Fade Jéhovah azia mo lâ oko pëpe
ACHRÉTIEN ti Judée awara lani aye ti ngangu mingi. Na ndo ni, a yeke ti ala ti tiri na bibe ti salango nzara ti akungba ti mitele so azo so angoro ala ayeke na ni. Ti kpengba ala, bazengele Paul afa na ala oko tënë so Jéhovah atene ni ândö na azo ti Israël na ngoi so ala yeke lï na Sese ti Zendo. Paul asû na mbeti: “Fade Mbi zia ti sala na mo pëpe, na Mbi zia mo lâ oko pëpe.” (aHébreu 13:5; Deutéronome 31:6). Zendo so akpengba biani aChrétien ti Judée so awara mbeti ni.
Oko zendo so alingbi nga ti kpengba e si e hon ndo ti agingo bê so e yeke wara ndali ti so e yeke na “lâ ti ye ti ngangu”. (2 Timothée 3:1). Tongana e zia bê ti e kue na Jéhovah na e sala ye alingbi na ziango bê ti e na lo, atâa ye ti ngangu ni ayeke tongana nyen, lo yeke mû ande maboko na e. Ti bâ tongana nyen Jéhovah ayeke bata zendo so, zia e bâ tapande ti ambeni zo so agirisa gi hio tongaso aye so amû lege na ala ti wara kobe ti yanga ti ala.
Tongana nyen ti luti na gbele akpale so asi gi hio tongaso
Na ndo sese kue, wungo ti azo so ayeke na kua ti nginza pëpe angbâ ti gue gi na li ni. Mbeni mbeti-sango ti kodoro ti Pologne atene so warango kua ti nginza pëpe ayeke “mbeni oko ti akota kpale so ayeke buba nzoni duti ti azo”. Kpale so andu nga akodoro so ayeke na mosoro mingi. Na tapande, a ndu nga akodoro so ayeke na yâ ti Bungbi ti ambeni kodoro ti Poto so ayeke sala kua maboko na maboko ti maï mosoro ti ala. Ti si na ngu 2004, wungo ti azo so ayeke na kua pëpe ahon kutu 32. Wungo ni so ahon ti azo so ayeke na kua pëpe na ngoi so konomi ti ambeni kodoro ti Poto nga na Amerika atï ngangu mingi na yâ ti ngu 1930 ti ga na ngu 1939. Na Pologne, ndokua so ayeke diko wungo ti aye ti bâ tongana nyen a yeke gue na li ni atene so na nze ti décembre 2003, azo kutu ota ayeke na kua ti nginza pëpe. So aye ti tene tongana a mû azo 100 so alingbi ti sala kua, ala 18 ayeke na kua pëpe. Na ngu 2002, mbeni ndokua nde atene so na popo ti azo-vuko ti kodoro ti Afrika ti Mbongo, tongana a mû ala 100, ala 48 ayeke na kua pëpe. So tâ kota kpale!
Teti so “lâ na pasa asi na” azo kue, mbito ti tene zo agirisa kua ti lo ayeke sala azo mingi, même awakua ti Jéhovah (Zo-ti-fa-tene 9:11). Mbeni lâ, e lingbi ti tene oko tënë so David atene lani: “Vundu ti bê ti mbi awu mingi.” (Psaume 25:17). Mo lingbi ti luti na gbele angoi ti vundu tongaso? Angoi tongaso alingbi ti buba nzoni duti ti mo na lege ti bibe, na lege ti yingo nga na ti mitele. Tongana mo yeke na kua pëpe, mo lingbi ti sala mbeni ye ti tene mo kiri mo duti nzoni?
Lege ti luti na gbele vundu ti bê
Janusz Wietrzyński, mbeni docteur so ayeke bâ lege ti salango ye ti tele ti azo, atene so “akoli ayeke azo so awara vundu mingi na peko ti so ala girisa kua ti ala”, ndali ti so ngbele ye giriri a bâ so a yeke ti akoli ti gi kobe na yanga ti azo ti sewa ti ala. Lo tene nga so girisango kua alingbi ti sala si atënë kirikiri aga na li ti mbeni koli, ngonzo alingbi ti gbu lo mingi na bê ti lo aso wala lo tene so ni lingbi ti kiri ti sala mbeni ye pëpe. Mbeni babâ so azi lo na kua alingbi ti bâ tele ti lo so lo ne mbeni pëpe na lo to nda ti papa lakue na azo ti da ti lo.
Adam, mbeni Chrétien so ayeke na amolenge use, afa ye so asi na lo tongana lo girisa lani kua ti lo. Lo tene: “Kete ye, bê ti mbi aso gi songo nga ye kue ayeke sala mbi ngonzo. Même na bï, mbi yeke bâ li ti mbi gi na ndo ti kua nga tongana nyen ti bata amolenge ti mbi na wali ti mbi, so lo nga kue a zi lo na kua gi hio tongaso.” Tongana Ryszard na Mariola, so ala yeke na molenge oko, agirisa lani kua ti ala, ala yeke na mbeni kota bon ti mbeni banque na li ti ala. Wali ni atene: “Mbi yeke gi bê ti mbi lakue. Yingo-ti-hinga ti mbi ayeke tene na mbi so a yeke fade na lege ni pëpe ti mû bon so lani. Mbi bâ so faute ni kue ayeke ti mbi.” Na yâ ti aye tongaso, ngonzo alingbi ti sala e hio, e lingbi ti duti na gingo bê wala e yeke lakue gi na vundu; na abibe so ayeke na lege ni pëpe alingbi ti hon ndo ti e. Tongaso, na lege wa e lingbi ti luti na gbele asioni bibe so aga na li ti e?
Bible amû anzoni wango na ndo tongana nyen ti duti lakue na beku. Bazengele Paul amû wango so: “I gi bê ti i na ye oko pëpe; me na yâ ye kue i fa na Nzapa ye so i ye, na lege ti sambela na ti hunda mingi na tënë ti merci. Na fade siriri ti Nzapa so ahon bibe kue abata bê ti i na abata bibe ti i na yâ Christ Jésus.” (aPhilippien 4:6, 7). Ti ga ndulu na Nzapa na yâ sambela ayeke mû na e “siriri ti Nzapa”, so ti tene siriri ti bê so aga na lege ti mabe so e yeke na ni na mbage ti lo. Irena, wali ti Adam, atene: “Na yâ ti asambela ti e, e yeke fa duti ti e na Jéhovah nga e yeke fa na lo tongana nyen e yeke gbian aye na yâ ti gigi ti e ti tene a yapu ahon ti kozo. Koli ti mbi, so lo yeke lakue ndulu ti gi bê ti lo, ato nda ti bâ so e yeke wara lege ti sigigi na yâ ti kpale so senge.”
Tongana mo girisa kua ti mo gi hio tongaso, lege azi na mo ti sala ye alingbi na wango so Jésus amû na yâ Fango ye ti lo na ndo ti Hoto: “I gi bê ti i tënë ti fini ti i pëpe, fade i te nyen, wala i nyon nyen, wala i yü bongo ti nyen. . . . Me i gi royaume ti Nzapa na mbilimbili ti Lo kozoni, na fade A mû ye so kue na i nga.” (Matthieu 6:25, 33). Ti hon ndo ti agingo bê ti ala, Ryszard na Mariola asala ye alingbi na wango ni so. Mariola atene: “Koli ti mbi ayeke dë bê ti mbi lakue, na lo yeke tene lakue so Jéhovah ayeke zia e pëpe.” Koli ti lo nga atene: “Teti so e yeke sambela lakue legeoko, e bâ so e yeke ndulu mingi na Jéhovah nga na mba. Na ye so amû na e dengo bê so e yeke na bezoin ni.”
Yingo vulu ti Nzapa ayeke mû maboko na e ti luti na gbele akpale ni. Ngangu ti kanga nzara ti tele, so yingo ni alingbi ti mû na e, ayeke mû maboko na e ti sala ye kirikiri pëpe na ti duti kpô (aGalate 5:22, 23). A yeke kete ye pëpe, me a lingbi ti si tongaso ndali ti so Jésus amû zendo so “Babâ ti i na yayu aye mingi . . . ti mû Yingo Vulu na ala so ahunda Lo.”—Luc 11:13; 1 Jean 5:14, 15.
Ngbâ ti bâ aye ti yingo na nene ni
Tombango zo na kua gi hio tongaso ayeke sala si lo duti nzoni pëpe, même tongana lo yeke mbeni Chrétien so akpengba nzoni na lege ti yingo. Me a lingbi e ngbâ ti bâ aye ti yingo na nene ni. Bâ tapande ti Moïse. Na ngoi so lo yeke na ngu 40, gigi ti lo agbian gi hio tongaso. Kozo, lo yeke na popo ti akota zo ti Egypte, me na pekoni lo ga wabatango nyama, mbeni kua so azo ti Egypte ake tënë ni (Genèse 46:34). A lingbi Moïse agbian yâ ti duti ti lo. Ni la na yâ ti ngu 40 so aga na pekoni, lo yeda ti tene Jéhovah aleke lo ngbanga ti mbeni kua so ayeke ku lo (Exode 2:11-22; Kusala 7:29, 30; aHébreu 11:24-26). Atâa akpale so lo wara, lê ti Moïse angbâ gi na ndo ti aye ti yingo, lo duti ndulu ti yeda na ye so Jéhovah afa na lo. A lingbi e zia lâ oko pëpe si akpale so e wara ahon ndo ti aye ti yingo.
Atâa so zingo e na kua gi hio tongaso alingbi ti sala e vundu, a yeke mbeni nzoni ngoi ti kpengba songo ti e na Jéhovah Nzapa nga na azo ti lo. Adam, so e sala tënë ti lo fade, abâ so a yeke nzoni ti tene e sala tongaso. Lo tene: “Na ngoi so a zi mbi na wali ti mbi na kua, e leke lâ oko pëpe na bê ti e ti manke abungbi wala ti ke ti sigigi mingi na fango tënë. Ye so asala si e gi bê ti e ahon ndo ni pëpe na ndo gigi ti e ti kekereke.” Mara ti oko tënë so ayeke nga na bê ti Ryszard. Lo tene: “Tongana a yeke fade ndali ti bungbi nga na fango tënë pëpe, e lingbi lani pëpe ti hon ndo ti kpale ni; gingo bê si ayeke hon ndo ti e fade. Salango lisoro na amba ti e na ndo aye ti yingo akpengba e. Alisoro ni so asala si e yeke bi bê gi na ndo ti e mveni pëpe me nga na ndo aye so atia amba ti e.”—aPhilippien 2:4.
Biani, ahon ti gi bê gi na ndo tënë ti kua, sala ngangu ti mû asenge ngoi ti mo ti sala na aye so andu kua ti Nzapa, ti manda ye mo mveni, ti mû mbage na akusala ti kongregation wala ti kono yâ ti fango tënë ti mo. Ahon ti sala ye tâ gi tongana zo so ayeke na kua pëpe, mo lingbi ti “wu na kusala ti Seigneur lakue”. Ye so ayeke sala si mo na ambeni zo ti nzoni bê so ayeda na tënë ti Royaume so mo fa alingbi ti duti ande na ngia.—1 aCorinthien 15:58.
Mû na azo ti sewa ti mo ye ti mitele so atia ala
Ye oko, kobe ti yingo alingbi pëpe ti kanga nzara ti kobe ti mitele so ayeke sala e. A lingbi e girisa kpengba-ndia so pëpe: “Tongana mbeni zo abata azo ti lo pëpe, na a hon so, tongana lo bata azo ti da ti lo mveni pëpe, lo bele tënë ti mabe awe, na sioni ti lo ahon sioni ti zo so amä na bê pëpe.” (1 Timothée 5:8). Adam atene: “Atâa so aita ayeke ndulu ti mû na e aye so atia e, e bâ so a yeke ti e ti gi kua ti sala.” E lingbi ti zia bê ti e na maboko so Jéhovah nga na bungbi ti lo ayeke mû. Me, a lingbi e girisa pëpe so a yeke na e ti gi mbeni kua ti sala.
A lingbi mo sala nyen? Adam atene: “A lingbi mo kanga maboko ti mo pëpe ti ku gi Nzapa. Tongana mo yeke gi kua, sala kamene pëpe ti fa so mo yeke Témoin ti Jéhovah. Mingi ni, azo so amû zo na kua abâ aTémoin na nene ni.” Ryszard amû ti lo wango so: “Hunda na azo kue wala ala hinga mbeni ndo so kua ayeke dä. Gue lakue na ndo so abâ lege ti mungo azo na kua. Diko ambeti-sango so ayeke sala tënë ti azo so ayeke gi azo ti kua. Na tapande, mara ti atënë tongana ti so: ‘A gi mbeni wali ti bata mbeni wazin’; wala ‘A gi zo ti sala mbeni kete kua na yaka.’ Ngbâ ti gi ti gue na ni! Soro yâ ti akua sorongo pëpe, même tongana a yeke tâ mbeni senge kua wala mbeni kua so mo ye fade tënë ni pëpe.”
Tâ tënë, Jéhovah ayeke “Zo ti sala na [mo]”. ‘Fade lo zia ti sala na mo pëpe, na lo zia mo lâ oko pëpe.’ (aHébreu 13:5, 6). A lingbi mo gi bê ti mo ahon ndo ni pëpe. David, oko ti azo so asû apsaume, atene: “Zia lege ti mo na tïtî L’Eternel; zia bê ti mo na Lo, na fade Lo sala ye.” (Psaume 37:5). Ti ‘zia lege ti e na tïtî Jéhovah’ aye ti tene e zia bê ti e kue na lo na e sala aye tongana ti so lo ye, atâa tongana ye ni ayeke ngangu na e.
Adam na Irena awara kobe ti yanga ti ala na sukulango afenêtre na balengo ndo ti azo, nga ala vo ye kirikiri pëpe. Na ndo ni, ala gue lakue na andokua so ayeke mû azo na kua. Irena atene: “Fani mingi a yeke tâ na ngoi so ye ni aga ngangu si e wara maboko.” Koli ti lo akiri atene: “Na lege ti aye so asi na e, e bâ so aye so e sala tënë ni na yâ sambela ague lakue oko pëpe na ye so bê ti Nzapa aye. Ye so afa na e ti zia bê ti e kue na ndara ti Nzapa me ti sala ye pëpe na lege ti ndara ti e mveni. A yeke nzoni ti duti kpô ti ku na ti bâ ye so Nzapa ayeke sala.”—Jacques 1:4.
Ryszard na Mariola asala akua ndenge na ndenge, me na oko ngoi ni ala fa tënë na ando so a hunda awafango tënë dä mingi. Ryszard atene: “A yeke lakue na ngoi so e yeke na ye ti tengo ni mbeni pëpe si e wara mbeni kua. E ke akua so nginza ayeke dä mingi me so ayeke kanga lege na kusala ti e ti Chrétien. E ye ti e ti ku Jéhovah.” Ala tene ti ala so a yeke Jéhovah si aleke ti tene ala wara mbeni kete ndo ti lango so ala loué ni na kete ngele. Na nda ni Ryszard awara mbeni kua.
Ti girisa kua ti nginza ti mo alingbi ti zia vundu ngangu na bê ti mo. Me mo lingbi ti bâ ni tongana mbeni lege so azi na mo ti bâ so Jéhovah ayeke girisa mo lâ oko pëpe. Ti tâ tënë ni, Jéhovah ayeke bâ lege ti mo (1 Pierre 5:6, 7). Lo zia zendo so na yanga ti prophète Esaïe: “Zia ye ayengi mo pëpe, teti Mbi yeke Nzapa ti mo; fade Mbi sala si mo kpengba; biani, fade Mbi sala na mo.” (Esaïe 41:10). Tongana a zi mo na kua wala mbeni ye so mo ku tele ti mo na ni pëpe asi, zia lege na kpale so ti hon ndo ti mo kete pëpe. Sala ye kue so mo lingbi ti sala, nga na pekoni zia tanga ti ye ni na maboko ti Jéhovah. ‘Duti kpô’, ku gi Jéhovah (Toto ti Jérémie 3:26). Mo yeke wara ande gbâ ti aye ti nzoni.—Jérémie 17:7.
[Foto na lembeti 9]
Mû ambeni ngoi ti sala na aye so andu kua ti Nzapa
[Afoto na lembeti 10]
Manda ti vo ye kirikiri pëpe, na soro popo ti kua ahon ndo ni pëpe tongana mo yeke gi ni