Vo Ngoi ti Diko na ti Manda Ye

“I vo ngoi so alingbi teti i mveni, teti angoi ni ayeke sioni.”​—AÉPHÉSIEN 5:16, NW.

1. Ngbanga ti nyen a yeke lege ti ndara teti e ti kangbi yâ ti ngoi ti e nzoni, na lege so e yeke sala kusala na ngoi ti e alingbi ti fa nyen na ndo e?

A TENE “ti soro ngoi ayeke ti bata ngoi.” Mingi ni zo so abata mbeni wungo ti ngoi teti ambeni ye so a lingbi a sala ni ayeke sala ye nzoni na ngoi ti lo. Salomon, Gbia ti ndara, asû na mbeti: “Ngoi ayeke teti ye kue, na lâ ayeke teti kusala nde nde kue so ayeke na gbe ti yayu.” (Zo-ti-fa-tene 3:1) E kue e yeke na oko wungo ti ngoi; a yeke teti e ti ba tongana nyen e yeke sala kusala na ni. Lege so e yeke zia na sese aye so aga na kozo ndo na so e yeke kangbi yâ ti ngoi ti e ayeke fa na gigi biani ye so e ba na nene ni mingi na yâ bê ti e.​—Matthieu 6:21.

2. (a) Na yâ Fango ye ti lo na ndo ti Hoto, Jésus atene nyen na ndo aye so atia e na lege ti yingo? (b) Na lege wa a yeke nzoni e ba fini ti e mveni?

² A lingbi e mu ngoi ti te kobe na ti lango teti a yeke aye so mitele ahunda. Me ti aye so atia e na lege ti yingo ayeke tongana nyen? E hinga so a lingbi e kaï nzala so nga. Na yâ Fango ye ti lo na ndo ti Hoto, Jésus atene: “Ngia ayeke na azo so ahinga ye ti yingo atia ala.” (Matthieu 5:3) A yeke ngbanga ni si “ngba ti be-ta-zo na ti ndara” ayeke dabe e lakue na ndo nene ni ti mu ngoi ti diko na ti manda Bible. (Matthieu 24:45) Mo lingbi ti ba tongana nyen a yeke kota ye, me peut-être mo ba so mo yeke pepe na ngoi ti manda wala ti diko Bible. Tongana a yeke tongaso, zia e ba ambeni lege na akode ti wara ngoi mingi ahon na yâ fini ti e ti diko Tene ti Nzapa, ti manda ye e mveni, na ti gbu li.

Warango Ngoi ti Diko na ti Manda Bible

3, 4. (a) Wango wa bazengele Paul amu na ndo salango kusala na ngoi ti e, na so andu nyen? (b) Paul aye ti tene nyen tongana lo wa e ti ‘vo ngoi so alingbi teti e mveni’?

³ Ndali ti angoi so e yeke na yâ ni, a lingbi e kue e bata atene so ti Paul: “I bata nzoni si i tambela pepe tongana awabuba me tongana awandara, i vo ngoi so alingbi teti i mveni, teti angoi ni ayeke sioni. Teti tene so, i zia ti duti azo so asala ye kirikiri, me i ngbâ ti gbu nda ti ye so bê ti Jéhovah aye.” (aÉphésien 5:15-17, NW) Biani, wango so andu ambage kue ti fini ti e tongana aChrétien so amu tele kue na Nzapa, na a ndu nga warango ngoi teti sambela, mandango ye, guengo na abungbi, nga mungo mbage, na ngangu ti e kue, na yâ fango “nzo tene ti royaume.”​—Matthieu 24:14, NW; 28:19, 20.

⁴ A ba so mingi ti awakua ti Jéhovah laso ayeke na kpale ti wara ngoi ti diko Bible na ti manda ye ngangu na yâ fini ti ala. Tâ tene, e lingbi pepe ti zia mbeni l’heure oko na ndo lango oko oko ti fini ti e, tongaso wango ti Paul alingbi ti fa mbeni ye nde. Na yanga ti Grec, bungbi ti atene “vo ngoi so alingbi” andu vongo ye na lege ti kango wala ziango lege ti mbeni ye nde. Na yâ bakari ti lo (Expository Dictionary), W. E. Vine afa nda ni tongaso: “Salango ye ti nzoni ahon na lege kue so azi, gbiango lege kue so azi ti ga mbeni ye ti nzoni ahon teti tongana ngoi ni ahon awe, zo oko pepe alingbi ti kiri na ni na peko.” Na yâ ye wa wala na ndo wa e lingbi ti vo ngoi so alingbi ti diko na ti manda Bible?

A Lingbi E Zia na Sese Aye so Aga na Kozo Ndo

5. Ngbanga ti nyen na tongana nyen a lingbi e “hinga nzoni aye so ayeke kota ahon”?

⁵ Nde na akungba ti e so ayeke pepe ti lege ti vorongo, e yeke na aye mingi na lege ti yingo ti bi lê dä. Tongana awakua so amu tele kue na Jéhovah, e yeke na ‘ye mingi ti sala na yâ kusala ti Seigneur.’ (1 aCorinthien 15:58) Ndali ti tene so, Paul afa na aChrétien ti Philippes ti “hinga nzoni aye so ayeke kota ahon.” (aPhilippien 1:10, NW) So aye ti tene a lingbi a zia na sese aye so aga na kozo ndo. A lingbi aye ti yingo aga lakue kozoni na ambeni ye ti mitele. (Matthieu 6:31-33) Ye oko, ti yö akungba ti e na lege ti yingo a hunda e nga ti sala ye na lege ni. Tongana nyen e yeke kangbi yâ ti ngoi ti e na popo ti ambage nde nde ti fini ti e ti Chrétien? Asurveillant so ague na ndo nde nde atene so na popo ti “aye so ayeke kota ahon,” so a lingbi Chrétien asala, mandango ye zo mveni nga dikongo Bible ayeke aye so abata ni nzoni pepe.

6. Vongo ngoi so alingbi andu peut-être ye wa tongana a sala tene ti kua ti nginza wala ti da?

⁶ Tongana ti so e ba awe, vongo ngoi so alingbi andu “salango ye ti nzoni ahon na lege kue so azi” nga “gbiango lege kue so azi ti ga mbeni ye ti nzoni ahon.” Tongaso, tongana akode ti e ti dikongo Bible na ti mandango ye ayeke nzoni pepe, lege ti ndara ayeke ti gi yâ ti fini ti e mveni ti ba ye so e yeke sala na ngoi ti e. Tongana kusala ti e ti mitele ahunda ye mingi na e, na tengo ngoi nga na ngangu ti e ahon ndo ni, a lingbi e zia tene ni na yâ sambela na Jéhovah. (Psaume 55:23 [55:22, NW]) Peut-être e lingbi ti leke ambeni ye nzoni ahon, so ayeke mu ande ngoi mingi na e teti aye so ayeke kota ahon so andu vorongo Jéhovah, so aye ti tene mandango nga na dikongo Bible. Na lege ni, a tene so kusala ti wali ayeke hunzi lâ oko pepe. Tongaso, a lingbi aita-wali so ayeke aChrétien azia nga na sese aye ti ala so aga na kozo ndo na abata mbeni mbilimbili ngoi nde teti dikongo Bible na mandango ye nzoni.

7, 8. (a) Mingi ni a lingbi ti vo ngoi na ndo akusala wa ti diko na ti manda ye? (b) Nda ti hungo tele ayeke so wa, na tongana nyen dango bê na ni ayeke mu maboko na e ti zia na sese aye so aga na kozo ndo?

⁷ Mingi ni, azo mingi na popo ti e alingbi ti vo ngoi teti mandango ye na ziango lege ti akusala so ayeke kota ye pepe. E lingbi ti hunda tele ti e mveni, ‘Ngoi oke mbi yeke mu ti diko ambeti-sango ti sese so, ti ba akua-singa ti singale, ti mä mozoko, wala ti sala ngia na a-jeu vidéo? Ngoi so mbi yeke mu teti ordinateur ahon ngoi so mbi mu ti diko Bible?’ Paul atene: “I zia ti duti azo so asala ye kirikiri, me i ngbâ ti gbu nda ti ye so bê ti Jéhovah aye.” (aÉphésien 5:17, NW) A ba so salango kusala ahon ndo ni na singale aga kota nda ti tene so ngbanga ni aTémoin mingi ayeke mu pepe ngoi so alingbi ti manda ye ala mveni na ti diko Bible.​—Psaume 101:3; 119:37, 47, 48.

⁸ Ambeni zo alingbi ti tene so ala lingbi pepe ti manda ye lakue, ala tene so a lingbi ala hu tele ngoi na ngoi. Atä so a yeke tâ tene, a yeke nzoni ti ba wungo ti ngoi so e yeke mu ti hu tele na ti haka na wungo ti ngoi so e yeke mu biani ti manda ye wala ti diko Bible. Ye so e yeke wara alingbi ti dö bê. Atä so hungo tele ayeke nzoni, a lingbi a zia ni na ndo so alingbi. Nda ni ayeke ti kiri ngangu na e teti akusala ti yingo. Mingi ti akua-singa ti singale na a-jeu vidéo ayeke sala si zo anze mingi, me dikongo na mandango Tene ti Nzapa ayeke kiri ngangu na zo.​—Psaume 19:8, 9 (19:7, 8, NW).

Lege so Ambeni Zo Awara Ngoi ti Manda Ye

9. Aye ti nzoni wa aga na peko ti batango wango so amu na yâ brochure Gingo Nda ti Tene ti Nzapa Lâ Oko Oko​—1999?

⁹ Akozo tene ti brochure Gingo Nda ti Tene ti Nzapa Lâ Oko Oko​—1999 atene: “A yeke mu maboko mingi ahon ti ba versê ti lâ oko oko nga na atene ti ndo ni na yâ brochure so na ndapelele. Fade mo ba mo tene Jéhovah, Kota Wafango ye, ayeke zingo mo na afango ye ti lo. Na lege ti prophétie, a sala tene ti Jésus Christ tongana zo so awara nzoni na lege ti afango ye ti Jéhovah na ndapelele oko oko: “Lo [Jéhovah a] zingo Mbi na ndapelele kue, Lo sala si mê ti Mbi amä tene tongana adisciple.” Afango ye tongaso amu na Jésus “yanga so ahinga ti sala tene” si lo “lingbi hinga lege ti sala tene nzoni na zo so anze.” (Es. 30:20; 50:4; Mat. 11:28-30) Tongana mbeni wango so alingbi tâ na ngoi ni ti Tene ti Nzapa azingo mo lakue na ndapelele, a yeke mu ande gi maboko na mo pepe ti luti na gbele akpale ti mo mveni, me nga amu na mo “yanga so ahinga ti sala tene” ti mu maboko na ambeni zo nde.”a

10. Tongana nyen ambeni zo awara ngoi ti diko na ti manda Bible, na aye ti nzoni ti pekoni ayeke so wa?

¹⁰ A-Chrétien mingi ayeke bata wango so na dikongo versê ti lâ oko oko nga na atene ti ndo ni, legeoko na dikongo Bible wala mandango ye hio na ndapelele. Na France mbeni pionnier be-ta-zo ayeke londo hio lakue na ndapelele na lo mu apenze-ngbonga 30 ti diko Bible. Ye wa amu lege na lo ti sala tongaso teti angu mingi? Lo tene: “Mbi leke na bê ti mbi kue ti sala ni, na mbi gbu programme ti mbi ti dikongo Bible ngangu atä ye wa asi!” Atä a yeke ngoi wa ti yâ ti lango ni si e soro, ye so ayeke kota ahon ayeke ti gbu programme ti e ngangu. René Mica, so ayeke na yâ kusala ti pionnier ahon angu 40 na Poto nga na Afrika ti Banga, atene: “Ngbele ye na ngu 1950 ye so mbi zia na gbele mbi ayeke ti diko Bible ahunzi kue na yâ ti ngu oko oko, ye so mbi sala fadeso fani 49 awe. Mbi ba so a yeke kota ye mingi teti batango songo ti mbi ndulu na Wasalango mbi. Gbungo li na ndo Tene ti Nzapa amu maboko na mbi ti gbu nda ti mbilimbili nga na ambeni lengo nde ti Jéhovah nzoni ahon, na a duti lingu ti mbeni kota ngangu.”b

‘Kobe na Ngoi so Alingbi’

11, 12. (a) “Kobe” wa ti yingo “wabatango ye ti nzoni” ayeke mu? (b) Tongana nyen a yeke mu “kobe” ni na ngoi so alingbi?

¹¹ Gi tongana ti so kode ti tengo kobe lakue amu maboko ti duti na nzoni seni ti mitele, mbeni programme teti mandango nga na dikongo Bible lakue ayeke maï nzoni seni na lege ti yingo. Na yâ Évangile ti Luc, e diko atene ti Jésus so: “Zo nyen ayeke wabatango ye ti nzoni so ayeke na ndara? lo so fade mveni ti lo azia lo na ndo azo ti da ti lo ti kangbi kobe na ala na l’heure ni so alingbi.” (Luc 12:42) A hon fadeso ngu 120 awe, a yeke mu ‘kobe ti yingo na l’heure so alingbi’ na yâ Tour ti Ba Ndo, nga na yâ ti ambeni buku na ambeti nde so aluti na ndo Bible.

¹² Ba tene “na l’heure so alingbi.” Na ngoi so alingbi, “Kota Wafango ye” ti e, Jéhovah, na lege ti Molenge ti lo na ti bungbi ti ngba, ayeke fa lege na azo ti lo na ndo akota tene ti mabe nga ti tambela. A yeke la ni mo ba mo tene e kue e mä mbeni lego so atene na e: “Tongana i gue na koti, wala na gati, fade mê ti i amä yanga na peko ti i, so atene, So ayeke lege ni, i tambela dä.” (Esaïe 30:20, 21) Nga, tongana azo adiko Bible na ambeti kue so andu Bible na bingo bê dä kue, fani mingi ala yeke ba so abibe so afa na yâ ni aleke ni mbilimbili teti ala. Tâ tene, fade wango na fango lege so alondo na Nzapa ayeke ga na mbilimbili ngoi ni teti e, na mungo lege na e ti luti na gbele tara wala ti mu mbeni nzoni desizion.

Maï Anzoni Kode ti Tengo Ye

13. Ambeni kode so ayeke nzoni oko pepe ti tengo kobe ti yingo ayeke so wa?

¹³ Ti wara ye ti nzoni kue na lege ti “kobe” so amu na ngoi so alingbi, a lingbi e duti na anzoni kode ti tengo ye. A yeke kota ye mingi ti duti na mbeni programme so asala lakue ti diko Bible na ti manda ye zo mveni, na ti bata ni nzoni. Mo yeke na anzoni kode ti tengo ye na lege ti yingo nga angoi so mo bata nde ti manda ye mo mveni mingi ahon? Wala mo yeke diko gi senge tongaso ye so aleke nzoni teti e, na tengo ni na loro, tongana a lingbi ti tene tongaso, wala mo yeke te même pepe ambeni kobe ni kue? Dutingo na kode so ayeke nzoni pepe ti tengo ye asala si mabe ti ambeni awoko, na même ala zia lege ni.​—1 Timothée 1:19; 4:15, 16.

14. Ngbanga ti nyen mbilimbili mandango mbeni ye so e ba e tene e hinga ni awe alingbi ti ga na ye ti nzoni?

¹⁴ Ambeni zo alingbi ti tene so ala hinga gere ti akota tene ti mabe awe na so a yeke pepe article oko oko so afa mbeni ye si ayeke kue fini tene. Tongaso, ti manda ye na lege ni nga ti gue na bungbi lakue ayeke senge ye. Ye oko, Bible afa so a lingbi a dabe e na aye so e manda kozoni awe. (Psaume 119:95, 99; 2 Pierre 3:1; Jude 5) Legeoko tongana ti so mbeni nzoni watongo kobe asala kusala gi na aye so lo bungbi lakue ti tö na kobe me na alege nde nde so anzere, bungbi ti ngba ni ayeke mu nzoni kobe ti yingo na alege nde nde mingi. Atä na yâ ti a-article so andu akota tene so asala lisoro na ndo ni fani mingi kozoni, ambeni kete pendere tene ayeke dä so e ye pepe ti manqué ni. Tâ tene ni ayeke so ye ti nzoni so e yeke wara na lege ti dikongo mbeti ni aluti mingi na ndo ngoi nga na ngangu so e yeke mu ti manda ni.

Aye ti Nzoni ti Yingo so Awara na Dikongo nga na Mandango Ye

15. Tongana nyen dikongo nga na mandango Bible amu maboko na e ti duti awakua ti Tene ti Nzapa so asala kusala nzoni ahon?

¹⁵ Aye ti nzoni so e wara na dikongo nga na mandango Bible ayeke mingi. A mu maboko na e ti lingbi na mbeni oko ti akota kungba ti e ti Chrétien, so ti tene, e oko oko e ga “zo so ahinga kusala ni si kamela asala lo pepe, zo so afa nda ti tene-biani na lege ni.” (2 Timothée 2:15) Tongana e diko na e manda Bible mingi ahon, fade bibe ti e ayeke si singo nga na abibe ti Nzapa mingi ahon. Tongaso, legeoko na Paul, fade e lingbi ti fa na azo nda ti apendere tâ tene na ndo aye so Jéhovah aleke ti sala ‘na lege ti Mbeti ti Nzapa, na fango nda ni na ala na lege ti aversê.’ (Kusala 17:2, 3) Fade kode ti e na yâ fango ye aga nzoni ahon, nga alisoro, adiskur, na awango ti e ayeke kpengba zo mingi ahon na lege ti yingo.​—aProverbe 1:5.

16. Na alege wa e mveni e wara aye ti nzoni na lege ti dikongo nga na mandango Tene ti Nzapa?

¹⁶ Na ndo ni, ngoi so e mu ti gi nda ti Tene ti Nzapa ayeke mu ande lege na e ti sala si fini ti e alingbi mingi ahon na alege ti Jéhovah. (Psaume 25:4; 119:9, 10; aProverbe 6:20-23) Fade a kpengba alengo ti e ti yingo, tongana be-ti-molenge, be-biani, na ngia. (Deutéronome 17:19, 20; Apocalypse 1:3) Tongana e sala ye alingbi na hingango ye so e wara na dikongo nga na mandango Bible, e yeke wara ngia ti ba so ye akanga lege pepe na yingo ti Nzapa ti sala kusala na yâ fini ti e, ye so asala si alengo ti yingo awu mingi ahon na yâ aye kue so e sala.​—aGalate 5:22, 23.

17. Tongana nyen kota ti dikongo na mandango Bible ti e nga ye ti nzoni so e yeke sala na ngoi ni andu songo ti e na Jéhovah?

¹⁷ Ye ti kota mingi ahon, ngoi so e vo na ndo ambeni kusala nde ti diko na ti manda Tene ti Nzapa ayeke zia ande ambeni pendere ye na ndo songo ti e na Nzapa. Paul asambela ti tene afon lo Chrétien ‘ahinga biani ye so Nzapa aye na lege ti ndara kue ti yingo na ti hingango nda ti ye, si ala tambela na lege so alingbi na Jéhovah, ti mu ngia na Lo na yâ ye kue.’ (aColossien 1:9, 10) Legeoko nga, ti tene e ‘tambela na lege so alingbi na Jéhovah,’ a hunda e ti ‘hinga biani ye so lo ye na lege ti ndara kue ti yingo na ti hingango nda ti ye na lege ti yingo.’ A yeke polele so, tongana e ye ti wara deba nzoni nga na yengo dä ti Jéhovah, ye ni aluti mingi na ndo kota ti dikongo na mandango Bible e mveni nga nzoni ye so e yeke sala na ngoi ni.

18. Adeba nzoni wa a lingbi ti duti ti e tongana e bata atene ti Jésus so asû pekoni na Jean 17:3?

¹⁸ “So ayeke fini ti lakue lakue: ti tene ala manda ti hinga mo, oko tâ Nzapa, na lo so mo to lo, Jésus Christ.” (Jean 17:3, NW) So ayeke mbeni oko ti aversê so aTémoin ti Jéhovah asala na kusala mingi ahon na ndo sese kue ti mu maboko na azo ti ba na nene ni mandango Tene ti Nzapa. A yeke nga kota ye mingi teti e mveni ti sala tongaso. Tâ beku ti e ti duti na fini ti lakue lakue ague legeoko na konongo ti hingango ye ti e na ndo Jéhovah nga na Molenge ti lo, Jésus Christ. Na bi bê na ye so a ye ti tene. Nda ti mandango ye ti e na ndo Jéhovah ayeke duti dä lâ oko pepe, na e yeke wara mbeni ngoi so nda ni ayeke dä pepe ti manda ye na ndo lo!​—Zo-ti-fa-tene 3:11; aRomain 11:33.

[Akete Tene na Gbe Ni]

Ahundango Tene ti Dango Bê

• Lege so e sala kusala na ngoi ti e afa nyen na gigi?

• Na ndo akusala wa a lingbi ti vo ngoi dä ti diko na ti manda Bible?

• Ngbanga ti nyen a lingbi e bi bê na ndo kode ti e ti tengo ye na lege ti yingo?

• Aye ti nzoni wa aga na lege ti dikongo na mandango Tene ti Nzapa?

[Afoto na lembeti 30, 31]

Dikongo nga na mandango Bible lakue ayeke mu ande lege na e ti ‘fa nda ti tâ tene na lege ni’

[Afoto na lembeti 32]

Teti e yeke na ye mingi ti sala na yâ fini ti e, ziango ambeni kusala nde nga aye ti yingo kue na place ni ayeke ga na aye ti nzoni mingi