‘O Nzapa, To Lumière Ti Mo’

“To lumière ti Mo na tene-biani [“tâ tene,” NW] ti Mo, zia ala fa lege na mbi.”​—PSAUME 43:3.

JÉHOVAH ayeke sala ye na nzobe na lege so lo yeke fa na awakua ti lo aye so lo leke ti sala. Ahon ti fa na gigi tâ tene kue gi na ngoi oko na yâ mbeni zango ti lumière so avuko lê, lo yeke fa ye na e yeke yeke. A lingbi ti haka tambela ti e na ndo lege ti fini na tambela ti mbeni zo na ndo yongoro lege. Lo to nda ni hio na ndapelele na lo yeke ba ndo mingi pepe. Na ngoi so lâ ato nda ti londo yeke yeke, zo so ayeke tambela alingbi ti ba ambeni nzene nzene ye oko oko so ayeke ndulu na lo. Ti ala so ayeke yongoro na lo, lo yeke ba ni polele kue pepe. Me tongana lâ angbâ ti gue na nduzu, lo lingbi ti ba ndo lakue yongoro mingi ahon na gbele lo. A yeke legeoko tongaso teti lumière ti yingo so Nzapa amu. Lo yeke zi lege na e ti ba gi nda ti aye mingi pepe na ngoi oko. Jésus Christ, Molenge ti Nzapa, amu lumière ti yingo na lege so nga. Zia e ba tongana nyen Jéhovah amu lumière na azo ti lo na ngoi ti giriri, na tongana nyen lo yeke sala ni laso.

² A lingbi ti tene so a yeke la ni amolenge ti Qorah si aleke Psaume 43. Teti so ala yeke mara ti Lévi, ala yeke na matabisi ti fa Ndia ti Nzapa na azo. (Malachie 2:7) Biani, Jéhovah ayeke la ni Kota Wafango ye na ala, na ala bi lê na mbage ti lo tongana Lingu ti ndara kue. (Esaïe 30:20) Wasungo psaume ni asambela tongaso: “O Nzapa, . . . To lumière ti Mo na tene-biani [“tâ tene,” NW] ti Mo, zia ala fa lege na mbi.” (Psaume 43:1, 3) Na ngoi kue so azo ti Israël aduti be-ta-zo na lo, Jéhovah afa alege ti lo na ala. Angu ngbangbo mingi na pekoni, Jéhovah asala be-nzoni ti mu na ala mbeni lumière nga na mbeni tâ tene so ayeke nde mingi. Nzapa asala ni na ngoi so lo to Molenge ti lo na ndo sese.

³ Na ngoi so lo yeke zo, Jésus Christ, Molenge ti Nzapa, ayeke la ni “Lumière ti sese.” (Jean 8:12) Lo fa na azo ‘ye mingi na parabole,’ afini ye. (Marc 4:2) Lo tene giriri na Ponce Pilate: “Royaume ti mbi ayeke mbage ti sese so pepe.” (Jean 18:36, NW) So ayeke la ni mbeni fini tene teti mbeni zo ti Rome nga biani teti aJuif so andoye kodoro ti ala mingi, teti ala bi bê ti ala so Messie ayeke hon Kodoro Togbia ti Rome na ngangu, na lo sala si Israël akiri awara kozo gloire ti lo. Jésus ayeke fa la ni na gigi lumière so alondo na Jéhovah, me atene ti lo anzere pepe na amokonzi ti aJuif, so ‘andoye gloire so azo amu na ala ahon gloire so Nzapa amu na ala.’ (Jean 12:42, 43) Mingi ti azo ni asoro ti bata ngobo ti salango ye ti azo ahon ti yeda na lumière ti yingo na tâ tene so alondo na Nzapa.​—Psaume 43:3; Matthieu 13:15.

⁴ Ye oko, na ngia, mbeni kete wungo ti akoli na awali so ayeke na bê ti mbilimbili ayeda na tâ tene so Jésus afa. Ala gue lakue na li ni na yâ gbungo nda ti aye so Nzapa aleke ti sala. Ye oko, na ngoi so fini ti Maître ti ala aga ndulu ti hunzi na ndo sese, ala ngbâ lakue ti duti na ye mingi ti manda. Jésus atene na ala: “Mbi yeke na mbeni tene mingi ti tene na i, me i lingbi mä tene so fadeso pepe.” (Jean 16:12) Biani, adisciple ayeke ngbâ ti kono na yâ gbungo nda ti tâ tene ti Nzapa.

Lumière Angbâ ti Su

⁵ Na peko ti kui nga na londongo ti Jésus na popo ti awakinda, lumière so alondo na Nzapa asu ngangu ahon ti kozo. Na yâ mbeni suma so lo mu na Pierre, Jéhovah afa na gigi so, a to nda ni na ngoi ni so ti gue na ni, aGentil so afâ ganza pepe alingbi biani ti ga adisciple ti Christ. (Kusala 10:9-17) So ayeke la ni mbeni fango nda ti ye na gigi! Ye oko, na pekoni mbeni hundango tene aba gigi: Jéhovah ahunda giriri na aGentil so ti fâ ganza na peko ti so ala ga aChrétien awe? A kiri tene pepe na hundango tene so na yâ suma ni, na tene so aga mbeni lingu ti ngangu dengo gaba na popo ti aChrétien. A lingbi a leke ni, tongaso pepe yeke yeke dutingo beoko ti ala ti ngele ngangu ayeke buba. Ni la, na Jérusalem, “abazengele na a-ancien abungbi ti bi bê ti ala na tene so.”​—Kusala 15:1, 2, 6.

⁶ Tongana nyen ala so ague na bungbi so alingbi ti hinga ye so bê ti Nzapa aye teti aGentil so amä na bê? Jéhovah atokua pepe mbeni ange ti mu li ni na yâ alisoro ni, na lo mu nga pepe suma na azo so ague kâ. Ye oko, mbeni ye ayeke dä la ni ti mu maboko na abazengele nga na abiazo so. Ala ba mbilimbili tene ti témoin so alondo na mbage ti ambeni Juif so ayeke Chrétien, so aba giriri tongana nyen Nzapa ato nda ti sala ye na azo ti mara, na sango yingo ti nzoni-kue na ndo aGentil so afâ ganza pepe. Ala gi nga yâ ti Mbeti ti Nzapa ti wara fango lege. Na nda ni, disciple Jacques amu mbeni kpengba tene so aluti na ndo mbeni versê ti Mbeti ti Nzapa so amu lumière na ala. Na ngoi so ala yeke bi bê na ndo mbilimbili ti tene ni, ye so bê ti Nzapa aye aga polele. A hunda pepe na azo ti amara ti fâ ganza ti tene Jéhovah ayeda na ala. Abazengele na abiazo so aku la ni pepe ti sû desizion so na mbeti tongaso si a lingbi ti fa lege na afon ala Chrétien.​—Kusala 15:12-29; 16:4.

⁷ Nde na amokonzi ti lege ti vorongo ti aJuif, so abata angobo ti salango ye ti akotara ti ala ngangu, mingi ti aJuif so ayeke aChrétien ayeke na ngia tongana ala wara fini kpengba gbungo nda ti ye so Nzapa aleke ti sala teti azo ti amara, atä so yengo dä na ni ahunda ti gbian bango ndo so ala yeke na ni na mbage ti aGentil kue. Jéhovah ahiri deba nzoni na ndo bibe ti ala ti be-ti-molenge, na “a-église [“akongrégation,” NW] akpengba na mabe, na ala yeke wu lâ na lâ.”​—Kusala 15:31; 16:5.

⁸ Lumière ti yingo angbâ ti su na ngoi ti kozo siècle kue. Me Jéhovah afa giriri pepe na akozo Chrétien ambage oko oko kue ti aye so lo leke ti sala na ala. Bazengele Paul atene na afon lo wamabe ti kozo siècle: “Fadeso e ba ye mbilimbili kue pepe, legeoko tongana zo aba ye na tatara [“ti wen,” NW].” (1 aCorinthien 13:12) Lê ti mara ti tatara tongaso ayeke nzoni pepe. Tongaso, kozoni kue, mbeni katikati ayeke dä na yâ gbungo nda ti lumière ti yingo. Na peko ti kuâ ti abazengele, zango ti lumière ni akiri na gbe ni teti mbeni ngoi, me na angoi so ahon adë ti ninga pepe hingango ye ti Mbeti ti Nzapa aga mingi ahon. (Daniel 12:4) Tongana nyen Jéhovah ayeke mu lumière na azo ti lo laso? Na tongana nyen a lingbi e sala ye tongana lo kono yâ ti gbungo nda ti Mbeti ti Nzapa so e yeke na ni?

Yeke Yeke, Lumière ni Aza Mingi Ahon

⁹ Na angoi ti laso, tâ mbilimbili kozo lumière ni ato nda ni ti ba gigi na ndangba mbage ti siècle 19, na ngoi so mbeni bungbi ti akoli na awali Chrétien ato nda ti manda Mbeti ti Nzapa na bê ti ala kue. Ala zia na sese mbeni nzoni kode ti mandango Bible. Mbeni zo ayeke hunda mbeni tene; na pekoni bungbi ti azo ni ayeke gi nda ti aversê kue so andu ni. Tongana a ba so mbeni versê aye ti ke tene ti mbeni versê nde, aChrétien, so asala ye na bê kue, ayeke sala ngangu kue ti tene aversê use kue ague legeoko. Nde na amokonzi ti lege ti vorongo ti ngoi ni kâ, Awamandango Bible (iri so ahinga na aTémoin ti Jéhovah na ngoi ni kâ) aleke na bê ti ala kue ti tene Mbeti ti Nzoni-Kue ti Nzapa aduti ye so afa lege na ala, me pepe ngobo ti salango ye ti akotara wala mbeni kota tene ti mabe so azo mveni aleke. Na peko ti so ala ba mbilimbili afä kue so ayeke dä ti Mbeti ti Nzapa, ala sû andangba tene ti ala na mbeti. Na lege so, a sala si gbungo nda ti ye ti ala na ndo gbâ ti akozo gere ti tene ti mabe ti Bible aga polele.

¹⁰ Mbeni zo so ayeke nde na popo ti Awamandango Bible ayeke la ni Charles Taze Russell. Lo sû mbeni molongo ti ambeti omene so amu maboko ti manda Bible, so iri ni ayeke Etudes des Ecritures. Ita Russell aleke la ni ti sû mbasambala mbage ni, so alingbi ti fa nda ti abuku ti Ézékiel na ti Apocalypse. Lo tene: “Na ngoi so mbi yeke wara lege ti gbu nda ni, mbi yeke sû ande Mbasambala Mbage ni.” Me, lo kiri lo tene: “Ye oko, tongana Seigneur amu lege ni na mbeni zo nde, lo lingbi ti sû ni.”

¹¹ Tene ti C. T. Russell so afa na nduzu ge afa mbeni kpengba ye na yâ kode ti e ti gbungo nda ti ambeni versê ti Bible: mbilimbili ngoi ni. Ita Russell ahinga la ni so lo lingbi pepe ti gbu lumière na ngangu ti sû na ndo buku ti Apocalypse, legeoko nga tongana ti so mbeni zo so ayeke tambela na ndo lege alingbi pepe ti gbu lâ na ngangu ti londo kozoni na ngoi so adiko teti lo.

A Fa Ni na Gigi, Me na Ngoi so Nzapa Mveni Adiko

¹² Gi tongana ti so abazengele agbu nda ti aprophétie mingi so andu Messie gi na peko ti kuâ nga na londongo ti Jésus na popo ti awakinda, aChrétien nga laso ayeke gbu nda ti prophétie ti Bible nzoni mingi ahon gi na peko ti so a ga tâ tene. (Luc 24:15, 27; Kusala 1:15-21; 4:26, 27) Apocalypse ayeke mbeni buku ti prophétie, tongaso e lingbi ti ku ti gbu nda ni polele biani gi na ngoi so aye so lo fa pekoni aga tâ tene. Na tapande, C. T. Russell alingbi la ni mbilimbili pepe ti gbu nda ti bengba nyama ti ngonda so asala tene ti lo na Apocalypse 17:9-11, teti abungbi so nyama ni aduti fä ni, so ti tene, Bungbi ti Amara nga na Bendo ti Gigi, aba gigi pepe kozoni na kuâ ti lo.a

¹³ Na ngoi so akozo Chrétien amä so aGentil so afâ ganza pepe alingbi ti ga afon ala wamabe, gbiango ye so asala si mbeni fini hundango tene so andu tene ti fango ganza ti azo ti mara aba gigi. So apusu abazengele na abiazo ti kiri ti ba tene ti fango ganza kue. Oko tapande so ayeke tâ tene nga laso. Ngoi na ngoi, mbeni lumière so aza ngangu na ndo mbeni tene oko ti Bible ayeke pusu awakua ti Nzapa so asa yingo na ndo ti ala, “ngba ti be-ta-zo na ti ndara,” ti kiri ti ba atene so andu ni, tongana ti so tapande so afa na gbe ni ge, na so adë ti ninga pepe, afa ni.​—Matthieu 24:45, NW.

¹⁴ Na ngu 1971, asigigi na mbeni fango nda ti prophétie ti Ézékiel na yâ ti buku “Les Nations sauront que je suis Jéhovah”​—Comment? Na lege ti ndulu tene, mbeni chapitre ti buku so asala tene na ndo suma ti temple so Ézékiel awara. (Ezéchiel, achapitre 40-48) Na ngoi ni, a bi lê mingi na ndo lege so suma ti temple so Ézékiel awara ayeke ga ande tâ tene na yâ fini sese.​—2 Pierre 3:13.

¹⁵ Ye oko, a-article use so asigigi na yâ Tour ti Ba Ndo ti lango 1 ti nze ti décembre ngu 1972 andu gbungo nda ti ye ti e na ndo suma ti Ézékiel. Ala pika patara na ndo kota temple ti yingo so bazengele Paul afa ni na aHébreu chapitre 10. Tour ti Ba Ndo ni afa so ndo ti Nzoni-kue nga na sedu ti yâ ni ti temple ti yingo andu dutingo ti ala so asa yingo na ndo ti ala na ngoi so ala yeke na ndo sese. Tongana akiri abi lê na ndo Ezéchiel achapitre 40 ti si na 48 ambeni ngu na pekoni, a ba so, gi legeoko tongana ti so temple ti yingo ayeke sala kusala laso, a lingbi temple so Ézékiel aba na suma asala nga kusala laso. Tongana nyen?

¹⁶ Na yâ suma ti Ézékiel, a ba so aprêtre ayeke tambela na yâ asedu ti temple ni na ngoi so ala yeke sala kusala na akete mara so ayeke ti aprêtre pepe. Aprêtre so aduti polele biani fä ti “bungbi ti aprêtre so ayeke agbia,” awakua ti Jéhovah so asa yingo na ndo ti ala. (1 Pierre 2:9, NW) Ye oko, ala yeke sala ande kusala pepe na yâ ti sedu ti temple so ayeke na ndo sese na ngoi kue ti Komandema ti Ngu Saki Oko ti Christ. (Apocalypse 20:4) Na ndembe ti kota mbage ti ngoi so kue, tongana a yeke ngoi ni kue pepe, fade ala so asa yingo na ndo ti ala ayeke sala na Nzapa na yâ Ndo ti Nzoni Ahon Kue ti temple ti yingo, “yayu mveni.” (aHébreu 9:24) Teti a ba so aprêtre ayeke gue na aga na yâ asedu ti temple ti Ézékiel, a lingbi suma so ayeke ga tâ tene biani fadeso, na ngoi so ambeni ti ala so asa yingo na ndo ti ala angbâ na ndo sese. Na mbeni lege so alingbi, numéro ti Tour ti Ba Ndo ti lango 1 ti nze ti mars ngu 1999 afa na gigi mbeni bango ndo so aleke ni kete na ndo tene so. Ni la, juska na hunzingo ti siècle 20 ni so, a bi lumière ti yingo na ndo prophétie ti Ézékiel.

Duti Ndulu ti Kiri ti Leke Bango Ndo ti Mo

¹⁷ A lingbi zo kue so aye ti wara hingango ye na ndo tâ tene aduti ndulu ti ‘sala si bibe kue ti lo aga ngba ti mä Christ.’ (2 aCorinthien 10:5) So ayeke lakue kete ye pepe, mbilimbili tongana abango ndo ni agbu bê ngangu. Na tapande, kozoni ti manda tâ tene ti Nzapa, peut-être mo yeke wara ngia na yâ salango amatanga ti lege ti vorongo legeoko na sewa ti mo. Na peko ti so mo to nda ti manda Bible, mo ba so lingu ti asalango matanga tongaso alondo na a-païen. Na tongo nda ni, mo lingbi ti ke ti sala ye alingbi na ye so mo yeke manda. Ye oko, na nda ni, mo ba so ndoye teti Nzapa akpengba ahon tene so agbu bê ti mo na ndo lege ti vorongo, na mo zia ti sala amatanga so anzere pepe na Nzapa. Jéhovah adeba nzoni pepe na ndo desizion ti mo?​—Ba aHébreu 11:25.

¹⁸ E yeke wara lakue aye ti nzoni tongana e sala ye alingbi na lege ti Nzapa. (Esaïe 48:17, 18) Tongaso, tongana a leke nzoni ahon bango ndo ti e na ndo mbeni versê ti Bible, zia e duti na ngia na yâ tâ tene so ayeke gue na li ni! Biani, teti so e ngbâ lakue ti wara lumière a fa so e yeke na ndo nzoni lege. A yeke “lege ti azo ti mbilimbili,” so “ayeke tongana lâ ti ndapelele so asu, a su mingi, juska a ga kota lâ.” (aProverbe 4:18) Tâ tene, laso e yeke ba “mbilimbili kue pepe” ambeni mbage ti ye so Nzapa aleke ti sala. Me tongana tâ ngoi so Nzapa adiko awe asi, fade e yeke ba tâ tene na yâ pendere ti lo kue, me gi tongana gere ti e aluti ngangu na ndo “lege” ni. Kozoni na ngoi so, zia e duti na kota ngia na yâ atâ tene so Jéhovah afa ni polele, na kungo ti wara lumière na ndo ala so adë agbu nda ni polele kue pepe.

¹⁹ Tongana nyen e lingbi ti fa na gigi ndoye ti e teti lumière na mbeni lege so ayeke nzoni? Mbeni lege ni oko ayeke ti diko Tene ti Nzapa lakue, lâ oko oko tongana lege ayeke dä. Mo yeke bata mbeni kapa ti dikongo Bible lakue? Ambeti Tour ti Ba Ndo na Réveillez-vous! ayeke mu nga na e gbâ ti pendere kobe ti yingo so e lingbi wara nzoni dä. Bi lê nga na ndo abuku, abrochure, na ambeni mbeti nde so aleke teti nzoni ti e. Na ti atondo so akpengba zo na ndo akusala ti fango tene ti Royaume, so ayeke sigigi na ni na yâ ti Annuaire des Témoins de Jéhovah a yeke tongana nyen?

²⁰ Biani, na mbeni lege so ayeke pendere mingi, Jéhovah akiri tene na sambela so afa na Psaume 43:3. Na hunzingo ti versê so, e diko: “Zia ala [lumière na tâ tene ti mo] fa lege na mbi ti si na Hoto ti Mo ti nzoni-kue, na ti si na ndo ti duti ti Mo.” Mo yeke ku na ngia ti voro Jéhovah, na tele ti ambeni zo mingi mingi? Fango ye ti yingo so ayeke wara na abungbi ti e ayeke mbeni kota lege so Jéhovah ayeke mu lumière laso. Ye nyen e lingbi ti sala ti kiri ti kono mingi ahon bango na nene ni abungbi ti e ti aChrétien? E tisa mo ti tene, na yâ sambela, mo ba tene so ayeke na yâ article ti peko.

[Kete Tene na Gbe ni]

Mo Lingbi ti Kiri Tene?

• Ngbanga ti nyen Jéhovah ayeke fa aye so lo leke ti sala yeke yeke?

• Tongana nyen abazengele na abiazo na Jérusalem aleke kpengba tene ti fango ganza?

• Kode wa ti mandango Bible akozo Wamandango Bible asala na kusala, na ngbanga ti nyen ayeke la ni nde mingi?

• Mu tapande ti fa tongana nyen a yeke sigigi na lumière ti yingo na ngoi so Nzapa adiko.

[Ahundango Tene ti Manda na Ye]

1. Tongana nyen Jéhovah afa aye so lo leke ti sala?

2. Tongana nyen Jéhovah amu lumière na angoi so aga kozoni na aChrétien?

3. Na lege wa fango ye ti Jésus ayeke la ni tara teti aJuif?

4. Tongana nyen e hinga so adisciple ti Jésus ayeke ngbâ ti kono na yâ gbungo nda ti ye ti ala?

5. Hundango tene wa aba gigi na kozo siècle, na azo wa ayeke na kungba ti leke ni?

6. Kode wa abazengele na abiazo asala giriri na kusala na ngoi so ala gbu li na ndo tene ti fango ganza?

7. Na lege wa aChrétien ti kozo siècle ague na li ni?

8. (a) Tongana nyen e hinga so aku ti wara lumière mingi ahon tongana kozo siècle ahunzi? (b) Fade e yeke ba akpengba hundango tene wa?

9. Nzoni kode wa so ayeke nde ti mandango Bible akozo Wamandango Bible asala kusala na ni giriri?

10. Charles Taze Russell asû ambeti wa so amu maboko mingi teti mandango Bible?

11. Kamba wa ayeke na popo ti ngoi nga na gbungo nda ti ye ti e na ndo aye so Nzapa aleke ti sala?

12. (a) Lawa a yeke gbu nda ti prophétie ti Bible nzoni ahon? (b) Tapande wa afa so ngangu ti e ti gbu nda ti prophétie ti Bible aluti mingi na ndo kapa ti salango ye ti Nzapa? (Ba tene so ayeke na gbe ti lembeti.)

13. Ngoi na ngoi, ye nyen ayeke si tongana a bi lumière na ndo mbeni tene ti Bible?

14-16. Tongana nyen bango ndo ti e, so a kiri aleke ni, na ndo temple ti yingo andu lege so e gbu nda ti Ezéchiel achapitre 40 ti si na 48?

17. Aye wa mo leke na yâ bango ndo ti mo mveni ngbele ye na ngoi so mo hinga tâ tene, na tongana nyen a ga na mo ye ti nzoni?

18. A lingbi e sala ye tongana nyen tongana a leke nzoni ahon gbungo nda ti ye ti e na ndo tâ tene ti Bible?

19. Mbeni lege oko ti fa so e ndoye tâ tene ayeke so wa?

20. Kamba wa ayeke na popo ti lumière na tâ tene so alondo na Jéhovah nga na guengo ti e na abungbi ti aChrétien?

[Foto na lembeti 10]

Charles Taze Russell ahinga la ni so lumière ayeke su na ndo buku ti Apocalypse na ngoi so Nzapa aye