NSOLO 1
‘Khala Nyakupfundza Wanga’—Yezu Akhafuna Kulonganji?
“Ndisafunika kucitanji toera ndigumane umaso wakukhonda mala?”
1, 2. Ndi ncemerero upi wakutsandzayisa udapaswa ife, pontho tisafunika kubvundzikanji?
NDI ncemerero upi wakutsandzayisa udatambira imwe? Panango musakumbuka ncemerero wakugumanika pa phwando yakumanga banja ya munthu anafuna imwe kakamwe. Peno musakumbuka ntsiku idacemerwa imwe toera kucita basa yakufunika. Khala mwatambira kale micemerero ninga ineyi, imwe mwatsandzaya kakamwe, pontho mwaona kuti musafuniwa. Mwandimomwene ife tonsene tatambira ncemerero wadidi kakamwe kupiringana ineyi. Mbwenye, njira inafuna ife kutawira ncemerero unoyu inakwanisa kukhuya umaso wathu onsene.
2 Kodi ncemerero unoyu ndi upi? Ndi wa Yezu Kristu Mwana wautombo wa Mulungu Wamphambvu zonsene Yahova, pontho usagumanika m’Bhibhlya. Lemba ya Marko 10:21, iri na mafala awa a Yezu: “Bwera Ukhale Nyakupfundza Wanga.” Ndi ncemerero wa Yezu kuna m’bodzi na m’bodzi wa ife. Mphyadidi kubvundzika: ‘Ndinatawira tani ncemerero unoyu?’ Ntawiro usaoneka ninga ndi wakukhonda nentsa. Panango munanyerezera kuti nkhabepo anakhonda ncemerero unoyu. Mbwenye anthu azinji asakhonda ncemerero unoyu. Thangwi yanji?
3, 4. (a) Ninji pikhasirira anthu kuna mamuna adabvundza Yezu thangwi ya umaso wakukhonda mala? (b) Ndi makhaliro api adidi adaona Yezu kuna ntongi wa m’phale?
3 Mwacitsandzo, nyerezerani mamuna adacemerwa na Yezu cifupi na pyaka 2.000 nduli. Mamuna unoyu akhalemedzwa kakamwe. Iye akhali na pinthu pitatu pyakuti anthu azinji akhapisirira kakamwe. Bhibhlya isalonga kuti iye akhali “m’phale,” “wakupfuma kakamwe,” pontho akhali “ntongi.” (Mateu 19:20; Luka 18:18, 23) Mbwenye, m’phale unoyu akhali na cinthu cinango cakufunika kakamwe. Iye akhadabva pya Mpfundzisi Wankulu, Yezu, pontho akomerwa na pikhadabva iye.
4 Mu ndzidzi unoyu, atongi azinji nee akhalemedza Yezu. (Juwau 7:48; 12:42) Mbwenye ntongi unoyu akhali wakusiyana. Bhibhlya isalonga: “Pikhaenda [Yezu], mamuna unango an’thamangira, agodama patsogolo pace, mbambvundza: ‘Mpfundzisi Wadidi, ndisafunika kucitanji toera ndigumane umaso wakukhonda mala?’” (Marko 10:17) Mamuna unoyu akhafuna kakamwe kulonga na Yezu; iye athamanga aenda kuna Yezu, mbagodama pamaso pace pakati pa mwinji wa anthu ninga pikhacita anyakutcerenga na anthu akupwazika. Pyenepi pisapangiza kuti iye akhafuna kukomeresa Mulungu, pontho akhali wakucepeseka. Yezu akomerwa na makhaliro anewa. (Mateu 5:3; 18:4) Natenepa nee ndi pyakudzumatirisa kuti ‘Yezu amuyang’ana, mbapangiza kuti akhanfuna.’ (Marko 10:21) Mphapo, Yezu atawira tani mbvundzo wa m’phale unoyu?
Ncemerero Wadidi Kakamwe
5. Yezu atawira tani m’phale wakupfuma, pontho tisadziwa tani kuti ‘cinthu cibodzi cidasala’ nee cikhali utcerengi? (Onanimbo cidzindikiro capantsi.)
5 Yezu apangiza kuti Babace akhadalonga kale pinthu pikhafunika kucita munthu toera akhale na umaso wakukhonda mala. Yezu aphatisira Malemba, pontho m’phale alonga kuti akhabvera Mwambo wa Mose mwakukhulupirika. Mbwenye Yezu aona kuti ntongi unoyu akhali na nkandzo ukulu kakamwe wakuti mbudancimwanisa kukomeresa Mulungu. (Juwau 2:25) Na thangwi ineyi, Yezu ampanga: “Casala cinthu cibodzi toera ucicite.” “Cinthu” cipi? Yezu athimiza: “Ndoko kagulise pinthu pyako pyonsene mbupereka kobiri ineyi kuna anyakutcerenga.” (Marko 10:21) Kodi Yezu akhafuna kulonga kuti munthu asafunika kukhala ntcerengi toera atumikire Mulungu? Nkhabe.a Kristu akhapfundzisa mamuna unoyu cinthu cakufunika kakamwe.
6. Ndi ncemerero upi udapereka Yezu? Ntawiro wa m’phale wakupfuma usapangizanji thangwi ya pinthu pikhali muntima mwace?
6 Toera kumpangiza cinthu cikhadasala, Yezu apasa m’phale unoyu mwai wadidi kakamwe: “Bwera ukhale nyakupfundza wanga.” Nyerezerani basi, Mwana wa Mulungu acemera mamuna unoyu toera akhale nyakupfundzace! Yezu apikira kumpasa nkhombo yadidi kakamwe. Iye alonga: “Unadzakhala na mpfuma kudzulu.” Kodi m’phale unoyu wakupfuma atawira ncemerero unoyu wakupambulika? Bhibhlya isalonga: “Iye anentseka na ntawiro unoyu mbaenda mwakutsukwala, thangwi iye akhali na pinthu pizinji kakamwe.” (Marko 10:21, 22) Ntawiro wa Yezu wapangiza pakweca nkandzo ukhali na mamuna unoyu. Iye akhafuna kakamwe mpfuma zace, pontho akhafuna kakamwe kupaswa mbiri na cilemedzo thangwi ya pinthu pikhali na iye. Iye akhafuna kakamwe mpfuma zace m’mbuto mwakufuna Kristu. Natenepa cinthu cikhadasala ndi ufuni wandimomwene kuna Yezu na Yahova. Thangwi yakusowa ufuni unoyu, iye akhonda ncemerero wakufunika kakamwe wa umaso wace. Kodi ncemerero unoyu usakukhuyanimbo tani?
7. Thangwi yanji tiri na cinyindiro cakuti ncemerero wa Yezu usaphatanizambo ife lero?
7 Ncemerero wa Yezu nee wacitirwa mamuna unoyu, peno anthu adakhala mu ndzidzi wa Yezu basi. Yezu alonga: “Munthu anafuna kunditowera, . . . mbapitirize kunditowera ntsiku zonsene.” (Luka 9:23) Onani kuti “munthu” onsene anakwanisa kukhala ntowereri wa Kristu ‘angafuna.’ Mulungu asaendesa kuna Mwanace anthu ninga anewa. (Juwau 6:44) Anthu onsene ali na mwai wakukhala anyakupfundza a Yezu mwakukhonda tsalakana dzindza, mbumba, anthu akupfuma peno atcerengi. Natenepa, pidalonga Yezu kuti: “Bwera ukhale nyakupfundza wanga,” iye akhapangambo imwe. Mphapo thangwi yanji musafunika kutowera Kristu? Pontho pyenepi pisaphatanizanji?
Thangwi Yanji Tisafunika Kukhala Atowereri a Kristu?
8. Ndi pinthu pipi pyakuti anthu onsene asapifuna, pontho thangwi yanji?
8 Anthu akuthabuka kakamwe, natenepa iwo asafuna ntongi wadidi mwakucimbiza. Maseze anthu azinji asanyerezera kuti anakwanisa kutongeka okhene, pinthu pinacitika pisapangiza kuti pasafunika ntongi wadidi. Mprofeta Yeremiya apumirwa toera kulemba mafala awa: “Yahova, ine ndisadziwa mwadidi kuti munthu nee athema kusankhula ekhene njira yace. Munthu nkhabe ufulu wakutsogolera ekhene mathanyo ace.” (Yeremiya 10:23) Anthu nkhabe maluso na ufulu wakutongeka okha. Natenepa, kutomera kale kakamwe anthu asatonga munjira yakuipa kakamwe. (Ekleziaste 8:9) Mu ntsiku za Yezu atsogoleri akhaponderera, akhatsalakana mwakuipa na kunyengeza anthu. Yezu aona kuti anthu anewa akhali “ninga mabira akusowa nkumbizi.” (Marko 6:34) Lero, anthu asathabukambo kakamwe. Ife tonsene, tisafuna ntongi wakuti tinakwanisa kun’nyindira na kumulemedza. Kodi Yezu ndi ntongi unoyu? Inde, onani mathangwi mangasi.
9. Thangwi yanji Yezu ndi wakusiyana na atongi a dziko?
9 Yakutoma, Yezu asankhulwa na Yahova. Atongi azinji asankhulwa na anthu akuti ndi akusowa ungwiro. Atongi anewa kazinji kene asaphatisa mwala anthu anewa adaasankhula. Mbwenye Yezu ndi wakusiyana. Dzina yace isapangiza pyenepi. Fala yakuti “Kristu,” peno “Mesiya,” isabveka “Wakudzodzwa.” Inde, Yezu asankhulwa na Mbuya Wankulu Kakamwe, wakuti ndi ntongi wa pinthu pyonsene. Yahova Mulungu alonga tenepa thangwi ya Mwanace: “Onani! Uyu ndi ntumiki wanga adasankhula ine. Ine ndisanfuna, pontho ndisakomerwa naye kakamwe! Ndinadzampasa nzimu wanga.” (Mateu 12:18) Nkhabe munthu anadziwa mwadidi ntongi anafuna ife kupiringana Nciti wathu. Udziwisi wa Yahova nkhabe madire, natenepa, tiri na mathangwi adidi toera kunyindira cisankhulo cace.—Misangani 3:5, 6.
10. Thangwi yanji citsandzo ca Yezu ndi cadidi toera kucitowezera?
10 Yaciwiri, Yezu apangiza citsandzo cadidi kakamwe. Ntongi wadidi asafunika kukhala na makhaliro adidi. Iye asacita pinthu pyadidi pyakuti pinaphedza anango kucinja umaso wawo. Kodi imwe mbamudakomerwa na ntongi wakuti ali na makhaliro api? Cipapo, udziwisi, ntsisi, peno kupirira? Mungapfundza pinthu pidalonga Yezu na pidacita iye pikhali iye pa dziko yapantsi, munadzindikira kuti iye akhali na makhaliro anewa na anango mazinji kakamwe. Yezu apangiza makhaliro anewa mwadidi thangwi akhatowezera Babace wakudzulu. Pikhacita iye pikhapangiza kuti akhali munthu waungwiro. Natenepa, ife tinakwanisa kutowezera pyonsene pidacita Yezu, pidalonga iye na makhaliro ace. Bhibhlya isalonga kuti tinatowezera “tani manyalo ace mwakukhulupirika.”—1 Pedhru 2:21.
11. Yezu apangiza tani kuti ndi “nkumbizi wadidi”?
11 Yacitatu, Kristu akhacita pinthu mwakubverana na mafala adalonga iye kuti: “Ine ndine nkumbizi wadidi.” (Juwau 10:14) Anthu a mu ndzidzi unoyu mbadabvesesa mwakukhonda nentsa mafala anewa. Akumbizi akhaphata basa kakamwe toera kutsalakana mabira. “Nkumbizi wadidi” akhaikha umaso wace pangozwi toera kutsidzikiza mabira ace. Mwacitsandzo, Mambo Dhavidhi akhali nkumbizi pikhali iye m’phale, pontho m’maulendo mawiri iye aikha umaso wace pangozwi toera kutsidzikiza mabira ace. (1 Samweli 17:34-36) Mbwenye Yezu acita pizinji kuna anyakupfunzace. Iye aafera. (Juwau 10:15) Ndi atongi angasi akuti mbadaikha umaso wawo pangozwi toera kucita pyenepi?
12, 13. (a) Nkumbizi asadziwa tani mabira ace, pontho mabira asadziwa tani nkumbizi wawo? (b) Thangwi yanji musafuna kutsogolerwa na Nkumbizi Wadidi?
12 Yezu akhali “nkumbizi wadidi” munjira inango. Iye alonga: “Ine ndisadziwa mabira anga, pontho mabira anga asandidziwa.” (Juwau 10:14) Mafala anewa a Yezu asabvekanji? Anthu azinji angaona nkumbi wa mabira, basi ene iwo asaona nkumbi wa pinyama. Mbwenye nkumbizi, asadziwa bira ibodzi na ibodzi. Iye asadziwa kuti ndi mabira api anafuna ciphedzo angafuna kubala, asadziwambo kuti ndi ana api a mabira anafunika kuthukulwa akuti nee anakwanisa kufamba nsindzo wakulapha thangwi yakukhala ang’ono kakamwe, peno kuti ndi mabira api akuduwala peno adaphekeka. Mabira asadziwambo mwadidi nkumbizi wawo. Iwo asadzindikira fala yace, pontho cipo anatowera fala ya nkumbizi unango. Nkumbizi angaacemera na fala inapangiza kuti pali na cinthu cakugopswa, iwo asabwera mwakucimbiza. Mabira asantowera konsene kunaenda iye. Nkumbizi asadziwa mwadidi mbuto inaendesa iye mabira ace. Iye asadziwa mbuto yakutsidzikizika yakuti iri na thongwe na magowa a madzi adidi. Nkumbizi angaonera mabira, mabira asadziwa kuti ali akutsidzikizika.—Masalmo 23.
13 Mwandimomwene imwe musafuna nkumbizi ninga unoyu. Nkumbizi Wadidi Yezu ndzidzi onsene akhatsalakana atowereri ace munjira ineyi. Iye asapikira kukuphedzani toera mukhale na umaso wakutsandzaya na wadidi kakamwe cincino na ntsogolo! (Juwau 10:10, 11; Apokalipse 7:16, 17) Na thangwi ineyi, tisafunika kudziwa kuti tinatowerera tani Kristu.
Pisabvekanji Kukhala Nyakupfundza wa Kristu
14, 15. Tingafuna kukhala nyakupfundza wa Yezu, thangwi yanji nee pyakwana kulonga kuti ndife Akristu, peno kuti tisafuna Yezu?
14 Lero, anthu azinji asanyerezera kuti atawira kale ncemerero wa Kristu. Iwo asalonga kuti ndi Akristu, panango thangwi ali mu uphemberi udabatizwa iwo pikhali iwo ana. Anango, panango asalonga kuti asafuna kakamwe Yezu, pontho asantawira ninga Mpulumusi wawo. Kodi pyenepi pisaacitisa kukhala anyakupfundza a Kristu? Yezu apangiza kuti tisafunika kucita pizinji kupiringana kulonga kwene basi kuti ndife Akristu.
15 Nyerezerani pinacitika m’madziko analonga kuti ndi Acikristu. Anthu a m’madziko anewa asalonga kuti ndi anyakupfundza a Kristu. Kodi anthu anewa asabvera pidapfundzisa Yezu? Nkhabe, thangwi m’madziko anewa mwadzala na uphanga, kupondererana na kusowa ulungami, pyenepi ndi pinthu pyakuti pisacitikambo m’madziko akuti nee ndi Acikristu.
16, 17. Ninji cidasala kuna ale analonga kuti ndi Akristu, pontho tinadzindikira tani anyakupfundza andimomwene a Kristu?
16 Yezu alonga kuti anyakupfundzace andimomwene mbadadzindikirwa tayu basi na pinthu pinalonga iwo peno dzina yawo, mbwenye na pinthu pinacita iwo. Mwacitsandzo, iye alonga: “Si onsene tayu anandicemera: ‘Mbuya, Mbuya,’ anadzapita mu Umambo wakudzulu, mbwenye basi ene ule anacita pinafuna Babanga wakudzulu.” (Mateu 7:21) Thangwi yanji ale analonga kuti Yezu ndi Mbuyawo nee asacita pinafuna Babace? Kumbukani ntongi ule wakupfuma. Kazinji kene ‘cinthu cibodzi cidasala’ kuna ale analonga kuti ndi Akristu ndi kufuna Yezu na Yahova na ntima wawo onsene.
17 Pyenepi ndi pyakudzumisa thangwi ale analonga kuti ndi Akristu asalonga kuti asafuna Kristu. Mbwenye anyakupfundza andimomwene a Kristu asapangiza ufuni wawo kuna Yezu na kuna Yahova tayu basi na mafala awo. Yezu alonga: “Munthu angandifuna, anadzabvera mafala anga.” (Juwau 14:23) Iye alongambo: “Mabira anga asabvesera fala yanga, ine ndisaadziwa, pontho iwo asanditowera.” (Juwau 10:27) Natenepa, ife tisapangiza kuti tisafunadi Kristu tayu basi na mafalathu peno pinanyerezera ife, mbwenye na pire pinacita ife.
18, 19. (a) Kupfundza thangwi ya Yezu kunatiphedza tani? (b) Ndi cipi cifuniro ca bukhu ino, pontho pyenepi pinaphedza tani ale anatowera Yezu mu pyaka pizinji?
18 Pinacita ife pisapangiza kuti ndife anthu a ntundu wanji. Natenepa, tisafunika kukhala dzololo toera kucinja makhaliro athu. Yezu alonga: “Umaso wakukhonda mala ndi uyu: Anthu akudziweni imwe Mulungu m’bodzi basi wandimomwene, pontho adziwembo Yezu Kristu, ule adatuma imwe.” (Juwau 17:3) Tingaleri thangwi ya Yezu m’Bhibhlya mbatinyerezera mwadidi pinaleri ife, pyenepi pinacinja maonero athu thangwi ya iye. Kufuna kwathu Yezu na cifuno cathu cakukhala nyakupfundzace cinadzathimizirika ntsiku zonsene.
19 Natenepa, bukhu ino nee yacitwa toera kulonga pinthu pyonsene pidacitika mu umaso wa Yezu, mbwenye yacitwa toera kutiphedza kudziwa pinafunika ife kucita toera tikhale atowereri ace.b Iyo yacitwa toera itiphedze kubvesesa Malemba mbatibvundzika: ‘Kodi ndinedi ntowereri wa Yezu?’ (Tiyago 1:23-25) Panango imwe mwatoma kale kakamwe kutowera Nkumbizi Wadidi. Mbwenye ife tonsene tinakwanisa kuntowera mwapadhuzi kakamwe. Bhibhlya isatipanga: “Pitirizani kuonesesa khala muciri akuwanga mu cikhulupiro; pitirizani kudingika mwekhene toera mudziwe kuti ndimwe anthu a ntundu wanji.” (2 Akorinto 13:5) Tisafunika kucita pyonsene pinakwanisa ife toera tipitirize kutsogolerwa na Nkumbizi Wadidi na waufuni Yezu wakuti acita kusankhulwa na Yahova toera kutitsogolera.
20. Tinapfundzanji mu nsolo unatowera?
20 Bukhu ino inakuphedzani toera kufuna kakamwe Yahova na Yezu. Ufuni unoyu unakuphedzani toera kukhala na ntendere wa muntima, pontho munatsandzaya ngakhale mu dziko ino yakuipa. Pontho munapitiriza kusimba Yahova kwenda na kwenda thangwi yakutipasa Nkumbizi Wadidi. Ndimomwene kuti toera kudziwa mwadidi Yezu, pakutoma tisafunika kubvesesa kuti iye mbani. Natenepa mu Nsolo 2 tinadzapfundza basa iri na Yezu toera kukwanirisa cifuniro ca Yahova.
a Yezu nee akhaphemba kuti onsene anafuna kukhala atowereri ace asiye mpfuma zawo zonsene. Maseze iye alonga kuti mbapidakhala pyakunentsa kuna munthu wakupfuma toera kupita mu Umambo wa Mulungu, iye athimiza: “Kuna Mulungu pinthu pyonsene pisakwanisika.” (Marko 10:23, 27) Mwandimomwene, anthu anango akupfuma adzakhala anyakupfundza a Kristu. Iwo apaswa uphungu mu mpingo Wacikristu, mbwenye nee aphembwa toera apereke mpfuma zawo zonsene kuna anyakutcerenga.—1 Timoti 6:17.
b Toera kuleri mphangwa zizinji zinalonga pya umaso wa Yezu na utumiki wace, onani bukhu Yezu—Ndi Njira, Undimomwene na Umaso, idacitwa na Mboni za Yahova.