Mo Lingbi ti Wara Siriri ti Bibe?

La ni na ngu 1854, wasungo mbeti ti Amérika, Henry Thoreau, asû na mbeti: “Atä so ala fa ni na gigi pepe, mingi ti azo aduti na fini na beku oko pepe.”

A yeke polele so na ngoi ti lo mingi ti azo ayeke na siriri ti bibe pepe. Me a sala ndulu na angu 150 awe. Aye ni ayeke nde laso? Wala atene ti Thoreau angbâ lakue na ngangu? Ti mo mveni, a yeke tongana nyen? Mo yeke na ngia, na siriri? Wala mo ba mo yeke na siriri pepe, mo hinga pepe ye so ayeke si kekereke, ‘na lingo, mo duti na beku oko pepe,’ tongana ti so Thoreau atene la ni?

YE TI VUNDU ni ayeke so, aye ayeke mingi na sese so akanga lege na siriri ti bibe na azo. Zia e fa gi mbeni oko oko: Na yâ akodoro mingi warango kua pepe nga na nginza ti nze so akono pepe, aga na nzinga nga na akota kpale ti nginza. Na yâ ambeni kodoro nde, azo mingi abuba kota mbage ti ngangu ti ala na yâ gingo mosoro na akungba. Ye oko, mingi ni fini so mandako ayeke na yâ ni aga na gingo bê, pepe na siriri. Kobela, bira, kengo ndia, ye ti kirikiri, nga salango ngangu agbanzi nga siriri na azo.

Ala Gi La ni Siriri ti Bibe

Azo mingi ayeke ndulu pepe ti kanga bê na yâ sese so. Antônioa ayeke giriri mbeni mokonzi ti azo so asala kusala na yâ mbeni kota ndo-kua ti masini na São Paulo, Brésil. Na beku ti sala si adutingo ti aye aga nzoni ahon, lo mu mbage na yâ kengo yanga nga na yâ atambela ti kengo yanga so zo asala, me ye so aga na lo siriri ti bibe pepe.

Ambeni ayeke na beku so mariage ayeke ga ande na mbeni kete dutingo kpö na fini ti ala, me peut-être a yeke zia vundu na bê ti ala. Marcos ayeke giriri mbeni wadengo buze so awara nzoni na yâ ni. Lo bi tele na yâ poroso na lo ga mokonzi-gbata ti mbeni gbata so ayeke na ando-kua ti masini mingi. Ye oko, fini ti lo na da ayeke nzoni oko pepe. Tongana amolenge ti lo alondo na da, lo na wali ti lo akangbi ndali ti so mango tele ti ala pepe akanga lege na ala ti kiri ti sala songo.

Gerson, mbeni godobe na Salvador, Brésil, aye giriri ti sala aye so alingbi ti ga na kpale. Lo londo na mbeni gbata ti gue na mbeni nde, na tambelango na awakpengo na akota kutukutu nde nde. A ninga pepe lo ga ngba ti mbangi, na a lingbi lo nzi si lo futa na ni. Fani mingi aturugu ti lapolice agbu lo. Ye oko, atä salango ye ti lo na ngangu, Gerson ayeke na kota nzala ti siriri ti bibe. Lo lingbi ti wara ni mbeni lâ?

Na ngoi so Vania ade pendere, mama ti lo akui, na Vania ayeke na kungba ti da, so andu batango ngambe ti lo ti wali so ayeke na kobela. Vania ague na église me lo ba so Nzapa aglisa lo awe. Biani lo yeke la ni na siriri ti bibe pepe.

E yeke na Marcelo nga. Ye kue so Marcelo aye ayeke ti sala ngia. Lo ye ti sala matanga na ambeni pendere, dodo, nyongo samba na mbangi. Mbeni lâ, lo mu mbage na yâ mbeni tiri na lo zia kä na tele ti mbeni pendere nde. Na pekoni, vundu agbu lo ndali ti ye so lo sala na lo sambela Nzapa ti mu maboko na lo. Lo nga lo ye siriri ti bibe.

Aye so asi na azo so afa na gigi ambeni dutingo so alingbi ti futi siriri ti bibe. Mbeni lege ayeke dä ti tene mokonzi ti azo ti kusala, zo ti poroso, godobe, molenge-wali so kusala ahon ndo ti lo, na zo ti guengo na amatanga so alingbi ti wara siriri ti bibe so ala yeke gi? Ye so asi na ala afa mbeni ye na e? Kiringo tene na ahundango tene use so ayeke biani, tongana ti so e yeke ba ande na yâ article ti peko.

[Kete Tene na Gbe Ni]

[Foto na lembeti 3]

Mo yeke na kota nzala ti wara siriri ti bibe?