Ngbâ ti Gbu Ngangu Legeoko Tongana so Mo Lo so Lê Aba Pepe
[Moïse] agbu ngangu legeoko tongana lo yeke ba Lo so zo aba Lo pepe.’—AHÉBREU 11:27.
1. Pendere tene wa na ndo Nzapa Jésus atene na yâ Fango Ye ti lo na ndo ti Hoto?
JÉHOVAH ayeke Nzapa so lê aba pepe. Tongana Moïse ahunda ti ba gloire ti Lo, Jéhovah akiri tene: “Mo lingbi ba lê ti Mbi pepe, teti zo so aba lê ti Mbi alingbi ngbâ na fini pepe.” (Exode 33:20) Na bazengele Jean asû na mbeti: “Mbeni zo oko ade aba Nzapa lâ oko pepe.” (Jean 1:18) Tongana Jésus ayeke la ni na ndo sese tongana zo, lo nga lo lingbi la ni ti ba Nzapa pepe. Ye oko, na yâ Fango Ye ti lo na ndo ti Hoto, Jésus atene: “Ngia ayeke na azo so bê ti ala ayeke na sioni kete pepe, teti fade ala ba Nzapa.” (Matthieu 5:8) Jésus aye la ni ti tene nyen?
2. Ngbanga ti nyen e lingbi pepe ti ba Nzapa na lê ti e ti zo?
2 Mbeti ti Nzapa afa Jéhovah tongana mbeni Yingo so lê alingbi ti ba pepe. (Jean 4:24; aColossien 1:15; 1 Timothée 1:17) Tongaso, Jésus atene pepe so e azo e lingbi biani ti ba Jéhovah na lê ti e ti zo. Biani, aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ayeke ba ande Jéhovah Nzapa na yayu na peko ti so a yä ala na popo ti awakinda ti ga azo ti yingo. Me azo so “bê ti ala ayeke na sioni kete pepe” na so beku ti ala ayeke ti duti na fini lakue lakue na ndo ti sese alingbi nga ti “ba” Nzapa. Tongana nyen?
3. Tongana nyen azo alingbi ti hinga ambeni lengo ti Nzapa?
3 Na bango nzoni aye so Jéhovah aleke, e yeke manda mbeni ye na ndo lo. Tongaso, bango ngangu ti lo alingbi ti sala si bê ti e adö na a lingbi ti pusu e ti yeda so lo yeke Nzapa Wasalango Ye. (aHébreu 11:3; Apocalypse 4:11) Na ndo tene so, bazengele Paul asû na mbeti: “A to nda ni na lâ ni so Nzapa acréé sese so, azo ahinga ye ti [Nzapa] so lê aba pepe, ngangu ti Lo ti lakue lakue na ye ti Nzapa ti Lo, azo ahinga ye so mbilimbili na lege ti ye so Lo sala awe.” (aRomain 1:20) Tongaso atene ti Jésus na ndo bango Nzapa andu nga ngangu ti hinga ambeni lengo ti Jéhovah. Mara ti bango ndo tongaso aluti na ndo ti tâ hingango ye, na “lê ti bê” aba ni na lege ti yingo. (aEphésien 1:18) Atene na akusala ti Jésus afa nga ye mingi na ndo Nzapa. Tongaso, Jésus atene: “Zo so aba mbi, lo ba Babâ awe.” (Jean 14:9) Jésus afa mbilimbili alengo ti Jéhovah. Ni la, hingango fini ti Jésus nga na afango ye ti lo alingbi ti mu maboko na e ti ba, wala ti hinga, ambeni lengo ti Nzapa.
Bingo Bê na Ye ti Yingo Ayeke Kota Ye
4. Tongana nyen azo mingi laso afa na gigi so bingo bê na ye ti yingo atia ala?
4 Laso, a yeke ngangu ti wara mabe nga tâ bingo bê na ye ti yingo. Paul atene: “Mabe ayeke na azo kue pepe.” (2 aThessalonicien 3:2) Azo mingi abi bê ti ala kue na yâ tombango peko ti aye ti ala mveni na ala mä na bê na Nzapa pepe. Tambela ti ala ti siokpari nga bingo bê ti ala pepe na ye ti yingo akanga lege na ala ti ba lo na lê ti gbungo nda ti ye, teti bazengele Jean asû na mbeti: “Zo so ayeke sala sioni aba Nzapa pepe.” (3 Jean 11) Teti azo tongaso aba Nzapa pepe na lê ti ala ti zo, ala sala ye mo ba mo tene lo yeke ba pepe ye so ala yeke sala. (Ezéchiel 9:9) Ala ba aye ti yingo tongana bumbuse ye, tongaso ala lingbi pepe ti wara “tâ hingango ye ti Nzapa.” (aProverbe 2:5, NW) Ni la, Paul atene na lege ni: “Zo ti sese akamata ye ti Yingo ti Nzapa pepe; teti ye so ayeke ye ti buba na lê ti lo, na lo hinga ye so pepe, teti zo ahinga nda ti ye so gi na lege ti Yingo.”—1 aCorinthien 2:14.
5. Azo so abi bê na ndo aye ti yingo ahinga ye wa?
5 Ye oko, tongana e yeke azo so abi bê na ndo aye ti yingo, e yeke hinga lakue so atä so Jéhovah ayeke pepe Nzapa so aba gi asioni ti azo, lo hinga lawa asioni bibe na asioni nzala ti bê apusu e ti sala ye. Biani, “lege ti zo ayeke na gbele ti L’Eternel, na Lo ba lege kue ti zo.” (aProverbe 5:21) Tongana e tï na yâ gbanda ti siokpari, ye ayeke pusu e ti gbian bê ti e na ti gi pardon ti Jéhovah ndali ti so e ndoye lo na e ye ti zia vundu na bê ti lo pepe.—Psaume 78:41; 130:3.
Ye Nyen Asala si E Gbu Ngangu?
6. Ti gbu ngangu aye ti tene nyen?
6 Atä so lê ti e alingbi ti ba Jéhovah pepe, zia e dabe ti e lakue so lo yeke ba e. Ti hinga so lo yeke na fini nga ti hinga na bê kue so lo yeke ndulu na ala so adi iri ti lo ayeke mu maboko na e ti gbu ngangu, ti kpengba na ti zia si dutingo be-ta-zo ti e na lo ayengi pepe. (Psaume 145:18) E lingbi ti duti tongana Moïse, so Paul asala tene ti lo: “Na lege ti mabe lo zia sese ti Égypte, lo yeke na mbito ti ngonzo ti gbia pepe, teti lo gbu ngangu legeoko tongana lo yeke ba Lo so zo aba Lo pepe.”—aHébreu 11:27.
7, 8. Ye nyen asala si Moïse akpe mbito ti Pharaon pepe?
7 Na yongo kungba so Nzapa amu na lo ti sigigi na azo ti Israël na gbe ti ngba ti Égypte, fani mingi, Moïse aluti na gbele Pharaon, zo ti salango ngangu, na yâ sedu ti gbia so asi singo na amokonzi ti alege ti vorongo na ti turugu. A lingbi ti tene so na tele ti da ti gbia ni a wara molongo ti ayanda nde nde. Ye oko, atä so lê alingbi ti ba lo pepe, Jéhovah ayeke la ni tâ zo na lê ti Moïse, nde na ayanda kue so ayeke fä ti anzapa ti Égypte so ayeke na fini pepe. A yeke ye ti dongo bê pepe ti ba so mbito ti Pharaon asala Moïse pepe!
8 Ye nyen amu ngangu na Moïse ti luti na gbele Pharaon fani mingi? Mbeti ti Nzapa atene na e so “Moïse ayeke na tâ be-ti-molenge ahon azo kue so ayeke na lê ti sese.” (Nombre 12:3) Biani, kpengbango ti lo na lege ti yingo nga hingango biani so Nzapa ayeke na lo amu ngangu so a lingbi Moïse awara ti ga na iri ti ‘Lo so lê alingbi ba Lo pepe’ na gbele gbia ti Égypte so asala ye na ngangu. Ambeni lege so azo so ‘aba’ Nzapa so lê alingbi ti ba lo pepe afa na gigi mabe ti ala na yâ lo laso ayeke so wa?
9. Mbeni lege oko so e lingbi ti ngbâ ti gbu ngangu dä ayeke so wa?
9 Mbeni lege ti fa na gigi mabe na ti ngbâ ti gbu ngangu legeoko tongana e yeke ba lo so lê aba pepe ayeke ti fa tene na mbito pepe atä aye ti ngangu wa asi. Jésus agboto mê ti adisciple ti lo: “Fade azo kue ake i teti iri ti Mbi.” (Luc 21:17) Lo tene nga na ala: “Ngba ayeke kota ahon mveni ti lo pepe. Tongana ala sala ye ti ngangu na mbi, fade ala yeke sala ye ti ngangu na i nga.” (Jean 15:20, NW) Tongana ti so Jésus atene, ngoi kete na peko ti kuâ ti lo, a sala ye ti ngangu na adisciple ti lo na lege ti tene ti ziango mbito na bê ti ala, ti gbungo ala, nga na pikango ala. (Kusala 4:1-3, 18-21; 5:17, 18, 40) Atä so a sala ye ti ngangu mingi na ala, abazengele ti Jésus nga na ambeni disciple ti lo angbâ ti fa nzo tene na mbito pepe.—Kusala 4:29-31.
10. Tongana nyen ziango bê ti e kue na yâ batango ndo ti Jéhovah amu maboko na e na yâ kusala?
10 Legeoko tongana Moïse, akozo disciple ti Jésus asala pepe mbito ti awato ti ala so lê aba na so ayeke mingi. Adisciple ti Jésus amä na bê na Nzapa, na tongana ye ti pekoni, ala wara lege la ni ti luti na gbele kota ye ti ngangu so asi na ala. Biani, ala ngbâ ti gbu ngangu legeoko tongana ala yeke ba lo so lê aba pepe. Laso, hingango lakue so Jéhovah abata e amu ngangu na e na a sala si e kpengba na e duti na mbito pepe na yâ kusala ti e ti fango tene ti Royaume. Tene ti Nzapa atene so “ti dö na gbele azo ayeke ye so azia son, me fade a bata lo so azia bê ti lo na Jéhovah.” (aProverbe 29:25, NW) Tongaso, mbito ti ye ti ngangu asala pepe si e kiri na peko; nga e sala kamela pepe teti kusala ti e. Mabe ti e apusu e ti fa tene na mbito pepe na azo so ayeke ndulu na e, akamarade ti e na ndo ti kusala, akamarade ti e ti ekole, nga na ambeni zo nde.—aRomain 1:14-16.
Lo so Lê Aba Pepe Afa Lege na Azo ti Lo
11. Na lege ti tene ti Pierre na Jude, tongana nyen ambeni zo so abungbi oko na kongregation ti aChrétien afa na gigi so bingo bê na ye ti yingo atia ala?
11 Mabe amu maboko na e ti ba Jéhovah tongana lo so afa lege na bungbi ti lo na ndo ti sese. Tongaso, a lingbi e duti pepe na bibe ti kasango ala so ayeke yö kungba na yâ ti kongregation. Bazengele Pierre nga na Jude, ita ti Jésus, agboto mê ndali ti ambeni zo so bingo bê na ye ti yingo atia ala, na so asala sioni tene ti azo so amu li ni na popo ti aChrétien. (2 Pierre 2:9-12; Jude 8) Fade mara ti azo tongaso, so ayeke gi ti ba gi wokongo ti ambeni zo alingbi ti sala mara ti tene tongaso na gbele Jéhovah tongana ala lingbi biani ti ba lo tâ na lê ti ala? A yeke ngangu kete! Me teti zo alingbi ti ba Nzapa pepe, azo ti mitele so aglisa so ala yeke na tene ti kiri na lo.
12. Bango ndo wa a lingbi e fa na gigi na mbage ti ala so amu li ni na yâ ti kongregation?
12 Biani, azo so ayeke na yâ ti kongregation ti aChrétien ayeke mbilimbili-kue pepe. Na ambeni ngoi ala so asala kusala tongana a-ancien ayeke glisa lege, na glisango lege ni alingbi ti ndu e mveni. Ye oko, Jéhovah ayeke sala kusala na akoli so tongana aberger ti kundu ti lo. (1 Pierre 5:1, 2) Akoli na awali so abi bê na aye ti yingo ahinga so a yeke mbeni oko ti alege so Jéhovah ayeke sala na kusala ti fa lege na azo ti lo. Ni la, teti e yeke aChrétien, e ke bibe ti kasango ndo, ti demango tele, na e fa so e yekia aye so Nzapa aleke na lege ti théocratie. Na mango yanga ti ala so amu li ni na popo ti e, e fa so e ba Lo so lê aba pepe.—aHébreu 13:17.
Bango Nzapa Tongana Kota Wafango Ye ti E
13, 14. Ti ba Jéhovah tongana Kota Wafango Ye ti e aye ti tene nyen na mo?
13 Mbeni ye nde ayeke dä so na yâ ni a hunda ti ba yâ ti aye na lege ti yingo. Isaïe asala tene ti prophétie so: “A lingbi lê ti mo aga lê so aba Kota Wafango ye ti mo.” (Esaïe 30:20, NW) A hunda ti duti na mabe ti yeda so Jéhovah ayeke zo so ayeke fa ye na e na lege ti bungbi ti lo so ayeke na ndo ti sese. (Matthieu 24:45-47) Ti ba Nzapa tongana Kota Wafango Ye ti e andu ye mingi ahon gi ti bata mbeni nzoni kode ti mandango Bible na ti ga na abungbi ti aChrétien lakue. A ye ti tene ti wara ye ti nzoni kue na lege ti aye so Nzapa amu na lege ti yingo. Na tapande, a lingbi e dengi mê mingi ahon ti so e yeke sala ka na ye so Jéhovah afa na lege ti Jésus, si na lege ti yingo e hon yongoro pepe.—aHébreu 2:1.
14 Ngoi na ngoi, a hunda ti sala kota ngangu ti gboto aye ti nzoni mingi na yâ kobe ti yingo. Na tapande, e lingbi ti duti ndulu ti hulu ndo ti ambeni mbaï ti Bible so e ba ayeke ngangu na e ti gbu nda ni. Tongana e yeke diko Tour ti Ba Ndo na Réveillez-vous!, peut-être e diko pepe ambeni article ngbanga ti so tene ni agbu bê ti e pepe. Wala e lingbi ti zia bibe ti e ti fono kirikiri na ngoi ti abungbi ti Chrétien. Ye oko, e lingbi ti dengi mê lakue tongana e gbu li nzoni na ndo atene so a yeke fa nda ni. Kota ti bê ti kiri singila ti e teti afango ye so e wara na lege ti yingo afa so e yeda na Jéhovah tongana Kota Wafango Ye ti e.
E Yeke na Tene ti Kiri na Ni
15. Tongana nyen ambeni zo asala ye mo ba mo tene Jéhovah ayeke ba ala pepe?
15 Mbilimbili teti so sioni awu mingi na ngoi ti “lâ ti nda ni” so, a yeke kota ye ti mä na bê na Lo so lê aba pepe. (Daniel 12:4) Salango ye na lege ni pepe nga ye ti pitan amu ndo kue. Biani, a yeke na lege ti ndara ti dabe e so Jéhovah ayeke ba akusala ti e même tongana azo alingbi ti ba e na salango ni pepe. Ambeni zo aglisa ye so. Tongana ambeni zo nde aba ala pepe, ala lingbi ti sala aye so ague nde na Mbeti ti Nzapa. Na tapande, ambeni zo aluti ngangu pepe na gbele nzala ti ba asalango ngia so asala sioni na zo nga na bango aye ti pitan na ndo ti Internet, na singa-le, nga na ambeni lege nde ti senda-kode. Teti so zo alingbi ti bi tele na yâ ti aye so na ngoi so lo yeke gi lo oko, ambeni zo asala ye mo ba mo tene Jéhovah alingbi pepe ti ba tambela ti ala.
16. Ye nyen alingbi mu maboko na e ti yeda na alege ti Jéhovah so ayeke na nduzu mingi?
16 A yeke nzoni ti bata na li atene ti bazengele Paul: “E oko oko kue akiri tene ti e mveni na Nzapa.” (aRomain 14:12) A lingbi e hinga so na ngoi kue so e sala siokpari, e yeke sala siokpari na tele ti Jéhovah. Hingango ye so ayeke mu maboko na e ti sala ye alingbi na alege ti lo so ayeke na nduzu mingi na ti kpe tambela so ayeke sioni. Bible adabe ti e: “Ye oko so Nzapa aleke alingbi honde tele ti lo na lê ti Lo pepe; me ye kue ayeke na gigi senge na a honde pepe na lê ti Lo so tene ti e ayeke na tïtî Lo.” (aHébreu 4:13) Tâ tene, e yeke na tene ti kiri na Nzapa, me a yeke biani ndoye so e yeke na ni na mbage ti Jéhovah si ayeke kota nda ti tene so ngbanga ni e sala ye so bê ti lo aye na e yeda na alege ti lo ti mbilimbili. Tongaso, zia e fa na gigi ndara na yâ atene so andu salango ngia so e soro nga tambela ti e na mbeni koli wala wali nde.
17. Bango ndo ti Jéhovah na mbage ti e ayeke so wa?
17 Jéhovah abi bê na e mingi, me ye so aye ti tene pepe so lo yeke ku ti tene e glisa lege si na pekoni lo se e. Nde na so, lo bi bê ti lo na e na lege ti ndoye, tongana mbeni babâ so aye ti sala ye ti nzoni na amolenge ti lo so amä yanga. So ye ti dengo bê ti hinga so na lege ti mabe ti e, e mu ngia na Babâ ti e ti yayu na so lo yeke “zo ti futa ye na ala so agi lo na bê ti ala kue”! (aHébreu 11:6, NW) Zia e fa na gigi mabe kue na yâ Jéhovah na e ‘sala na Lo na bê ti e kue.’—1 Chronique 28:9.
18. Teti so Jéhovah aba e na lo ba dutingo be-ta-zo ti e, dengo bê wa e wara na yâ Mbeti ti Nzapa?
18 A-Proverbe 15:3 atene: “Lê ti L’Eternel ayeke na ndo kue ti ba azo ti sioni na azo ti nzoni.” Biani, Nzapa angbâ ti ba azo ti sioni na lo sala ye na ala alingbi na tambela ti ala. Ye oko, tongana e yeke na popo ti “azo ti nzoni,” e lingbi ti hinga biani so Jéhovah aba akusala ti e so ayeke ti dutingo be-ta-zo. Ba tongana nyen a yeke ye ti kpengba mabe ti hinga so ‘kusala ti e ayeke senge pepe na yâ Seigneur’ na so fade lo so lê aba pepe ayeke ‘glisa pepe kusala ti e, ndoye so e fa giriri teti iri ti lo’!—1 aCorinthien 15:58; aHébreu 6:10.
Tisango Jéhovah ti Ba yâ ti Bê ti E
19. Ambeni ye ti nzoni so aga na lege ti kpengba mabe na Jéhovah ayeke so wa?
19 Tongana awakua be-ta-zo ti Jéhovah, e yeke na ngele ngangu na lê ti lo. (Matthieu 10:29-31) Atä so e ba lo pepe, lo lingbi ti ga tâ zo na lê ti e, na e lingbi ti yekia songo ti ngele ngangu ti e na lo. Ti duti na mara ti bango ndo tongaso na mbage ti Babâ ti e ti yayu aga na aye ti nzoni mingi na e. Kpengba mabe ti e amu maboko na e ti duti na bê so ayeke na sioni oko pepe nga na nzoni yingo-ti-hinga na gbele Jéhovah. Mabe so ayeke na ndendia pepe akanga nga lege na e ti sala ye na hondengo ni. (1 Timothée 1:5, 18, 19) Mabe ti e so ayengi pepe na yâ Nzapa azia mbeni nzoni tapande na alingbi ti sala ye ti nzoni na ndo azo so angoro e. (1 Timothée 4:12) Nga, mabe tongaso amaï tambela so Nzapa ayeda na ni, na ziango ngia na bê ti Jéhovah.—aProverbe 27:11.
20, 21. (a) Ngbanga ti nyen a yeke ye ti nzoni ti tene Jéhovah azia lê ti lo na ndo e? (b) Tongana nyen e lingbi ti sala kusala na Psaume 139:23, 24 na ndo e mveni?
20 Tongana e yeke biani azo ti ndara, e yeke na ngia ti tene Jéhovah angbâ ti ba ndo na ndo ti e. E ye pepe gi ti tene lo ba e me e ye nga ti tene lo ba yâ ti abibe na akusala ti e nzoni. Na yâ ti sambela, e yeke sala nzoni ti tisa Jéhovah ti gi ye so ayeke na yâ ti bê ti e na ti ba wala e yeke na mbeni bibe so ayeke na lege ni pepe. Lo lingbi biani ti mu maboko na e ti hon ndo ti akpale ti e na ti leke ambeni ye so a hunda ti gbian. Tâ na lege ni, David, wasungo psaume ahe na bia: “O Nzapa, tara mbi ti hinga bê ti mbi! Tara mbi ti hinga bibe ti mbi! Ba tongana sioye ayeke na yâ mbi, na Mo fa lege ti lakue lakue na mbi.”—Psaume 139:23, 24.
21 David ahunda mingi ti tene Jéhovah agi ti ba wala mbeni “sioye” ayeke na yâ lo. Legeoko tongana wasungo psaume so, e yeke na kota nzala pepe ti tene Nzapa agi yâ ti bê ti e na ti ba wala ambeni ye so ayeke na lege ni pepe so apusu e ti sala ye ayeke na yâ e? Tongaso, na mabe, zia e hunda na Jéhovah ti ba yâ ti bê ti e. Me ye ni ayeke tongana nyen tongana e gi bê ti e mingi na ndo mbeni glisango lege wala mbeni ye so asala si e yeke na vundu? Tongaso, zia e ngbâ ti sambela na bê kue Nzapa ti e Jéhovah so asi singo na ndoye, nga, na tâ be-ti-molenge e yeda na fango lege ti yingo ti lo ti nzoni-kue nga na wango so ayeke na yâ Tene ti lo. E lingbi ti duti na beku so lo yeke mu maboko nga ngangu na e ti ngbâ ti tambela na ndo lege so ague na fini ti lakue lakue.—Psaume 40:11-13.
22. A lingbi e leke ye wa na bê ti e na mbage ti Lo so lê aba pepe?
22 Biani, Jéhovah ayeke mu ande na e deba nzoni ti fini ti lakue lakue tongana e bata aye so lo hunda na e. Biani, a lingbi e yeda na ngangu nga na yanga-ti-komande ti lo, tongana ti so bazengele Paul asala tongana lo sû na mbeti: “Na Gbia ti lakue lakue, Lo so alingbi kui pepe, Lo so zo aba Lo pepe, gi Lo oko ayeke Nzapa, a mu na Lo yango-iri na gloire lakue lakue! Amen.” (1 Timothée 1:17) Zia e fa lakue na gigi kota kpengo mbito tongaso ti Jéhovah, so alondo na bê. Na atä ye nyen asi, zia ye ayengi e lâ oko pepe na yâ lekengo na bê ti e kue ti ngbâ ti gbu ngangu legeoko tongana e yeke ba lo so lê aba pepe.
Mo Yeke Kiri Tene Tongana Nyen?
• Azo alingbi ti ba Nzapa tongana nyen?
• Tongana Jéhovah ayeke tâ zo na lê ti e, e yeke sala ye tongana nyen na ngoi so a sala ye ti ngangu na e?
• Ti ba Jéhovah tongana Kota Wafango Ye ti e aye ti tene nyen?
• Ngbanga ti nyen a lingbi e yeda si Jéhovah agi yâ ti bê ti e?
[Foto na lembeti 14]
Moïse, so Pharaon azia mbito na bê ti lo pepe, asala ye mo ba mo tene lo lingbi ti ba Jéhovah, Nzapa so lê aba pepe
[Foto na lembeti 17]
Zia e sala ye lâ oko pepe mo ba mo tene Jéhovah alingbi ti ba pepe ye so e sala
[Foto na lembeti 19]
E yeke gi na bê kue hingango ye ti Nzapa teti e ba lo tongana Kota Wafango Ye ti e