Tisapfundzanji na Pidacita Yezu mu Ntsiku 40 Mbadzati Kuenda Kudzulu?

1-2. Ninji pidacitika na anyakupfundza awiri a Yezu akhaenda ku Emausi?

PA NTSIKU 16 ya Nisane ya caka 33 P.K.K., anyakupfundza a Yezu akhali akutsukwala kakamwe na akugopa. Anyakupfundza awiri a Yezu abuluka ku Yerusalemu mbaenda ku cisa ca Emausi, nsindzo wakupiringana makilometru 11. Anyakupfundza anewa akhali akutsukwala kakamwe thangwi Yezu akhadafa. Iwo akhadikhira kuti Mesiya mbadacita pinthu pyakudzumisa kuna Ayuda, mbwenye pyenepi nee mbapidacitikabve. Buluka penepo kwacitika pinthu pyakukhonda dikhira.

² Mamuna wakukhonda kudziwika afendedzera anyakupfundza mbatoma kufamba pabodzi na iwo. Natenepa anyakupfundza anewa atoma kupanga mamuna unoyu pinthu pidacitikira Yezu. Buluka penepo, mamuna unoyu atoma kulonga pinthu pyakuti iwo nee mbadapiduwala. Iye aafokotozera “kutomera pidalembwa na Mose mpaka pidalembwa na aprofeta onsene,” kuti Mesiya mbadathabuswa na kuphiwa. Mu ndzidzi udafika anyakupfundza awiri ku Emausi, adzindikira kuti mamuna unoyu akhali Yezu wakuti akhadalamuswa muli akufa! Anyakupfundza anewa atsandzaya kakamwe thangwi yakudziwa kuti Mesiya alamuswa muli akufa!—Luka 24:13-35.

3-4. Ninji pidacitika na anyakupfundza a Yezu, pontho tinapfundzanji mu nsolo uno? (Mabasa 1:3)

³ Pidalamuswa Yezu muli akufa amala ntsiku 40 pa dziko yapantsi mbadzati kuenda kudzulu, pontho iye akhaonekera kazinji kene kuna anyakupfundzace. (Lerini Mabasa 1:3.) Mu ndzidzi unoyu, anyakupfundza a Yezu m’mbuto mwa kutsukwala na kugopa, iwo adzatsandzaya mbakhala acipapo m’basa ya kumwaza mphangwa na kupfundzisa anango undimomwene.a

⁴ Kupfundza pinthu pidacita Yezu mu ndzidzi unoyu kunatiphedza kakamwe. Mu nsolo uno, tinaona kuti Yezu aphatisira tani ntsiku zenezi toera (1) kuwangisa anyakupfundzace, (2) kuaphedza kubvesesa mwadidi malemba na (3) kuapfundzisa toera adzacite mabasa mazinji ntsogolo. Mu khundu ibodzi na ibodzi tinaona kuti tinatowezera tani citsandzo ca Yezu.

WANGISANI ANANGO

5. Thangwi yanji anyakupfundza a Yezu akhafunika kuwangiswa?

⁵ Anyakupfundza a Yezu akhafuna kakamwe kuwangiswa. Thangwi yanji? Thangwi anango mwa iwo akhadasiya nyumba zawo, acibale awo na malonda awo toera kutowera Yezu. (Mat. 19:27) Anango atoma kutsalakanwa mwakusowa ulungami thangwi yakukhala anyakupfundza a Yezu. (Juw. 9:22) Iwo atawira kuthimbana na pyenepi pyonsene thangwi akhakhulupira kuti Yezu akhali Mesiya wakupikirwa. (Mat. 16:16) Pidaphiwa Yezu, anyakupfundza anewa atsukwala kakamwe mbaluza cidikhiro.

6. Yezu acitanji pidamala iye kulamuswa muli akufa?

⁶ Yezu akhabvesesa kuti kubva kupha na kutsukwala kukhali na anyakupfundzace nee pikhapangiza kuti iwo akhali akufewa mwauzimu, basi ene ndi thangwi yakuti akhadaluza munthu wakufunika kakamwe. Na thangwi ineyi, pa ntsiku ibodzi ene idalamuswa Yezu, atoma kuwangisa axamwali ace. Mwacitsandzo, iye aonekera kuna Mariya Madhalena mu ndzidzi ukhali iye pa nthumbi yace mbakalira. (Juw. 20:11, 16) Iye aonekerambo kuna anyakupfundza awiri adalongwa pa ndima yakutoma mu nsolo uno, pontho aonekerambo kuna mpostolo Pedhru. (Luka 24:34) Tisapfundzanji na citsandzo ceneci ca Yezu? Tendeni tione kuti ninji pidacitika mudaonekera iye kuna Mariya Madhalena.

7. Mwakubverana na Juwau 20:11-16, Yezu aona Mariya Madhalena mbakacitanji, pontho iye ampanga kuti acitenji? (Onanimbo foto.)

⁷ Lerini Juwau 20:11-16. Pa ntsiku 16 ya Nisane namacibese, akazi anango aenda pa nthumbi ya Yezu. (Luka 24:1, 10) M’bodzi mwa akazi anewa akhali Mariya Madhalena. Pidafika iye pa nthumbi, aona kuti manungo a Yezu nee akhali mwenemo, iye abuluka nakuthamanga mbaenda kapanga Pedhru na Juwau pinthu pidacitika, buluka penepo onsene abwerera kunthumbi. Pidaona iwo kuti munthumbi nkhabemo munthu, Pedhru na Juwau abwerera kunyumba, mbwenye Mariya Madhalena asala penepo mbakalira. Iye nee akhadziwa kuti Yezu akhamuona. Yezu aona nkazi unoyu mbakalira thangwi ya iye, pontho pyenepi pyancitisa kufuna kum’balangaza. Natenepa, iye abulukira pana nkazi unoyu mbampanga mafala akubalangaza kakamwe. Yezu apasa Mariya basa yakufunika kakamwe. Iye akhafunika kuenda kapanga anyakupfundza kuti Yezu alamuswa muli akufa.—Juw. 20:17, 18.

8. Tinatowezera tani Yezu?

⁸ Tinatowezera tani Yezu? Ninga Yezu, tinakwanisa kuwangisa abale na alongo athu kuti apitirize kutumikira Yahova. Njira ibodzi yakucita pyenepi ndi kubvesesa nyatwa zinatamba iwo, mabvero awo, kuaphedza na kuabalangaza. Onani pidacitikirwa na mulongo Jocelyn. M’bale wace wankazi afa thangwi ya cidengwa. Jocelyn alonga: “Ine ndakhala wakutsukwala miyezi mizinji.” M’bale m’bodzi na nkazace acemera Jocelyn kunyumba kwawo mbam’balangaza. Antsalakana mwaufuni mbampanga kuti iye akhali wakufunika kakamwe kuna Yahova. Jocelyn alonga: “Ine nee ndikhalibve na cakucita. Ndikhali ninga ndalobzweka m’bara ya mabimbi namasiku. Mbwenye Yahova aphatisira banja ineyi toera kundipulumusa. Na ciphedzo cawo, ine ndatoma pontho kutumikira Yahova mwakutsandzaya.” Ife tinakwanisambo kuwangisa abale na alongo athu tingabvesera mwadidi mu ndzidzi unalonga iwo na kubvesesa mabvero awo. Tingacita pyenepi tinakwanisa kuabalangaza na kuaphedza toera apitirize kutumikira Yahova.—Aroma 12:15.

PHEDZANI ANANGO TOERA KUBVESESA BHIBHLYA

9. Ndi pinentso pipi pidathimbana na anyakupfundza a Yezu, pontho iye aaphedza tani?

⁹ Anyakupfundza a Yezu akhakhulupira Mafala a Mulungu, pontho akhawangisira kakamwe toera kubvera Yahova. (Juw. 17:6) Ngakhale tenepo, iwo nee abvesesa kuti thangwi yanji Yezu aphiwa ninga phanga. Yezu akhapidziwa kuti anyakupfundzace akhali na cikhulupiro, pontho akhafuna kakamwe Yahova. Ngakhale tenepo, iye aona kuti iwo akhafunikambo kubvesesa mwadidi Malemba. (Luka 9:44, 45; Juw. 20:9) Natenepa, iye aaphedza toera kubvesesa pinthu pidaleri iwo. Onani kuti iye acita tani pyenepi mu ndzidzi udaonekera iye kuna anyakupfundza awiri akhaenda ku Emausi.

10. Yezu aphedza tani anyakupfundzace kubvesesa kuti iye akhali Mesiya? (Luka 24:18-27)

¹⁰ Lerini Luka 24:18-27. Yezu nee aapanga kuti iye akhali ani mu ndzidzi unoyu. Natenepa, iye acita mibvundzo anyakupfundza anewa. Thangwi yanji? Panango iye akhafuna kuapasa mwai toera alonge mabvero awo. Pontho ndi pyenepi pidacita iwo. Iwo alonga kuti akhanyerezera kuti Yezu mbadakhala mambo mu Izraeli, pontho mbadasudzula Ayuda mu utongi Waciroma. Yezu aasiya kuti alonge pyonsene pikhali muntima mwawo. Buluka penepo, Yezu aphatisira Malemba mbaphedza amuna anewa kubvesesa kuti maprofesiya mazinji amala kukwanirisika.b Mukupita kwa ndzidzi, ntsiku ibodzi ene namasiku, iye agumanikana na anyakupfundza anango mbaapangambo mabvekero a maprofesiya anewa. (Luka 24:33-48) Tisapfundzanji na pyenepi?

11-12. (a) Tisapfundzanji na njira idapfundzisa Yezu undimomwene wa Bhibhlya? (Onanimbo mafoto.) (b) Nortey aphedzwa tani na m’bale akhampfundzisa Bhibhlya?

¹¹ Tinatowezera tani Yezu? Pakucitisa pfundziro ya Bhibhlya, citani mibvundzo toera kuphedza nyakupfundza kulonga mabvero ace. (Mis. 20:5) Mungamala kubvesesa mabvero ace, mpangizeni kuti anagumana tani malemba a m’Bhibhlya akuti anakwanisa kumphedza m’makhundu anewa. M’mbuto mwakumpanga pinafunika iye kucita, pangizani kuti anaphatisira tani Bhibhlya toera kudziwa pinafunika iye kucita. Onani citsandzo ca m’bale wa ku Gana anacemerwa Nortey.

¹² Nortey atoma kupfundza Bhibhlya pikhali iye na pyaka 16 pyakubalwa. Mbwenye acibale ace nee akomerwa na pyenepi. Iye acitanji toera apitirize na kupfundza Bhibhlya? M’bale akhampfundzisa Bhibhlya amuleriri Mateu kapitulu 10 mbampanga kuti Akristu andimomwene anadzatcingwa. Nortey alonga: “Mu ndzidzi udatoma ine kutcingwa, ndakhala na cinyindiro cakuti ndagumana undimomwene.” M’bale akhampfundzisa Bhibhlya amphedza toera kunyerezera pinalonga Mateu 10:16. Iye akhafunika kukhala wacilemedzo, pontho akhafunika kucita mphole-mphole angalonga na anango thangwi ya Bhibhlya. Pidamala iye kubatizwa, Nortey akhafuna kukhala mpainiya, mbwenye pai wace akhafuna kuti iye aende ku universidhadhe. M’bale akhampfundzisa Bhibhlya nee ampanga pikhafunika iye kucita. Iye basi ene acita mibvundzo mingasi Nortey toera kumphedza kunyerezera mwadidi pinapfundzisa Bhibhlya, buluka penepo akwanise kucita cisankhulo cadidi. Natenepa Nortey asankhula kupita m’basa ya ndzidzi onsene. Pai wace nee akomerwa na pyenepi, pontho anthamangisa panyumba. Mphapo Nortey alonganji thangwi ya pinthu pyenepi pidancitikira? Iye alonga: “Ine ndikhali na cinyindiro consene cakuti ndacita cisankhulo cadidi.” Tingaphedza anango toera kunyerezera mwadidi pinalonga Bhibhlya, ife tisaaphedza toera kuwangisa cikhulupiro cawo mbapitiriza kutumikira Yahova.—Aef. 3:16-19.

PFUNDZISANI ABALE TOERA AKHALE “AMUNA NINGA MIYONI”

13. Yezu acitanji toera basa yakumwaza mphangwa ipitirize iye angaenda kudzulu? (Aefesi 4:8)

¹³ Pikhali Yezu pa dziko yapantsi, iye acita mwadidi kakamwe basa idampasa Pai wace. (Juw. 17:4) Mbwenye Yezu nee anyerezera kuti basa ineyi basi ene ikhafunika kucitwa na iye. M’mbuto mwace, nkati mwa pyaka pitatu na hafu pya utumiki wace, iye apfundzisa anango basa ikhacita iye. Yezu akhanyindira anyakupfundzace, natenepa aapasa basa yakumwaza mphangwa zadidi na kupfundzisa, pontho aapasa basa yakutsalakana mabira a Yahova. Anyakupfundza anango a Yezu atoma kucita mabasa makulu panango mbadzati kwanirisa pyaka 30 pyakubalwa. (Lerini Aefesi 4:8.) Amuna anewa aphata basa mwakuwanga pabodzi na Yezu, pontho akhala akukhulupirika kuna iye. Mbwenye mbadzati kuenda kudzulu, iye aapfundzisa pinthu pizinji toera akhale “amuna ninga miyoni.” Mphapo iye aapfundzisa tani?

14. Yezu acitanji toera kupfundzisa anyakupfundzace mu ntsiku 40 zidakhala iye pa dziko yapantsi pakumala kulamuswa muli akufa? (Onanimbo foto.)

¹⁴ Midzidzi inango Yezu akhapereka uphungu kuna anyakupfundzace. Mbwenye akhaupereka munjira yadidi. Iye aona kuti anyakupfundzace anango kazinji kene akhapenula mwakucimbiza, natenepa iye aapasa uphungu thangwi ya pyenepi. (Luka 24:25-27; Juw. 20:27) Pontho Yezu aapanga kuti iwo akhafunika kuikha manyerezero awo pa basa yakutsalakana mbumba ya Mulungu, m’mbuto mwakunyerezera kobiri. (Juw. 21:15) Yezu akumbusambo anyakupfundzace kufunika kwa kukhonda kulandanisika na anango m’basa ya Yahova. (Juw. 21:20-22) Kusiyapo pyenepi, Yezu asandika manyerezero awo akuphonyeka thangwi ya Umambo wa Mulungu, pontho aaphedza toera kuikha manyerezero awo m’basa yakumwaza mphangwa. (Mabasa 1:6-8) Akulu a mpingo anapfundzanji na pyenepi?

15-16. (a) Akulu a mpingo anatowezera tani Yezu? Fokotozani. (b) Nkulu wa mpingo unango aphedza tani Patrick?

¹⁵ Akulu a mpingo anatowezera tani Yezu? Akulu a mpingo asafunika kupfundzisa abale mabasa mazinji mu mpingo, maseze abale anewa aciri aphale.c Iwo nee asafunika kudikhira kuti abale anapfundzisa iwo mabasa acite pyonsene mwadidi kakamwe. Mbwenye asafunika kuapfundzisa mwakukoma ntima. Angacita pyenepi, abale anewa anapfundza kukhala akucepeseka, akunyindirika, pontho anakhala dzololo toera kuphedza anango.—1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Ped. 5:5.

¹⁶ Onani citsandzo ca m’bale Patrick. Pikhali iye m’phale, iye akhatsalakana anango mwaukali na mwakusowa ufuni, ngakhale alongo. Nkulu wa mpingo m’bodzi aona kuti Patrick akhafunika kucinja, natenepa ampasa uphungu, mbwenye acita pyenepi mwakukoma ntima. Patrick alonga: “Ndakomerwa kakamwe thangwi yakucita kwace pyenepi. Kazinji kene ndikhatsukwala kakamwe ndingaona abale anango mbakatambira miyai ikhafuna ine. Uphungu unoyu wa nkulu wa mpingo wandiphedza toera kuona kuti ndikhafunika kukhala wakucepeseka kakamwe mu ndzidzi unatumikira ine abale na alongo, m’mbuto mwakufuna kakamwe miyai mu mpingo.” Thangwi ya ciphedzo ceneci, Patrick akhazikiswa ninga nkulu wa mpingo pikhali iye na pyaka 23 pyakubalwa.—Mis. 27:9.

17. Yezu apangiza tani kuti akhanyindira anyakupfundzace?

¹⁷ Yezu apasa anyakupfundzace basa yakumwaza mphangwa na kupfundzisa anthu Mafala a Mulungu. Panango anyakupfundza anewa akhanyerezera kuti nee mbadakwanisa kucita basa ineyi, mbwenye Yezu akhadziwa kuti iwo mbadakwanisa. Na thangwi ineyi, iye aapanga: “Ninga mudanditumira Baba, inembo ndiri kukutumani.”—Juw. 20:21.

18. Akulu a mpingo anatowezera tani Yezu?

¹⁸ Akulu a mpingo anatowezera tani Yezu? Akulu a mpingo a maluso asadziwa kuti ndi pyakufunika kupasa mabasa ale anapfundzisa iwo. (Afil. 2:19-22) Mwacitsandzo, akulu a mpingo anakwanisa kucita pabodzi na aphale mabasa akucenesa na kusasanyira Nyumba ya Umambo. Akulu a mpingo anakwanisa kupasa m’bale basa, kumpfundzisa kuti anacita tani, buluka penepo mbansiya kuti acite ekhene. M’bale m’bodzi anacemerwa Matthew wakuti akhazikiswa kwene cincino ninga nkulu wa mpingo, alonga kuti cinthu cidamphedza kakamwe ndi njira idapfundziswa iye na akulu a mpingo na kun’nyindira kuti mbadacita mwadidi basa idapaswa iye. Matthew alonga: “Ndingacita pinthu mwakuphonyeka iwo akhandiphedza kudziwa kuti ndinacita tani mwadidi pa ulendo unango.”d

19. Ninji pinafunika ife kucita?

¹⁹ Yezu aphatisira ntsiku 40 zakumalisa zikhali iye pa dziko yapantsi toera kuwangisa anango na kuapfundzisa. Ife tisafunikambo kutowezera pidacita iye. (1 Ped. 2:21) Yezu anatiphedza kucita pyenepi, thangwi iye apikira: “Ine ndiri na imwe ntsiku zonsene mpaka kumala kwa makhaliro a dziko.”—Mat. 28:20.