. Mhunu lweyi a djulaka ku txhata a yentxa swone loko a lehisa mbilu a yimela mhunu lweyi a taka mu zrandzra hakakunene.
10-16 KA NOVHEMBRU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI ALISIMU LA TINSIMU 3-5
Lisima Dzra Ku Xonga Ka Le Mbilwini
Sentinela 15/01/2015 p. 30 § 8
Xana Swa Koteka Ku Va Ni Lizrandzru Dzra Ntiyiso?
8 A mubyisi ni n’hwanyana a va kulungelana hi wuxongi byavu. Kambe a ku nga li leswo ntsena. Hi xikombiso, mubyisi a hlaye leswaku a a yi zrandzra ndlela leyinene leyi a a khanela ha yone ni vhanu van’wana. (Dondzra Alisimu la Tinsimu 4:7, 11.) A mu byele leswi: ‘A milomo yaku, mubutiwa wanga, mi thona vulombe; a vulombe ni ntsrwamba swi le hansi ka lidzrimi laku.’ Kwake a mazritu yake a ma li manene nakone a ma tsrokotsra ku fana ni ntsrwamba ni wulombe bya tinyonxi lebyinene ngopfu. Loko mubyisi a byele n’hwanyana a ku: ‘U xonge ngopfu’ a tlhela a ku: ‘A ku na bati ku wene’, a a nga khaneli hi ku xonga kwake ka le handle ntsena kambe a a khanela ni hi matsrhamela yake ya ku xonga.
Sentinela 01/11/2000 pp. 11-12 § 17
Tsrhama Na U Basile A Mahanyeleni Yaku
17 A mhunu wa wuzrazru lweyi a tamiki a dumbeka ku ve n’hwanyana wa Muxulami. N’hwanyana lweyi wa ku xonga a nga kokanga ntsena mbilu ya mubyisi kambe a koke ni mbilu ya hosi leyi ganyiki ya Israyele, ku nga Solomoni. Ka wudzrunguli hinkwabyu lebyi ku vulavuliwaka ha byone ka Alisimu la Tinsimu, a Muxulami a tame a va munhu lweyi a basiki a mahanyeleni leswi yentxiki a hloniphiwa hi vhanu hinkwavu. Nambileswi Solomoni a yaliwiki hi n’hwanyana lweyi wa Muxulami, a huhuteliwe ku tsrala mfambu wake. A mubyisi lweyi Muxulami a a mu zrandzra na yene a a hlonipha mahanyela yake lawa ma basiki. Hi nkama wa kukazri, mubyisi a yanakanyisise hi Muxulami lakakuva a hlaya leswaku ‘i xizramba lexi pfaliwiki’. (Alis. 4:12) A Israyeleni wa khale, a majaradi ya ku xonga a ma ni matsavu ya ku siyanasiyana, swiluva swa ku nun’hwela ni minsinya leyikulu. A majaradi lawo a ma talisa ku biyeliwa hi minsinya kumbe muru nakone a swo koteka ku nghena ntsena hi le nyangweni. (Eza. 5:5) Ka mubyisi, a mahanyela lawa ma basiki ni ku xonga ka Muxulami a swi fana ni jaradi dzroledzro dzra ku xonga nakone dzra ku kala. Yene a a basile hi ku helela nakone a lizrandzru dzrake a dzro va dzra lweyi a a ta va nuna wake.
Despertai! 22/12/2004 p. 9 §§ 2-5
Wuxongi Lebyi Ku Nga Bya Lisima Ngopfu
Xana wuxongi bya le ndzreni byi yentxa vhanu va ku zrandzra? Georgina lweyi a nga ni kolomu ka 10 wa malembe na a txhatile a li: “Ka malembe lawa hinkwawu, minkama hinkwayu ni titwa na ni mu zrandzra nkatanga hi leswi a vulavulaka ntiyiso a tlhela a dumbeka kwanga. Ntxhumu wa lisima ngopfu a wuton’wini byake i ku nyonxisa Xikwembu Nkulukumba. Leswo swi mu yentxa a va mhunu lweyi a zron’wekelanaka a tlhela a zrandzreka. Minkama hinkwayu awa ni patsra ka swiboho leswi a swi tekaka nakone a ni yentxa ni titwa ni li wa lisima. Na swi tiva leswaku awa ni zrandzra hakakunene.”
Daniel, lweyi a txhatiki hi 1987 a li: “Nkatanga a xongile kwanga. A hi ku xonga kwake ka le mizrini ntsena ku ni yentxaka ni mu zrandzra kambe wumhunu byake hi byone byi yentxaka ni mu zrandza ngopfu. Minkama hinkwayu a yanakanyela van’wana nakone a zron’weka hi ku va yentxa va titwa ha hombe. A ni matsrhamela ya ku xonga ya wukriste xileswo ni nyonxe ngopfu hi ku va ni txhate na yene.”
Ka misava leyi vhanu va nyikaka lisima ngopfu wuxongi bya le handle, hine hi fanela ku twisisa leswaku a ku kuma wuxongi “lebyi a nga bya lisima” a swi nabyalanga nakone a byi kumiwi hi mun’wana ni mun’wana. Nakunene, swa koteka ku txutxela matsrhamela lawa ma djulekaka ma tlhela ma hi nyika ku xonga ka le ndzreni. A Bibele dzri li: ‘A ku xonga ka mahlu ka kanganyisa, kambe a wansati lweyi a txhavaka Hosi [Yehovha] a ta khensiwa.’ Ku hambana ni leswo, a Matsralwa ma hi tsratsriya ma ku: ‘A wansati wa ku xonga lwa pfumalaka ku tlhavukanya, a fana ni xitlan’wana xa gole a nhompfini ya nguluve.’—Amapr 11:22; 31:30, BX.
A Zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri hi pfuna ku nyika lisima ku xonga ka le “mbilwini loku kalaka ku nga boli. Xileswo yambalani ku zrula ni ku nabyala ku nga ku tixongisa loku nga ka lisima ngopfu swinene a mahlweni ka Xikwembu Nkulukumba”. (1 Pet. 3:4) Handle ka ku ganaganeka, a ku xonga ka le mbilwini i ka lisima ngopfu swinene ku tlula ku xonga ka le handle. Nakone vhanu hinkwavu va nga ku kuma ku xonga loku.
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 15/11/2006 p. 18 § 4
Nkatsrakanyu Wa Alisimu la Tinsimu
2:7; 3:5—Ha yini van’hwanyana va le wuhosini va hlambanyisiwe hi ‘timhuntana ni hi timhunti ta nhova’? A timhuntana ni timhunti ti tiviwa ngopfu hi ku xonga ka tone. Kutani, n’hwanyana wa Muxulami a hlambanyise van’hwanyana va le wuhosini hi ntxhumu wun’wana ni wun’wana wa ku xonga akuva va nga tsrhameli ku pfuxa lizrandzru ledzri yene a a nga dzri djuli.
17-23 KA NOVHEMBRU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI ALISIMU LA TINSIMU 6-8
Tama U Va Lweyi A Basiki A Mahanyeleni
Perspicaz “Lisimu Dzra Solomoni, A” § 11
Lisimu Dzra Solomoni, A
Swi tikomba na Solomoni a pfumelele leswaku n’hwanyana wa Muxulami a tlhelela kaya. Loko vamakwavu va mu vona na a tlhela va vutise leswi: ‘I mani lwa tlhantukaka, a pfa huleni, a tiseketeli ku muzrandzriwa wakwe?’ (Alis. 8:5a) Vamakwavu va n’hwanyana wa Muxulami a va nga swi tivi leswaku makwavu a a tiyimisele ka lizrandzru. Ka malembe ntsrhaku, mun’we ka vamakwavu a hlaye leswi mayelanu na yene: ‘Hi ni makwezru lwe wa wa n’hwanyana lwentsrongo, lwa nga siki va na mavele; hi ta yentxela makwezru yini, a siku va taka ta mu buta?’ (8:8) Makwavu mun’wana a hlamula a ku: ‘Loko fa e lihlampfu hi ta yaka henhla ka lone khokholo dzra silivhela; loko fa e xipfalu, hi ta xi pfala hi tihumbu ta Kedari.’ (8:9) Nambitanu, n’hwanyana wa Muxulami a a tiyimiselile hi ku helela ku yala ku kutxeteliwa, ku tiyanelisa hi nsinya wake wa wuvhinya ni ku tama a dumbeka ka muzrandzriwa wake. (8:6, 7, 11, 12) Kutani yene a a ta hlaya na a nga txhavi leswaku: ‘Ndzri lihlampfu, ni mavele yanga ma fana ni xihondzro. A mahlweni kwakwe ndzri vi swanga hi lwa kumiki ku zrula.’— 8:10.
Jovens Perguntam p. 188 § 2
Bibele Dzri Li Yini Hi Ku Hamba Timhaka Ta Tinkuku Na U Nge Si Txhata?
Ku va ni mahanyela lamanene swi pfuna mumpshwa leswaku a fambela kule ni ku yentxa mintxhumu leyi taka mu yentxa a tsrhovela ku bava. A Bibele dzri khanela hi n’hwanyana lweyi a tamiki a va ni mahanyela lamanene nambileswi a a mu zrandzra ngopfu lweyi na a namorara na yene. Swanga mabindzru, a a ta hlaya na a nga txhavi a ku: ‘Ndzri lihlampfu, ni mavele yanga ma fana ni xihondzro.’ N’hwanyana lweyi, a a nga ‘fani ni xipfalu lexi tsrhamaka na xi pfulekile lani ku nga nghenaka mun’wana ni mun’wana’. Leswi liki loko a kutxeteliwa ku yentxa swa ku biha hi tlhelo dzra tinkuku a a nga pfumeli. A mahanyeleni yake a a fana ni lihlampfu kumbe muru lowu a swi nga koteki ku nghena ka wone! A a faneliwa hi ku vitaniwa ‘lwa basiki’ nakone a a ta byela lweyi a a ta tekana na yene leswaku: ‘[Mine] a mahlweni kwaku ndzri vi swanga hi lwa kumiki ku zrula.’ A ku zrula kwake ka le miyanakanywini ku yentxe leswaku ha wubidzri byavu va nyonxa.—Alis. 6:9, 10; 8:9, 10.
Jovens Perguntam vol-2 p. 33
Xikombiso Lexi Hi Nga Xi Yetiselaka—Muxulami
N’hwanyana wa Muxulami a a swi tiva leswaku a swi vilela ku yanakanya ha hombe loko swi ta mhakeni ya ta ku zrandzra. Yene a byele vanghanu vake a ku: ‘Ndzra n’wi tsratsriya . . . n’wi nga sisimukise ni ku pfuxa lizrandzru, li nga si swi zrandzra.’ Muxulami a a swi tiva leswaku ndlela leyi mhunu a titwaka ha yone yi nga kavanyeta leswi a tiyimiseliki swone. Hi xikombiso, a a swi tiva leswaku van’wana va nga ha mu sindzrisa ku zrandzrana ni mhunu lweyi a kalaka a nga mu djuli. Nambi matitwela yake ma nga mu yentxa u nga yanakanyi hi ndlela ya wutlhazri. Hi ndlela leyo, Muxulami a tame a va ‘lihlampfu’.—Alisimu la Tinsimu 8:4, 10.
Xana ndlela leyi u yi vonaka ha yone mhaka ya ta lizrandzru ya fana ni ya Muxulami? Xana u tizrisa miyanakanyu yaku kumbe u yentxa leswi mbilu yaku yi ku byelaka swone? (Amapr. 2:10, 11) Minkama yin’wana, van’wana va nga ku kutxetela ku namorara na u nga si na tiyimisela kumbe u wongiwa hi ku navela kwaku. Hi xikombiso, loko u vona n’hwanyana ni djaha na va famba xikan’we va khomani mavoko, u titwa na u navela kuva na wene u va ni mhunu? A u ta pfumela ku namorara ni mhunu lweyi a kalaka a nga li wa wukhongoti byaku? N’hwanyana wa Muxulami a a swi tiva leswi a a fanela ku swi yentxa loko swi ta mhakeni ya ta ku zrandzra. Na wene u nga yentxa swoswo!
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 15/01/2015 p. 29 § 3
Xana Swa Koteka Ku Va Ni Lizrandzru Dzra Ntiyiso?
3 Dondzra ALisimu la Tinsimu 8:6. A mazritu lawa ma liki: ‘Langavi dzra Yahi’, lawa ma tizrisiwaka ku tlhamuxela lizrandzru, ma ni mintlhamuxelo yinyingi. A lizrandzru dzra ntiyiso i ‘langavi dzra Yahi’ leswi liki Yehovha hi yene musunguli wa lizrandzru ledzro. Yehovha a vumbe mhunu hi xifaniso xake na a ni wuswikoti bya ku va a zrandzra. (Gen. 1:26, 27) Nkama lowu Xikwembu Nkulukumba a nyikiki wanuna wa ku sungula nsati ku nga Evha, Adamu a hlaye mazritu ya ku xonga swinene. Handle ka ku ganaganeka, Evha a titwe na a hlawulekile ka Adamu, lweyi a a ‘hambiwe hi limbambu dzrake’. (Gen. 2:21-23) Leswi Yehovha a nyikiki vhanu a wuswikoti bya ku kombisa lizrandzru, swa koteka hakakunene leswaku wanuna ni wansati va tama va zrandzrana hi masiku.
24-30 KA NOVHEMBRU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI EZAYA 1-2
Ku Lavisela Loku Lava Bindzriwaka Hi Xidoho Va Nga Na Kone
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 14 § 8
Papayi Ni Vanake Lava Xandzrukiki
8 Ezaya a sungula dzrungula dzrake hi mazritu ya ku laya tiko dzra Yuda. ‘Uwi! Tiko dzra vadohi, a vhanu lava tizrwexiki vusomboloki, lixaka la vayentxi va leswa ku biha, vana lavamfani! Va fulazreli Yehovha, va sandzri Muhlawuleki wa Israyele, va tlheleli ntsrhaku.’ (Ezaya 1:4) Swiyentxo swa ku biha swi nga ha tlhantekelana swi za swi hamba ntsrhwalu wa ku bindzra. A masikwini ya Abrahamu, Yehovha a hlaye leswaku xidoho xa Sodoma ni Gomora a a li “xikulu ngopfu”. (Gen. 18:20) Hi lani ku fanaka, a xidoho xa Yuda a xi li xikulu, leswi yentxiki Ezaya a hlaya leswaku a tiko a dzri ‘tizrwexe vusomboloki’. Handle ka leswo, Ezaya a va vitane hi ‘lixaka la vayentxi va leswa ku biha, vana lavamfani’. Ina, a Vayuda a va fana ni vana va swiphunta. Vone va ‘tlhelele ntsrhaku’, kumbe, hi ku hlaya ka New Revised Standard Version, “va ve kule hi ku helela” ni Papayi wavu.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 28-29 §§ 15-17
‘Tanani Ke, Hi Kanelisana Timhaka’
15 Swoswi Yehovha a khanela hi ndlela ya lizrandzru ni ntwelawusiwana. ‘Tanani ke, hi kanelisana timhaka, ku hlaya Yehovha. Nambi swidoho swenu swi dzukile ku fana ni xivunguvungu, swi ta yentxa ntlhohe swanga hi xitsrhwatsrhwa: Nambi swi dzukile ku fana ni krimson, swi ta fana ni voya lebya ntlhohe.’ (Ezaya 1:18) A xizrambu lexi hambiwaka ka ndzrimana leyi hakanyingi xi twisisiwa hi ndlela leyi hoxekiki. Hi xikombiso, a wundzruluteli bya Bibele bya Vozes byi hlaya leswi: ‘Buyani hi kanelisana’, swi yentxa ingiki hi loko Yehovha ni Vaisrayele a swo vilela kuva ha wubidzri byavu va yentxa xa kukazri leswaku va tlhasela nkongometo wun’we. Kambe a swi hi ndlela leyo! Yehovha a a nge na nandzru nikutsrongo ngopfungopfu ka ndlela leyi a a dzri khoma ha yone tiko ledzriyani a dzri xandzrukile dzri tlhela dzri va ni wukanganyisi. (Det. 32:4, 5) A ndzrimana leyi a yi khaneli hi ku va va bulisana hi nkongometo wa kuva va tiva leswaku va yima ka mhaka yini. Kambe yi vulavula hi mbangu lowu ku thethiwaka ka wone timhaka akuva ku yentxiwa wululami. Swo fana ni loko Yehovha a tlhontlhe Vaisrayele akuva va kumeka a ku yavanyisiweni a tribunali.
16 Mhaka leyi yi tikomba ingiki ya txhavisanyana kambe Yehovha i Muyavanyisi lweyi a nga ni ntwelawusiwana nakone a lehisaka mbilu. A wuswikoti byake bya ku dzrivalela a byi fani ni bya mhunu. (Amaps. 86:5) Hi yene ntsena a nga sulaka swidoho leswi zukiki swa Israyele ‘swi yentxa ntlhohe swanga hi xitsrhwatsrhwa’. A ku na ku tikazrata ka mhunu, ntizro, switlhavelo kumbe swikhongoto leswi nga susaka xidoho. Ko va lidzrivalelo dzra Yehovha ntsena ledzri nga susaka xidoho. Xikwembu Nkulukumba a pfumelela kuva hi dzrivaleliwa swidoho swezru hi ku va hi tisola hi ku helela kumbe hi mbilu hinkwayu.
17 Ntiyiso lowu i wa lisima ngopfu swinene lakakuva Yehovha a va a wu phindhaphindha. A swidoho swa ku fana ni ‘krimson’ swi ta fana ni voya lebya ku basa, lebyimpswha, lebyi kalaka byi nga ntxhimisiwanga. Yehovha a djula kuva hi swi tiva leswaku hakakunene yene awa dzrivalela swidoho nambi leswikulu loko hi tisola. Lweyi swi mu kazratelaka ku kholwa leswaku a nga dzrivaleliwa, swi nga va swinene ku va a kambisisa xikombiso xa ku fana ni xa Manasi. Yene a hete malembe manyingi na a doha. Nambitanu, a tisolile nakone a dzrivaleliwile. (2 Makr. 33:9-16) Yehovha a navela leswaku hinkwezru hi swi tiva leswaku swa koteka ku va hi lulamisa swidoho swezru hi va hi dzrivaleliwa, ku patsra ni lava yentxiki swidoho leswikulu va ha ni nkama wa kuva va ya ka Yehovha va ya ‘kanelisana timhaka’.
Tindzralama Ta Moya
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 39-40 § 9
A Yindlu Ya Yehovha Yi Tlakukile
9 Namunhla, a vhanu va Xikwembu Nkulukumba a va gandzreli ka nhava ya xivizri leyi nga ni tempele dzra zribye. A tempele dzra Yehovha a Yerusalema dzri hohlotiwile hi masotxha ya Varoma hi 70 N.Y. Handle ka leswo, mupostola Pawulo a swi beke livaleni leswaku a tempele dzra Yerusalema ni tabernakela a swo fanekisela. A swi yimela ntiyiso lowukulu wa moya ku nga “tende dzra ntiyiso ledzri yimisiwiki hi Yehovha, ku nga li hi mhunu”. (Heb. 8:2) Tende ledzri dzra moya i lulamiselo dzra kuva hi kota ku tsrhindzrekela ka Yehovha hi ku mu gandzrela ni ku tiseketela hi xitlhavelo xa xitizrulo xa Yesu Kriste. (Heb. 9:2-10, 23) Hi ku fambisana ni leswo, ‘a nhava ya yindlu ya Yehovha’, leyi ku khaneliwaka hi yone ka Ezaya 2:2 yi fanekisela wugandzreli bya ku xwenga bya Yehovha a masikwini yezru. Lava khomelelaka ka wugandzreli bya ku xwenga a va tsrhami ka mbangu wun’we kambe va gandzrela Yehovha ka wugandzreli lebyi nga ni wumun’we.
1-7 KA DEZEMBRU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI EZAYA 3-5
Yehovha A A Ni Mfanelo Ya Ku Tama A Lavisela Leswaku Vhanu Vake Va Mu Hlonipha
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 73-74 §§ 3-5
Khombo Ka Nsimu Ya Mawuvha Ya Ku Kala Ku Dumbeka!
3 Swi nge na mhaka ni leswaku Ezaya a tlhamuxele xifaniso ka vayingiseti vake kumbe im-him, yene a swi kotile ku va yentxa va mu yingiseta. Kumbexana ntalu wavu a va wu tiva ntizro wa ku byala nsinya wa mawuvha nakone a ntlhamuxelo wa Ezaya wa khanya nakone i wunene. Ku fana ni vadzrimi va mawuvha va le masikwini yezru, a n’winyi wa nsimu ya mawuvha a nga byalanga tinyingi ta mawuvha kambe a byale mbewu ya ku “hlawuleka”, ‘muxaka wa kukazri wa vhinyu’, xinsinyana lexitsrongo kumbe xihluke xa nsinya wun’wana wa mawuvha. Nakone a byale a nsinya wa mawuvha “ka mbangu lowunene” lani a wu ta kota ku kula hi ndlela leyinene.
4 Swa kazrata ku yentxa nsinya wa mawuvha wu pswala. Ezaya a hlaya leswaku a n’winyi wa nsimu a a ta ‘susa lwangu ni ku hohlota makhumbi’ ku nga ntizro lowu a wu godolisana ni ku kazralisana! Swi nga yentxeka a tizrise mazribye lamakulu akuva a ‘yaka xihondzro’. A minkameni ya khale, a swihondzro swoleswo a swi tizrela kuva vazrindzri va tsrhama ka swone leswaku va vonelela masimu ni swihazri ka vayivi. A tlhele a yaka lihlampfu kumbe muru wa zribye kuva minsinya ya mawuvha mi kumeka ndzreni ka wone. (Eza. 5:5) Hakanyingi a ku yentxiwa leswo akuva va vhikela ku gilhika ka misava leyi bindzrulaka.
5 Hi kuva n’winyi wa nsimu ya mawuvha a tizre ngopfu akuva a sizrelela a minsinya yake ya mawuvha, a swi fanela ku va a yimela ku bindzrula. Hi ku va a yimele leswo, a yake mbangu wa ku hambela ka wone vhinyu. Kambe, xana a bindzrulile? Im-him, a minsinya liyani yi pswale mawuvha ya ku bava.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 76 §§ 8-9
Khombo Ka Nsimu Ya Mawuvha Ya Ku Kala Ku Dumbeka!
8 Ezaya a vitana Yehovha n’winyi wa nsimu ya mawuvha swanga ‘muzrandzriwa wake’. (Eza. 5:1) Ezaya a a ta va a hlaye leswaku Xikwembu Nkulukumba i muzrandzriwa wake hi kola ka leswi a a ni wuxaka bya le kusuhi na yene. (Dzringanisa na Yob 29:4; Amapsalma 25:14.) Nambitanu, ndlela leyi muprofeta a a zrandzra Xikwembu Nkulukumba ha yone a yi nga li ya ntxhumu loko yi pimanisiwa ni ndlela leyi a a zrandzra ‘wuvhinya’ ha yone, ku nga tiko ledzri a dzri ‘byaliki’.—Dzringanisa na Eksoda 15:17; Amapsalma 80:8, 9.
9 Yehovha a ‘byale’ vhanu vake a tikweni dzra Kanana nakone a va nyike milawu ni minkongomiso leyi a yi tizra swanga lihlampfu kumbe muru akuva va sizreleleka ka wukanganyisi bya matiko mambeni. (Eks. 19:5, 6; Amaps. 147:19, 20; Efe. 2:14) Lexi nyonxisaka ngopfu hi leswaku Yehovha a pfune tiko leswaku dzri va ni vayavanyisi, vaprista ni vaprofeta lava a va ta va wupfisa. (2 Tih. 17:13; Mal. 2:7; Mint. 13:20) Nkama lowu Vaisrayele a va hlaseliwa hi masotxha, Yehovha a a va nyika ndlela ya kuva va huluka. (Heb. 11:32, 33) Hi xivangelo lexi twalaka, Yehovha a vutise a ku: ‘I yini lexi ni kalaka ni nga xi yentxanga ka wuvhinya lebyi ni byi byaliki lexi mhunu a nga buyaka a xi yentxa?’
Sentinela 15/06/2006 p. 18 § 1
‘Pfuna Nvhinya Lowu.’
Ezaya a fananise ‘yindlu ya Israyele’ ni nsinya wa mawuvha lowu ha kutsrongokutsrongo a wu pswala ‘mawuvha ya ku bava’ kumbe ‘ya ku bola’. (Eza. 5:2, 7) A mawuvha ya nhova i matsrongo ngopfu swinene ku tlula lawa ma dzrimiwaka, a mawuvha ya nhova a ma na nyama mo va ni tinyingi ntsena. A ma nge hambi vhinyu nambi ku diwa. Lexi i xifaniso lexinene lexi yimelaka tiko dzra madukwa ledzri a mihandzru ya dzrone a ku li ku tlula nawu wa Yehovha a matsrhan’wini ya ku kombisa wululami. Lweyi a nga ni nandzru hi mihandzru leyi nga pfuniki ntxhumu a hi mubyali wa mawuvha. Yehovha a yentxe hinkwaswu akuva tiko dzri hlayiseka. Hi leswi yentxiki a vutisa leswi: ‘I yini lexi ni kalaka ni nga xi yentxanga ka wuvhinya lebyi ni byi byaliki lexi mhunu a nga buyaka a xi yentxa?’—Eza. 5:4, BX.
Sentinela 15/06/2006 p. 18 § 2
‘Pfuna Nvhinya Lowu.’
Swanga hi leswi a nsinya wa mawuvha wa Israyele wu kalaka wu nga bindzrulanga, Yehovha a byele tiko leswaku a a ta hohlota lihlampfu kumbe muru lowu a a wu yakile akuva a va sizrelela nakone a a nge he ti byala a nsinya wa mawuvha wa ku fanekisela nambi ku basisa nsimu. A ku nge he ti na mpfula nakone a nsimu a yi ta mila mabyanyi ni mitwa.—Eza. 5:5, 6.
Tindzralama Ta Moya
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 80 §§ 18-19
Khombo Ka Nsimu Ya Mawuvha Ya Ku Kala Ku Dumbeka!
18 A tiko hinkwadzru dzra Israyele wa khale a dzri li dzra Yehovha. Ndangu wun’wana ni wun’wana a wu ni pfindla ledzri wu dzri yamukeliki ka Xikwembu Nkulukumba, a pfindla ledzri a va ta dzri volekisa kambe a va nga fanelanga va dzri xavisa hi ku ‘helela’. (Lev. 25:23) Nawu lowu a wu sivela wukanganyisi bya kuva mhunu a lawula miyaku yinyingi na a li wuswake. Nawu lowu a wu tlhela wu sivela mindangu akuva yi nga vi wusiwanini. Nambitanu vhanu van’wana a Yuda a va tlula milawu ya Xikwembu Nkulukumba mayelanu ni ku lawula mimbangu hi kola ka makwanga yavu. Mikiya a tsrale leswi: “Loko va djula masimu, vo ma teka; loko va navela yindlu, vo yi teka; va tizrisa wukanganyisi akuva va teka yindlu ya mhunu mun’wana, ni kuva va teka pfindla dzrake.” (Mik. 2:2) Kambe Amaproverbia 20:21 yi hi byela leswi: ‘A pfindla ledzri kumiwaka hi ku hatla ku sunguleni, dzri nga ka dzri nga katekisiwi a ku heteleleni.’
19 Yehovha a dumbise ku sivela lava va makwanga ka mabindzru yavu ya wukanganyisi. A tiyindlu leti va ti tekiki a ti ta ndzruluka ‘mazrumbi’. A mimbangu leyi va nga yi navela a yi nge he ti bindzrula hi lani a yi bindzrula ha kone khale. A swi hlayiwi hi ku kongoma leswaku a xizruku lexi a xi ta hetiseka hi ndlela yini kumbe siku muni. Swi nga yentxeka ku hlayiwa leswi a swi ta humelela a nkameni lowu taka loko va le wukazraweni a Babilona.—Eza. 27:10.
8-14 KA DEZEMBRU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI EZAYA 6-8
‘Hi Mine Lwe; Zruma Mine.’
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 94-95 §§ 13-14
Yehovha Xikwembu Nkulukumba A Le Tempeleni Dzrake Dzra Ku Xwenga
13 A hi yingiseteni kun’we na Ezaya. ‘Kutani ndzri yingela zritu dzra Yehovha dzri ku: ‘Ndzri ta zruma mani, hi ta fambela hi mani xana?’ Ndzri ku: ‘Hi mine lwe; zruma mine.’ (Ezaya 6:8) A xivutiso xa Yehovha a xi swi beka livaleni leswaku a xi djula nhlamulo ya Ezaya hikusa a ku na muprofeta mun’wana lweyi a a humelela a xivonweni. A xizrambu lexi a ku li xitiyisekiso xa leswaku Ezaya a a ta va muzrumiwa wa Yehovha. Kambe ha yini Yehovha a vutise leswaku ‘hi ta fambela hi mani xana’? Hi kuva a txintxe xiga lexi liki ‘ndzri’ xi va ‘hi’ swi komba leswaku Yehovha a a patsra vhanu lava tlulaka mun’we handle kwake. A a hlaya na mani? Xana a ku nga li N’wanake wa mun’we lweyi hi ku famba ka nkama a viki Yesu Kriste? Nakunene, a ve n’wana yelweyi wa mun’we a mu byeliki leswaku “a hi hambi mhunu a xifanisweni xezru”. (Gen. 1:26; Amapr. 8:30, 31) Ina, a N’wana lweyi a pswaliwiki a li wuswake wa Yehovha a a li tlhelweni kwake a matilweni.—Yoh. 1:14.
14 Swi nge na mhaka leswaku a xiyavelo a a ta va xini, Ezaya a nga ganaganekanga ku hlamula! E vhela a ku: ‘Hi mine lwe; zruma mine.’ A nga zanga a vutisa leswaku a a ta buyeliwa ha yini hi ku yamukela xiyavelo lexo. Moya lowu Ezaya a a li na wone wa ku tinyiketela i xikombiso lexinene ka malandzra ya Xikwembu Nkulukumba namunhla, lawa ma nga ni xiyavelo xa ku zrezra ‘madzrungula lamanene ya Mfumu a misaveni hinkwayu’. (Mat. 24:14) Ku fana na Ezaya, malandzra lawa ya Yehovha ma tama ma dumbeka ka ntizro wa ku nyikela “wumboni ka matiko hinkwawu” nambileswi minkama yimbeni vhanu va kalaka va nga dzri yamukeli ha hombe dzrungula dzravu kambe va tama va ya mahlweni hi ku tiva leswaku a xiyavelo xavu xi pfa hi ka Yehovha.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 95-96 §§ 15-16
Yehovha Xikwembu Nkulukumba A Le Tempeleni Dzrake Dzra Ku Xwenga
15 Hi ku landzrela, Yehovha a tlhamuxele leswi Ezaya a fanelaka ku swi hlaya ni ndlela leyi vhanu a va ta yangula ha yone. Yehovha a te: ‘Famba u ya byela vhanu lava, u ku: Hi ku yingela n’wi ta yingela, kambe n’wi nga ka n’wi nga yingelisisi; Hi ku vona n’wi ta vona, kambe n’wi nga ka n’wi nga vonisisi. Nonon’hwisa timbilu ta tiko ledzri, u siva ni tindleve tavu, u fukumeta mahlu yavu, suka va vona hi mahlu, va yingela hi tindleve, va yingelisisa hi timbilu, va tlhela va ndzruluka, va holisiwa.’ (Ezaya 6:9, 10) Xana leswo swi tlhamuxela leswaku Ezaya a a fanela ku vulavula hi ndlela ya xiphatlu, a nga tizrisi mazritu lamanene, a yentxa leswaku Vayuda va va kule na Yehovha? Nikutsrongo! Hikusa a vhanu lava a a hanya na vone nakone a va li va tiko dzrin’we. Kambe mazritu ya Yehovha ma kombisa ndlela leyi vhanu a va ta yangula ha yone ka dzrungula dzrake nambiloko Ezaya a hetisisa xiyavelo xake hi ku dumbeka.
16 A xihoxo a xi li xa tiko. Ezaya a a ta va byela “hi ku phindhaphindha” kambe a va nge ti pfumela a dzrungula dzrake nambi ku dzri twisisa a va nge ti dzri twisisa. Ntalu wavu a va ni nkanu nakone a va nga yingiseti, a va tiyentxa ingiki a va voni nakone va fe tindleve. Hi kuva a va byela hi ku phindhaphindha, Ezaya a a ta va a pfumelela leswaku ‘tiko ledzri’ dzri kombisa leswaku a dzri djuli ku twisisa. Leswo a swi ta kombisa leswaku a va pfala miyanakanyu yavu ni timbilu tavu akuva va nga yingeli zritu dzra Ezaya ledzri hi ku kongoma a ku li zritu dzra Xikwembu Nkulukumba. Swa fana ni leswi vanyingi va swi yentxaka namunhla. Yanakanya hi nhlayu ya vhanu lava yalaka ku yingiseta loko Timboni ta Yehovha ti va zrezrela madzrungula lamanene ya Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba, lowu nga kusuhi swinene.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 99-100 § 23
Yehovha Xikwembu Nkulukumba A Le Tempeleni Dzrake Dzra Ku Xwenga
23 Hi ku tsrhaha mazritu ya Ezaya, Yesu a a kombisa leswaku wuprofeta lebyo a byi hetiseka a masikwini yake. A langutela dzra vhanu va tiko ledzri a dzri fana ni dzra Vayuda va le masikwini ya Ezaya. Va tiyentxe ingiki a va voni nakone va fe tindleve akuva va nga dzri yingiseti dzrungula, xileswo hi lani ku fanaka na vone va helisiwile. (Mat. 23:35-38; 24:1, 2) Leswo swi yentxeke loko masotxha ya Varoma lawa a ma zrangeliwa hi Tito ma hlasele a Yerusalema hi 70 N.Y. nakone va hohlote a doropa ni tempele. Kambe van’wana a va yingisete Yesu nakone va ve vadondzrisiwa vake. Yesu a va hlaye lava ‘nyonxiki’. (Mat. 13:16-23, 51) Yesu a a va byele leswaku loko va vona doropa dzra “Yerusalema na dzri tsrandzreliwi hi masotxha” a va fanela va ‘tsrutsrumela a tinhaveni’. (Luk. 21:20-22) Xileswo, a ‘lixaka la ku xwenga’ ledzri kombisiki lipfumelo ka tiko dzra moya ku nga “Israyele wa Xikwembu Nkulukumba”, dzri huluxiwile.—Gal. 6:16.
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 01/12/2006 p. 9 § 4
Nkatsrakanyu Wa Buku Dzra Ezaya—I
7:3, 4—Ha yini Yehovha a tsretsrelele ni ku huluxa Hosi Akazi lweyi a a yentxa mintxhumu ya ku biha? A tihosi ta Siriya ni ta Israyele ti kunguhate ku susela wuhosi Akazi lweyi a a li hosi ya le Yuda akuva ti beka mufumi lweyi a a ta lawuliwa ha tone, ku nga n’wana wa Tabeyeli, lweyi a a nga li wa lixaka dzra Davhida. Xiyentxo lexo xa ku biha a xi ta yentxa leswaku ku yimisiwa ku hetiseka ka xipfumelelanu xa Mfumu lexi Yehovha a xi hambiki na Davhida. Yehovha a huluxe Akazi akuva a hlayisa lixaka ledzri a dzri ta yentxa leswaku ku ta ‘Hosi ya ku zrula’.—Eza. 9:6.
15-21 KA DEZEMBRU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI EZAYA 9-10
“Livaningu Ledzrikulu” Ledzri Profetiwiki
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 125-126 §§ 16-17
Xidumbiso Xa Hosana Ya Ku Zrula
16 Ina, leswi hlayiwiki hi muprofeta Ezaya a “minkameni leyi khalutiki” swi hetiseke ka wutizreli bya Kriste lani misaveni. Na a ha li lani misaveni, Yesu a hete nkama wunyingi a Galeliya. A sungule ntizro wake a Galileya lani a hlayiki leswi: “A Mfumu wa matilo wu le kusuhi.” (Mat. 4:17) A beke wukaneli byake lebyi tiviwaka ngopfu swanga Dondzro ya le Nhaveni a Galeliya, a hlawule vapostola vake, a yentxa hlolana dzrake dzra ku sungula nakone a humelele ka kolomu ka 500 wa valandzreli vake ntsrhaku ka loko a pfuxiwile. (Mat. 5:1–7:27; 28:16-20; Mar. 3:13, 14; Yoh. 2:8-11; 1 Kor. 15:6) Hi ku hlonipha a “tiko dzra Zebuloni ni tiko dzra Naftali”, Yesu a hetisise a wuprofeta bya Ezaya. A wutizrelini byake, Yesu a nga bekanga swipimelo ka vhanu va le Galileya. Hi kuva a zrezre madzrungula lamanene a tikweni hinkwadzru, Yesu a yentxe leswaku ku hloniphiwa a tiko hinkwadzru dzra Israyele ku patsra ni dzra Yuda.
17 Kambe i yini leswi Matewu a a djula ku hlaya swone loko a ku “livaningu ledzrikulu” a Galileya? Mazritu lawa a ve man’we ka lawa ma tsrhahiwiki ka wuprofeta bya Ezaya lweyi a tsrhaliki a ku: ‘A tiko ledzri faka dzri famba munyameni dzri vonile ku vonekisa lokukulu. Lava afaka va yakile tikweni dzra ntsrhuti wa lifu, a ku vonekisa ka vaninga henhla kwavu.’ (Ezaya 9:2) A dzaneni dzra ku sungula N.Y. a wukhongoti bya madzrimi a byi fihla livaningu dzra ntiyiso. A vazrangeli va wukhongoti bya Xiyuda a va kulisa timhaka hi kuva va landzrelela swihena swavu swa wukhongoti lakakuva va ‘yentxa zritu dzra Xikwembu Nkulukumba dzri nga ha pfuni ntxhumu’. (Mat. 15:6) Vhanu lava titsrongohataka a va xanisiwa nakone a va kutxiwa ku va va landzrela “vakongomisi lava fiki matihlo”. (Mat. 23:2-4, 16) Loko Yesu kumbe Mesiya a te lani misaveni, a pfule matihlo ya vhanu vanyingi lava titsrongohataka hi ndlela leyi hlamalisaka. (Yoh. 1:9, 12) A ntizro wa Yesu lani misaveni ni matovoko lawa ma tisiwiki hi kola ka ku tikazrata kwake, swi tlhamuxeliwe swanga “livaningo ledzrikulu” ka wuprofeta bya Ezaya.—Yoh. 8:12.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 126-128 §§ 18-19
Xidumbiso Xa Hosana Ya Ku Zrula
18 Lava yamukeliki livaningu a va ni swivangelo swinyingi swa kuva va nyonxa. Ezaya a ya mahlweni a ku: ‘U yandzrisile tiko, u yengetelile ku nyonxa ka dzrone. Va tsrhavile mahlweni kwaku swanga hi lava tsrhavaka a ku tsrhoveleni, swanga hi lava tsrhavaka a ku yavelaneni ka mhandzru.’ (Ezaya 9:3) A mabindzru lawa ma nga va kone ka ku zrezra ka Yesu ni valandzreli vake, i ya leswaku vhanu va timbilu letinene va kombise ku nyonxela lokukulu ka ku djula ku gandzrela Yehovha hi moya ni ntiyiso. (Yoh. 4:24) Na ku nge si na khaluta mune wa malembe, vhanu vanyingi va pfumele ku va vakriste. 3.000 wa vhanu va babatisiwile hi Pentekoxta dzra 33 N.Y. Ntsrhaku ka nkamanyana, “nhlayu ya vavanuna a yi tlhasa kolomu ka 5.000”. (Mint. 2:41; 4:4) Nkama lowu vadondzrisiwa a va ya va kombekisa livaningu hi nkhinkhi, ‘a nhlayu ya vadondzrisiwa yi ye yi yengeseleka ngopfu swinene a Yerusalema ni leswaku xitsrhungu xa xikulu xa vaprista xi ndzruluke vapfumeli’.—Mint. 6:7.
19 Ku fana ni lava va nyonxaka hi ntsrhovelo lowukulu kumbe lava nyonxaka hi ku kuma ntxhumu wa lisisma ntsrhaku ka loko va hlule yimpi ya kukazri, na vone valandzreli va Yesu va nyonxa hi ku yengeteleka ka vadondzrisiwa. (Mint. 2:46, 47) Hi ku famba ka nkama, Yehovha a yentxe leswaku a livaningu dzri phatima a xikazri ka matiko. (Mint. 14:27) Xileswo, vhanu va tinxakanxaka va nyonxa hi leswi va pfulekeliwiki hi ndlela ya ku tsrhindzrekela ka Yehovha.—Mint. 13:48.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 128-129 §§ 20-21
Xidumbiso Xa Hosana Ya Ku Zrula
20 Leswi Mesiya a swi yentxiki swi tama swi va kone hi lani a mazritu lawa ma landzrelaka ya Ezaya ma swi kombisaka ha kone, wone ma li: ‘Hikusa a mpinga lowu afaka ndzri wu zrwala, ni nkhavi (lowu afaka wu pshwita) makatla ya dzrone, ni nhonga ya muxanisi wa dzrone, u swi tsrhovile ku fana ni le sikwini dzra Midian.’ (Ezaya 9:4) Masiku ntsrhaku na Ezaya a nga si va kone, a Vamidiyani ni Vamowabu va kunguhate ku va va yentxa Vaisrayele va doha. (Tinhl. 25:1-9, 14-18; 31:15, 16) Hi ku famba ka nkama, ku dzringana 7 wa malembe a Vamidiyani va xanise Vaisrayele hi ku va hlasela, ku teka miti yavu ni masimu yavu. (Vaya. 6:1-6) Kambe Yehovha hi ku tizrisa nandzra wake Gidiyoni a hlule Vamidiyani. Ntsrhaku ka ‘siku ledzri dzra Vamidiyani’ a ku na lexi kombisaka leswaku vhanu va Yehovha va tlhele va xanisiwa hi Vamidiyani. (Vaya. 6:7-16; 8:28) A nkameni lowu taka, Yesu Kriste kumbe Gidiyoni lwenkulu a ta helisa valala hinkwavu lava namunhla va lwaka ni vhanu va Yehovha. (Mpful. 17:14; 19:11-21) Kutani, ‘ku fana ni le masikwini ya Vamidiyani’, hi kola ka ntamu wa Yehovha ku ta va ni ku hlula loku heleliki loku tsrhamaka hi masiku ku nga li hi ntamu wa vhanu. (Vaya. 7:2-22) A vhanu va Yehovha a va nge he tlheli va xanisiwa!
21 A ntamu wa Xikwembu Nkulukumba a wu kombisiwi hi tiyimpi. Yesu lweyi a pfuxiwiki i Hosana ya ku zrula nakone a ta tisa ku zrula loku nga helikiki hi ku va a helisa valala vake. Swoswi Ezaya a vulavula hi switizro swa ku lwa hi swone yimpi leswi taka helisiwa hi ku helela hi ndzrilo: ‘Hikusa swifambu hinkwaswu swa lwa kandzretelaka hi pongwe ni swiyambalu leswi tsraniki a ngatini, swi ta va swa ku hisiwa, swa ku tsrhivela ndzrilo ha swone.’ (Ezaya 9:5) A ku nge he txhuki ku twala swigingi swa musotxha lweyi a nga ku marxareni. A ku nge he ti voniwa timpahla leti taliki hi ngati ya lava lwaka yimpi. A ku nge he ti va ni tiyimpi!—Amaps. 46:9.
Tindzralama Ta Moya
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 130 §§ 23-24
Xidumbiso Xa Hosana Ya Ku Zrula
23 A mutsratsriyi hi lweyi a nyikelaka switsratsriyo kumbe lweyi a nyikelaka xilayu. Loko a ha li lani misaveni, Yesu Kriste a nyikele switsratsriyo leswi hlamalisaka. A Bibeleni hi kuma leswaku ‘a switsrhungu a swi hlamalisiwa hi madondzrisela yake’. (Mat. 7:28) Yesu i mutsrasriyi lweyi a nga ni wutlhazri, a ni ntwelawusiwana nakone ndlela leyi a wu twisisaka tumbuluku wa vhanu ha yone wu hlamalisa swinene. Ndlela leyi a a va laya ha yone a ku nga li ya ku va xanisa kumbe ku va khatisa. Minkama yinyingi a a va kutxa ni ku va laya hi ndlela ya lizrandzru. A switsratsriyu swa Yesu swa hlamalisa hikusa minkama hinkwayu i swa wutlhazri, swi hetisekile nakone minkama hinkwayu swi lulamile. Loko swi landzriwa swi yisa a wuton’wini lebyi nga helikiki.—Yoh. 6:68.
24 A switsratsriyo swa Yesu a swi nga humi ka miyanakanyu yake ya wutlhazri. Handle ka leswo, yene a te: “Leswi ni swi dondzrisaka a hi swanga, kambe i swa lweyi a ni zrumiki.” (Yoh. 7:16) Ku fana ni leswi a swi li xiswone ka Solomoni, Yehovha Xikwembu Nkulukumba a a li xihlovo xa wutivi ka Yesu. (1 Tih. 3:7-14; Mat. 12:42) A xikombiso xa Yesu xi fanela ku kutxa a vadondzrisi ni vanyikeli va swilayu a mabandleni ya wukriste akuva minkama hinkwayu leswi va swi dondzrisaka swi seketeliwa a Zritwini dzra Xikwembu Nkulukumba.—Amapr. 21:30.
22-28 KA DEZEMBRU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI EZAYA 11-13
I Yini Leswi Bibele Dzri Swi Hlayiki Mayelanu Na Mesiya Lweyi A A Ta?
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 159 §§ 4-5
Ku Huluxiwa Ni Ku Nyonxa A Hansi Ka Mfumu Wa Mesiya
4 Hi madzana ya malembe na Ezaya a nga si na pswaliwa, Vaheberu van’wana lava vatsraliki Bibele va profete ku ta ka Mesiya, Muzrangeli wa ntiyiso lweyi Yehovha a a ta mu zrumela a Israyele. (Gen. 49:10; Det. 18:18; Amaps. 118:22, 26) Swoswi Yehovha a nyikela wutsrhokotsrhoko hi ku tizrisa Ezaya, lweyi a tsraliki a ku: ‘Ku ta huma likambu a nsinyeni ya Yixai, ni le mitsrwini ya yone ku ta huma xihluke xi beleka mihandzru.’ (Ezaya 11:1; dzringanisa ni Amapsalma 132:11.) A mazritu lawa ma liki ‘likambu’ ni ‘xihluke’ ma kombisa leswaku Mesiya a a ta va wa lixaka dzra Yese hi kola ka Davhida nʼwana Yese lweyi a totiwiki hi mafuzra akuva a va hosi ya Israyele. (1 Sam. 16:13; Yer. 23:5; Mpful. 22:16) Loko ku tlhasa Mesiya lweyi a dumbisiwiki, a ‘swihluke’ swa yindlu ya Davhida a swi ta pswala mihandzru leyinene.
5 Yesu i Mesiya lweyi a dumbisiwiki. Matewu, mutsrali wa Evhangeli ledzri vitaniwaka hi vito dzrake a khumbe mazritu ya Ezaya 11:1 hi ku hlaya leswaku kuva Yesu a vitaniwa “Munazareta” swi hetisisa mazritu ya vaprofeta. Hi kuva a kulisiwe a doropeni dzra Nazareta, Yesu a a vitaniwa Munazareta, vito ledzri yelanaka ni zritu dzra Xiheberu ledzri tizrisiwaka ka Ezaya 11:1 ledzri liki ‘xihluke’.—Mat. 2:23, vona ni ntlhamuxelo wa le hansi; Luk. 2:39, 40.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 159-160 § 6
Ku Huluxiwa Ni Ku Nyonxa A Hansi Ka Mfumu Wa Mesiya
6 Mesiya a a ta va Hosi ya matsrhamela muni? Xana a a ta fana ni Muasiriya wa tihanyi ni nkanu lweyi a helisiki mfumu wa n’walungu wa tinxaka ta 10 ta Israyele? Nikutsrongo. Ezaya a hlaya leswi mayelanu na Mesiya: ‘A moya wa Yehovha wu ta tsrhama a henhla kwakwe, moya wa vutlhazri ni wa ku yanakanya, moya wa ku tlhavukanyisa ni wa ntamu, moya wa ku tiva ni wa ku txhava Yehovha. A ta nyonxela ku txhava Yehovha.’ (Eza. 11:2, 3a) Mesiya a a ta totiwa, ku nga li hi mafuzra kambe hi moya wa ku xwenga wa Xikwembu Nkulukumba. Leswo swi yentxeke ka babatiso dzra Yesu loko Yohane lweyi wa Mubabatisi a vona moya wa ku xwenga wa Xikwembu Nkulukumba wu xika henhla ka Yesu na wu ni xivumbeko xa tuva. (Luk. 3:22) Moya wa Yehovha ‘wu xikele henhla ka Yesu’ nakone yene a kombise leswaku a a li na wone moya lowu hi ku yentxa mintxhumu hi wutlhazri, ku twisisa, ku yingiseta, ntamu ni wutivi. Xongani ka matsrhamela lawa, lawa ma djulekaka ka mufumi!
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 160 § 8
Ku Huluxiwa Ni Ku Nyonxa A Hansi Ka Mfumu Wa Mesiya
8 Xana Mesiya a a ta kombisa ku txhava Yehovha hi ndlela yini? I ntiyiso leswaku Yesu a a nga ti txhava leswaku Yehovha a a ta mu yavanyisa. A matsrhan’wini ya leswo, Mesiya a a ta mu hlonipha Xikwembu Nkulukumba, ku nga ndlela leyinene ya ku mu txhava. Ku fana na Yesu, a mhunu lweyi a txhavaka Xikwembu Nkulukumba minkama hinkwayu a “yentxa leswi mu nyonxisaka”. (Yoh. 8:29) Yesu a hi dondzrisa hi mazritu ni hi xikombiso xake leswaku a ku na lexi nyonxisaka ku tlula ku hanyela ku nyonxisa Yehovha siku ni siku.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 160-161 § 9
Ku Huluxiwa Ni Ku Nyonxa A Hansi Ka Mfumu Wa Mesiya
9 Ezaya a profete matsrhamela man’wana mayelanu na Mesiya. Yene a te: ‘A nga ka a nga yavanyisi hi leswi mahlu yakwe ma swi vonaka; a nga ka a nga tsremi hi laha a yingeliki ha kone hi tindleve takwe.’ (Eza. 11:3b) Loko a swo djula kuva u ya thethisiwa a tribunali, a u nga ti nyonxela ku thethisiwa hi muyavanyisi wa ku fana ni lweyi? Swanga muyavanyisi wa vhanu hinkwavu, Mesiya a nga kutxeteliwi hi wumboni bya madzrimi, hi maqhinga lawa ma tizrisiwaka hi vativi va nawu, hi dzrungula ledzri kalaka dzri nga li ntiyiso, hi mavalivali kumbe hi mintxhumu ya ku kala ndlela ya ku fana ni wukosi. A vona wukanganyisi hinkwabyu a tlhela a vona mhunu wa le “mbilwini” kumbe mhunu wa xihundla. (1 Pet. 3:4) Xikombiso lexikulu xa Yesu xa pfuna ka hinkwavu lava tizraka swanga vayavanyisi a bandleni dzra wukriste.—1 Kor. 6:1-4.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 161 § 11
Ku Huluxiwa Ni Ku Nyonxa A Hansi Ka Mfumu Wa Mesiya
11 Loko valandzreli va Yesu va djula ku layiwa, Yesu a a va laya hi ndlela leyi a yi va buyelisa. Lexi i xikombiso lexinene ngopfu ka vakulu a bandleni. Hi tlhelo dzrimbeni lava yentxaka mintizro ya ku biha va yimela wuyavanyisi lebyi vavisaka. Loko Xikwembu Nkulukumba a lulamisa xiyimu lexi xa misava, Mesiya a ta “helisa matiko” hi wulawuli byake hi ku hlaya ku helisiwa ka hinkwavu lava yentxaka swa ku biha. (Amaps. 2:9; dzringanisa ni Mpfuletelo 19:15.) Hi wugamu, vhanu lava yentxaka leswaku ku nga vi na ku zrula lani misaveni va nga ha ti va kone. (Amaps. 37:10, 11) Yesu lweyi a tikhameke masenge hi ku lulama ni ku dumbeka, a ni ntamu wa ku yentxa leswo.—Amaps. 45:3-7.
Tindzralama Ta Moya
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 165-166 §§ 16-18
Ku Huluxiwa Ni Ku Nyonxa A Hansi Ka Mfumu Wa Mesiya
16 A ku hlaseliwa ka ku sungula ka wugandzreli bya ku xwenga ku sungule a xizrambeni xa le Edeni loko Sathana a kanganyise Adamu na Evha akuva va xandzrukela Yehovha. Ku ta ta tlhasa ni namunhla Sathana a nga si na wu tsrhika kongometo wake wa ku yentxa leswaku vhanu vanyingi va fulazrela Xikwembu Nkulukumba. Kambe ni siku ni dzrin’we Yehovha a nge pfuki a pfumelela ku va ku helisiwa wugandzreli byaku xwenga a misaveni. A vito dzrake dzra patsreka nakone yene a ni mhaka ni lava va mu tizrelaka. Xileswo hi ku tizrisa Ezaya, Yehovha a dumbisa leswi: ‘A sikwini ledzro ku ta humelela leswaku mutsru wa Yixai, wu ku wu yimiseliwa matiko swanga mudjeka, matiko ma ta mu djula; kutani a mbangu wakwe wa ku wisa wu ta va lowa ku twala.’ (Ezaya 11:10) Hi 537 N.N.Y. Yerusalema doropa ledzri Davhida a a dzri ndzrulute xifundzra xa tiko, dzri tizre swanga mfungu lowu a wu vitana Vayuda lava saliki na va hangalakile leswaku va tlhelela akuva va ta pfuxeta tempele.
17 Nambitanu, a wuprofeta byi kombetela swa ku tlula leswo. Hi lani hi swi voniki ha kone, byone byi kombetela ka mfumu wa Mesiya, Muzrangeli lwenene wa vhanu va matiko hinkwavu. Mupostola Pawulo a khanele hi wuprofeta lebyi nga ka Ezaya 11:10 akuva a kombisa leswaku a masikwini yake a vhanu va matiko hinkwawu a va ta va ni wumbangu a bandleni dzra wukriste. Loko a tsraha a wundzruluteli bya ndzrimana leyi hi ku ya hi Septuaginta, yene a tsrale a ku: “Ezaya a tlhela a ku: ‘Ku ta va ni limitsru dzra Yese, ku nga lweyi a taka humelela akuva a fuma matiko; nakone a matiko ma ta mu dumba.’” (Rom. 15:12) Handle ka leswo, a wuprofeta byi yandlaleke ku ta ta tlhasa a masikwini yezru, loko vhanu va matiko hinkwawu va kombisa Yehovha lizrandzru hi ku pfunisa vamakwavu va Mesiya lava totiwiki.—Eza. 61:5-9; Mat. 25:31-40.
18 Loko byi hetiseka a masikwini yezru, ‘a siku ledzriyani’ ledzri hlayiwiki ha Ezaya dzri sungule loko Mesiya a bekiwe swanga Hosi ya Mfumu wa Xikwembu Nkulukumba wa le tilweni hi 1914. (Luk. 21:10; 2 Tim. 3:1-5; Mpful. 12:10) Ku sukela kolanu, Yesu a tizra swanga mfungu wa ku kongoma, “mbangu wa ku tsrutsrumela ka wone” ka Israyele wa moya ni le ka vhanu va matiko hinkwawu, lava yimelaka mfumu wa wululami. A hansi ka kongomiso wa Mesiya, a madzrungula lamanene ya Mfumu ma zrezriwa a misaveni hinkwawu hi lani Yesu a profetiki ha kone. (Mat. 24:14; Mar. 13:10) A madzrungula lamanene ma ni ntamu swinene. “Xitsrhungu lexikulu lexi a ku nga na mhunu lweyi a a kota ku xi konta, a xi huma ka matiko hinkwawu”, vhanu vanyingi va tipatsre na Mesiya ni van’wana lava va totiwiki ka wugandzreli bya ku xwenga. (Mpful. 7:9) Nkama lowu vhanu vanyingi lavampshwa va tipatsraka ni vatotiwa ka “yindlu ya swikhongoto”, va yengesela lidzrumu ka mbangu wa ku wisa ka Mesiya ka tempele ledzrikulu dzra moya dzra Xikwembu Nkulukumba.—Eza. 56:7; Hag. 2:7.
29 KA DEZEMBRU–4 KA JANERU
WUKOSI BYI NGA BIBELENI EZAYA 14-16
Valala Va Vhanu Va Xikwembu Nkulukumba Va Ta Khatisiwa
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 180-181 § 16
Yehovha A Tsrongohata Doropa Dzra Ku Tikulisa
16 Hi 539 N.N.Y leswo a swi yentxekanga hi ku kahlula. Kutani, swoswi swi le livaleni leswaku hinkwaswu leswi Ezaya a swi profetiki mayelanu na Babilona swi hetisekile. Mun’we wa mutlhamuxeli wa Bibele a li: Babilona “swoswi, ni le malembeni ya madzana lawa ma khalutiki, i xikombiso xa mbangu wa ku hlotiwa lokukulu nakone i nhulu ya mazrumbi”. A tlhela a yengesela a ku: “A swi koteki ku langusa mbangu lowu u nga dzrimuki ku hetiseka ka wuprofeta bya Ezaya na Yeremiya.” Nakunene, a ku na mhunu ni mun’we a masikwini ya Ezaya lweyi a a ta kota ku profeta ku helisiwa ka Babilona. Phela, a ku helisiwa ka Babilona mahlweni ka Vameda ni Vapersa ku yentxeke kolomu ka 200 wa malembe ntsrhaku ka loko Ezaya a tsrale buku ledzri vitaniwaka hi vito dzrake. A ku helisiwa kwake ka wugamu ku yentxeke loko ku khalute madzana ya malembe. Xana leswo a swi dzri tiyisi lipfumelo dzraku ka Bibele swanga Zritu dzra Xikwembu Nkulukumbu ledzri huhuteliwiki? (2 Tim. 3:16) Handle ka leswo, leswi Yehovha a hetisisiki wuprofeta byake a minkameni leyi khalutiki, hi nga va ni ku dumba loku heleliki ka leswaku a wuprofeta hinkwabyu bya Bibele lebyi kalaka byi nge si na hetiseka hi nkama wa kone byi ta hetiseka.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 pp. 184-185 § 24
Yehovha A Tsrongohata Doropa Dzra Ku Tikulisa
24 A Bibeleni, a tihosi ta lixaka dzra Davhida ti fanisiwa ni tinyeleti. (Tinhl. 24:17) Loko hi sungula ha Davhida a “tinyeleti” letiyani ti fume a Nhaveni ya Siyoni. Ntsrhaku ka loko Solomoni a yake tempele a Yerusalema, a vito ledzri liki Siyoni dzri sungule ku tizriseliwa ku vitana doropa hinkwadzru. Hi ku ya hi ntwananu wa nawu, a Vaisrayele hinkwavu va xinuna a va sindzriseka ku yendzra va ya Siyoni kazrazru hi lembe. Xileswo, ku ndzruluke “nhava ya ku tlhanganela ka yone”. Hi ku tiyimisela ku susa ni ku helisa tihosi ta le Yuda ka nhava liyani, Nebukadnetsara a a djula ku tibeka henhla ka “tinyeleti” letiyani. Nebukadnetsara a a nga yisi lidzrumu ka Yehovha hi kola ka leswi a ti hluliki. A matsrhan’wini ya leswo, yene a tibeke mbangwini wa Yehovha hi ku tikulisa.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 189 § 1
Xilayu Xa Yehovha A Henhla Ka Matiko
YEHOVHA a a ta tizrisa matiko akuva a laya vhanu vake hi kola ka wubihi byavu. Nambitanu, Yehovha a a nge ti ma dzrivalela matiko lawa hi kola ka wubihi bya wone, ku tikulisa ni ku nyenya wugandzreli bya ntiyiso. Xileswo, a huhutele Ezaya na ka ha li nkama ku va a tsrala mayelanu ni ku ‘helisiwa ka Babilona’. (Eza. 13:1) Kutani, Babilona a a li muti lowu a wu ta helisiwa hi ku famba ka nkama. A masikwini ya Ezaya, a tiko dzra Siriya a dzri xanisa vhanu lava Xikwembu Nkulukumba a a hambe ntwananu na vone. A tiko dzra Siriya dzri helise mfumu wa n’walungu wa Israyele nakone dzri hohlotele mimbangu yinyingi ya Yuda. Kambe a ku hlula ka tiko dzra Siriya a ku ta va ni wugamu. Ezaya a tsrale leswi. ‘Yehovha wa makhandzra a fungile, a ku: Kunene leswi ndzri swi pimisiki swi ta yentxeka, ni leswi ndzri swi yanakanyiki swi ta humelela . . . leswaku ndzri ta tsrhova Vaasiriya a tikweni dzranga, ndzri va kandzretela hi minkondzro a tinhaveni tanga. Ku va laha va taka ntsrhunxiwa a mpingeni wakwe, ni ntsrhwalu wakwe wu ta susiwa a makatleni yavu.’ (Ezaya 14:24, 25) Ntsrhakunyana na Ezaya a profete mazritu lawa, leswi a tiko dzra Siriya a dzri djula ku swi yentxa hi Yuda a swi kotekanga.
Vuprofeta Bya Esaya vol-1 p. 194 § 12
Xilayu Xa Yehovha A Henhla Ka Matiko
12 Xana wuprofeta lebyi byi ta hetiseka siku muni? Ku nga li khale. ‘Hi dzrone zritu ledzri Yehovha a nga dzri hlaya khale a henhla ka Mowabu. Kambe swoswi Yehovha a hlaya swoleswo, a ku: Ku ta khaluta malembe mazrazru, lama fanaka ni ya mutizreli wa mali, kutani ku phatima ka Mowabu ku ta dzreliwa, kun’we ni xitsrhungu lexikulu xakwe; lexi taka sala, wu ta va ntxhumunyana lowutsrongo ntsena, lexi nga hlayiwiki ntxhumu.’ (Ezaya 16:13, 14) Hi ku fambisana ni mazritu lawa, wuyimbuli bya kukazri byi hlaya leswaku hi lembe xidzana dzra wu 8 N.N.Y. a tiko dzra Mowabu dzri xaniseke ngopfu nakone miti yinyingi yi sale na yi li mazrumbi. Tiglate-pileser wa wuzrazru a hlaye leswaku Salamanu wa Mowabu a ku li mun’we wa vafumi lava va hakeliwiki tinemba. Senakeribi a yamukele tinemba ka Kammusunadbi, hosi ya Mowabu. Vafumi va Asiriya ku nga Esar-Hadom na Assurbanipal va hlaye leswaku a tihosi ta Vamowabu ku nga Musuri na Kamashaltu, a va li ka xiyimu xa le hansi. Ka malembe xidzana lawa ma khalutiki Vamowabu a va nga ha li kone swanga tiko. Ku kumiwe a mazrumbi lawa ku yanakanyiwaka leswaku a ma li ya Vamowabu, kambe a ku na wumboni byinyingi lebyi seketelaka leswaku nala lweyi wa Israyele a same a va kone.
Tindzralama Ta Moya
Sentinela 01/12/2006 pp. 10-11 § 11
Xingheniso Xa Buku Dzra Ezaya—I
14:1, 2—Xana vhanu va Yehovha va va ‘yentxe swikazrawa, lava faka va va yentxi swikazrawa’ nakone ‘a va ta fuma lava afaka va va xanisa’ hi ndlela yini? Leswo swi hetiseke ka vhanu va ku fana na Daniyele, lweyi a viki ka xiyimu xa le henhla a Babilona ka mfumu wa Vamedo ni Vapersiya. Esteri, lweyi a viki hosi ya xisati a Persiya na Mordekayi lweyi a yaveliwiki ku tizra swanga muzrangeli lwenkulu a Persiya.