Kupfundzisa Amwazi Mphangwa a Umambo

1-3. Yezu athimizira tani basa yakumwaza mphangwa? Ndi mibvundzo ipi inacitwa?

MU PYAKA piwiri, Yezu amwaza mphangwa mu Galileya onsene. (Lerini Mateo 9:35-38, MZ) Iye acedzera mizinda mizinji na mu pisa, mbapfundzisa m’masinagoga na kumwaza mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu. M’mbuto zonsene zikhamwaza iye mphangwa, mwinji wa anthu ukhagumanyikana pana iye. Nakuti “pinafuna kubvunwa mphizinji,” Yezu aona kuti pakhafunika anyabasa azinji.

² Yezu acita masasanyiro toera kuthimizira basa yakumwaza mphangwa. Acita tani? Mu kutuma apostolo ace 12 toera ‘kumwaza mphangwa za Umambo wa Mulungu.’ (Luka 9:1, 2, NM) Panango apostolo akhali na mibvundzo yakuti mbadakwanisa tani basa ineyi. Mbadzati kuatuma, mwaufuni Yezu aapasa cinthu cinango cidapaswa iye na Babace wakudzulu—cipfundziso.

³ Panango munakwanisa kucita mibvundzo mizinji: Ndi cipfundziso canji cidatambira Yezu kwa Babace? Ndi cipfundziso canji cidapereka Yezu kwa apostolo ace? Pontho ndiye tani lero—Mambo Waumesiya asapfundzisa atowereri ace toera kukwanirisa utumiki wawo? Khala ndi tenepo, asacita tani?

‘Ndinalonga ninga mudandipfundzisira Baba’

4. Ndi lini, pontho ndi kupi kukhapfundziswa Yezu na Babace?

⁴ Yezu apangiza pakweca kuti akhadapfundziswa na Babace. Nkati mwa utumiki wace, Yezu alonga: ‘Ndinalonga ninga mudandipfundzisira Baba.’ (Jwau 8:28) Ndi lini, pontho ndi kupi kukhapfundziswa Yezu? Pisaoneka kuti atoma kupfundziswa ndzidzi pong’ono pidamala iye kucitwa—ninga mwana wautombo wa Mulungu. (Akol. 1:15) Pikhali iye pabodzi na Babace kudzulu, Mwana amala pyaka pizinji mbakabvesera na kuona pikhacita ‘Mpfundzisi Wankulu.’ (Iza. 30:20) Ninga maphindu, Mwana atambira cipfundziso cakukhonda landanisika ca makhaliro, mabasa na pifuniro pya Babace.

5. Ndi pitsogolero pipi pidapereka Baba kuna Mwana thangwi ya utumiki ukhafuna kucita iye pa dziko yapantsi?

⁵ Mu ndzidzi wakuthema, Yahova apfundzisa Mwanace pya utumiki wakuti mbadaucita pa dziko yapantsi. Dingani profesiya yakuti isalonga pya uxamwali uli pakati pa Mpfundzisi Wankulu na Mwanace wautombo. (Lerini Izaiya 50:4, 5.) Profesiya isalonga, Yahova akhalamusa Mwanace ‘macibese onsene.’ Mafala anewa asapangiza maonero a mpfundzisi wakuti asalamusa nyakupfundzace na macibese toera kumpfundzisa. Bukhu inango yakubuluswa m’Bhibhlya isalonga: “Yahova . . . amuona ninga ali mu xikola toera kumpfundzisa kuti anamwaza tani mphangwa zadidi.” Mu “xikola” ineyi yakudzulu, Yahova apfundzisa Mwanace pinafuna iye “kulonga na kupfundzisa.” (Jwau 12:49, MZ) Baba apasambo pitsogolero mwanace kuti anapfundzisa tani.a Pikhali Yezu pa dziko yapantsi, aphatisira mwakukwana pidapfundza iye tayu basi ene mu kukwanirisa utumiki wace, mbwenye mu kupfundzisambo atowereri ace toera kukwanirisa utumiki wawo.

6, 7. (a) Ndi cipfundziso cipi cidapereka Yezu kuna apostolo ace na aakhunganya toera kucitanji? (b) Ndi cipfundziso cipi cakuti Yezu acita pyonsene toera kucipereka kuna atowereri ace lero?

⁶ Ninga pidalongwa pakutoma, ndi cipfundziso canji cidapereka Yezu kwa apostolo ace? Mwakubverana na Mateo kapitulu 10, iye aapasa pipfundziso pyakupambulika ninga pinatowerera: anamwaza kupi mphangwa zadidi (vesi 5, 6), mphangwa zikhafunika kumwaza iwo (vesi 7), kufunika kwa kunyindira Yahova (vesi 9, 10), anafikira tani anaciro nyumba (vesi 11-13), anatsalakana tani ale anakhonda kuatambira (vesi 14, 15), na anatawira tani angatcingwa (vesi 16-23).b Cipfundziso cakubveka cidapereka Yezu kuna apostolo ace caakhunganya toera kutsogolera basa yakumwaza mphangwa zadidi mu pyaka dzana yakutoma N.W.

⁷ Ndiye tani ntsiku zathu? Yezu, Mambo wa Umambo wa Mulungu apasa atowereri ace mabasa akufunika kakamwe, makamaka toera kumwaza ‘mphangwa zadidi za Umambo wa Mulungu pantsi ponsene, toera ukhale umboni kwa madzindza onsene.’ (Mat. 24:14, NM) Kodi Mambo asatipfundzisa toera kucita basa ineyi yakufunika kakamwe? Inde, asatipfundzisa! Kubulukira kudzulu, Mambo asacita pyonsene toera atowereri ace atambire cipfundziso cakuti anamwaza tani mphangwa kunja kwa mpingo na anakwanirisa tani mabasa akupambulika m’mpingo.

Kupfundzisa Atumiki toera Kukhala Amwazi Mphangwa

8, 9. (a) Ndi cifuniro cipi cikulu cikhali na Xikola ya Utumiki wa Mulungu? (b) Nsonkhano wa pakati pa sumana usakuphedzani tani toera kucita pizinji mu utumiki wanu?

⁸ Gulu ya Yahova isaphatisira misonkhano yakupambulika na ya cisa, ya gawo na misonkhano ya mpingo—ninga Nsonkhano wa Basa—toera kupfundzisa atumiki a Mulungu m’basa yakumwaza mphangwa. Kutomera mu caka 1940, abale anayang’anira ofesi ikulu atoma kucita masasanyiro a cipfundziso kubulukira m’maxikola akusiyana-siyana.

⁹ Xikola ya Utumiki wa Mulungu. Ninga taona mu nsolo wakutoma, xikola ineyi yatoma kukhazikiswa mu caka 1943. Kodi cifuniro ca xikola ineyi cikhali kupfundzisa anyakupfundza Bhibhlya toera kucita nkhani zakuphata ntima m’mipingo? Nkhabe. Cifuniro cikulu ca xikola ineyi cikhali kupfundzisa atumiki a Mulungu toera kuphatisira mwai wawo wakumwaza mphangwa toera kusimba Yahova mu utumiki. (Sal. 150:6) Xikola ineyi ikhapfundzisa abale na alongo onsene akuti akhacita khundu toera kukhala atumiki akuthema a Umambo. Cincino, cipfundziso ceneci cisaperekwa kubulukira mu nsonkhano wa pakati pa sumana.

10, 11. Mbani lero asacemerwa ku Xikola ya Gileade, pontho ndi cipi cifuniro ca mapfundzisiro anewa?

¹⁰ Xikola ya Bhibhlya ya Gileade. Xikola ineyi yatoma n’Ciposi, ntsiku 1 ya Madzalo ya caka 1943. Yakhazikiswa na cifuniro ca kupfundzisa apainiya na atumiki anango a ndzidzi onsene toera kucita basa ya umisionaryo pa dziko yonsene yapantsi. Mbwenye kubulukira mu nthanda ya Malandalupya 2011, anafuna kucita khundu ndi ale akuti ali kale m’basa yakupambulika ya ndzidzi onsene ninga apainiya akupambulika, ayang’aniri a cisa na a gawo pabodzi na akazawo, anyakutumikira ku Bheteli na amisionaryo akuti adzati kucita khundu mu xikola ineyi.

¹¹ Ndi cipi cifuniro ca mapfundzisiro a Xikola ya Gileade? Mpfundzisi unango wakuti ali na ndzidzi uzinji mbakatumikira atawira: “Ndi toera kuwangisa cikhulupiro ca anyakupfundza mu kupfundza Mafala a Mulungu na kuaphedza kukulisa makhaliro awo auzimu toera kupembera pakuthimbana na pinentso m’mabasa awo. Pontho, cifuniro cikulu ca mapfundzisiro anewa ndi toera kucitisa anyakupfundza kukhala na cifuno cakuwanga m’basa yakumwaza mphangwa.”—Aef. 4:11.

12, 13. Xikola ya Gileade isabweresa maphindu api m’basa yakumwaza mphangwa pa dziko yonsene yapantsi? Perekani citsandzo.

¹² Xikola ya Gileade isabweresa maphindu api m’basa yakumwaza mphangwa pa dziko yonsene? Kubulukira mu caka 1943, anthu akupiringana 8.500 apfundziswa pa xikola,c pontho amisionaryo adapfundziswa asatumikira m’madziko akukwana 170 pa dziko yonsene. Amisionaryo asaphatisira pidapfundza iwo mu njira yadidi, mu kupangiza citsandzo ca phinga mu utumiki na kupfundzisa anango toera kucitambo pibodzi pyene. M’midzidzi mizinji, amisionaryo akhatsogolera basa ya m’munda m’mbuto zakuti amwazi mphangwa a Umambo akhali akucepa.

¹³ Dingani pidacitika mu Japau, mu ndzidzi ukhacitwa basa yakumwaza mphangwa pakweca yakuti idalimira nkati mwa Nkhondo Yaciwiri ya Dziko Yonsene. Mu nthanda ya Malimwe, ya caka 1949, mu dziko ya Japau mukhali na amwazi mphangwa akukhonda piringana 10. Kunkhomo kwa caka ceneci, amisionaryo adapfundza Xikola ya Gileade akukwana 13 akhali na basa yakumwaza mphangwa mu Japau. Mu kupita kwa ndzidzi athimizirika anango. Pakutoma, amisionaryo akhacita mabasa awo m’mizinda mikulu; mu kupita kwa ndzidzi aenda m’mizinda inango. Na ntima onsene, amisionaryo akhawangisa anyakupfundza awo na anango toera kutumikira ninga apainiya. Basa ya phinga ya amisionaryo yabweresa maphindu makulu kakamwe. Lero, mu dziko ya Japau muli na amwazi mphangwa a Umambo akupiringana 216.000, pontho cifupi na mapurusento 40 mwa iwo asatumikira ninga apainiya!d

14. Maxikola a utumiki wa Mulungu ali na cipangizo canji camphambvu? (Onani bokosi “Maxikola Akuti Asapfundzisa Atumiki a Umambo,” tsamba 188.)

¹⁴ Maxikola anango a utumiki wa Mulungu. Xikola ya Basa ya Upainiya, Xikola ya Bhibhlya kwa Akristu Akumanga Banja, na Xikola ya Bhibhlya kwa Abale Akukhonda Kumanga Banja akhaphedza ale akhacita khundu toera kukula mwauzimu na kutsogolera mwaphinga basa yakumwaza mphangwa.e Maxikola anewa onsene ndi cipangizo camphambvu cakuti Mambo wathu ali kukhunganya mwakukwana atowereri ace toera kukwanirisa utumiki wawo.—2 Tim. 4:5.

Kupfundzisa Abale toera Kutsalakana Mabasa Akupambulika

15. Kodi amuna anatumikira ninga akulu a mpingo na atumiki akutumikira asafunika kutowezera Yezu mu njira ipi?

¹⁵ Kumbukani profesiya ya Izaiya inalonga pya Yezu mu kupfundziswa na Mulungu. Mu “xikola” ineyi yakudzulu Mwana apfundza kuti ‘anatawira tani munthu wakuneta.’ (Iza. 50:4) Pikhali iye pa dziko yapantsi Yezu aphatisira cipfundziso ceneci mu kuthondolesa “akuneta na anyakulemerwa.” (Mat. 11:28-30) Mu kutowezera Yezu, amuna anatumikira ninga akulu a mpingo na atumiki akutumikira asafunika kukhala pfuli ya cithondoleso ca abale na alongo awo. Toera kucita pyenepi, pakhazikiswa maxikola akusiyana-siyana akuti asaphedza abale akuthema toera kutumikira anyakukhulupira andzawo.

16, 17. Ndi cipi cifuniro ca xikola ya Utumiki wa Umambo? (Onanimbo cidzindikiro capantsi.)

¹⁶ Xikola ya Utumiki wa Umambo. Turma yakutoma ya xikola ineyi yatoma ntsiku 9 ya Murope caka 1959, ku South Lansing, Nova York. Ayang’niri a cisa na a gawo, pabodzi na atumiki a mipingo akhacemerwa toera kuenda kacita xikola ya nthanda ibodzi. Mu kupita kwa ndzidzi, xikola ikhathumburuzwa mu pilongero pinango kubulukira mu Cingerezi, pontho mwapang’ono na pang’ono abale atoma kupfundziswa pa dziko yonsene yapantsi.f

¹⁷ Mu kulonga pya cifuniro ca Xikola ya Utumiki wa Umambo, Anuário das Testemunhas de Jeová ya caka 1962 yalonga: “Mu dziko ino yakudzala na pyakudzudzumisa muyang’aniri wa mpingo wa Mboni za Yahova asafunika kukhala mamuna wakuti anakwanisa kusasanyira umaso wace toera kutsalakana mwadidi onsene a m’mpingo na kukhala nkhombo kwa iwo. Mu ndzidzi ubodzi ene, nee asafunika kukhala mamuna wakupwaza banjace thangwi ya mpingo, mbwenye asafunika kuphatisira ndzeru zadidi. Ndi mwai wakupambulika kakamwe usaperekwa kwa atumiki a mpingo pa dziko yonsene yapantsi wa kugumanyikana pa Xikola ya Utumiki wa Umambo toera kugumana cipfundziso cakuti cinadzaaphedza kukwanirisa mabasa awo ninga ayang’aniri mwakubverana na pinalonga Bhibhlya!”—1 Tim. 3:1-7; Tito 1:5-9.

18. Atumiki a Mulungu onsene asaphindula tani na Xikola ya Utumiki wa Umambo?

¹⁸ Atumiki a Mulungu onsene asaphindula na Xikola ya Utumiki wa Umambo. Mu njira ipi? Mu ndzidzi unaphatisira akulu a mpingo na atumiki akutumikira pidapfundza iwo ku xikola, asakhala ninga Yezu, pfuli ya cithondoleso kwa anyakukhulupira andzawo. Kodi nee musapereka takhuta na malongero adidi, kubveserwa mwacitsalakano, pontho kucedzerwa kwakuwangisa na nkulu wa mpingo wacitsalakano peno ntumiki wakutumikira? (1 Ates. 5:11) Amuna anewa akuthema ndi nkhombo ku mipingo yawo!

19. Ndi maxikola api anayang’anirwa na Komiti Yakupfundzisa, pontho maxikola anewa akhazikiswa toera kucitanji?

¹⁹ Maxikola anango a utumiki wa Mulungu. Komiti Yakupfundzisa ya Mathubo Akutonga isayang’anira maxikola akuti asapfundzisa abale akuti ali na mabasa mu gulu ya Yahova. Maxikola anewa akhazikiswa toera kuphedza abale ninga, akulu a mpingo, ayang’aniri a cisa na a gawo, pabodzi na piwalo pya Komiti ya Filiali toera kukwanirisa mwadidi mabasa awo mazinji. Cipfundziso cakubuluswa m’Bhibhlya cisawangisa abale toera kupitiriza na umaso wawo wauzimu na kuphatisira midida ya Bhibhlya mu umaso wawo wa ntsiku na ntsiku pabodzi na mabira akufunika adanyindirwa iwo na Yahova toera kuatsalakana.—1 Ped. 5:1-3.

20. Thangwi yanji Yezu mbadakwanisa kulonga kuti tonsene ‘tisapfundziswa na Yahova,’ pontho muli wakutonga toera kucitanji?

²⁰ Mwandimomwene, Mambo Waumesiya ali na cinyindiro cakuti atowereri ace asapfundziswa mwadidi. Cipfundziso consene cisabulukira kudzulu: Yahova apfundzisa Mwanace, pontho Mwanace asapfundzisambo atowereri ace. Na thangwi ineyi, Yezu mbadakwanisa kulonga kuti ife ‘tisapfundziswa na Yahova.’ (Jwau 6:45; Iza. 54:13) Tendeni tikhale akutonga toera tiphindule na cipfundziso cinatipasa Mambo wathu. Pontho, mbitikumbukeni kuti cifuniro cikulu ca cipfundziso ceneci ndi toera kutiphedza kupitiriza kukhala akuwanga mwauzimu mbatipitiriza kukwanirisa mwakukwana utumiki wathu.