Mo hinga?
“Ngende ti ngbanga” so a gue lani na bazengele Paul na gbele ni ayeke nyen?
▪ Na yâ ti La Sainte Bible en sango, na mbeti ti Kusala 18:12, 13, a tene so lani aJuif ti Corinthe abi tënë na ndo ti Paul atene lo la lo yeke fa tënë na mbeni lege so ake ndia, na ala gue na lo na gbele “ngende ti ngbanga”, so na yanga ti Grec a iri ni bêma na so aye ti tene “bingo gere oko.” Na Corinthe ti ândö, na kota gara so a iri ni agora, a yeke wara mbeni estrade kâ, wala mbeni ndo so zo ayeke luti dä ti sara tënë na azo, na a yo pëpe na mbeni synagogue, ndo ti vorongo ti aJuif. Place so a zia estrade ni dä amû lege ti sara tënë na gbâ ti azo. A leke ni na apendere tênë ti vuru nga na ti bleu nga a sara apendere dessin na tere ni. Na ndo ti estrade ni, a yeke wara ando use so azo ayeke duti dä ti ku, a zia apendere carreau ti acouleur nde nde na yâ ni na a sara abanc ni na apendere tênë.
Âmanke ndo ni so la si ayeke ngende ti ngbanga so a gue lani na Paul dä na gbele Gallion, zo ti Rome nga komandâ ti kodoro ti Achaïe. Na ndo ti estrade ni so, akota zo ti kodoro ni ayeke duti ti mä atënë nde nde so azo ayeke ga na ni na gbele ala nga ala yeke dë ngbanga na lê ti azo ni kue.
Na yâ ti agbata ti Grèce, azo ayeke bungbi ka na gbele mara ti bêma tongaso ti tene a bâ lege ti atënë ti ala. Na yâ ti mbaï ti fango ngbanga ti Jésus, Matthieu 27:19 nga na Jean 19:13, so a sû ni na yanga ti Grec, asara tënë ti Ponce Pilate atene lo luti na ndo ti bêma ti lo si lo sara tënë na azo.—Kusala 12:21.
Ndali ti nyen si mara ti kuâ so Jésus akui na ni so asara si ambeni Juif atï lani?
▪ Na aChrétien ti ngoi ti lo, bazengele Paul atene tënë so: “E yeke fa tënë ti Christ so a kanga lo na ndo ti keke, na lê ti aJuif tënë so ayeke ye so asara si ala tï, me na lê ti amara, a yeke ye ti buba.” (1 aCorinthien 1:23). Ndali ti nyen si mara ti kuâ so Jésus akui na ni so asara si ambeni zo atï?
Na ndo ti tënë so nga na ngobo ti sarango ye ti azo ti kodoro ni na tango ni kâ, Pakara Ben Witherington III atene tënë so na ndo ti Bible, lo tene so “ti tene a fâ zo na ndo ti keke ayeke mbeni kuâ ti kamene mingi na lê ti azo ni kâ, mbeni ye so zo alingbi ti pika kate dä ti kete ape.” Lo kiri lo tene: “Ti azo ti kodoro ni kâ lani, mara ti kuâ so mo zo mo kui na ni afa ye mingi na ndo ti mo zo ni. Ni la, ti ala Jésus ayeke lani mbeni sioni zo, mbeni zo so akä kodoro. Lo lingbi na kuâ so ayeke ndali ti angbâa so ake yanga.” Na bango ngobo ti azo ni kâ, e lingbi ti tene pëpe so aChrétien ti ngoi ni kâ asigigi na mbeni tënë ti li ti ala na ndo ti kuâ ti Jésus nga na zingongo ti lo na kuâ.