Fa tënë ti sala adisciple

“Tongana Priscille na Aquila amä [Apollos], ala kamata lo na tele ti ala, na ala fa nda ti lege ti Nzapa na lo si lo hinga nzoni ahon ti kozoni.”​—KUSALA 18:26.

PRISCILLE na Aquila, aChrétien ti kozo siècle so amû tele koli na wali, ayeke bâ Apollos na mungo diskur na yâ mbeni synagogue na gbata ti Ephèse. Na salango tënë na kode nga na gango na azo ti yeda na ni, Apollos agboto lê ti azo so ayeke mä lo. “Yingo ti lo ayeke na nzara ti sala ye” na “lo fa nda ti tënë ti Jésus na lege ni”. Ye oko, a bâ so Apollos ‘ahinga gi batême ti Jean.’ Ye so Apollos afa na ndo Christ ayeke tâ tënë, me hingango ye ti lo so ague ayo pëpe. A lingbi Apollos ahinga ye mingi ahon ti kozo na ndo kusala ti Jésus Christ na yâ gango tâ tënë ti ye so Jéhovah aleke ti sala.​—Kusala 18:24-26.

² Priscille na Aquila aku kete pëpe ti duti ndulu ti mû maboko na Apollos ti ga zo so alingbi ti bata “ye kue so” Christ akomande (Matthieu 28:19, 20). Tondo ni atene so ala mû Apollos “na tele ti ala, na ala fa nda ti lege ti Nzapa na lo si lo hinga nzoni ahon ti kozoni.” Ye oko, Apollos ayeke na ambeni ye so alingbi fade ti sala si ambeni Chrétien ayeke yeda hio pëpe ti fa ye na lo. A yeke nyen? Na ye wa e lingbi ti manda na ndo angangu so Priscille na Aquila asala ti fa nda ti Mbeti ti Nzapa na Apollos? Tongana nyen ti kiri ti bâ mbaï so alingbi ti mû maboko na e ti bi lê na ndo tongo nda ti manda Bible na azo?

Bi lê na ndo azo

³ A dü Apollos Juif, na a bâ so lo kono na gbata ti Alexandrie. Gbata so ayeke na ngoi ni kâ li-kodoro ti Egypte nga ndo ti kota mandango mbeti, so azo ahinga ni na kota ndo ti lo ti batango abuku. Na yâ ti gbata ni a wara gbâ ti aJuif so awandara ayeke na popo ni. Ni la, a yeke kâ si a mû Mbeti ti Nzapa na yanga ti Hébreu ti kiri pekoni na Grec, so a hinga ni na iri ti Septante. A yeke ye ti dongo bê pëpe so Apollos ‘ahinga tënë ti Mbeti ti Nzapa mingi’! Aquila na Priscille ayeke ti ala azo ti lekengo atente. Fango ye ti Apollos na kode mingi atomba ala? Oko pëpe. Ndoye apusu ala ti bâ zo ni, aye so atia lo, nga lege ti mû maboko na lo.

⁴ Atâa Apollos afa ye na kode tongana nyen, a lingbi a fa ye na lo. Lo yeke wara mungo maboko so pëpe na yâ mbeni kota da-mbeti, me na popo ti amba ti lo Chrétien na yâ kongregation. Apollos aga ndulu lani ti wara ye ti nzoni na lege ti atënë so ayeke sala si lo gbu tâ nda ti ye so Nzapa aleke teti salut. Priscille na Aquila amû “lo na tele ti ala, na ala fa nda ti lege ti Nzapa na lo si lo hinga nzoni ahon ti kozoni.”

⁵ Priscille na Aquila akpengba lani na lege ti yingo nga gere ti mabe ti ala aluti ngangu. Peut-être ala ‘leke bê ti ala ti kiri tënë lakue na azo kue so ahunda nda ti tënë ti beku so ayeke na yâ ala,’ atâa a yeke zo ti mosoro, zo ti mawa, mbeni wandara, wala mbeni ngbâa (1 Pierre 3:15). Aquila na wali ti lo alingbi lani ti ‘fa nda ti tâ tënë na lege ni.’ (2 Timothée 2:15). Ala yeke biani azo so ayeke manda Mbeti ti Nzapa ngangu. Fango ye so aluti na ndo ‘Tënë ti Nzapa so ayeke na fini, na so a yeke na ngangu ti sala ye’ andu bê ti Apollos ngangu mingi.​—aHébreu 4:12.

⁶ Apollos ayekia mingi tapande ti azo so afa ye na lo, na lo ga même mbeni zo so ahinga ti sala adisciple nzoni ahon ti kozo. Lo sala kusala nzoni mingi na hingango ye ti lo na yâ fango nzo tënë, mbilimbili na popo ti aJuif. Apollos asala kota kusala na yâ gango na aJuif ti yeda na Christ. Teti “lo hinga tënë ti Mbeti ti Nzapa mingi”, lo lingbi lani ti fa na ala so aprophète kue ti giriri ayeke ku gi kungo gango ti Christ (Kusala 18:24). Tondo ni akiri atene so Apollos ague ti peko na Achaïe, si kâ “lo sala ye mingi teti ala so amä na bê na lege ti grâce; teti lo ngoro aJuif na tënë ti ngangu mingi na lê ti azo kue; na lege ti Mbeti ti Nzapa, lo fa na ala Jésus ayeke Christ.”​—Kusala 18:27, 28.

Manda tapande ti ambeni wafango ye

⁷ Aquila na Priscille aga akota wafango Tënë ti Nzapa tongana nyen? Na ndo ti mandango ye ala mveni nga guengo na bungbi lakue, kpengba songo ti ala na Paul amû peut-être maboko na ala ngangu mingi. Teti nze 18, Paul alango na da ti Priscille na Aquila na Corinthe. Ala sala kusala legeoko ti leke afini tente nga ala so abuba (Kusala 18:2, 3). Tara ti bâ akpengba lisoro so aga na ngoi ti kusala so. Nga songo ti ala na Paul akiri akpengba dutingo ti ala na lege ti yingo. A tene na e na aProverbe 13:20 so “zo so atambela na awandara, fade lo ga wandara”. Nzoni songo asala nzoni na ndo asalango ye ti ala ti yingo.​—1 aCorinthien 15:33.

⁸ Na bango Paul tongana mbeni wakua ti Royaume, a yeke mbeni nzoni wafango ye si Priscille na Aquila ayeke bâ. Tondo ti Kusala ti aBazengele atene so Paul ‘afa tënë na yâ synagogue [na Corinthe] na lâ ti sabbat kue, lo wa aJuif na aGrec.’ Tongana Silas na Timothée atingbi na lo na pekoni, “nzara ti fa tënë agbu Paul mingi, na lo sala tënë ti témoin na aJuif so Jésus ayeke Christ.” Tongana azo mingi pëpe ti synagogue ni asala nzara ti tënë ni, Priscille na Aquila abâ so Paul ague fadeso na mbeni da so atingbi na synagogue ni, ti fa tënë na azo ti da ni so asala nzara ti tënë ni. Kâ, Paul awara lege ti mû maboko na Crispus, “mokonzi ti synagogue” ni, ti ga disciple. Peut-être Priscille na Aquila abâ so salango gi disciple oko so asala ye mingi na ndo territoire na a lë lengo. A tene: “Crispus . . . amä na bê na Seigneur, na azo ti da ti lo kue; na tongana azo ti Corinthe mingi amä tënë so . . . ala mä na bê, na ala kamata batême.”​—Kusala 18:4-8.

⁹ Ambeni wakua ti Royaume tongana Priscille na Aquila amû nga peko ti tapande ti Paul ti fango tënë. Bazengele Paul atene na ambeni Chrétien: “I sala tongana mbi sala, legeoko tongana mbi sala tongana Christ asala.” (1 aCorinthien 11:1). Na mungo tapande ti Paul, Priscille na Aquila amû maboko na Apollos ti gbu nda ti afango ye ti aChrétien nzoni mingi, si na pekoni Apollos mveni nga amû maboko na ambeni zo. Priscille na Aquila amû maboko biani ti sala adisciple na Rome, Corinthe, nga na Ephèse.​—Kusala 18:1, 2, 18, 19; aRomain 16:3-5.

¹⁰ E lingbi ti manda nyen na yâ chapitre 18 ti Kusala ti aBazengele so e bâ? Legeoko tongana ti so Aquila na Priscille amanda ye peut-être na lege ti Paul, e lingbi ti maï kode ti e ti sala adisciple na mungo tapande ti anzoni wafango Tënë ti Nzapa. E lingbi ti sala songo na azo so “nzara ti fa tënë agbu” ala mingi, nga so ‘asala tënë ti témoin kue’ na azo (Kusala 18:5). E lingbi ti bâ tongana nyen ala yeke ndu bê ti azo na salango kusala na akode ti fango ye ti ga na zo ti yeda na tënë ni. Akode so alingbi ti mû maboko na e ti sala na adisciple. Tongana e yeke manda Bible na mbeni zo, e lingbi ti hunda lo ti tisa ambeni zo ti sewa ti lo wala azo ti tele ti da ti lo ti manda nga ye ni. Wala e lingbi ti tene na lo ti fa na e azo wa na lê ti lo e lingbi ti hunda na ala ti manda Bible.​—Kusala 18:6-8.

Gi alege ti sala adisciple

¹¹ Paul na amba ti lo Chrétien agi ti sala adisciple na fango tënë da na da, na yâ ti agala, nga tongana ala londo ti gue na mbeni ndo nde; ti tâ tënë ni, na ndo kue. Teti mo yeke mbeni kpengba wakua ti Royaume so ayeke gi ti sala adisciple, mo lingbi ti kono yâ ti akusala ti mo? Mo lingbi ti sala kusala nzoni na alege so azi ti gi azo so alingbi, nga ti fa tënë na ala? Na yâ ambeni lege wa amba ti e wafango nzo tënë awara na adisciple? Zia e bâ kozoni kue fango tënë na téléphone.

¹² Na ngoi so lo yeke fa tënë da na da na Brésil, mbeni Chrétien so e yeke hiri lo Maria, amû tract na mbeni maseka-wali so alondo na mbeni da ti hon. Na salango kusala na kota li ti tënë ti tract ni, Maria ahunda: “Mo ye ti hinga ye mingi ahon na ndo Bible?” Wali ni atene: “Biani, mbi ye. Me kpale ni ayeke so mbi yeke wafango ye, na kusala ti mbi amû ngoi ti mbi kue.” Maria afa so ala lingbi ti sala lisoro na ndo atënë ti Bible na lege ti singa. Wali ni amû numéro ti lo na Maria, na tâ gi na lakui ni so, Maria ato nda ti manda na lo na lege ti singa brochure Ye Wa Nzapa Ahunda na E? a

¹³ Na ngoi so mbeni ita-wali pionnier ti Ethiopie ayeke fa tënë na téléphone, bê ti lo adö ti mä mbeni wuluwulu na yâ téléphone ni na ngoi so lo yeke sala tënë na mbeni koli. Koli ni atene na lo ti kiri ti hiri lo na mbeni ngoi nde. Na ndembe so lo sala ni, koli ni agbu gere ti ita-wali ni na lo tene so na kozo hiringo ndo ni, lo na wali ti lo ayeke papa fade ngangu. Ita-wali ni abâ tënë so tongana mbeni lege so azi ti gboto lê na ndo fango lege ti ndara so Bible amû ti leke na akpale ti sewa. Lo tene na koli ni so asewa mingi awara mungo maboko na lege ti buku Lingu ti Tâ Ngia ti Sewa, mbeni buku so aTémoin ti Jéhovah asigigi na ni. Alango kete na pekoni so a mû buku ni na koli ni, ita-wali ni akiri ahiri lo na singa. Koli ni atene na kongo: “Buku so asö mariage ti mbi!” Biani, lo leke lani mbeni bungbi ti sewa si lo kangbi anzo wango so lo diko na yâ buku ni. A to nda ti manda Bible na lo na yanga-da, nga hio lo to nda ti gue na abungbi ti aChrétien lakue.

¹⁴ Mbeni wakua ti Royaume na Danemark so ato nda ti manda Bible na zo na lege ti fango tënë na téléphone atene: “Surveillant ti kusala awa mbi lani ti fa tënë na téléphone. Na tongo nda ni mbi gi bê ti mbi kete na mbi tene: ‘So ti mbi la pëpe.’ Ye oko, mbeni lâ mbi mû ngangu ti mbi kue na mbi to nda ti pika kozo numéro ti singa. Sonja akiri tënë nga, na peko ti mbeni ndulu lisoro, lo yeda ti wara mbeni mbeti so aluti na ndo ti Bible. Na mbeni lakui e sala lisoro na ndo aye so Nzapa aleke, na lo ye ti diko buku La vie: comment est-elle apparue? Évolution ou création? b Mbi tene so a yeke duti ande nzoni tongana e tingbi lê na lê na e sala lisoro na ndo ni. Lo yeda. Na ngoi so mbi si, Sonja aleke tele awe teti mandango ye ni, na e sala ni yenga oko oko juska laso.” Ita-wali ni ahunzi tënë ti lo tongaso: “Teti angu mingi, mbi sambela ti manda Bible na zo, me mbi ku lâ oko pëpe ti sala ni na lege ti fango tënë na téléphone.”

¹⁵ Azo mingi ayeke lë lengo ndali ti so ala bata awango ti fa tënë na azo na ndo kue so ala yeke dä. Mbeni ita-wali ti Etats-Unis azia kutukutu ti lo na tele ti mbeni kutukutu ti yongo akungba na ndo so a-auto aluti dä. Tongana wali so ayeke na yâ kutukutu ni abâ lo, ita-wali ni ato nda ti fa na lo nda ti kusala ti e ti fango ye na ndo Bible. Wali ni amä lo, lo sigigi, na lo ga ndulu na kutukutu ti ita-wali ni. Lo tene: “Mbi yeke na ngia mingi so mo luti na mo sala tënë na mbi. A ninga mbi wara mbeni mbeti ti i oko pëpe. Nga, mbi ye ti kiri ti manda Bible. Mo ye ti manda na mbi?” Tongaso ita ti e ti wali aleke mbeni pendere lege ti fa nzo tënë.

¹⁶ Na Etats-Unis, bâ ye so asi na mbeni ita-wali so ague lani ti bâ azo so ayeke na yâ mbeni da ti batango ambakoro: Lo ga ndulu kozoni na mbeni wayinda ni so ayeke kâ. Ita-wali ni atene na lo so ni ye ti mû maboko senge senge ti kaï anzara ti yingo ti azo ti da ni. Ita ni akiri atene so a yeke nzere na lo ti manda Bible senge senge na zo kue so aye. Wayinda ni ayeda na lo ti gue na ando ti lango ti azo nde nde so ayeke kâ. Hio, lo to nda ti manda Bible fani ota na yâ ti yenga oko na azo 26, so mbeni oko awara lege ti gue na abungbi lakue.

¹⁷ Ti ambeni wakua ti Royaume, ti hunda tâ gi na zo ni mveni ti manda Bible alë lengo mingi. Na mbeni ndapelele, mbeni kongregation ti awakua 105 asala ngangu mbilimbili ti hunda na zo oko oko so ala wara na territoire ni ti manda Bible. Awakua 86 amû mbage dä, nga na peko ti angbonga use ti fango tënë, ala bâ so kamême a to nda ti manda Bible na afini zo 15.

Ngbâ ti gi azo so alingbi

¹⁸ Teti mo yeke mbeni wakua ti Royaume, mo ye peut-être ti tara awango ti article so. Biani, a yeke duti lege ti ndara ti bâ asalango ye ti azo ti kodoro ti mo na ngoi so mo yeke gi akode ti fango tënë. A hon kue, zia e bata na li wango so Jésus amû ti gi azo so alingbi na ti mû maboko na ala ti ga adisciple.​—Matthieu 10:11; 28:19.

¹⁹ Ti sala ni, zia e ‘fa nda ti tâ tënë na lege ni.’ E lingbi ti sala tongaso na salango kusala na kode ti ga na zo ti yeda na tënë ni, so aluti ngangu na ndo Mbeti ti Nzapa. Ye so ayeke mû ande maboko na e ti ndu bê ti azo so ayeda na tënë ni na ti pusu ala ti sala ye. Na ngoi so e zia bê ti e kue na Jéhovah na yâ sambela, e lingbi ti mû mbage na yâ mungo maboko na ambeni zo ti ga adisciple ti Jésus Christ. Na so futa si ayeke ga na peko ti kusala so! Tongaso, zia si e ‘gi lege ngangu ti mû tele ti e na Nzapa tongana zo so alingbi na lê ti Lo’, na yekiango lakue Jéhovah na salango kua tongana awakua ti Royaume so ayeke na wâ, so ayeke fa tënë ti sala adisciple.​—2 Timothée 2:15.

[Akete tënë na gbe ni]

Mo dabe mo na ni?

• Ngbanga ti nyen a lingbi a fa nda ti lege ti Nzapa na Apollos nzoni ahon ti kozoni?

• Na yâ alege wa Priscille na Aquila amanda ye na mbage ti bazengele Paul?

• Mo manda nyen na yâ Kusala chapitre 18 na ndo kusala ti salango adisciple?

• Tongana nyen mo lingbi ti gi alege ti sala adisciple?

[Ahundango tënë ti manda na ye]

1. Atâa so “yingo ti lo ayeke na nzara ti sala ye”, a lingbi Apollos awara nyen?

2. Kpale wa Priscille na Aquila ayeda ti hon ndo ni?

3. Ngbanga ti nyen ndo so Apollos alondo dä akanga lege pëpe na Priscille na Aquila ti fa ye na lo?

4. Apollos awara mungo maboko so lo hunda na ndo wa nga tongana nyen?

5. Mo lingbi ti tene nyen na ndo dutingo ti Priscille na Aquila na lege ti yingo?

6. E hinga tongana nyen so Apollos ayekia maboko so a mû na lo?

7. Aquila na Priscille aga akota wafango ye tongana nyen?

8. Na bango kusala ti Paul, Priscille na Aquila amanda nyen?

9. Priscille na Aquila asala nyen na tapande so Paul azia?

10. Mo manda nyen na yâ Kusala chapitre 18 so ayeke mû ande maboko na mo ti sala adisciple?

11. A lingbi ti wara afini disciple na ndo wa?

12-14. Ti fa nzoni ti fango tënë na téléphone, fa ye so asi na mo mveni wala oko ti ala so ayeke na yâ aparagraphe so.

15, 16. Aye wa so asi mo lingbi ti mû ti fa nzoni ti dutingo ndulu ti gbu alege kue so azi ti to nda ti manda Bible na azo?

17. Kode wa ayeke lë lengo mingi na yâ mandango Bible na azo na da ti ala?

18, 19. Kota wango wa ti Jésus a lingbi e bata na li? Ti mû pekoni a lingbi e leke ti sala nyen na bê ti e?

[Foto na lembeti 18]

Priscille na Aquila ‘afa nda ti lege ti Nzapa na Apollos si lo hinga ni nzoni ahon ti kozoni’

[Foto na lembeti 20]

Apollos aga zo so ahinga ti sala adisciple nzoni mingi

[Foto na lembeti 21]

Paul afa tënë na ndo kue so lo gue dä

[Afoto na lembeti 23]

Gi alege ti fa tënë