MBIRI YA UMASO
Maseze Ndikhali Wamanyadzo, Ine Ndakhala Misionaryo
INE ndikhali wamanyadzo, pontho ndikhagopa anthu. Mbwenye Yahova andiphedza kukhala misionaryo na kufuna anthu. Pyenepi pyacitika tani? Pakutoma, ine ndaphedzwa na anyakubalanga. Buluka penepo, ndaphedzwambo na mulongo unango wantsikana. Pakumalisa, mafala audziwisi na akukoma ntima a mamunanga andiphedza kakamwe. Ndinakupangani mbiri ya umaso wanga.
Ndabalwa mu caka ca 1951 ku Vienna, dziko ya Áustria. Ine ndikhali wamanyadzo kakamwe. Anthu a panyumba pathu akhaphembera gereja ya Katolika. Ine ndikhakhulupira Mulungu, pontho ndikhaphembera ndzidzi onsene. Pikhali ine na pyaka pipfemba, pai wanga atoma kupfundza Bhibhlya na Mboni za Yahova. Mukupita kwa ndzidzi, mai wanga atomambo kupfundza pabodzi na iwo.
Ine na m’bale wanga Elisabeth (nkono wabzwere)
Mwakukhonda dembuka, ife tatoma kusonkhana mu mpingo wa Döbling, nzinda wa Vienna. Ine na anthu a panyumba pathu tikhacita pinthu pizinji pabodzi. Ife tikhapfundza Bhibhlya, tikhagumanika pa misonkhano, pontho tikhaperekeka toera kuphedzera mabasa akusiyana-siyana m’misonkhano ya cisa. Kutomera uwana wanga, pai wanga akhandiphedza toera kuwangisa ufuni wanga na Yahova. Iye ndzidzi onsene akhaphemba Yahova toera ine na m’bale wanga tikhale apainiya. Mbwenye ndzidzi unoyu ine nee ndikhafuna kutumikira ninga mpainiya.
PINTHU PIDANDIPHEDZA TOERA KUKHALA MPAINIYA
Ine ndabatizwa pikhali ine na pyaka 14 pyakubalwa mu caka ca 1965. Mbwenye kuna ine pikhali pyakunentsa kumwazira mphangwa anthu akuti nee ndikhaadziwa. Ine ndikhaonekambo ninga wakusowa basa. Natenepa ndikhacita pyonsene toera andzanga akuxikola andionembo ninga munthu wakufunika. Pidapita ndzidzi ungasi pakumala kubatizwa, ine ndikhamala ndzidzi uzinji na axamwali akuti nee akhatumikira Yahova. Mbwenye cikumbuntima canga cikhalemera, thangwi ndikhadziwa kuti ndi pyakuipa kucita pyenepi. Ngakhale tenepo, ine nee ndikhakwanisa kucinja. Mphapo ninji cidandiphedza?
Ine ndapfundza pizinji na Dorothée (nkono wabzwere)
Pidapita ndzidzi ungasi, mulongo unango wa pyaka 16 anacemerwa Dorothée atoma kusonkhana mu mpingo wathu. Ine ndadzumatirwa na phinga yace yakumwaza mphangwa nyumba na nyumba. Ine ndikhali nkulu pang’ono kupiringana iye, mbwenye nee ndikhaenda maka kamwaza mphangwa. Midzidzi inango ndikhanyerezera: ‘Anyakubalanga ndi Mboni za Yahova, mbwenye Dorothée ndiye basi Mboni wa Yahova panyumba pawo. Iye asakhala na mai wace wakuti ali kubva kupha; ngakhale tenepo, ndzidzi onsene ali m’basa yakumwaza mphangwa!’ Iye andiphedza toera kutumikira Yahova mwaphinga. Mwakukhonda dembuka tatoma kumwaza mphangwa pabodzi. Tatoma kutumikira ninga apainiya akuphedza, buluka penepo tatumikira pabodzi ninga apainiya a ndzidzi onsene. Kukomerwa kwa Dorothée na basa yakumwaza mphangwa kwandiphedza toera kukomerwambo na basa ineyi. Ndiye adandiphedza toera kukhala na nyakupfundza wanga wakutoma wa Bhibhlya. Mukupita kwa ndzidzi, pyakhala pyakukhonda nentsa kuna ine kumwaza mphangwa nyumba na nyumba, m’miseu na mbuto zinango.
Mu caka canga cakutoma ninga mpainiya wa ndzidzi onsene, m’bale anacemerwa Heinz wa ku Áustria, afuluka mbabwera mu mpingo mwathu. Iye apfundza undimomwene ku Kanadha mu ndzidzi udaenda iye kaona m’bale wace wakuti akhali Mboni wa Yahova. Buluka penepo, iye atumwa mu mpingo mwathu toera kutumikira ninga mpainiya wakupambulika. Pidadziwana ife, ine ndatoma kunsirira. Iye akhafuna kukhala misionaryo, mbwenye ine nee ndikhafuna. Na thangwi ineyi, ndayesera kubisa mabvero akhali na ine. Mukupita kwa ndzidzi, tatoma kubanyirana, tamanga banja, pontho tapitiriza kutumikira pabodzi ninga apainiya ku Áustria.
PINTHU PIDANDIPHEDZA TOERA KUKHALA NA CIFUNO CAKUKHALA MISIONARYO
Heinz ndzidzi onsene akhalonga kuti akhafuna kukhala misionaryo. Iye nee akhandikakamiza toera kukhala na cifuno cibodzi cene. Mbwenye akhandicita mibvundzo ikhandipheza kunyerezera pyenepi. Mwacitsandzo, iye akhandibvundza: “Nakuti nee tiri na ana, usaona tani ticite pizinji m’basa ya Yahova?” Thangwi ya manyadzo, ine ndikhagopa kukhala misionaryo. Ndimomwene kuti ine ndikhatumikira kale ninga mpainiya wa ndzidzi onsene. Mbwenye pyakukhala misionaryo ndikhapiona ninga mphyakunentsa. Heinz apirira mbapitiriza kundiphedza kunyerezera pyakukhala misionaryo. Iye andiphedzambo toera ndikhonde kunyerezera kakamwe kugopa kwanga, mbwenye ndinyerezere kuphedza anango. Uphungu unoyu ukhali wadidi kakamwe kuna ine.
Heinz ali kutsogolera Pfundziro ya Ncenjezi mu mpingo ung’ono wa cilongero ca Servo-Croata ku Salzburg, Áustria mu caka ca 1974
Mwapang’ono na pang’ono ndatoma kufuna kukhala misionaryo. Natenepa, taprenxeri petisau toera kuenda kuxikola ya Jiliyadhi. Mbwenye m’bale akhayang’anira filiali andipanga kuti pakutoma ndikhafunika kudziwa mwadidi Cingerezi. Ine ndawangisira toera kucita pyenepi mu pyaka pitatu. Buluka penepo, mwakukhonda dikhira tapangwa toera tiende kaphedzera mpingo wa cilongero ca Servo-Croata ku Salzburgo, Áustria. Maseze cilongero ceneci cikhanentsa, ife takwanisa kukhala na anyakupfundza Bhibhlya azinji. Ife tatumikira mu cisa ceneci mu pyaka pinomwe, pontho mu ndzidzi unoyu mamunanga atumikira ninga muyang’aniri wa cisa mu caka cibodzi.
Mu caka ca 1979, ife tapangwa toera tiende katumikira ku Bulgária, pontho pyenepi pyakhala ninga tabuluka ferya. Thangwi basa yakumwaza mphangwa ikhakhondeswa kweneko. Natenepa ife nee tikhamwaza mphangwa mu ndzidzi unoyu. Mbwenye tapangwa toera kukwata mabukhu ncibisobiso toera kapasa alongo axanu akhatumikira ku Sófia, nzinda ukulu wa Bulgária. Ine ndikhagopa kakamwe, mbwenye Yahova andiphedza toera kucita basa ineyi. Alongo anewa axanu akhali pangozwi yakufungirwa nkaidi. Ngakhale tenepo, iwo akhali acipapo na akutsandzaya. Pyenepi pyandiwangisa toera kucita pyonsene pinakwanisa ine m’mabasa onsene anapaswa ine mu gulu ya Yahova.
Pidapita ndzidzi ungasi, taprenxeri pontho petisau toera kuenda kuxikola ya Jiliyadhi, mbwenye ulendo unoyu tacemerwa. Ife tikhanyerezera kuti mbatidapfundza xikola ineyi mu cingerezi ku Estados Unidos. Mbwenye mwezi wa Novembro wa caka ca 1981, gulu yatomesambo Xikola ya Jiliyadhi ku Alemanya. Natenepa, xikola ineyi nee yanentsa kuna ine thangwi yakuipfundza mu Cialemanya. Mphapo buluka penepo, mbatidatumikira kupi?
KUTUMIKIRA MU DZIKO YA NKHONDO
Tapangwa toera tikatumikire ku Kenya. Mbwenye abale a ku filiali ya ku Kenya atibvundza khala mbatidaenda katumikira ku Uganda, dziko inango yakuti iri dhuzi na Kenya. Pyaka khumi nduli, pyenepi mbapidzati kucitika, ntsogoleri wa anyankhondo anacemerwa Idi Amin akhadakwata utongi wa Uganda mwakukakamiza mbakhala ndiye ntongi. Mu pyaka pidatowera, utongi wace waphesa na kuthabusa anthu azinji kakamwe. Buluka penepo, mu caka ca 1979, utongi wa Uganda wacinjwa pontho mwakukakamiza. Ine ndagopa kakamwe kufuluka kuenda mu dziko ineyi mwakuti mukhacitika nkhondo. Mbwenye Xikola ya Jiliyadhi ikhadatikhunganya toera kunyindira Yahova. Natenepa, tatawira kuenda kweneko.
Umaso ukhanentsa kakamwe ku Uganda. Mu anuário de 2010, Heinz alonga tenepa thangwi ya dziko ineyi: “Pikhanentsa kukhala na madzi adidi, kulonga na anthu akhali kutali peno kucita pinthu pinango. . . . Mambava akhaba kakamwe, makamaka namasiku. . . . Azinji akhaphembera toera mambava akhonde kufika m’manyumba mwawo namasiku.” Ngakhale tenepo, abale na alongo a ku Uganda akhapitiriza kutumikira Yahova mwakutsandzaya.
Ndiri kuphika panyumba ya m’bale Waiswa
Mu caka ca 1982, tafika ku Kampala, nzinda ukulu wa Uganda. Mu miyezi mixanu yakutoma, ife takhala panyumba pa Sam na Christina Waiswa pabodzi na anawo axanu na anthu anango anai. Kazinji kene, iwo akhadya kabodzi pa ntsiku. Ngakhale tenepo, iwo akhatipasambo cakudya cakucepa cikhali na iwo. Mu ndzidzi ukhali ife panyumba pawo, tapfundza pinthu pizinji pyakuti pyatiphedza m’basa yathu. Mwacitsandzo, tapfundza kuphatisira madzi akucepa toera kusamba, pontho madzi mabodzi ene mbatiaphatisirambo mu latrina. Mu caka ca 1983, ife tafuluka mbatienda kunyumba inango idagumana ife kumbuto yakutsidzikizika ku Kampala.
Ife tikhakomerwa kumwaza mphangwa ku Kampala. Pa mwezi tikhagawira marevista akupiringana 4.000. Tikhatsandzaya kakamwe na njira ikhatawira anthu undimomwene. Iwo akhalemedza Mulungu, pontho akhafuna kucedza thangwi ya Bhibhlya. Kazinji kene, ine na Heinz, m’bodzi na m’bodzi tikhali na mapfundziro 10 peno 15. Pontho tapfundza pinthu pizinji na anyakupfundzathu. Mwacitsandzo, ife tikhadzumatirwa na makhaliro awo adidi. Iwo akhaenda ku misonkhano na miyendo masumana onsene, nee akhadungunya, pontho ndzidzi onsene akhali akutsandzaya.
Mu caka ca 1985 na 1986, kwacitika pontho nkhondo kawiri ku Uganda. Kazinji kene tikhaona ana mbakafamba na mpfuti. Iwo akhaphatisirwa ninga anyankhondo, pontho akhaphata basa yakutawirisa peno kukhondesa anthu kupita m’miseu. Tingaenda kamwaza mphangwa, tikhaphemba Yahova toera atiphedze kukhala akukhurudzika, audziwisi mbaticalira ngozwi, pontho Yahova akhatawira maphembero athu. Tingagumana munthu wakuti ali na cifuno, ife nee tikhagopabve.
Ine, Heinz na Tetyana (pakati)
Ife tikhakomerwambo kumwazira mphangwa anthu a madziko anango akhakhala ku Uganda. Mwacitsandzo, ife takhala na mwai wakupfundzisa Bhibhlya dotoro anacemerwa Murat Ibatullin na nkazace anacemerwa Dilbar. Iwo akhali a ku Tartaristão (Rússia Central). Iwo abatizwa, pontho mpaka lero ali kutumikira Yahova mwakukhulupirika. Ine ndadziwambo nkazi anacemerwa Tatjana Vileyska wa ku Ukraniya wakuti akhafuna kupheka. Pidamala iye kubatizwa, Tatjana abwerera ku Ukraniya, pontho mukupita kwa ndzidzi aphedzera kuthumburuza mabukhu athu mu Ciukraniya.a
BASA IPSWA
Mu caka ca 1991, mu ndzidzi ukhali ife ferya ku Áustria, abale a filiali ya dziko ineyi atipanga toera tikatumikire ku Bulgária. Mu pyaka pizinji, basa yakumwaza mphangwa ikhakhondeswa m’madziko anango a ku Europa, mbwenye pinthu pyadzacinja, pontho Mboni za Yahova zatawiriswa kumwaza mphangwa m’madziko anewa, kuphatanizambo ku Bulgária. Ife takhala mu dziko ineyi mu ndzidzi wakuti basa yathu ikhakhondeswa, pontho tikhakwata mabukhu athu ncibisobiso. Mbwenye ulendo unoyu tapangwa toera tiende kamwaza mphangwa kweneko.
Abale atipanga toera tienderetu ku Bulgária mbatikhonda kubwerera ku Uganda. Natenepa nee takhala na mwai wakubwerera ku Uganda, kupaka pinthu pyathu na kupangana axamwali athu. Mbwenye taenda ku Bheteli ya Alemanya, takwata karu mbatienda ku Bulgária. Tapangwa toera tiende katumikira mu nsoka wa amwazi mphangwa 20 ku Sófia.
Ku Bulgária ife tathimbana na nyatwa zizinji. Nee tikhadziwa cilongero ca kweneko. Pontho basi ene kukhali na mabukhu mawiri mu Cibhulgaria: A Verdade que Conduz a Vida Eterna na Bukhu Yanga ya Mbiri za M’Biblya. Pyakhala pyakunentsa kuna ife kutomesa mapfundziro a Bhibhlya. Ngakhale tenepo, nsoka wathu ung’ono ukhapitiriza kumwaza mphangwa mwaphinga. Pyenepi pyacitisa anthu a gereja ya Ortodhoxa kuipirwa mbatoma kutitcinga.
Mu caka ca 1994, utongi nee ukhaonabve Mboni za Yahova ninga uphemberi wakudziwika. Natenepa, anthu a ku Bulgária akhationa ninga nsoka wa uphemberi wakugopswa. Abale anango afungirwa nkaidi. Maradhyo, matelevizau na majornali akhamwaza uthambi wakugopswa mbalonga kuti Mboni za Yahova zisasiya anawo kufa, pontho zisapanga anango a mu uphemberi wawo toera apheke. Mu ndzidzi unoyu pikhanentsa kakamwe kumwaza mphangwa. Anthu azinji akhatitsalakana mwakusowa cilemedzo, akhatikhuwira, angationa akhacemera apolixa peno kutiponyera pinthu. Pikhanentsa kakamwe kutambira mabukhu mu dziko ineyi. Pontho pikhali pyakunentsa kakamwe kulugari mbuto toera kucitira misonkhano. Ntsiku inango, apolixa atikhondesa kucita nsonkhano wa gawo. Ku Bulgária kukhali kwakusiyana kakamwe na ku Uganda. Thangwi anthu a ku Uganda akhali auxamwali, pontho akhafuna kupfundza Bhibhlya. Natenepa, ife nee tikhadadzolowera kutcingwa. Ninji pidatiphedza kupirira?
Kukhala pabodzi na abale na alongo kwatiphedza kakamwe. Iwo akhafuna undimomwene, pontho akhapereka takhuta thangwi yakukhala pabodzi na ife. Ife tikhali akuphatana kakamwe, pontho tikhatsalakanana. Pyenepi pyatipfundzisa kuti tingafuna anthu, tinakhala akutsandzaya m’mabasa onsene anacita ife mu gulu ya Yahova.
Ku Bheteli ya Bulgária mu caka ca 2007
Mukupita kwa ndzidzi, pinthu pyadzacinja. Mu caka ca 1998 basa yathu yatawiriswa pontho; mabukhu mazinji abuluswa mu Cibhulgaria. Mu caka ca 2004, nyumba zidamala mangwa za filiali zaperekwa kuna Yahova. Cincino ku Bulgária kuli na mipingo 57 na amwazi mphangwa 2.953. Pontho mu caka ca 2024, anthu akupiringana 6.475 agumanika pa Cikumbuso. Kale, ku Sófia basi ene kukhali na alongo axanu, mbwenye cincino kuli na mipingo 9. Ife taona kukwanirisika kwa profesiya yakuti “ung’ono unadzakhala 1.000.”—Iza. 60:22.
NYATWA ZA UNGUMI
Mu umaso wanga onsene, nee ndikhali na ungumi wadidi. M’maulendo mazinji, madotoro akhadzindikira kuti ndikhali na phute. Ulendo unango, adzindikira kuti ndikhali na phute mu nsolo, pontho ndikhafunika kucitwa operasau. Buluka penepo, ndaenda ku Indiya kacitwa operasau yakuti yamala maora 12, toera kubulusa phute ineyi. Ife takhala ku Bheteli ya Indiya mpaka ine kuwanga, buluka penepo tabwerera ku Bulgária mbatipitiriza na basa yathu.
Mu ndzidzi unoyu, Heinz akhala na utenda unacemerwa Huntington. Iye akhanentseka toera kulonga, kufamba na kucita pinthu pinango. Mu ndzidzi ukhatekera utenda wace, iye akhanyindira ine toera kucita pinthu pizinji. M’midzidzi inango, ndikhapibva kuti ndiri na pizinji toera kucita, pontho ndikhagopa kucimwana kupitiriza kuntsalakana. Mbwenye m’phale unango anacemerwa Bobi, ndzidzi onsene akhacemera Heinz toera akamwaze naye mphangwa. Heinz nee akhakwanisa kulonga mwadidi, pontho nee akhakwanisa kuphatisira mwadidi miyendo yace na mikono yace. Ngakhale tenepo, Bobi nee akhali na manyadzo toera kuenda naye kamwaza mphangwa. Ndzidzi onsene ukhafuna ine ciphedzo toera kutsalakana Heinz, Bobi akhandiphedza. Ine na Heinz tasankhula kukhonda kukhala na ana mu dziko ino, mbwenye Bobi ndi mwana adatipasa Yahova mu ndzidzi ukhafuna ife kakamwe.—Marko 10:29, 30.
Heinz aduwalambo utenda wa kankro, pontho alowa mu caka ca 2015. Pyenepi pyanditsukwalisa kakamwe. Pikhali pyakunentsa kutawira kuti iye alowa. Mbwenye ndisan’nyerezera kakamwe, pontho pisakhala ninga ali m’maso. (Luka 20:38) Ntsiku zonsene ine ndisakumbuka mafala ace adidi na uphungu ukhandipasa iye. Ine ndisapereka takhuta kakamwe thangwi ya ndzidzi udatumikira ife Yahova pabodzi.
NDISAPEREKA TAKHUTA KUNA YAHOVA THANGWI YAKUNDIPHEDZA
Yahova andipasa mphambvu toera kupirira nyatwa zonsene zidatamba ine. Iye andiphedzambo kumalisa manyadzo na kukhala misionaryo waufuni. (2 Tim. 1:7) Na ciphedzo ca Yahova, ine na m’bale wanga tiri kutumikira m’basa ya ndzidzi onsene. Mamunace ndi muyang’aniri wa cisa ku Europa mu cilongero ca Servia. Maphembero adacita pai wanga mu pyaka pizinji nduli, atawirwa.
Kupfundza Bhibhlya kusandiphedza toera kukhala wakukhurudzika. M’midzidzi yakunentsa, ndapfundza kucita phembero ‘na ntima onsene’ ninga pidacita Yezu. (Luka 22:44) Ufuni na kukoma ntima kwa abale na alongo a mu mpingo wanga wa ku Sófia pisapangiza kuti Yahova ali kutawira maphembero anga. Ndzidzi onsene asandicemera toera ticite pinthu pabodzi, pontho asapangiza kuti asandifuna. Pyenepi pisanditsandzayisa kakamwe.
Ine ndisakomerwa kakamwe kunyerezera pya kulamuswa muli akufa. Ine ndisanyerezera kuti ndiri kuona acibale anga onsene pabodzi mu dziko ipswa. Anyakubala anga ali dzololo kutsogolo kwa nyumba yathu, pontho ndi aphale, m’bale wanga ali kuphika nkuzinya, pontho Heinz ali dzololo na kavalo yace. Kunyerezera pyenepi kusandiphedza toera ndikhonde kunyerezera pinthu pyakuipa mbandipereka takhuta kuna Yahova.
Ndinganyerezera pyonsene pidandicitikira na pinthu pidapikira Yahova thangwi ya tsogolo, ine ndisapibva ninga Dhavidhi mudalonga iye mafala anagumanika pa Masalmo 27:13, 14 kuti: “Mbandidakhonda kukhala na cikhulupiro cakuti ndinaona udidi wa Yahova mu dziko ya anthu ali mʼmaso, ine nee mbandidakwanisa kupirira. Dikhirani Yahova; khalani acipapo na amphambvu. Inde, dikhirani Yahova.”
a Onani mbiri ya umaso ya Tatjana Vileyska mu Despertai! ya 22 de Dezembro de 2000, tsa. 20-24.