Fa so mo yeke bi bê na azo

NA NGOI so e yeke fa atâ tënë ti Bible na azo, a lingbi e sala ye mingi ahon gi ti mû na ala asango. A lingbi e ndu bê ti ala. Mbeni lege ti sala tongaso ayeke ti fa so e yeke bi bê biani na azo so e yeke sala lisoro na ala. E lingbi ti sala tongaso na alege nde nde mingi.

Mû na nene ni abango ndo ti azo so ayeke mä mo. Bazengele Paul abâ lani na nene ni ndo so azo so ayeke mä lo alondo dä nga na ye so ayeke na yâ ti li ti ala. Lo fa nda ni, lo tene: “Na popo ti aJuif, mbi ga tongana Juif, si mbi lingbi wara aJuif; na popo ti ala so ayeke na gbe ti Ndia, mbi ga tongana zo so ayeke na gbe ti Ndia (mbi mveni mbi yeke na gbe ti Ndia pëpe) si mbi lingbi wara ala so ayeke na gbe ti Ndia; na popo ti ala so ayeke na Ndia pëpe, mbi ga tongana zo so ayeke na Ndia pëpe (so atene pëpe, mbi yeke na ndia ti Nzapa pëpe, teti mbi yeke na gbe ti ndia ti Christ) si mbi lingbi wara ala so ayeke na Ndia pëpe. Na popo ti azo ti ngangu pëpe, mbi ga tongana zo ti ngangu pëpe, si mbi lingbi wara azo ti ngangu pëpe. Mbi ga ye kue na popo ti azo kue, si na lege ti ye so kue, mbi lingbi sö ambeni zo. Na mbi sala ye kue teti Tene-nzoni, si mbi lingbi wara ye ti Tene-nzoni legeoko na ambeni zo.” (1 aCor. 9:20-23). Tongana nyen e lingbi ti “ga ye kue na popo ti azo kue” laso?

Tongana mo wara lege ti bâ azo ni nzoni, atâa tongana a ninga pëpe, kozoni si mo sala tënë na ala, peut-être mo yeke bâ ambeni ye so afa na mo ye so anzere na ala nga dutingo ti ala. Mo lingbi ti hinga kusala so ala yeke sala? Mo bâ ambeni ye so afa so ala ye tënë ti Nzapa? Mbeni ye afa ye na ndo dutingo ti sewa ti ala? A lingbi na ye so mo bâ, mo lingbi ti leke yâ ti fango ye ti mo ti sala si a nzere mingi na azo so ayeke mä mo?

Ti tene fango tënë ti mo anzere na azo na yâ ti territoire ti mo, a yeke nzoni mo bâ kozoni kue tongana nyen ti ga ndulu na ala. Na ambeni ndo, ye so andu azo so alondo na ambeni kodoro wande. Tongana mara ti azo tongaso ayeke na yâ ti territoire ti mo, mo wara awe mbeni nzoni kode ti fa tënë na ala? Teti so ye so Nzapa aye ayeke ti tene “azo kue awara salut, na ahinga tene-biani mbilimbili”, zia na gbele mo ti tene tokua ti Royaume na mbeni lege so ayeke nzere na azo kue so mo yeke tingbi na ala.​—1 Tim. 2:4.

Dengi mê na azo. Atâa so Jéhovah ahinga aye kue, lo yeke mä azo. Prophète Michée awara mbeni suma so na yâ ni lo bâ Jéhovah ahunda na a-ange ti fa tongana nyen a lingbi ti leke mbeni tënë. Na pekoni Nzapa azia lege na mbeni oko ti a-ange ni ti sala ye alingbi na ye so ange ni afa (1 aGbia 22:19-22). Tongana Abraham afa gingo bê ti lo na ndo fango ngbanga so ayeke tï na ndo ti Sodome, na nzoni bê, Jéhovah azia Abraham afa tënë ti bê ti lo na gigi (Gen. 18:23-33). Na yâ ti fango tënë ti e, tongana nyen e lingbi ti mä azo tongana Jéhovah?

Wa azo ni ti fa tënë ti bê ti ala. Hunda mbeni tënë so alingbi, na luti kete a ninga kamême ti mû lege na ala ti kiri tënë. Mä ala biani. Tongana mo bi lê nzoni na ndo ala ayeke pusu ala ande ti sala tënë ti bê ti ala. Tongana akiringo tënë ti ala afa mbeni ye na ndo aye so anzere na ala, na ndara, hunda ambeni tënë na ndo ni. Gi pëpe ti hunda yâ ti azo ahon ndo ni, me gi ti hinga ala nzoni. Gonda ala na bê kue ndali ti anzoni tënë so ala tene, tongana lege ayeke dä ti sala tongaso. Atâa tongana mo yeda na bango ndo ti ala pëpe, na kode fa so mo bâ na nene ni atënë so ala tene.​—aCol. 4:6.

Ye oko, a lingbi e sala hange si e gue a yo pëpe na yâ bingo bê ti e na azo. Tongana tënë ti azo agbu bê ti e, ye so amû lege na e pëpe ti yôro yanga ti e na yâ ti atënë ti ala (1 Pi. 4:15). A lingbi e sala hange si mbeni koli wala mbeni wali abâ ti lo na mbeni lê nde pëpe bingo bê so e yeke na ni na mbage ti lo. Teti so bingo bê na zo, so ayeke na lege ni, ayeke nde nde na yâ ti akodoro nde nde, même na popo ti azo nde nde, a lingbi zo abâ nda ti aye nzoni.​—Luc 6:31.

Ti leke tele ayeke mû maboko ti dengi mê na azo. Tongana tënë so e fa ayeke polele na yâ ti li ti e, ye so ayeke mû maboko na e ti duti kpô na ti dengi mê na ambeni zo tongana ti so e yeke sala ka. Ye so ayeke sala si tele ti ala anzere na ala yeke duti ndulu ti sala lisoro na e.

E yeke ne azo na mango ala (aRom. 12:10). A yeke fa so e bâ na nene ni atënë ti bê ti ala nga na abibe ti ala. A lingbi même ti pusu ala ti dengi mê nzoni mingi na ye so e yeke na ni ti tene. Tongaso, a yeke na lege ni si Tënë ti Nzapa awa e ti ‘mä ndo fade fade, na ti sala tënë fade fade pëpe’.​—Jacq. 1:19.

Mû maboko na azo ti gue na li ni. Tongana e yeke bi bê na azo, ye so ayeke pusu ande e ti ngbâ lakue ti bata na yâ ti li ti e azo so asala nzara ti tënë ni. Ye so ayeke sala si e yeke kiri ti bâ ala ti fa na ala atâ tënë ti Bible so amû tâ aye so atia ala. Na ngoi so mo yeke leke tele ti kiri ti bâ ala, bâ ye so mo hinga awe na ndo ala na ngoi ti akozo vizite ni. Leke atënë so alingbi na ye so agbu bê ti ala. Gboto lê na ndo tâ nzoni ti tënë ni, na mû maboko na ala ti bâ tongana nyen ala lingbi ti wara ye ti nzoni na lege ti ye so ala yeke manda.​—Es. 48:17.

Tongana zo so ayeke mä mo afa na mo mbeni ye wala kpale so ayengi lo mingi, bâ ni tongana mbeni lege so azi na mo ti fa na lo nzo tënë. Mû tapande ti Jésus, so ayeke lani lakue ndulu ti dë bê ti azo so ayeke na yâ ti vundu (Marc 6:31-34). Kpe nzara ti dutingo ndulu ti fa gi hio tongaso mbeni yorö teti mbeni kpale, wala ti mû wango so alingbi biani ti mû maboko pëpe. Ye so alingbi ti sala si zo ni abâ so ye ni agbu bê ti mo biani pëpe. Nde na so, gi ti zia tele ti mo na place ti zo ni (1 Pi. 3:8). Na pekoni gi nda ti aye na yâ ambeti ti e, na fa na zo ni asango so ayeke kpengba ande lo ti mû maboko na lo ti leke na kpale ni. Biani, ndoye so mo yeke na ni na mbage ti zo ti lisoro ti mo ayeke kanga ande lege na mo ti fa na gigi atënë ti lingo so lo fa na mo. Mo lingbi ti sala nde na so gi tongana mbilimbili nda ni ayeke dä.​—aProv. 25:9.

A lingbi e fa so e yeke bi bê na azo, mbilimbili ala so e yeke manda Bible na ala. Na yâ ti sambela, gbu li na ndo aye so atia wamandango ye oko oko, na zia aye so na li ti mo na ngoi so mo yeke leke tele teti mandango ye ni. Hunda tele ti mo, ‘A lingbi lo sala nyen na pekoni ti ngbâ ti gue na li ni na lege ti yingo?’ Na ndoye, mû maboko na wamandango ye ni ti bâ na nene ni ye so Bible nga na ambeti ti “ngbâa be-ta-zo na ti ndara” atene na ndo tënë ni (Mat. 24:45, NW ). Na yâ ti ambeni ye, gi fango nda ti atënë ni alingbi kue pëpe. A lingbi mo fa na wamandango ye ni tongana nyen ti sala ye alingbi na mbeni kpengba-ndia ti Bible. Mo na lo, ala sala biani mbeni ye so afa tongana nyen ti sala ye alingbi na ni.​—Jean 13:1-15.

Na yâ mungo maboko na azo ti leke fini ti ala alingbi na andia ti Jéhovah, a lingbi zo asala ye na hange nga lo bâ yâ ti aye nzoni. Azo alondo na ando nde nde na ngangu ti ala ayeke nde nde. Nga, guengo na li ni ti ala ayeke nde nde. Na yâ ye so mo yeke ku na mbage ti azo, sala ye na lege ni (aPhil. 4:5). Luti gi na peko ti ala pëpe ti tene ala gbian aye na yâ fini ti ala. Zia si Tënë ti Nzapa nga na yingo ti lo apusu ala ti sala ye. Jéhovah aye si bê ti azo mveni si apusu ala ti sala na lo, pëpe na gbe ti ngangu (Ps. 110:3). Kpe ti fa gi atënë ti bê ti mo mveni na ndo adesizion so a lingbi ala mveni amû, na atâa tongana ambeni ahunda na mo ti fa atënë ti bê ti mo mveni, sala hange si mo mû desizion pëpe na place ti ala.​—aGal. 6:5.

Mû maboko so alingbi. Atâa so kozo ye so agbu bê ti Jésus lani ayeke nzoni duti na lege ti yingo ti azo so ayeke mä lo, ambeni ye nde so atia ala andu nga bê ti lo (Mat. 15:32). Atâa tongana e yeke na aye mingi pëpe, ambilimbili lege ayeke dä mingi so na yâ ni e lingbi ti mû maboko na azo.

Bingo bê na azo ayeke pusu e ande ti bâ ambeni ye na nene ni. Na tapande, tongana ngu-nzapa wala ndowa asala si tele ti zo ti lisoro ti mo ni anzere pëpe, gue na mbeni ndo so alingbi, wala mä tele na lo ti sala lisoro ni na mbeni ngoi nde. Tongana mo ga na mbeni ngoi so alingbi pëpe, hunda ti kiri mbeni lâ. Tongana mbeni zo so alango ndulu na mo wala zo so asala nzara ti tënë ni atï kobela wala ayeke na hôpital, tokua na lo mbeni ndulu lettre wala gue mo bâ lo ti fa so nzoni ti lo agbu bê ti mo. Tongana lege ayeke dä, mo lingbi nga ti gue na lo kete kobe wala ti sala mbeni nzoni ye nde.

Na ngoi so awamandango Bible ayeke gue na li ni, ala lingbi ti bâ so ala yeke na akamarade pëpe ngbanga ti so ala yeke mû ngoi mingi pëpe ti duti na angbele kamarade ti ala. Sala kamarade na ala. Mû ngoi ti sala tënë na ala na peko ti mandango Bible ni nga na ambeni ngoi nde. Wa ala ti gi ti duti na anzoni kamarade (aProv. 13:20). Mû maboko na ala ti ga na abungbi ti aChrétien. Duti na tele ti ala na ngoi ti abungbi ni, na mû maboko na ala ti bâ lege ti amolenge ti ala si zo kue alingbi ti wara ye ti nzoni kue na lege ti programme ni.

Zia si bingo bê na azo alondo na bê. Bingo bê na azo ayeke mbeni nzoni salango ye so alondo na bê, me pëpe mbeni kode so a lingbi mo manda ti sala kusala na ni nzoni mingi. A yeke hinga kota ti bingo bê na azo na alege mingi. A yeke bâ ni na yâ lege so e yeke mä na tënë nga e yeke sala na tënë. A yeke sigigi polele na lege ti nzoni bê ti e nga bango ala na nene ni. Atâa tongana e zi yanga pëpe wala e sala ye pëpe, a yeke sigigi na lege ti salango ye ti e nga na lê ti e. Tongana tënë ti azo agbu bê ti e biani, ala yeke hinga ni.

Kota nda ti tënë so ahon atanga ni kue ti bâ nzoni ti azo ayeke ti so, na salango tongaso, e yeke mû tapande ti ndoye nga na be-nzoni ti Babâ ti e ti yayu. Ye so ayeke mû maboko na e ti ga na azo ndulu na Jéhovah nga na tënë so lo mû na e ti fa. Ni la, na ngoi so mo yeke fa nzo tënë, sala ngangu ti ngbâ ti zia lê ti mo na ndo ‘ye teti mo mveni pëpe, me na ndo ye teti ambeni zo nga.’​—aPhil. 2:4.