A lingbi e bâ azo tongana nyen na ngoi so lâ ti Jéhovah ayeke pusu ndulu?

“[Jéhovah] ayeke na nda ni pëpe tënë ti zendo ti lo, . . . me bê ti lo anze na i pëpe, lo ye mbeni zo oko akui pëpe, me lo ye azo kue achangé bê ti ala.”​—2 PIERRE 3:9.

AWAKUA ti Jéhovah ayeke na kungba ti “fa tënë na amara kue si ala ga adisciple”. (Matthieu 28:19). Na ngoi so e yeke yô kungba so na e yeke ku singo ti “kota lâ ti L’Eternel”, a lingbi e bâ azo tongana ti so Jéhovah ayeke bâ ala (Sophonie 1:14). Jéhovah ayeke bâ azo tongana nyen? Bazengele Pierre atene: “Seigneur ayeke na nda ni pëpe tënë ti zendo ti Lo, na lege so ambeni zo abâ ye ayeke na nda ni; me bê ti Lo anze na i pëpe, Lo ye mbeni zo oko akui pëpe, me Lo ye azo kue achangé bê ti ala.” (2 Pierre 3:9). Nzapa abâ so azo oko oko kue ayeke na ngangu ti gbian bê ti ala. Lo ye si “azo kue awara salut, na ahinga tene-biani mbilimbili.” (1 Timothée 2:4). Jéhovah ayeke même na ngia mingi tongana ‘zo ti sioni azia lege ti lo si lo wara fini’!​—Ezéchiel 33:11.

² E oko oko kue e yeke bâ azo tongana ti so Jéhovah abâ ala? Legeoko tongana lo, e yeke bâ azo ti amara kue nga na ti akodoro kue tongana azo so alingbi mbeni lâ ti ga “angasangbaga ti benyama ti Lo”? (Psaume 100:3; Kusala 10:34, 35). Zia e bâ atapande use so afa nene ti duti na bango ndo ti Nzapa. Na yâ atapande ni use kue, futingo ti ambeni zo ayeke ndulu ti si, na a fa kozoni awe tënë ni na awakua ti Jéhovah. Atapande use so ayeke tâ kota ye mingi na ngoi so e yeke ku singo ti kota lâ ti Jéhovah.

Abraham abâ ndo lani tongana Jéhovah

³ Kozo tapande ni andu Abraham, mbeni babâ ti sewa be-ta-zo, nga na asioni gbata ti Sodome na Gomorrhe. Tongana Jéhovah amä “totongo [so a mû] ngbanga ti Sodome na Gomorrhe”, lo ga lo futi agbata ni na azo ni kue gi hio tongaso pëpe. Lo gi nda ti ye kozoni kue (Genèse 18:20, 21). A tokua a-ange use na Sodome; kâ, ala lango na yâ da ti Lot, mbeni zo ti mbilimbili. Gi na bï ni so a-ange ni asi, “azo ti kodoro so, . . . apendere na ambakoro, azo kue ti mbage ni kue, ala ngoro da ni.” Ala ye ti sala lango-sioni na a-ange ni. A yeke tâ polele so sioni dutingo ti azo ti gbata ni asala si gbata ni alingbi gi na futingo. Ye oko, a-ange ni atene na Lot: “Mo yeke na ambeni zo na ndo so? akogara ti mo, amolenge ti mo ti koli, amolenge ti mo ti wali, na ala kue so ayeke ti mo na kodoro so, mo sigigi na ala na kodoro so.” Jéhovah azi lege na ambeni zo ti gbata ni ti sö fini ti ala, me na nda ni, gi Lot na amolenge ti lo ti wali use si asö fini ti ala.​—Genèse 19:4, 5, 12, 16, 23-26.

⁴ Fadeso, zia e kiri na peko juska na ngoi so Jéhovah afa lani bibe ti lo ti ga ti bâ aye so ayeke tambela na yâ agbata ti Sodome na Gomorrhe. A yeke na ngoi ni so la si Abraham atoto, lo tene: “Peut-être azo ti mbilimbili bale-oku ayeke na kota kodoro so, fade Mo futi kodoro ni, Mo bata pëpe, teti azo ti mbilimbili bale-oku so ayeke dä? Ti sala ye tongaso alingbi na Mo kete pëpe, ti fâ azo ti mbilimbili legeoko na azo ti sioni, wala fade azo ti mbilimbili aga tongana azo ti sioni; ye tongaso alingbi na Mo kete pëpe. Fade Juge ti sese kue asala mbilimbili pëpe?” Abraham atene fani use na Jéhovah: “Ye tongaso alingbi na Mo kete pëpe.” Na lege ti ye so lo mveni abâ na yâ fini ti lo, Abraham ahinga so Jéhovah ayeke futi ande zo ti mbilimbili legeoko na zo ti sioni pëpe. Tongana Jéhovah atene so fade lo yeke futi Sodome pëpe tongana a wara “azo ti mbilimbili bale-oku na yâ kodoro ti Sodome”, Abraham akiri na wungo ni yeke yeke juska asi bale-oko.​—Genèse 18:22-33.

⁵ Jéhovah alingbi fade ti mä toto ti Abraham tongana a gue nde na bango ndo ti lo mveni? Biani, lo lingbi fade pëpe. Teti lo yeke ‘ndeko ti Jéhovah’, a bâ so Abraham ahinga na ayeda na bango ndo ti Lo (Jacques 2:23). Tongana Jéhovah abi lê ti lo na mbage ti Sodome na Gomorrhe, lo yeke lani ndulu ti dengi mê na atoto ti Abraham. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so Babâ ti e ti yayu ‘aye mbeni zo oko akui pëpe, me Lo ye azo kue achangé bê ti ala.’

Bango ndo ti Jonas na mbage ti azo ayeke ti lo tâ nde mingi

⁶ Ti fadeso, zia e bâ use tapande ni: a yeke tapande ti Jonas. Ti so ni, a yeke gbata ti Ninive si a soro ti futi ni. A hunda na prophète Jonas ti fa so sioni ti azo ti gbata ni “ama juska na gbele [Jéhovah].” (Jonas 1:2). Ninive ayeke lani mbeni kota gbata mingi tongana a bungbi ni na avaka kue so angoro ni, na “a lingbi na tambela ti lâ ota.” Tongana Jonas na nda ni ayeda na tokua ni na alï na Ninive, lo fa tënë lo tene: ‘Gi na yâ alango bale-osio, fade A yeke kinda Ninive.’ Tongana ala mä tënë so, “azo ti Ninive amä na bê na Nzapa. Ala to mbela ti zia kobe na ti yü bongo ti mua”. Même gbia ti Ninive ni kue agbian bê ti lo.​—Jonas 3:1-6.

⁷ Ye so asi so ayeke tâ nde mingi na ye so asi lani na Sodome! Jéhovah abâ azo ti Ninive so agbian bê ti ala tongana nyen? Mbeti ti Jonas 3:10 atene: “Nzapa ake sioye so Lo tene fade Lo sala na ala; na Lo sala ye so pëpe.” Na lege wa Jéhovah “ake sioye” so lo ye ti sala? Na lege so lo gbian ye so lo leke ti sala na azo ti Ninive teti so ala gbian lege ti ala. Andia ti Nzapa agbian pëpe, me Jéhovah agbian desizion ti lo ti futi gbata ni tongana lo bâ so azo ti Ninive agbian bê ti ala.​—Malachie 3:6.

⁸ Tongana Jonas abâ so a yeke futi ande Ninive pëpe, lo yeda ti bâ aye ni alingbi na bango ndo ti Jéhovah? Oko pëpe, teti a mû tënë so na e: “Me ye so ayeke sioni mingi na lê ti Jonas, na ngonzo agbu lo.” Mbeni ye nde wa Jonas asala nga? Tondo ni atene: “Lo sambela L’Eternel, lo tene, O L’Eternel, so ayeke tënë so mbi tene tongana mbi de na sese ti mbi. Teti so, mbi londo fade ti kpe na Tarsis; teti mbi hinga Mo yeke Nzapa ti grâce na ti be-nzoni, ngonzo agbu Mo fade pëpe, nzobe ti Mo ayeke kota, na Mo ke sioye so Mo ye ti sala.” (Jonas 4:1, 2). Jonas ahinga lani alengo ti Jéhovah. Ye oko, na ngoi ni so, a bâ na yâ lê ti prophète ni so ngonzo agbu lo, na lo yeda pëpe na bango ndo so Nzapa ayeke na ni na ndo azo ti Ninive so agbian bê ti ala.

⁹ Jonas asigigi na yâ gbata ti Ninive, lo sala mbeni kpangba, na lo duti na gbe ti dê ni “juska lo lingbi bâ ye so fade asala kodoro ni.” Jéhovah asala si mbeni keke ti kangu amaï ti mû gbe ti dê na Jonas. Ye oko, na ndade ni, keke ni ahule. Tongana ngonzo agbu Jonas teti ye so, Jéhovah atene: “Mo ye ti bata [keke] ni . . . A lingbi Mbi bata Ninive pëpe? kota kodoro so, so azo na yâ ni, ala so ahinga koti na gati ti ala pëpe, ahon saki ngbangbo oko na ndo ni [saki] bale-use, na anyama mingi nga.” (Jonas 4:5-11). Ye so amû lege biani na Jonas ti manda ye na ndo bango ndo ti Jéhovah na mbage ti azo!

¹⁰ Mbeti ti Nzapa afa na e pëpe ye so Jonas asala na pekoni tongana Nzapa atene so Lo sala mawa ti azo ti Ninive. Ye oko, a yeke polele so prophète ni achangé bango ndo ti lo na mbage ti azo ti Ninive so agbian bê ti ala. E tene tongaso senge pëpe ngbanga ti so Jéhovah asala kusala na lo na pekoni ti sû tondo so na gbe ti yingo ti Lo.

Bango ndo ti mo ayeke tongana nyen?

¹¹ Laso, mbeni futingo nde ayeke pusu ndulu; a yeke futingo ti sioni bungbi ti aye ti fadeso na ngoi ti kota lâ ti Jéhovah (Luc 17:26-30; aGalate 1:4; 2 Pierre 3:10). Tongana fade Abraham ayeke na fini laso, ka bango ndo ti lo ayeke duti tongana nyen na mbage ti azo ti sese ti laso so ayeke ndulu ti wara futingo? Peut-être lo yeke gi bê ti lo fade mingi teti ala so ade ti mä pëpe ‘nzo tënë ti royaume so’. (Matthieu 24:14). Fani mingi, Abraham atoto na Nzapa ti bâ wala ambeni zo ti mbilimbili angbâ pëpe na yâ gbata ti Sodome. Ka ti e a yeke tongana nyen? Ambeni zo ayeke dä so alingbi ti ke asalango ye ti sese ti Satan so tongana a mû lege na ala ti gbian bê ti ala na ti sala na Nzapa. E yeke gi bê ti e biani teti azo so?​—1 Jean 5:19; Apocalypse 18:2-4.

¹² A yeke tâ na lege ni tongana e yeke na kota nzara ti tene a futi aye ti sioni (Habakuk 1:2, 3). Ye oko, e lingbi hio ti tï na yâ mara ti bango ndo ti Jonas so, ti gi bê ti e oko pëpe na dutingo ti azo so alingbi mbeni lâ ti gbian bê ti ala. E lingbi ti wara mara ti bango ndo tongaso mbilimbili tongana e yeke tingbi gi na azo so asala nzara ti tënë ti e ni pëpe, wala so ake tënë ti e, wala même so ayeke ndulu ti sala sioni na e tongana e si na yanga-da ti ala ti fa tënë ti Royaume. E lingbi peut-être ti girisa na ndo ti ala so Jéhovah angbâ ti gboto ala na yâ asioni ye ti sese so ti bungbi ala (aRomain 2:4). Tongana, na bango tele ti e mveni nzoni, e bâ so e yeke na mbeni kete bango ndo so akpa kozo bango ndo ti Jonas na mbage ti azo ti Ninive, e lingbi ti sambela ti wara mungo maboko si bango ndo ti e ague oko na ti Jéhovah.

¹³ Jéhovah ayeke gi bê ti lo mingi na ndo ala so ade ti sala na lo pëpe, na lo yeke mä asambela ti ala so amû tele ti ala na lo (Matthieu 10:11). Na tapande, “fade Lo fâ ngbanga ti ala fade fade” ti kiri tënë na asambela ti ala (Luc 18:7, 8). Na ndo ni, Jéhovah ayeke sala ande si azendo kue na aye kue so lo leke ti sala aga tâ tënë na ngoi ni so lo soro (Habakuk 2:3). So ahunda ande ti lungula aye ti sioni kue na sese, legeoko tongana ti so lo futi Ninive na pekoni so azo ti gbata ni akiri atï na yâ ye ti sioni.​—Nahum 3:5-7.

¹⁴ Kozoni si a futi bungbi ti aye ti sioni ti sese so na ngoi ti kota lâ ti Jéhovah, fade e yeke ku na be-nze-pepe na bingo tele ti e mingi ti sala ye so bê ti lo aye? E hinga pëpe anzene nzene tënë kue na ndo konongo ti kusala ti fango tënë so a de na e ti sala kozoni si lâ ti Jéhovah asi; me e hinga so fade a yeke fa nzo tënë ti Royaume na ndo sese kue a lingbi na ye so Nzapa aye, kozoni si nda ni aga. Na biani a lingbi e gi bê ti e na ndo ‘aye ti nzoni mingi’ so ade ti ga na ni pëpe na yâ da ti Jéhovah na ngoi so lo ngbâ ti sala si da ni asi na gloire.​—Aggée 2:7.

E yeke fa bango ndo ti e na lege ti akusala ti e

¹⁵ Peut-être e yeke lango na mbeni ndo so mingi ti azo ni aye pëpe ti mä fango tënë ti e ni, na dutingo ti e amû lege na e pëpe ti gue na mbeni ndo so ahunda ti wara awafango tënë ti Royaume dä mingi. Na tapande, tongana a lingbi ti wara azo bale-oko na yâ territoire ti mo kozoni si nda ni asi, mo yeke bâ so a yeke kota ye mingi ti gi ti wara azo bale-oko so? Tongana Jésus abâ lani azo mingi mingi so aga na lo, ‘mawa agbu bê ti lo ndali ti so ngangu atia ala si bê ti ala awoko kue. Ala yeke tongana ataba so zo ti batango ala ayeke dä pëpe.’ (Matthieu 9:36, Fini Mbuki, 2001). Tongana e manda Bible na e diko nzoni a-article ti Tour ti Ba Ndo na Réveillez-vous!, ayeke mû lege na e ti wara tâ gbungo nda ti ye na ndo sioni dutingo ti sese so. Nga salango tongaso alingbi ti pusu e ti bâ na nene ni mingi kusala ti fango nzo tënë. Na ndo ni, tongana e fa bê ti kiri singila ti e na salango kusala na ambeti so aluti na ndo Bible, na so e wara na lege ti ‘ngbâa be-ta-zo na ti ndara’, a lingbi ti kono kode ti e ti ndungo bê ti azo tongana e yeke fa tënë na yâ aterritoire so e yeke fa ka tënë dä lakue.​—Matthieu 24:45-47; 2 Timothée 3:14-17.

¹⁶ Gingo bê ti e teti ala so ade ti yeda pëpe na tokua ti Bible so ayeke sö fini ti azo apusu e ti gi angoi na alege nde nde ti fa tënë na azo so alango na yâ ti territoire ti e. E yeke bâ so azo mingi ayeke na kodoro pëpe tongana e yeke fa tënë? Tongana a yeke tongaso, e lingbi ti sala si kusala ni akiri alë mingi na gingo angoi nga na ando nde ti fa tënë na azo. Azo ti gbungo susu ayeke gue ti gi susu na mbeni ngoi so ala lingbi ti wara ni. Ka e, e lingbi ti sala tongaso nga tongana e yeke sala kusala ti e ti gbungo asusu na lege ti yingo? (Marc 1:16-18). Ngbanga ti nyen pëpe ti fa tënë na alakui nga na lege ti téléphone, tongana ndia ti kodoro ni amû lege ti sala ni? Ambeni wafango tënë abâ so ando ti lutingo ti akete kutukutu, ti akota kutukutu, ando ti kango essence, nga na ando ti kango ye wala agala ayeke ando so a lingbi ti wara ‘gbâ ti asusu dä’ na lege ti yingo. A yeke bâ nga polele so e yeke na mara ti bango ndo ti Abraham tongana e gbu angoi ti fa tënë tongana lege ni azi na e gi tongaso.

¹⁷ Azo kutu mingi ade ti mä tokua ti Royaume ni pëpe. Nde na fango tënë ti e, e lingbi ti fa so e yeke gi bê ti e na mara ti azo tongaso même tongana e ngbâ gi na yâ da ti e? E hinga ambeni missionnaire wala awakua ti ngoi kue so ayeke sala kusala na kodoro wande? Tongana e hinga ambeni, e lingbi peut-être ti sû mbeti na ala ti fa so e yekia mingi kusala ti ala. Tongana nyen salango tongaso alingbi ti fa so e yeke gi bê ti e nga teti azo kue? Ambeti ti gondango ndo so e yeke tokua na amissionnaire ni alingbi ti kpengba ala ti ngbâ na ndo so ala yeke dä; na lege so, ala lingbi ti mû maboko na azo mingi mingi ti hinga tâ tënë (aJuge 11:40). E lingbi nga ti sambela ndali ti amissionnaire, nga ndali ti ala so ayeke na nzara ti tâ tënë na yâ ambeni kodoro nde (aEphésien 6:18-20). Mbeni lege nde ti fa so e bi bê ti e na ndo amba ti e ayeke ti mû amatabisi ti nginza teti kusala ti aTémoin ti Jéhovah na ndo ti sese kue.​—2 aCorinthien 8:13, 14; 9:6, 7.

Mo lingbi ti zia ndo ti mo ti hon?

¹⁸ Ala so azia ndo ti ala ti gue na ambeni ndo so a hunda ti wara awafango tënë ti Royaume dä mingi awara aye ti nzoni mingi na lege ti angangu mingi so ala sala na gbanzingo ambeni ye na tele ti ala. Ye oko, ti ambeni Témoin ti Jéhovah so angbâ gi na ndo ti ala, ala manda mbeni yanga ti kodoro nde ti wara lege ti mû maboko na lege ti yingo na azo so azia kodoro ti ala ti ga ti duti na yâ kodoro so aTémoin ni ayeke dä. Na biani, aye ti nzoni mingi aga na peko ti angangu so ala sala. Na tapande, aTémoin mbasambala so ayeke mû maboko na azo ti tenengo yanga ti Chinois so alango na yâ mbeni gbata ti Texas na Amerika ayamba azo 114 na ngoi ti matanga ti Kobe ti Seigneur ti ngu 2001. Ala so amû maboko na azo so atene mbeni yanga ti kodoro nde abâ so le-kobe ti yaka ti ala abe awe ti tene a ga a fâ ni.​—Matthieu 9:37, 38.

¹⁹ Peut-être mo na azo ti sewa ti mo abâ so ala lingbi ti gue ti duti na mbeni ndo so a hunda ti wara awafango tënë dä mingi. Biani, kozoni kue, a yeke lege ti ndara ti ‘duti na ti diko ngele ni’. (Luc 14:28). A yeke nzoni ti sala tongaso mbilimbili tongana mbeni zo aye ti gue ti duti na mbeni kodoro wande. Zo kue so aye ti sala tongaso, a yeke nzoni lo hunda tele ti lo: ‘Mbi yeke wara ande lege ti bata sewa ti mbi kâ? Mbi lingbi ande ti wara mbeti ti voyage so alingbi teti ngoi so e ye ti gue ti sala kâ? Mbi hinga awe ti tene yanga ti kodoro ni wala mbi yeke ndulu ti manda ni? Mbi gbu li awe ti hinga wala a yeke kodoro ti dê wala ti ndowa, na ti bâ wala ngobo ti salango ye ti azo ti kodoro ni ayeke tongana nyen? Mbi lingbi biani ti duti mbeni ye ti “lungula vundu na bê” me pëpe mbeni ye so ane na ndo aita ti e na yâ vorongo ti kodoro so?’ (aColossien 4:10, 11). Ti hinga tënë mingi na ndo kodoro so mo gbu li ti gue dä, a yeke lakue nzoni ti sû mbeti na filiale ti aTémoin ti Jéhovah so ayeke bâ ndo na ndo kusala ti fango tënë na yâ kodoro ni so.a

²⁰ Mbeni Chrétien so amû mbage ti lo na yâ lekengo aDa ti Royaume na Japon amanda so a hunda ti wara awakua so ayeke na kode mingi ti tene ala leke mbeni ndo teti vorongo Jéhovah na kodoro ti Paraguay. Teti so lo yeke kumbamba na lo ngbâ na ngangu ti lâ ti pendere, lo gue na kodoro ni so na lo sala kusala teti anze miombe tongana oko wakua ti ngoi kue so amû mbage ti lo na yâ kusala ti lekengo Da ti Royaume ni. Na ngoi so lo de na kodoro ni, lo manda yanga ti Espagnol na lo manda Bible na azo. Lo wara lege lani ti bâ so kodoro ni ahunda ti wara awafango tënë ti Royaume dä mingi. Atâa so lo kiri na Japon, gi ngoi kete na pekoni, lo kiri na Paraguay, na lo mû maboko ti bungbi azo na yâ oko Da ti Royaume so.

²¹ Nzapa ayeke bâ ande lege ti tene a hunzi kusala ti fango tënë tongana ti so lo ye na ni. Laso, lo ngbâ ti sala si ndangba kusala ti kongo le-kobe na lege ti yingo ague na li ni hio (Esaïe 60:22). Ni la, na ngoi so e yeke ku lâ ti Jéhovah so, zia e mû mbage ti e na wâ na kusala ti kongo le-kobe so, na zia e bâ azo tongana ti so Nzapa ti e ti ndoye ayeke bâ ala.

[Kete tënë na gbe ni]

Mo dabe mo na ni?

• Na ngoi so e yeke ku lâ ti Jéhovah, a lingbi e duti na bango ndo wa na ndo azo?

• Bango ndo ti Abraham ayeke so wa na mbage ti azo ti mbilimbili so alingbi fade ti duti na Sodome?

• Tongana nyen Jonas abâ ti lo lani azo ti Ninive so agbian bê ti ala?

• Tongana nyen e lingbi ti fa so e yeda na bango ndo ti Jéhovah na mbage ti azo so ade ti mä nzo tënë pëpe?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1, 2. (a) Tongana nyen Jéhovah ayeke bâ azo laso? (b) Atënë wa e lingbi ti hunda na tele ti e?

3. Bango ndo ti Jéhovah na ndo azo ti Sodome na Gomorrhe ayeke lani tongana nyen?

4, 5. Ngbanga ti nyen Abraham atoto na Jéhovah teti azo ti Sodome? Bango ndo ti lo na ndo azo ni ague lani oko na ti Jéhovah?

6. Ye nyen azo ti Ninive asala na peko ti fango tënë ti Jonas?

7. Tongana nyen Jéhovah abâ lani azo ti Ninive so agbian bê ti ala?

8. Ngbanga ti nyen a bâ na yâ lê ti Jonas so ngonzo agbu lo?

9, 10. (a) Ye nyen Jéhovah asala ti mû lege na Jonas ti gbu li? (b) Ngbanga ti nyen e lingbi ti tene so na nda ni Jonas ayeda na bango ndo ti Jéhovah na ndo azo ti Ninive?

11. Tongana nyen Abraham alingbi fade ti bâ azo ti ngoi ti laso?

12. Ngbangba ti nyen a yeke ngangu pëpe na e ti duti na mara ti bango ndo ti Jonas so tongana e yeke fa tënë? Ye nyen e lingbi ti sala ti leke ni?

13. Ngbangba ti nyen e lingbi ti tene so Jéhovah ayeke gi bê ti lo na ndo azo laso?

14. Na ngoi so e yeke ku kota lâ ti Jéhovah, ye wa a lingbi e gi ti sala?

15. Ye wa alingbi ti pusu e ti bâ na nene ni mingi fango nzo tënë?

16. Tongana nyen e lingbi ti sala ti tene kusala ti e ti fango tënë akiri alë mingi?

17. Fa ambeni lege so e lingbi ti kpengba na amissionnaire nga na ambeni ita so ayeke sala kusala na akodoro wande.

18. Ye wa ambeni Chrétien asala ti maï aye ti Royaume na yâ kodoro so ala yeke dä?

19. Ye nyen a yeke nzoni ti sala kozoni kue tongana mo leke ti gue na mbeni kodoro wande ti sala si kusala ti fango tënë ti Royaume ague na li ni?

20. Tongana nyen mbeni maseka-koli Chrétien amû tele ti lo ti sala na afon lo na yâ vorongo nga na ambeni so ayeke na kodoro wande?

21. Na ngoi so e yeke ku singo ti kota lâ ti Jéhovah, a lingbi gingo bê ti e na bango ndo ti e aluti kozoni kue na ndo nyen?

[Foto na lembeti 16]

Abraham abâ lani azo tongana ti so Jéhovah abâ na ala

[Foto na lembeti 17]

Jonas awara na nda ni lege ti duti na oko bango ndo ti Jéhovah na ndo azo ti Ninive so agbian bê ti ala

[Afoto na lembeti 18]

Gingo bê ti e teti azo ayeke pusu e ti gi angoi nga na alege nde nde ti fa nzo tënë