BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • lv tsa. 215-tsa. 218 ¶ 1
  • Makhundu Mang’onong’ono A Ciropa Na Njira Zakucita Operasau

Nkhabe kugumanika vidhyu pa khundu ino.

Munatilekerera, paoneka madodo pakupangiza vidhyu.

  • Makhundu Mang’onong’ono A Ciropa Na Njira Zakucita Operasau
  • Khalani Mu Ufuni wa Mulungu
  • Mphangwa Zakulandana
  • Maonero a Mulungu Thangwi ya Ciropa
    Tsandzayani na Umaso Kwenda na Kwenda!​—Kucedza Pabodzi Thangwi Ya Bhibhlya
  • Pidzindikiro Pyakumalisa
    Pitirizani Kufuna Mulungu
  • Musalemedza Umaso Ninga Munacitira Mulungu?
    Khalani Mu Ufuni wa Mulungu
  • Kodi Ndisaona Tani Makhundu Mang’onong’ono A Ciropa Na Ukonzi Unaphataniza Ciropa Canga Cene?
    Utumiki Wathu Wa Umambo—2006
Onani Mphangwa Zinango
Khalani Mu Ufuni wa Mulungu
lv tsa. 215-tsa. 218 ¶ 1

N’THIMIZIRO

Makhundu Mang’onong’ono A Ciropa Na Njira Zakucita Operasau

Makhundu mang’onong’ono a ciropa. Makhundu mang’onong’ono akubuluswa m’makhundu manai makulu a ciropa, maselula akufwira, maselula akucena, maselula anagwimisa ciropa, na madzi a nciropa. Mwacitsandzo, maselula akufwira ali na proteina inacemerwa hemoglobina. Proteina ya anthu peno pinyama isaphatisirwa ninga ntombwe toera kukondza atenda anasowa ciropa peno ale analuza ciropa cizinji.

Madzi a nciropa​—akuti ndi mapurusento akukwana 90 a madzi. Pontho muli na pinthu pizinji ninga munyu, xuka na pinthu pinango. Madzi anewa a nciropa asakhalambo na mapurusento anango a pinthu pyakusiya-siyana pyakuti pisaphedza ciropa toera kugwima, pontho na maselula anathimbana na nthenda. Khala munthu ali na nthenda, madotoro anakwanisa kumulembera njirisau ya makhundu mang’onong’ono akubuluswa m’madzi a nciropa akuti asathimbana na mautenda. M’maselula akucena a ciropa musabuluswa pinthu pinango pyakuti asasasanya napo mitombwe inaphatisirwa pa kukondza nthenda zinango ninga zinasoswa na maviru na câncer.

Kodi Akristu asafunika kutawira mitombwe yakubuluswa m’makhundu mang’onong’ono a ciropa? Bhibhlya nkhabe kupereka unyomonyomo wakuthonyeka, natenepa munthu m’bodzi na m’bodzi asafunika kucita cisankhulo cace mwakubverana na cikumbuntima cace pamaso pa Mulungu. Anango anakwanisa kukhonda makhundu mang’onong’ono onsene a ciropa, mu kunyerezera kuti Mwambo wa Mulungu kwa Israele ukhaphemba kuti ciropa consene cakubuluswa mwa munthu peno cinyama cikhafunika ‘kutayiwa pantsi.’ (Deuteronomyo 12:22-24) Anango, asakhonda kuikhwa makhundu onsene manai makulu a ciropa, peno asatawira ukondzi unaphataniza makhundu mang’onong’ono. Iwo panango asanyerezera kuti makhundu mang’onong’ono angamala kusungulwa, ciropa nkhabebve kuimirira umaso wa munthu peno cinyama, mudabuluswa ciropa ceneci.

Pakucita cisankhulo ca makhundu mang’onong’ono a ciropa, dingani mibvundzo iyi: Kodi ndisapidziwa kuti kukhonda makhundu mang’onong’ono onsene a ciropa pisabveka kuti nee ndinadzatawira mitombwe inango yakuti isaphataniza pinthu pya nciropa pinaphatisirwa toera kuthimbana na nthenda peno kuphedza toera ciropa cikhonde kubuluka? Kodi ndinakwanisa kufokotozera dotoro kuti thangwi yanji ndisakhonda peno ndisatawira kuphatisira khundu ibodzi peno makhundu mazinji mang’onong’ono a ciropa?

Njira zakucita operasau. Ibodzi mwa njira zenezi ndi kuthatanya ciropa na kupulumusa maselula. Pakuphatisira njira yakuthatanya ciropa, ciropa ca ntenda cisapambuswa m’manungo, mbicithimizirwa na madzi anathimizira ciropa, pakumalisa cisabwezerwa pontho m’manungo mwa ntenda. Pakuphatisira njira yakupulumusa maselula, ciropa cidaluzika mu ndzidzi wa operasau cisakwatwa na kubwerezerwa m’manungo mwa ntenda. Ciropa cinabuluka pa cironda peno pakucita operasau, cisakweyiwa na mitcini mbicitsukwa peno kusungulwa, angamala asacibwerezera m’manungo mwa ntenda. Nakuti madotoro asaphatisira njira zakusiyana-siyana za ukondzi unoyu, natenepa Nkristu asafunika kudziwa pinafuna kucita dotoro wace.

Pakusankhula njira zenezi zakucita operasau, bvundzikani: ‘Khala ciropa canga cinango cinadzabuluswa m’manungo mwanga mbicipita na kukhundu inango na kufamba kweneku mbukulimiriswa mu ndzidzi wakucepa, kodi cikumbuntima canga cinadzanditawirisa kuona ciropa ceneci ninga canga basi, natenepa mbandikhonda kufuna kuti ‘citayiwe pantsi?’ (Deuteronomyo 12:23, 24) Kodi cikumbuntima canga cakupfundziswa na Bhibhlya cinadzandinentsa khala mu ndzidzi wa ukondzi ciropa canga cabuluswa, mbicibvungazwa na mitombwe inango, na kubwerezerwa pontho m’manungo mwanga? Kodi ndisapidziwa kuti kukhonda njira zonsene za ukondzi zinaphatisira ciropa canga cene kusabveka kuti nee ndinadzatawira kudingwa ciropa, kuphatisira ntcini wakusungula ciropa, peno ntcini wa ntima na mapapu?’

Bokosi pa tsamba 216

Nkristu asafunika kucita cisankhulo cace ekha khala anatawirisa ciropa cace kuphatisirwa mwakulungama mu ndzidzi wa operasau. Pyenepi ndi sawasawa pa kudingwa ciropa na dotoro na pakuphatisira ukondzi wacincino unaphataniza kubulusa ciropa pang’ono ca munthu, panango kucicinja munjira inango angamala mbacibwerezera pontho m’manungo mwa munthu.

MIBVUNDZO YAKUTI MUNAKWANISA KUICITA KUNA DOTORO

Khala imwe musafunika kucita operasau peno ukondzi wakuti usaphataniza ciropa, onesesani khala muli nawo maphaso onsene akuthema akutawirika na mwambo, ninga Procuração para Tratamento de Saúde, yakuti yacitwa toera kukutsidzikizani kuti mukhonde kuikhwa ciropa. Mwakuthimizira, imwe munakwanisa kubvundza dotoro wanu mibvundzo iyi:

  • Kodi madotoro onsene anafuna kucita khundu asapidziwa kuti ndine m’bodzi wa Mboni za Yahova, anatonga kukhonda kuikhwa ciropa (ciropa consene, maselula akufwira, maselula akucena, maselula anagwimisa ciropa na madzi a nciropa)?

  • Khala ntombwe udasankhulwa uli na makhundu mang’onong’ono a ciropa, kodi ntombwe unoyu wacitwa tani? Kodi ntombwe unoyu unaperekwa tani kwa ntenda, na unaphatisirwa tani?

  • Khala cikumbuntima canga cisandicitisa kutawira makhundu mang’onong’ono a ciropa, kodi ndi ngozwi ipi iripo? Kodi ndi ukondzi upi unango unagumanika?

Mbamusati kusankhula pyonsene pidafokotozwa kale, longani pinanyerezera imwe kwa Yahova mu phembero. Iye apikira kupasa udziwisi kwa onsene anapitiriza na ‘kuuphemba’ na cikhulupiro.​—Tyago 1:5, 6.

    Mabukhu Acisena (1982-2025)
    Bulukani
    Fungulani
    • Cisena
    • Tumizirani Anango
    • Sankhulani Pinafuna Imwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pinafunika Imwe Kutowezera
    • Cibisobiso
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Fungulani
    Tumizirani Anango