NSOLO WA PFUNDZIRO 12
Ufuni Usatiphedza Toera Kupirira Kutcingwa
“Ine ndisakupangani pinthu pyenepi toera imwe mufunane unango na ndzace. Khala dziko isakuidani, imwe musadziwa kuti iyo yaida ine mbidzati kuida imwe.”—JUWAU 15:17, 18.
NYIMBO 129 Tinapitiriza Kupirira
PINAFUNA IFE KUPFUNDZAa
1. Mwakubverana na Mateu 24:9, thangwi yanji nee ndi pyacilendo kuna ife tingatcingwa na anthu?
YAHOVA aticita toera tifuniwe na anango na kupangizambo ufuni kuna iwo. Natenepa tingatcingwa na munthu unango, ife tisatsukwala peno kugopa. Mwacitsandzo, mulongo anacemerwa Georgina wakuti asakhala ku Europa alonga: “Pikhali ine na pyaka 14 pyakubalwa, mai wanga akhanditcinga thangwi yakutumikira Yahova. Ine ndatsukwala kakamwe, mbanditoma kunyerezera kuti nee ndikhali munthu wadidi.”b M’bale anacemerwa Danylo alemba: “Mu ndzidzi ukhandimenya anyankhondo, kunditikana na kundithusa thangwi yakukhala m’bodzi wa Mboni za Yahova, ine ndagopa mbandiona kuti ndine wakupwazika.” Mwandimomwene kutcingwa kusatitsukwalisa, mbwenye pyenepi nee ndi pyacilendo kuna ife. Thangwi Yezu alonga mwanyapantsi kuti ife mbatidaidiwa.—Lerini Mateu 24:9.
2-3. Thangwi yanji atowereri a Yezu asaidiwa?
2 Thangwi yanji dziko isaida atowereri a Yezu? Thangwi ninga Yezu, ife ‘nee tisacita khundu ya dziko.’ (Juwau 15:17-19) Natenepa, maseze ife tisalemedza mautongi, ife nee tisacita khundu mu ndale za dziko, kulambira bandera peno kuimba hino nacional. Ife tisalambira basi ene Yahova. Ife tisaphedzera utongi wa Mulungu wakuti usapingizwa kakamwe na Sathani pabodzi na ale anamphedzera. (Gen. 3:1-5, 15) Ife tisamwaza mphangwa zakuti Umambo wa Mulungu ndiwo basi ene unafuna kumalisa nyatwa za anthu, pontho mwakukhonda dembuka unadzafudza onsene anakhonda kuuphedzera. (Dan. 2:44; Apok. 19:19-21) Mphangwa zenezi ndi zadidi kuna anthu akulungama, mbwenye ndi zakuipa kuna anthu akuipa.—Masal. 37:10, 11.
3 Ife tisaidiwambo thangwi tisabvera mitemo ya Mulungu. Anthu a dziko nkhabe bvera mitemo ineyi. Mwacitsandzo, anthu azinji asaona kuti nee ndi pyakudawika kucita ulukwali ninga pikhacita anthu a mu nzinda wa Sodhoma na Gomora udafudza Mulungu. (Yuda 7) Nakuti tisabvera midida ya Bhibhlya inakhondesa macitiro anewa, anthu azinji asatisingirira, pontho asalonga kuti tisacita basi ene pinakomerwa na ife.—1 Ped. 4:3, 4.
4. Ndi makhaliro api anafuna kutiphedza anthu angatiida?
4 Ninji cinafuna kutiphedza toera kupirira anthu angatiida mbatitikana? Tisafunika kukhulupira kakamwe kuti Yahova anatiphedza. Ninga xango, cikhulupiro cathu cinakwanisa ‘kuthimisa mapswimo onsene akugaka a nyakuipa.’ (Aef. 6:16) Mbwenye kusiyapo cikhulupiro, ife tisafunikambo kukhala na ufuni. Thangwi yanji? Thangwi ufuni “nkhabe kuipirwa mwakucimbiza.” Iwo usaphimbira na kupirira pinthu pyonsene. (1 Akor. 13:4-7, 13) Cincino tendeni tione kuti kufuna Yahova, abale na alongo athu, kuphatanizambo anyamalwa athu kunatiphedza tani toera kupirira kutcingwa.
KUFUNA YAHOVA KUNATIPHEDZA TOERA KUPIRIRA KUTCINGWA
5. Ndi pinthu pipi pidacita Yezu thangwi yakufuna Babace?
5 Namasiku Yezu mbadzati kuphiwa na anyamalwa ace, iye apanga atowereri ace kuti: “Ine ndisafuna Baba, [natenepa] ine ndisacita pinthu ninga mudandipangira Baba.” (Juwau 14:31) Nakuti Yezu akhafuna Yahova, iye akhali dzololo toera kupirira nyatwa zonsene zikhathimbana na iye. Tingafuna Yahova tinakwanisambo kucita pibodzi pyene ninga pidacita Yezu.
6. Mwakubverana na Aroma 5:3-5, ndi mabvero api asakhala na atumiki a Yahova angatcingwa?
6 Kufuna Mulungu ndzidzi onsene kusaphedza atumiki ace toera kupirira kutcingwa. Mwacitsandzo, pidapangwa apostolo na atongi Aciyuda kuti asiye kumwaza mphangwa, kufuna kwawo Mulungu kwaakulumiza toera “kubvera Mulungu ninga ntongi, tayu anthu.” (Mabasa 5:29; 1 Juwau 5:3) Ufuni unoyu usaphedzambo abale na alongo athu akuti ali kutcingwa na mautongi toera apitirize kukhala akukhulupirika. Ife tingatcingwa, nee tisabwerera nduli, m’mbuto mwace tisatsandzaya.—Mabasa 5:41; lerini Aroma 5:3-5.
7. Tisafunika kucitanji tingatcingwa na acibale athu?
7 Tingatcingwa na acibale athu, panango pinakhala pyakunentsa kakamwe toera kupirira. Thangwi iwo angaona kuti tatoma kupfundza undimomwene, anango mwa acibale athu ananyerezera kuti tiri kutayika. Panango anango ananyerezera kuti ndife dzemwa. (Onani Marko 3:21.) Kusiyapo pyenepi, panango iwo anatitikana peno kutimenya. Mbwenye pinthu pyenepi nee pisafunika kukhala pyacilendo kuna ife. Thangwi Yezu alonga: “Anyamalwa a munthu anadzakhala anthu a panyumba pace.” (Mat. 10:36) Mbwenye mwakukhonda tsalakana njira inatitcinga acibale athu, ife nee tisafunika kuaona ninga anyamalwa athu. Kusiyapo pyenepi, ife tingafuna kakamwe Yahova tinafunambo anthu. (Mat. 22:37-39) Mbwenye cipo tinasiya kubvera mitemo na midida ya Bhibhlya basi ene toera kukomeresa anthu.
Panango tinathimbana na nyatwa mu ndzidzi uzinji, mbwenye Yahova ndzidzi onsene ali na ife toera kutibalangaza na kutiwangisa (Onani ndima 8-10)
8-9. Ninji pidaphedza mulongo Georgina toera kupirira kutcingwa?
8 Georgina adalongwa mu ndima zakutoma apitiriza kupirira mwakukhonda tsalakana kutcingwa na mai wace. Iye alonga: “Ine na mama tatoma kupfundza Bhibhlya pabodzi na Mboni za Yahova. Mbwenye pidapita miyezi mitanthatu mu ndzidzi ukhafuna ine kutoma kuenda ku misonkhano, mai wanga atoma kunditcinga. Ine ndadzindikira kuti iye akhacedza na anyakupanduka thangwi akhaphatisira mafala awo mu ndzidzi ukhalonga iye na ine. Kusiyapo pyenepi, iye akhanditikana, kundikweya tsisi, kundimenya na kutaya mabukhu anga. Pidakhala ine na pyaka 15 pyakubalwa, ndabatizwa. Mai wanga ayesera kundikhondesa kutumikira Yahova mukundiendesa kunyumba yakuti ikhakhala atsikana basi, anango mwa iwo akhaphatisira mitombwe yakuledzeresa na kucita pya uphanga. Ndi pyakunentsa kakamwe kupirira kutcingwa makamaka khala munthu anakutcinga akhafunika kukufuna na kukutsalakana.”
9 Ninji pidaphedza Georgina toera kupirira? Iye alonga: “Ntsiku idatoma mama kunditcinga, ine ndikhadamalisa kuleri Bhibhlya yonsene. Ine ndikhali na cinyindiro cakuti ndagumana undimomwene, pontho ndikhapibva kuti ndikhali na uxamwali wakuwanga na Yahova. Kazinji kene ndikhacita phembero kuna iye, pontho iye akhandibvesera. Mu ndzidzi ukhali ine panyumba ineyi, mulongo unango andicemera kunyumba kwace, pontho tapfundza Bhibhlya pabodzi. Mu ndzidzi unoyu, abale na alongo akhandiwangisa kakamwe pa Nyumba ya Umambo. Iwo akhanditsalakana ninga wacibale wawo. Natenepa ine ndaona kuti Yahova ndi wamphambvu kakamwe kupiringana anthu anatitcinga, mwakukhonda tsalakana pinacita iwo.”
10. Ndi cinyindiro cipi cisafunika kukhala na ife thangwi ya Yahova Mulungu wathu?
10 Mpostolo Paulu alemba kuti nee cinthu cibodzi cinakwanisa “kuticimwanisa kutambira ufuni wa Mulungu, wakuti uli muna Mbuyathu Kristu Yezu.” (Aroma 8:38, 39) Maseze tithimbane na nyatwa m’midzidzi izinji, Yahova anapitiriza kukhala na ife toera kutibalangaza na kutipasa mphambvu. Ninga pidacitikira mulongo Georgina, Yahova anatiphedzambo mukuphatisira abale na alongo athu mu mpingo.
KUFUNA ABALE NA ALONGO ATHU KUNATIPHEDZA TOERA KUPIRIRA KUTCINGWA
11. Kodi ufuni udalonga Yezu pa lemba ya Juwau 15:12, 13 waphedza tani anyakupfundzace? Perekani citsandzo.
11 Namasiku Yezu mbadzati kufa, iye apanga anyakupfundzace toera afunane unango na ndzace. (Lerini Juwau 15:12, 13.) Iye akhadziwa kuti ufuni mbudaaphedza toera kukhala akuphatana na kupirira kutcingwa. Mwacitsandzo, onani pidacitika na mpingo wa ku Tesalonika. Kutomera mu ndzidzi udakhazikiswa iwo, abale na alongo akhatcingwa. Mbwenye abale na alongo a mu mpingo unoyu apangiza citsandzo cadidi kakamwe cakukhala akupirira na kufunana. (1 Ates. 1:3, 6, 7) Paulu aakulumiza toera apitirize kufunana kakamwe. (1 Ates. 4:9, 10) Ufuni mbudaakulumiza toera kubalangaza anthu akutsukwala na kuphedza anthu akufewa. (1 Ates. 5:14) Iwo abvera uphungu udapereka Paulu, thangwi mu tsamba yace yaciwiri Paulu alonga kuna iwo kuti: “Ufuni unapangiza imwe monsene kuna unango na ndzace ukuthimizirika.” (2 Ates. 1:3-5) Ufuni unoyu waaphedza toera kupirira pinentso na kutcingwa.
Kufuna abale na alongo athu kunatiphedza toera kupirira kutcingwa (Onani ndima 12)c
12. Mu ndzidzi ukhacitika nkhondo mu dziko inango, abale na alongo apangiza tani ufuni kuna unango na ndzace?
12 Onani pinthu pidacitika na Danylo adalongwa mu ndima zakutoma. Mu ndzidzi ukhacitika nkhondo mu nzinda ukhakhala iwo, iye pabodzi na nkazace akhapitiriza kugumanika pa misonkhano na kumwaza mphangwa, pontho akhapasambo abale na alongo anango cakudya cikhali na iwo. Mbwenye ntsiku inango anyankhondo afika panyumba pa Danylo. Iye alonga: “Iwo andikakamiza toera ndisiye kukhala m’bodzi wa Mboni za Yahova. Pidakhonda ine, iwo andimenya mbaliza mpfuti pa nsolo panga. Mbadzati kuenda, iwo alonga kuti anabwerera pontho toera kudzapita m’mabonde na nkazanga mwakukakamiza. Abale na alongo atiphedza kukwira komboyo mbatienda ku nzinda unango. Cipo ndinadzaduwala ufuni udapangiza abale anewa kuna ife. Pidafika ife ku nzinda unoyu, abale atipasa cakudya, pontho atiphedza toera kugumana basa na nyumba. Mukupita kwa ndzidzi, ife takwanisambo kutambira abale na alongo anango akhabuluka m’mbuto zikhacitika nkhondo.” Pinthu pyenepi pidacitika pisapangiza kuti kufunana kwathu unango na ndzace kunakwanisa kutiphedza toera kupirira kutcingwa.
KUFUNA ANYAMALWA ATHU KUNATIPHEDZA TOERA KUPIRIRA KUTCINGWA
13. Kodi nzimu wakucena unatiphedza tani toera kupirira kutcingwa?
13 Yezu apanga atowereri ace toera afune anyamalwa awo. (Mat. 5:44, 45) Mwandimomwene kucita pyenepi ndi pyakunentsa. Mbwenye na ciphedzo ca nzimu wakucena wa Mulungu, ife tinakwanisa kufuna anyamalwa athu. Thangwi misapo ya nzimu wakucena isaphataniza ufuni, kupirira, kukoma ntima, kukhurudzika na kudzitonga. (Agal. 5:22, 23) Makhaliro anewa asatiphedza toera kupirira kutcingwa. Anthu azinji asiya kutitcinga thangwi amuna awo, akazi awo, anawo na mavizinyu apangiza makhaliro anewa. Kusiyapo pyenepi, azinji a iwo adzakhala abale na alongo athu. Natenepa khala musacimwana kufuna ale anakuidani thangwi yakutumikira Yahova, phembani nzimu wakucena toera ukuphedzeni. (Luka 11:13) Pontho khalani na cinyindiro cakuti kubvera Yahova ndzidzi onsene ndi kwadidi.—Mis. 3:5-7.
14-15. Kodi lemba ya Aroma 12:17-21 yaphedza tani mulongo Yasmeen toera kupangiza ufuni kuna mamunace wakuti akhantcinga?
14 Onani citsandzo ca mulongo Yasmeen. Pidakhala iye m’bodzi wa Mboni za Yahova, mamunace anyerezera kuti iye atayika, pontho ayesera kunkhondesa kutumikira Yahova. Kusiyapo pyenepi, mamunace akhantikana, pontho apanga acibale ace, ntsogoleri wauphemberi na ng’anga toera kunthusa na kumpambizira kuti asafuna kumalisa banja yace. Pontho mamunace akhatikana abale mu ndzidzi wa misonkhano ya mpingo. Natenepa ndzidzi onsene Yasmeen akhalira thangwi yakutsalakanwa mwakuipa.
15 Yasmeen akhabalangazwa kakamwe na kuwangiswa na abale na alongo pa Nyumba ya Umambo. Kusiyapo pyenepi, akulu a mpingo am’phedza mukumpanga kuti aphatisire mafala anagumanika pa Aroma 12:17-21. (Lerini.) Yasmeen alonga: “Pikhali pyakunentsa kakamwe. Mbwenye ine ndaphemba Yahova toera andiphedze, pontho ndikhacita pyonsene pikhakwanisa ine toera kuphatisira pinalonga Bhibhlya. Natenepa mamunanga angataya pirombo nkuzinya ine ndikhapiswaira. Anganditikana, ine ndikhantawira mwacilemedzo. Pontho angaduwala ine ndikhantsalakana.”
Tingafuna anthu anatitcinga, panango iwo anacinja makhaliro awo (Onani ndima 16-17)d
16-17. Mwapfundzanji na citsandzo ca mulongo Yasmeen?
16 Yasmeen akhala na nkhombo thangwi yakupangiza ufuni kuna mamunace. Iye alonga: “Mamunanga atoma kundinyindira kakamwe thangwi iye akhadziwa kuti ndzidzi onsene ndisalonga undimomwene. Iye atoma kundibvesera mwacilemedzo kakamwe tingacedza thangwi ya uphemberi, pontho atawira kukhazikisa ntendere panyumba. Cincino iye asandikulumiza toera ndiende kumisonkhano. Kusiyapo pyenepi, cincino banja yathu iri mwadidi kakamwe, pontho tisakhala akutsandzaya. Ine ndisadikhira kuti kutsogolo mamunanga anadzatawira kupfundza undimomwene mbatitumikira Yahova pabodzi.
17 Citsandzo ca Yasmeen cisapangiza kuti ufuni ‘usaphimbira pinthu pyonsene, usadikhira pinthu pyonsene na usapirira pinthu pyonsene.’ (1 Akor. 13:4, 7) Ife tingapangiza ufuni kuna anango, iwo anakwanisa kucinja manyerezero awo thangwi ya ife na Yahova. Pontho tingapitiriza kufuna anango, Yahova asakhala wakutsandzaya. Mbwenye ngakhale anango apitirize kutitcinga, ife tinakwanisa kukhala akutsandzaya. Munjira ipi?
KHALANI AKUTSANDZAYA MUNGATCINGWA
18. Thangwi yanji tisafunika kukhala akutsandzaya anthu angatiida?
18 Yezu alonga: “Anyakutsandzaya ndimwe ndzidzi onsene anthu angakuidani.” (Luka 6:22) Ife nee tisakhala akutsandzaya anthu angatitcinga thangwi yacikhulupiro cathu. Mphapo thangwi yanji tisafunika kukhala akutsandzaya anthu angatiida? Onani mathangwi matatu. Yakutoma, tingapirira kutcingwa, ife tisakhala akutawirika kuna Mulungu. (1 Ped. 4:13, 14) Yaciwiri, cikhulupiro cathu cisakhala cakufunika kakamwe, pontho cakuwanga. (1 Ped. 1:7) Yacitatu, ife tinadzatambira nkhombo za umaso wakukhonda mala.—Aroma 2:6, 7.
19. Thangwi yanji apostolo akhali akutsandzaya pidamala iwo kukwapulwa?
19 Pidapita ndzidzi ungasi pidamala Yezu kulamuswa muli akufa, apostolo ace akwanisa kukhala na kutsandzaya kudalonga iye. Pidamala iwo kukwapulwa mbakhondeswa kumwaza mphangwa, iwo atsandzaya kakamwe. Thangwi yanji? “Thangwi aoniwa kuti athema kuona nyatwa thangwi ya dzina ya Yezu.” (Mabasa 5:40-42) Iwo akhafuna kakamwe Mbuyawo, kupiringana kugopa anyamalwa awo. Pontho iwo apangiza ufuni wawo mukupitiriza kumwaza mphangwa zadidi. Munjira ibodzi ene lero, abale na alongo athu asapitiriza kutumikira Yahova mwakukhulupirika mwakukhonda tsalakana nyatwa zidathimbana na iwo. Iwo asadziwa kuti Yahova nee anadzaduwala basa inacita iwo, pontho na ufuni unapangiza iwo kuna dzina yace.—Aheb. 6:10.
20. Tinapfundzanji mu nsolo unatowera?
20 Anthu anapitiriza kutitcinga mpaka kumala kwa dziko ino. (Juwau 15:19) Mbwenye ife nee tisafunika kugopa kakamwe. Thangwi Yahova ‘anadzawangisa na kutsidzikiza’ atumiki ace akukhulupirika, ninga pinafuna ife kupfundza mu nsolo unatowera. (2 Ates. 3:3) Natenepa tendeni tipitirize kufuna Yahova, abale na alongo athu kuphatanizambo anyamalwa athu. Tingaphatisira uphungu unoyu, ife tinapitiriza kukhala akuphatana na akuwanga mwauzimu. Kusiyapo pyenepi, ife tinapasa mbiri Yahova, pontho tinapangiza kuti ufuni ndi wamphambvu kakamwe kupiringana kutcingwa.
NYIMBO 106 Tikulise N’khaliro wa Ufuni
a Mu nsolo uno, tinaona kuti kufuna Yahova, kufuna abale na alongo athu, kuphatanizambo anyamalwa athu kunatiphedza toera kupirira kutcingwa. Tinaonambo kuti thangwi yanji Yezu alonga kuti tinakwanisa kukhala akutsandzaya mu ndzidzi unatcingwa ife.
b Madzina anango acinjwa.
c FOTO TSAMBA: Pidamala kuthabuswa Danylo na anyankhondo, abale am’phedza toera kubuluka mu nzinda ukhakhala iye mbaenda ku nzinda unango, pontho kweneko abale antambira mwadidi kakamwe.
d FOTO TSAMBA: Yasmeen akhatcingwa na mamunace, mbwenye akulu a mpingo ampasa uphungu wadidi. Iye apangiza kukhala nkazi wadidi, pontho atsalakana mamunace mu ndzidzi ukhaduwala iye.